گیاه پزشکی دانشگاه ازاد
سال:1389 | دوره:2 | شماره:2 (پیاپی 6) |تعداد مقالات:10

به منظور شناسایی پارازیتوئیدهای لاروی و شفیرگی بید کلم، Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Plutellidae)، از دو میزبان گیاهی کلم پیچ و کلم گل در دو منطقه مبارکه و فلاورجان واقع در استان اصفهان در سال 1388 نمونه برداری صورت گرفت. در هر منطقه دو مزرعه و در هر مزرعه ده بوته به طور تصادفی انتخاب شد. لاروها و شفیره های بید کلم از روی هر بوته جمع آوری و تحت شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شدند. طی بررسی های به عمل آمده در مجموع هفت گونه زنبور پارازیتوئید (پنج گونه پارازیتوئید لاروی و دو گونه پارازیتوئید شفیرگی) و دو گونه زنبور هایپرپارازیتوئید به شرح زیر شناسایی گردید:1- پارازیتوئید های لاروی: Cotesia plutellae (Kurdjumov) (Braconidae(Apanteles sp. (Braconidae(Bracon hebetor Say (Braconidae(Diadegma semiclausum (Hellen) (Ichneumonidae(Diadromus collaris (Gravenhorst) (Ichneumonidae( 2- پارازیتوئیدهای شفیرگی: Diadromus subtilicornis (Gravenhorst) (Ichneumonidae(Oomyzus sokolowskii (Kurdjumov) (Eulophidae( 3- هایپرپارازیتوئیدها: Mokrzeckia obscura Graham (Pteromalidae(Pteromalus sp. (Pteromalidae( فراوانی گونه ها و برخی از ویژگی های زیستی آنها مورد بررسی قرار گرفت. گونه M. obscura برای اولین بار از ایران و از روی بید کلم گزارش می شود.

کرم پیله خوار نخود Heliothis viriplaca Hufn. یکی از آفات مهم زراعت نخود در استان آذربایجان شرقی می باشد. در سالهای اخیر استفاده بی رویه و غیر اصولی از سموم سبب بروز مقاومت در آفات از جمله جمعیت لاروهای کرم پیله خوار نخود و عدم موفقیت در کنترل شیمیایی آنها گردیده است. این بررسی به منظور مطالعه کارآیی سموم جدید در کنترل لاروهای پیله خوار نخود درسال زراعی 1387- 1386 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة نخود دیم رقم ILC 482 در منطقه مراغه انجام گرفت. تیمارها عبارت بودند از: ایندوکساکارب Sc 15% (250 ml/ha و 200)، ایندوکساکارب Ec 15% (200 ml/ha)، پریدالیل Ec 50% (150 ml/ha و 200) و کارباریل Wp 85% (3 kg/ha) همراه با شاهد (آب). شمارش لاروهای زنده در 5 نوبت شامل: یک روز قبل از سمپاشی و 1، 3، 7 و 12 روز بعد از سمپاشی روی 20 بوته از بخش میانی کرت های آزمایشی و شاهد انجام گرفت و در نهایت تعداد کل پیله ها و تعداد پیله های آفت زده روی 20 بوته در هر کرت به طور تصادفی برآورد گردید. نتایج بررسی نشان داد که بین تیمارها در روزهای هفتم و دوازدهم پس از سمپاشی اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5% وجود دارد. به طوری که ایندوکساکارب (Ec 15%) با دز 200 ml/ha و ایندوکساکارب (Sc 15%) با دز 200 ml/ha، بیشترین تأثیر را داشتند. تیمار کارباریل دوازده روز پس از سمپاشی در انتهای جدول مقایسه میانگین قرار گرفته و تیمارهای پریدالیل در حد واسط این گروه ها قرار گرفتند.

به منظور تعیین مکانیسم های مقاومت ژنوتیپ های لوبیا سفید (Phaseolus vulgaris L.) به کنه تارتن دولکه ای (Tetranychus urticae Koch) تحقیقی در سال 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز در شرایط گلخانه انجام شد. مکانیسم های موثر در مقاومت به کنه تارتن دولکه ای شامل آنتی بیوز، آنتی زنوز و تحمل با استفاده از آزمون های استاندارد گلخانه ای در 50 ژنوتیپ لوبیا سفید ارزیابی گردید. در هر سه آزمایش از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و 50 تیمار (ژنوتیپ) استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس ساده و مقایسه میانگین به روش آزمون چنددامنه ای دانکن نشان داد که در هر سه مکانیسم مقاومت، تفاوت های معنی داری در سطح احتمال 0.05 بین ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد. بالاترین سطح واکنش در خصوص مکانیسم آنتی بیوز مربوط به ژنوتیپ های 41188، 41103، 41117، 41190، 41109، 41111، 41161، 41178، 41106، 41127، 41133 و 41151 بود. بالاترین سطح تحمل نیز مربوط به ژنوتیپ های 41188، 41121، 41158، 41113، 11867 و 41101 بود. در خصوص مکانیسم آنتی زنوز 16 ژنوتیپ که اختلاف معنی داری با هم در سطح 0.05 نداشتند بالاترین سطح واکنش را نشان دادند. برای تعیین شاخص مقاومت گیاهی از عکس حاصل ضرب مکانیسم های مقاومت در یکدیگر استفاده شد که بالاترین و پایین ترین مقدار آن به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های 41151 و 41134 بود. نتیجه نهایی این که در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، ژنوتیپ های 41151، 41121 و 41188 پتانسیل بالایی در مقاومت به کنه تارتن دولکه ای داشتند و به طور کلی عمده مکانیسم های موثر در مقاومت آنها آنتی بیوز و آنتی زنوز بود.

