مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
سال:1380 | دوره:19 | شماره:3 |تعداد مقالات:15

با توجه به بالا بودن شیوع آسیبهای اعصاب Lingual و Chorda tympani ناشی از جراحی دندان عقل و عوارض عدیده این آسیبها که همگی از عدم اطلاع جراح از موقعیت دقیق آناتومیکی این اعصاب ناشی می شود، به تعیین دقیق این اعصاب از صفحه زبانی زائده آلوئلار فک تحتانی و نیز فاصله آنها از ستیغ زبانی فک تحتانی در ناحیه دندان مولار سوم تصمیم گرفتیم. به همین منظور، تعداد 669 عصب در 430 جسد مورد بررسی قرار گرفت و موقعیت دقیق آناتومیکی آنها مشخص شد. میانگین سنی 2.57 ± 25.1 سال و دامنه سنی آنها 32-21 سال بود که 35.5% آنها مربوط به اجساد زن و 64.5% مربوط به اجساد مرد بود. میانگین فاصله افقی اعصاب 1.1 ± 2.06 میلیمتر و میانگین فاصله عمودی 0.42 ± 3.01 میلیمتر تعیین شد.

حضور سلولهای صلاحیت دار ایمنی و ایمونوگلوبولین ها در پالپ مربوط به دندانهای سالم رویش یافته و موارد مبتلا به پالپیت مشخص گردیده است. با توجه به اینکه تاکنون کاملا کنترل شده ای بروی دندانهای نهفته و نیمه نهفته صورت نگرفته، لذا هدف از انجام این تحقیق، بررسی و حضور و غلظت IgM, IgA, IgG در مایع رویی کشت نمونه های پالپ مربوط به دندانهای نهفته و نیمه نهفته بوده است. برای این منظور، 16 نمونه پالپ مربوط به دندانهای نهفته و 16 نمونه پالپ، مربوط به دندانهای نیمه نهفته جمع آوری گردید. سپس این نمونه ها مورد کشت 3 روزه قرار گرفتند و با انجام آزمایش SRID برروی مایع رویی کشت نمونه ها، حضور IgG بترتیب در 62.5% و 18.8% موارد نهفته و نیمه نهفته و حضور IgA بترتیب در 50% و 18.8% موارد نهفته و نیمه نهفته و حضور IgM در 6.3% موارد در دو گروه نهفته و نیمه نهفته ملاحظه گردید. میانگین غلظت IgG در موارد نهفته و نیمه نهفته بترتیب حدود 833.5±944.5 و 81.8 ± 188.7 و میانگین غلظت IgA در موارد نهفته و نیمه نهفته بترتیب حدود 213.5 ± 257.5 و 50.9 ± 131.5 میلی گرم درصد برآورد شد. غلظت IgM با روش SRID قابل اندازه گیری نبود.با انجام آزمونهای دقیق فیشر، آنالیزواریانس یکطرفه و آزمون t، مشخص گردید که از لحاظ حضور و غلظت IgM در موارد نهفته و نیمه نهفته) بترتیبP<0.015 و P<0.002) و غلظت IgAدر موارد نهفته و نیمه نهفته (p<0.01) اختلاف آماری معنی دار وجود دارد. همچنین بین غلظت IgA و وضعیت تکاملی دندان (p<0.005) و غلظت IgG با درجه نهفتگی دندانهای نهفته (P<0.05)  با ارتباط معنی داری دسترسی پیدا شد.از یافته های بدست آمده از این تحقیق، چنین نتیجه گیری می شود که حضور مقادیر بالاتر IgG و IgA در پالپ دندانهای نهفته، ممکن است به بالابودن نفوذپذیری عروق پالپ دندانهای نهفته مربوط باشد.

آملوبلاستوما توموری تک کانونی، غیرفانکشنال، از نظر بافت شناسی یا میکروسکوپی خوشخیم و از نظر بالینی مقاوم و پابرجا و دارای رشد متناوب است. اکثر مولفین و محققان، آملوبلاستوما را شایعترین تومور ادنتوژنیک می دانند. هدف از این مطالعه، بررسی افراد مبتلا به آملوبلاستوما از نظر سن، جنس، محل تومور، نوع هیستولوژی و سایر خصوصیات در جامعه ایران و مقایسه آن با سایر مطالعات مشابه است. در این بررسی که یک مطالعه توصیفی گذشته نگر است، جامعه آماری شامل کلیه پرونده های بیماران مبتلا به آملوبلاستوما است که بین سالهای 77-1367 (دوره دهساله) به پنج دانشکده دندانپزشکی تهران، شهیدبهشتی، مشهد، اصفهان و شیراز (که اصطلاحا دانشکده های مادر نامیده می شوند) مراجعه کرده اند. بدین منظور فرم پیش نویس ثبت اطلاعات تنظیم شد و کلیه اطلاعات لازم از مجموعا 125 پرونده مربوط به مبتلایان در این دوره دهساله استخراج گردید و در پایان از روش های آماری توصیفی و مقایسه ای و نیز از نرم افزار SPSS جهت تحلیل یافته ها استفاده گردید. در مطالعه حاضر، آملوبلاستوما 1 درصد از کل بیوپسی ها و 33.9 درصد از کل تومورهای ادنتوژنیک را تشکیل می داد. میانگین سنی مبتلایان 30.34 سال و نسبت مردان به زنان مبتلا 1.27 به 1 بود. فک پایین و ناحیه خلفی آن شایعترین محل ابتلا بود. به علاوه نمای بافت شناسی غالب، نمای پلکسی فرم و پس از آن نوع فولیکولر بوده و مشخص شد که آملوبلاستومای یونی سیستیک با 48 درصد و کانونشنال 47.2 درصد شایعترین انواع آملوبلاستوما هستند.

