علوم دامی ایران
سال:1395 | دوره:47 | شماره:3 |تعداد مقالات:17

هدف از انجام این پژوهش، گرد آوری، انجماد اسپرم زنبورعسل Apis mellifera و ارزیابی چندین رقیق کننده برای بهبود کیفیت اسپرم پس از انجماد-ذوب برای نخستین بار در ایران بود. گردآوری اسپرم از زنبورهای نر بالغ انجام شد. از سه رقیق کننده ی مختلف که رقیق کننده ی اول شامل بافر و زرده ی تخم مرغ (TEY)، رقیق کننده ی دوم بافر و 5/0 درصد لستین سویا (TSL0. 5) و رقیق کننده ی سوم بافر و 2 درصد لستین سویا (TSL2)، استفاده شد. نمونه ها رقیق و به تدریج تا دمای 5 درجه ی سلسیوس سرد و بی درنگ درون پایوت کشیده و منجمد شد. داده ها با استفاده از رویه ی GENMODنرم افزار SAS تجزیه و نتایج به صورت میانگین حداقل مربعات بیان شد. نتایج نشان داد که میانگین جنبایی اسپرم تازه در رقیق کننده های TEY (14/0± 75/4) و TSL2 (2/0± 5/4) به طور معنی داری (05/0P˂ ) بالاتر از TSL0. 5 (12/0± 12/4) بود. میانگین جنبایی اسپرم پس از سرد سازی نیز در TEY (2/0± 5/4) و TSL2 (12/0± 62/4) به طور معنی داری بالاتر از TSL0. 5 (24/0± 87/3) بود. همچنین میانگین جنبایی اسپرم پس از انجماد-ذوب در TEY (24/0± 6/3) به طور معنی داری بالاتر از دو رقیق کننده بر پایه ی لستین سویا بود. بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد ذخیره سازی و انجماد اسپرم زنبورعسل در رقیق کننده ی زرده ی تخم مرغ و سطح 2 درصد لستین سویا برای استفاده ی تلقیح مصنوعی ملکه ی زنبورعسل برای تسریع برنامه-های اصلاح نژادی، مناسب خواهد بود.

در این پژوهش تأثیر افزودن سطوح مختلف عصاره ی روغنی و آبی گل بابونه بر کیفیت لاشه و ویژگی های بیوشیمیایی و کیفی گوشت سینه ی جوجه های گوشتی بررسی شد. بدین منظور 400 قطعه جوجه ی گوشتی سویه ی کاپ 500 به پنج گروه آزمایشی با چهار تکرار ( هر تکرار شامل بیست قطعه جوجه) تقسیم شده و روزانه 85 و 128 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن عصاره ی آبی گل بابونه و 14 و 21 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن عصاره ی روغنی گل بابونه به صورت آشامیدنی به جوجه ها خورانده شد. جوجه ها (از هر تکرار سه قطعه) در روز 21 و 42 کشتار شده و کیفیت لاشه و ویژگی های بیوشیمیایی و کیفی گوشت سینه بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان چربی خام در گوشت سینه ی جوجه هایی که عصاره ی آبی گل بابونه به میزان 85 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت کرده بودند به طور معنی داری از دیگر جوجه-ها بیشتر بود )05/0>(P. بازده ی لاشه در جوجه هایی که عصاره ی روغنی گل بابونه دریافت کردند به طور معنی داری )05/0>(P بیشتر از جوجه های شاهد بود و مزه و تردی گوشت جوجه هایی که روزانه 85 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن عصاره ی آبی گل بابونه دریافت کردند بهتر از جوجه های شاهد بود. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که هر دو عصاره ی آبی و روغنی گل بابونه باعث تغییر ترکیب های بیوشیمیایی گوشت سینه شدند ولی تنها عصاره ی آبی گل بابونه باعث بهبود ویژگی های حسی گوشت شد.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویتامین های (OH)D325 و K3 با استفاده از تزریق درون تخم مرغی بر سامانة ایمنی جوجه-های گوشتی بود. 800 تخم بارور مرغ مادر گوشتی راس 308 در طرح کامل تصادفی به صورت فاکتوریل (3×4) در دوازده تیمار، چهار تکرار و شانزده مشاهده، انجام گرفت. تیمارها شامل ویتامین D (0، 4/0، 6/0، 8/0 میکروگرم) و ویتامین K (0، 2، 6 میکروگرم) بودند. روز 18 جوجه کشی تخم های بارور، 5/0 میلی لیتر از محلول های آزمایشی و گروه کنترل 5/0 میلی-لیتر آب مقطر دریافت کردند. پس از پایان جوجه کشی2، جوجه های نر برای 42 روز به سالن پرورشی منتقل شدند. برای بررسی ایمنی هومورال میزان 5/0 سی سی محلول 10درصد SRBC (گلبول قرمز گوسفند) در روزهای 28 و 35 به یک قطعه جوجه از هر تکرار تزریق و در روزهای 35 و 42 خون گیری انجام شد. روز 24 برای ارزیابی ایمنی یاخته ای فیتو هم آگلوتینین (PHA) به پرده ی انگشت پای جوجه ها تزریق و یک و پنج روز بعد، برای اندازه گیری میزان تورم پوست و ماندگاری تأثیر تیمارها، از شاخص تحریک پوستی استفاده شد. بر پایه ی نتایج، با افزایش سطح ویتامین K3عیار پادتن (تیتر آنتی بادی) علیه ویروس نیوکاسل افزایش یافت (05/0P<). بیشترین عیار پادتن علیه SRBC و غلظت IgG مربوط به سطح 4/0 میکروگرم D3 و 6 میکروگرم K3 بود (05/0P<). بیشترین میزان شاخص تحریک مربوط به همین تیمار و کمترین میزان تحریک مربوط به تیمار 6 میکرولیتر K3 بود (05/0P<). درنهایت به نظر می رسد که سطح 4/0 میکروگرم ویتامین D3و6 میکروگرم ویتامین K3 با اعمال اثر هم افزایی، موجب تقویت پاسخ ایمنی در جوجة گوشتی می شود.