بیماری پژمردگی فوزاریومی عدس که توسط Fusarium oxysporum f.sp. lentis (Vasd. & Srin.) Gordon ایجاد می گردد یکی از عوامل مهم کاهش محصول این گیاه در دنیا به شمار می رود. تأثیر چهار قارچ خاکزی Piriformospora indica، Sebacina vermifera، harzianum Trichodermae و Trichoderma viride روی پژمردگی فوزاریومی عدس در طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. بیمارگر در 3 زمان مختلف نسبت به کاشت بذر عدس رقم محلی اردبیل (10 روز قبل، همزمان و 10 روز بعد از کاشت) به خاک گلدان ها اضافه گردید. 17 تیمار که شامل دو شاهد (گیاه بدون بیمارگر و گیاه با بیمارگر) و 15 ترکیب مختلف قارچ های آنتاگونیست فوق بود، همزمان با کاشت بذر به خاک گلدان ها اضافه گردید. ارزیابی شاخص های مختلف رشدی (ارتفاع گیاه، طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه) و شدت بیماری در مرحله گلدهی انجام گرفت. نتایج نشان داد که موثرترین ترکیب آنتاگونیست ها در اکثر فاکتورهای رشدی و در کاهش شدت بیماری با در نظر گرفتن سه زمان مختلف مایه زنی، تیمار (S. vermifera + T. harzianum) است.

در تحقیقاتی که در سال های 1379 تا 1381 به منظور شناسایی کنه های مرتبط با سوسک های پوست خوار کاج در پارک های مختلف تهران صورت گرفت، گونه جدیدی از کنه های جنس Cercoleipus Kinn, 1970 متعلق به خانواده  Cercomegistidae (Acari: Mesostigmata)جمع آوری و شناسایی شد، این جنس و خانواده برای اولین بار از ایران گزارش می شود. وجود کنه های جنس Cercoleipus در ایران اولین گزارش کنه های این جنس در قاره آسیا محسوب می شود. این کنه از روی سوسک های پوست خوار کاج، گونه های rthotomicus erosus (Wollaston) و  Ips mannsfeldi (Wachtl)متعلق به خانواده  Scolytidaeکه در پارک های تهران روی کاج Pinus eldarica Medw خسارت می زنند جمع آوری و شناسایی گردید.

در تحقیقاتی که در سال های 1388 و 1389 به منظور شناسایی فون کنه های خاکزی خانواده Laelapidae در محوطه دانشگاه علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، گونه Androlaelaps aegypticuhs برای اولین بار از ایران جمع آوری و گزارش می شود.

بیماری آتشک درختان دانه دار ناشی از Erwinia amylovora (Burill) دو دهه در ایران سابقه داشته و یکی از بیماری های مهم و اقتصادی درختان دانه دار به شمار می رود که در بعضی مناطق تولید محصول به و گلابی را غیر اقتصادی نموده است. طی سال های 1385 و 1386 نود و پنج جدایه از استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی از درختان سیب، گلابی و به جداسازی و شناسائی شد. بیماری زایی جدایه ها با آزمون های فوق حساسیت روی برگ توتون، شمعدانی و نیز مایه زنی روی میوه نارس گلابی تایید شد. این جدایه ها از لحاظ ویژگی های بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و تغذیه ای مقایسه شدند. جدایه ها از لحاظ ویژگی های فنوتیپی شباهت زیادی نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که جدایه های به دست آمده از میزبان ها و مناطق مختلف جغرافیایی از نظر بیماری زایی مشابه و هیچ گونه مقاومتی به آنتی بیوتیک های استرپتومایسین، تتراسیکلین و مس در آن ها مشاهده نشد. نتایج بررسی ها نشان داد استرین های متعلق به میزبان ها و نواحی مختلف یکنواخت است. بنابراین احتمال وجود گونه جدید Erwinia pyrifoliae در آنها نیست.

در این تحقیق اثر بازدارندگی پنج گونه از قارچ های تریکودرما شامل T.longiconis, T.hamatum and T.viride, T.harzianum, T.koningi علیه قارچ عامل بیماری پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی Fusarium oxysporum f.sp.lycopersici در شرائط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در بین قارچ های مورد استفاده گونه T.harzianum بیشترین و گونه T.viride کمترین تاثیر را داشتند.در شرائط گلخانه ای مقایسه اثر کاهش بیماری بین خاک و بذر آغشته شده با اسپور گونه T.harzianum انجام گردید. پوشش بذرهای گوجه فرنگی توسط اسپورهای قارچ T.harzianum نتوانست در کاهش بیماری موثر باشد در حالیکه خاک آغشته شده با بیوماس گونه مذکور به میزان 50 گرم در 65 کیلوگرم محیط ذرت- شن بطور معناداری (92.2 درصد) قادر به کنترل بیماری گردید.