مدل های حیوانی برای مدل بندی مشاهده های مربوط به عملکرد حیوان با همبستگی ژنتیکی استفاده می شوند. این مدل-ها متعلق به کلاس مدل های مختلط خطی تعمیم یافته هستند و همبستگی ژنتیکی موجود بین داده ها توسط تأثیر تصادفی با ارزش اصلاحی به مدل اضافه می شود. از جمله هدف های این مدل ها، برآورد مؤلفه های واریانس است. در این پژوهش رهیافت بیزی تقریبی برای برآورد مؤلفه های واریانس مدل حیوانی ارائه و با رهیافت بیزی مرسوم مقایسه شد. برای این منظور مجموعة داده شبیه سازی شده با 1084 رکورد مربوط به حیوان فرضی استفاده شد. مشاهده های وزن حیوان هنگام تولد است. این مجموعة داده شامل کد حیوان، کد مادر، کد پدر، جنسیت و سال تولد است. جنسیت به عنوان اثر ثابت و اثرهای مادری، حیوان و سال تولد به صورت عامل های تصادفی در نظر گرفته شدند. چهار مدل با رهیافت بیزی مرسوم برازش و با یک معیار مدل گزینی مدل مناسب انتخاب شد. رهیافت بیزی تقریبی روی مدل مناسب پیاده سازی شد. زمان محاسبات با رایانه به ویژگی های (Intel Core i7, 4GB, 2. 7 GHz) برای رهیافت بیزی مرسوم حدود ١ ٢ ٠ ثانیه و با رهیافت بیزی تقریبی کمتر از ١ ٠ ثانیه به طول انجامید. برای بررسی نکویی برازش معیار ریشة میانگین توان دوم خطای نسبی محاسبه شد که به ترتیب 1568/0 و 1499/0 برای رهیافت بیزی مرسوم و بیزی تقریبی به دست آمد. برای بررسی تفاوت نداشتن معنی دار بین برازش وزن حیوان توسط دو رهیافت، آزمون تی (T) استفاده شد که میزان احتمال آزمون 98/0 به دست آمد و فرضیه صفر برابر بودن میانگین برازش وزن حیوان از دو رهیافت برابرند، پذیرفته شد.

هدف این پژوهش، بررسی همراهی همردیف (آلل) های ژن BoLA-DRB3 با افزایش یاخته های تک هسته ای خون محیطی در پاسخ به استافیلوکوکوس آرئوس بود. حیوانات موردبررسی (347 حیوان) شامل 155 گوساله ی آمیخته ی هلشتاین-شاروله، 60 گوساله ی ناشی از آمیزش حیوانات نر هلشتاین-شاروله با حیوانات ماده ی هلشتاین، 46 گوساله ی ناشی از آمیزش حیوانات ماده ی هلشتاین-شاروله با حیوانات نر شاروله و 86 گوساله ی هلشتاین بودند. همه ی حیوانات در هنگام آزمایش هم سن و همه ی تلیسه ها غیر آبستن بودند. برای تعیین ژنوتیپ حیوانات در جایگاه BoLA-DRB3 روش توالی یابی مستقیم استفاده شد. با استفاده از رویه ی REML و مدل های خطی مختلط همراهی همردیف های ژن BoLA-DRB3 با افزایش یاخته های تک هسته ای خون محیطی ارزیابی شد. افزون بر تأثیر ژن BoLA-DRB3، عامل های ثابت گروه ژنتیکی و جنس و عامل تصادفی پدر نیز در مدل گنجانده شد. در این پژوهش، 27 همردیف برای ژن BoLA-DRB3 دیده شد. نتایج نشان داد همردیف های DRB3*0101 و DRB3*0902 با شاخص تحریک استافیلوکوکوس آرئوس همراهی دارند (05/0P<). یافته های این پژوهش می تواند برای شناخت سازوکار زیست شناختی (بیولوژیکی) پاسخ ایمنی میزبان علیه استافیلوکوکوس آرئوس سودمند باشد.

هدف از این تحقیق برآورد فراسنجه ها و روند ژنتیکی صفت امتیاز یاخته های بدنیبا استفاده از رکوردهای روز آزمون تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران بود. داده های مورداستفاده شامل 407167 رکورد روز آزمون بین سال های 1388 تا 1392 مربوط به دورة شیردهی اول بود که توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور گرد آوری شده بود. شمار یاخته های بدنی2 با تبدیل لگاریتمی به امتیاز یاخته های بدنی تبدیل شد. برآورد فراسنجه های ژنتیکی با استفاده از مدل تابعیت (رگرسیون) تصادفی با روش آماری بیزی مبتنی بر نمونه گیری گیبس انجام شد. روند مشاهده شده برای واریانس ژنتیکی افزایشی و محیطی دائمی همسان و در اوایل دورة شیردهی بالاتر از دیگر روزهای شیردهی برآورد شد. وراثت-پذیری امتیاز یاخته های بدنی برای دورة شیردهی اول 023/0 تا 065/0 برآورد شد. تکرارپذیری در آغاز و پایان دورة شیردهی بیشترین میزان نسبت را داشت. همبستگی ژنتیکی افزایشی بین روزهای 5 و 305 دورة شیردهی برآورد شد. روند ژنتیکی امتیاز یاخته های بدنی در سال های مختلف تغییر به نسبت زیادی داشت و تغییرپذیری ژنتیکی امتیاز یاخته های بدنی از روند مشخصی پیروی نمی کند.

نشانه های انتخاب در کل ژنگان (ژنوم)، ما را در درک سازوکار های انتخاب و شناسایی مناطقی از ژنگان که در طی سالیان متمادی به صورت طبیعی و یا مصنوعی انتخاب شده اند، راهنمایی می کنند. هدف این تحقیق شناسایی نقاطی از ژنگان در گوسفندان زل و بلوچی بود که در طی سال های مختلف به صورت مصنوعی یا طبیعی انتخاب شده اند. 143 رأس گوسفند بلوچی (96 رأس) و زل (47 رأس)، با استفاده از آرایه های ژنگانیIllumina ovine SNP50K BeadChip تعیین ژنوتیپ شدند. برای جستجوی نشانه های انتخاب از آزمون نااُریب FST ویر و کوکرهام (تتا) در بسته ی نرم افزاری R استفاده شد. نتایج 17 منطقه ی ژنگانی روی کروموزوم های 3، 4، 5، 7، 10، 11، 12، 13، 15، 18 و X را شناسایی کرد. تجزیه وتحلیل اطلاعات زیستی (بیوانفورماتیکی) نشان داد که برخی از این مناطق ژنگانی با ژن های مؤثر بر صفات گسترش نظام استخوان بندی (اسکلتی) و دم، ایمنی و یاخته شناختی (سیتولوژی) یاخته ای، سوخت و ساز (متابولیسم) قند و انرژی و تولید مثلی مانند ژن های RPS6KA3، HOXB9، ESPL1، AAAS، FNDC3A همپوشانی دارند. نتایج این تحقیق و جایگاه های ژنگانی شناسایی شده می تواند نقش مهمی در رابطه با بررسی تأثیر انتخاب در تمایز جمعیتی دو نژاد دنبه دار بلوچی و بدون دنبه ی زل و در پی آن شناسایی مناطق ژنگانی مرتبط با صفات متمایزکننده ی این دو نژاد داشته باشد.

این آزمایشبه منظور ارزیابی جایگزینی متیونین صنعتی یا مصنوعی (سنتتیک) با متیونین گیاهی و بررسی تأثیر آن بر عملکرد، ویژگی های لاشه و فراسنجه های خونی در جوجه های گوشتی انجام شد. شمار 280 قطعه جوجه ی گوشتی نر سویه ی راس 308 در قالب طرح کامل تصادفی با هفت تیمار، چهار تکرار و ده قطعه جوجه در هر تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: جیره ی پایه که 100درصد نیاز متیونین با DL-متیونین تأمین شده بود (شاهد) و در تیمارهای 2 تا 7، DL-متیونین در جیره ی پایه به ترتیب به میزان 20، 40، 50، 60، 80 و 100درصد با متیونین گیاهی جایگزین شده بود. نتایج نشان داد که وزن بدن در سن 21 روزگی در تیمارهایی که تا سطح 60درصد جایگزینی انجام شده بود، همچنین در سن 42 روزگی در تیمارهای که تا سطح 50درصد DL-متیونین با متیونین گیاهی جایگزین شده بود تفاوت معنی داری با گروه کنترل نداشتند. تیمارهای آزمایشی تأثیر معنی داری بر مصرف خوراک، درصد لاشه و وزن نسبی چربی محوطه ی بطنی، سینه، ران ها، کبد، قلب، تیموس، طحال و بورس فابریسیوس نداشتند. غلظت آلبومین سرم در تیمار 80درصد متیونین گیاهی به طور معنی داری افزایش یافت، درحالی که غلظت کلسترول سرم در تیمار 100درصد متیونین گیاهی و همچنین غلظت گلوکز در تیمار 60، 80 و 100درصد متیونین گیاهی در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری کاهش یافته بود. به طورکلی، متیونین گیاهیمی تواند جایگزین بخشی از متیونین مصنوعی موجود در جیره بدون تأثیر منفی بر عملکرد و ویژگی های لاشه شود.

این پژوهش به منظور بررسی میزان رخداد سقط با توجه به تعریف های مختلف و تأثیر اقلیم و اندازه ی گله روی این عارضه و همچنین برآورد روند فنوتیپی آن صورت پذیرفت. در این بررسی از 255781 رکورد زایش مربوط به 88502 رأس گاو که از 16 گله ی شیری گردآوری شده در بازة زمانی سال های 1383 تا 1393، استفاده شد. میزان رخداد سقط و عامل های مؤثر بر آن به ترتیب با رویه های FREQ و GENMODنرم افزار SASتحلیل شدند. با توجه به تعریف سقط به صورت مرگ و دفع جنین بین روزهای 260-60، 260-100 و یا 260-150 آبستنی، میانگین رخداد آن به ترتیب 5/15، 3/11 و 6/6 درصد برآورد شد. اندازه ی گله، نوع اقلیم، سال فصل و نوبت زایش و همچنین اثر متقابل سال × فصل زایش و نوع اقلیم × سال زایش اثر معنی داری (001/0 > P) بر میزان رخداد سقط داشتند. بیشترین فراوانی رخداد سقط در گاوهای نوبت زایش دوم (7/28 درصد) مشاهده شد. میزان رخداد سقط در اقلیم معتدل بیشتر از اقلیم سرد بود (0/16 در برابر 5/14 درصد). همچنین گله های با بیشتر از سه هزار مولد در مقایسه با کمتر از هزار رأس، نزدیک به 1 درصد، رخداد سقط بیشتری داشتند. میانگین رخداد سقط در فصل بهار بالاترین و در پاییز کمترین (8/17 در برابر 5/13 درصد) بود. همچنین با توجه به تابعیت میانگین حداقل مربعات بر سال زایش، رخداد سقط روند فنوتیپی مثبت و معنی داری (004/0 > P) به میزان 4/0 درصد در سال داشت. نتایج این بررسی می تواند در تجزیه وتحلیل راهکارهای مدیریتی در کنترل رخداد سقط سودمند باشد.

در این پژوهش تأثیر متافیکس به تنهایی و یا همراه با موننسین بر عملکرد و غلظت متابولیت ها و مواد کانی خون در بره های توده ی فراهانی بررسی شد. شمار 24 رأس بره ی نر (6-4 ماهه، میانگین وزن 4/7 ± 9/35 کیلوگرم) به طور تصادفی در چهار گروه با، 1) جیره ی بدون موننسین و متافیکس (شاهد)، 2) جیره با 24 میلی گرم در کیلوگرم موننسین، 3) جیره با 4 گرم در کیلوگرم متافیکس و 4) جیره با 24 میلی گرم موننسین و 4 گرم در کیلوگرم متافیکس (موننسین+ متافیکس) تغذیه شدند. عملکرد و غلظت خونی گلوکز، اوره، پروتئین کل، کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم در دو هفته در آغاز (دوره ی اول) و پایان پروار (دوره ی دوم) تعیین شد. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایش تأثیری بر عملکرد بره ها نداشت (05/0P). در پایان دوره ی پروار غلظت گلوکز خون کمتر و در برابر غلظت اوره و پروتئین کل بیشتر از آغاز دوره بود (05/0>P). نتیجه ی کلی اینکه افزودن موننسین به تنهایی باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی شد ولی هیچ اثر هم افزایی بین متافیکس و موننسین در ارتباط با عملکرد و فراسنجه های خونی در آغاز و پایان دوره ی پروار بره های فراهانی مشاهده نشد.

به منظور بررسی تأثیر کربوهیدرات غیرنشاسته ای جیره های مختلف مکمل شده با آنزیم یا بدون آن بر عملکرد و ویژگی های فیزیولوژیک جوجه ی گوشتی آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با پنج تیمار در پنج تکرار (شمار 25 قطعه در هر تکرار) با شمار 625 قطعه جوجه ی یک روزه ی مخلوط رأس 308 در دو مقطع 1 تا 21 روزگی و 22 تا 42 روزگی اجرا شد. تیمارها به ترتیب شامل شاهد، گندم، گندم با آنزیم، جو و جو با آنزیم بودند. بر پایه ی نتایج به دست آمده مشخص شد تأثیر جیره های مختلف بر صفت خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک جوجه ها در کل دوره ی پرورش معنی دار و جیره های مکمل شده با آنزیم، میانگین های بهتری نسبت به جیره های بدون آنزیم داشتند (01/0 p<). تغییر اندازه ی پرزهای روده در هر سه قسمت روده وجود داشت و جیره های گندم و جو بدون آنزیم باعث کاهش ارتفاع پرز، افزایش ضخامت و عمق کریپت شدند (01/0 p<). همچنین آن ها باعث افزایش فعالیت آنزیمی لوزالمعده و غلظت آنزیمی سرم شدند (01/0 p<)، اما مکمل سازی جیره ها با آنزیم باعث جبران این آسیب ها شد (01/0 p<). تغییر بیان ژن های انتقال دهنده ی مواد مغذی و تولید موسین برای جیره های آزمایشی در روده ی باریک معنی دار بود (01/0 p<). گندم و جو بدون آنزیم بیشترین بیان ژن انتقال مواد مغذی و تولید موسین را داشتند اما مکمل سازی با آنزیم باعث کاهش این مقادیر شد (01/0 p<). در کل استفاده از جیره های با کربوهیدرات غیرنشاسته ای مختلف بدون آنزیم باعث آسیب به عملکرد و صفات فیزیولوژیک جوجه ها شد، ولی مکمل سازی با آنزیم اثرگذاری منفی ایجادشده را خنثی کرد.

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر مکمل بستر بنتونیت سدیم و تراکم گله بر عملکرد و کیفیت بستر با استفاده از 252 قطعه جوجه ی گوشتی در قالب طرح کامل تصادفی با شش تیمار به صورت فاکتوریل (2×3) و چهار تکرار انجام شد. عامل های آزمایشی شامل تراکم در واحد سطح (14؛ تراکم کم و 18؛ تراکم زیاد / پرنده در هر مترمربع) و سه سطح مکمل بستر بنتونیت سدیم (0، 2 و 4 کیلوگرم در هر مترمربع) بودند. افزایش تراکم سبب افت عملکرد رشد، افزایش رطوبت، pH، شمار اشریشیاکلی و اووسیست بستر، نمرة زخم های روده، زخم کف پا، مفصل خرگوشی و زخم سینه شد (01/0>P). رطوبت بستر و نمرة زخم کف پا و مفصل خرگوشی با افزودن 2 کیلوگرم مکمل بستر کاهش یافت (01/0>P). افزودن چهار کیلوگرم بنتونیت سدیم سبب کاهش شمار اشریشیاکلی و نیتروژن بستر و بهبود افزایش وزن جوجه ها نسبت به گروه شاهد شد (01/0>P). اثر متقابل تراکم و مکمل بستر برای نمرة زخم های کف پا و مفصل خرگوشی (35 روزگی) معنی دار بود (05/0>P) به طوری که در تراکم کم زخم های ناچیز بود و افزودن مکمل بستر تأثیری بر آن نداشت اما زخم های پا ناشی از تراکم بالا با افزودن 4 کیلوگرم مکمل بستر کاهش یافت. نتایج نشان می دهد که افزودن مکمل بستر بنتونیت سدیم تأثیر مثبتی بر عملکرد جوجه های گوشتی و کیفیت بستر داشت.

هدف از این پژوهش برآورد روند و فراسنجه های ژنتیکی صفت بقاء در گوسفند بلوچی است. در این پژوهش از رکوردهای بقاء 27978 رأس گوسفند بلوچی مرکز اصلاح نژاد دام کشور، در سال های 1358 تا 1388 استفاده شد. صفات موردبررسی شامل صفت بقاء از 1 تا 400 روزگی و بقاء از یک روزگی تا تاریخ حذف یا تا آخرین تاریخ ثبت شده بود. فراسنجه های ژنتیکی با دو مدل حیوانی (با و بدون محیط دائم مادری) با توجه به داده های سانسورشده ی راست و توزیع احتمال نمایی به روش نمونه برداری گیبس برآورد شد. عامل های ثابت مؤثر بر صفت بقاء در مدل حیوانی شامل تأثیر سال و ماه تولد، جنس، نوع تولد و گله بودند. میانگین وراثت پذیری افزایشی برای صفات بقاء از 1 تا 400 روزگی و بقاء از یک روزگی تا آخرین تاریخ رکوردبرداری در مدل 1 و 2 به ترتیب در محدوده ی 135/0-159/0 و 085/0-168/0 برآورد شد. میانگین نسبت واریانس محیط مشترک مادری محاسبه شده برای صفت بقاء از 1 تا 400 روزگی 076/0 و بقاء از یک روزگی تا آخرین تاریخ رکوردبرداری 144/0 محاسبه شد. روند ژنتیکی بقاء بر پایه ی دو معیار موردبررسی به ترتیب 0005/0-، 0001/0-به دست آمد که نزدیک به صفر بود. وراثت پذیری برآوردشده نشان داد، که انتخاب ژنتیکی برای صفت بقاء می تواند مؤثر باشد و با توجه به اهمیت این صفت در سودآوری، بهتر است در برنامه های اصلاح نژادی این صفت استفاده شود.

این آزمایش به مدت 42 روز با استفاده از 240 قطعه جوجه ی گوشتی یک روزه ی سویه ی راس 308، در قالب آزمون فاکتوریل 2×3 با سه سطح پروتئین (پایین، متوسط و بالا) و دو سطح نانو یاور (حاوی نانویاور و بدون آن) با شش تیمار و چهار تکرار و ده قطعه جوجه در هر تکرار در قالب یک طرح کامل تصادفی انجام شد. اثرگذاری اصلی سطح پروتئین جیره در دوره ی آغازین و رشد بر خوراک مصرفی معنی دار بود (05/0P<). در رابطه با افزایش وزن روزانه نیز تنها اثرگذاری اصلی سطح پروتئین جیره در دوره ی آغازین، رشد و کل دوره معنی دار شد (01/0P<). در مورد ضریب تبدیل خوراک هم تنها اثرگذاری اصلی سطح پروتئین جیره در دوره ی آغازین معنی دار بود (01/0P<). اثر اصلی سطح پروتئین جیره برای وزن نسبی (درصد از وزن زنده) لاشه، ران، میزان چربی حفره ی شکمی و بورس معنی دار بود (05/0P<). از نظر عیار پادتن (تیتر آنتی بادی) علیه SRBC، در 28 روزگی اثر اصلی سطح پروتئین جیره و نانو یاور بر عیار پادتن تام، IgG و IgM معنی دار بود (05/0P<). سامانة ایمنی یاخته ای در پاسخ به تزریق PHA-P تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت. به عنوان نتیجه گیری کلی، جیره های با سطوح بالای پروتئین توان بیشتری را به منظور بهبود عملکرد تولیدی و ایمنی جوجه ها در مقایسه با جیره های با سطوح متوسط و پایین از خود نشان دادند. افزون بر این، وجود نانو یاور منجر به تحریک پاسخ ایمنی هومورال جوجه های گوشتی شد.

هدف از این پژوهش تعیین ویژگی های فیزیکی، ترکیب شیمیایی و جداسازی زیربخش های پروتئینی تفاله های چغندرقند تولیدشده در ایران و مقایسة آن با مقادیر جدول های سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل بود. شمار 39 نمونه از سیزده کارخانة قند و شکر از سراسر کشور گردآوری و بررسی شد. توزیع اندازة ذرات نمونه ها با استفاده از غربال پنسیلوانیا تعیین شدند. نتایج نشان داد که تفاله های چغندرقند تولیدشده در کشور در مقایسه با مقادیر ارائه شده در جدول های سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل به طور معنی داری (01/0 > P) پروتئین خام (6/10 در برابر 8/9 درصد) و عصارة اتری (90/0 در برابر 60/0 درصد) بیشتر و مادة آلی (9/92 در برابر 7/94 درصد) و الیاف نامحلول در شویندة خنثی (6/40 در برابر 6/44 درصد) کمتر داشتند. افزون بر این، تفاله های چغندرقند در مقایسه با مقادیر ارائه شده در جدول های سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل پروتئین محلول (2/39 در برابر 5/26 درصد)، زیربخش پروتئینی A (6/35 در برابر 5/25 درصد)، 1B (6/3 در برابر 0/1 درصد) بیشتر و زیربخش پروتئینی 2B (7/11 در برابر 4/20 درصد) و 3B (2/37 در برابر 8/41 درصد) کمتری (بر پایة درصدی از پروتئین خام) داشتند (01/0>P). بر این پایه، تنها 25 و 10 درصد از نمونه های گردآوری شده به ترتیب از نظر پروتئین خام و الیاف نامحلول در شویندة خنثی ارزشی همسان با مقادیر یادشده در جدول سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل داشتند. بنابراین، توصیة جدی می شود که تفالة چغندرقند پیش از متوازن کردن جیره ها توسط مشاوران تغذیه ای و یا پرورش دهندگان تجزیه شود یا دست کم از میانگین مقادیر گزارش شده در این آزمایش برای متوازن تر کردن بیشتر جیره ها استفاده شود.