یکی از روشهای ارزیابی رابطه قدامی- خلفی فکین رسم دو عمود از لندرمارکهای A وB  روی خطوط مرجع افقی فرانکفورت یا افقی واقعی و محاسبه اختلاف آنها برای تشخیص دیسپلازی های قدامی- خلفی است. با توجه به اینکه محققین مختلف اندازه گیری متفاوتی را بیان می کنند هدف از انجام این تحقیق تعیین مناسب ترین حد برای این منظور است که بعبارت دیگر برای تعیین اینکه از چه فاصله ای بیشتر را تحت عنوان CI II و از چه فاصله ای کمتر را تحت عنوان Cl III طبقه بندی می کنیم و اینکه دقت آن چقدر است این تحقیق در سال 1377 در دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی انجام شد.کلیشه های رادیوگرافی سفالومتری قبل از درمان 205 بیمار که به روش N.H.P تهیه شده بودند همراه با قالبهای دندانی آنها انتخاب شدند. مجموع 5 اندازه گیری، شاملWits, ANB ، رابطه مولرها، رابطه کانین ها و مقدار اورجت به عنوان استاندارد طلائی استفاده شده و بر این اساس بیماران به سه گروه Cl II, Cl I و Cl III تقسیم شدند. کلیه مقادیر AF-BF و AT-BT بعنوان Cut-Off  با استاندارد طلائی مقایسه شدند، سپس حساسیت، ویژگی، ارزش پیش بینی مثبت و ارزش پیش بینی منفی به ازا تمام مقادیر اختلاف نقاط A وB  محاسبه شد تا با آنالیز آن بهترین نقاط عطف برای تشخیص مال اکلوژنها بدست آورد.یافته ها: بهترین نقطه عطف برای تشخیص مال اکلوژن Cl II با استفاده از خط فرانکفورت 7 میلی متر با PPV=78% و NPV= 77.5%  و با خط افقی واقعی 6.5 میلی متر با PPV=75% و NPV= 77%. مناسبترین نقطه عطف برای تشخیص مال اکلوژن Cl III  با استفاده از خط فرانکفورت 1 میلی متر با PPV= 100% و NPV=88% و با خط افقی واقعی صفر میلی متر با PPV=90%  وNPV= 88% . دقت این روش تشخیصی بیش از 88% نمی باشد و برای بیماران با شیب زیاد مندیبول بایستی با احتیاط استفاده شود و برای اصلاح آن پیشنهاد می گردد مشکلات ژئومتریک این اندازه گیری سفالومتریک اصلاح شود.

در بررسی شاخص DMFT در کودکان 12 ساله کشورهای شرق مدیترانه(EMRO) ، براساس گزارش WHO، کشور ایران در گروه کشورهای با پوسیدگی متوسط قرار دارد.هدف: تعیین شاخص DMFT در کودکان 6 تا 12 ساله ایرانی بعنوان فاز اول (Pretest) بررسی تاثیر طرح کشوری سلامت دهان و دندان دانش آموزان دوره ابتدایی بر ارتقا سطح سلامت دهان و دندان دانش آموزان.مواد و روشها: این مطالعه به روش توصیفی بر روی 6200 کودک 6 تا 12 ساله ایرانی جهت بررسی روند تغییرات شاخص DMFT  در سه رده سنی 6، 9، 12 ساله صورت پذیرفت. معاینات توسط بهداشتکاران ورزیده در مدارس و با رجوع به خانوار با DMFT، واریانس صفات و خطای استاندارد متغیرها محاسبه و برآورد فاصله اطمینان برای صفات بدست آمد.یافته ها:  DMFTکودکان 6، 9 و 12 ساله به ترتیب 0.02%+0.2، 0.9±0.05، 1.5+0.01 می باشد.نتیجه گیری: مقدار پوسیدگی از 6 سالگی به 9 سالگی 5 برابر و از 9 به 12 سالگی 1.5 برابر می شود. تنها 12 درصد از کل پوسیدگیهای موجود ترمیم می شود و این امکان در روستاها کمتر از شهرها فراهم می آید. در بین دو جنس روند پوسیدگی تفاوت معنی داری ندارد و فک همواره در معرض مشکلات بیشتری قرار دارد.

با از دست دادن دندانهای طبیعی عملکرد سیستم جونده دچار نقصان می گردد. استفاده از دنچر کامل عملکرد را به طور متوسط بهبود می بخشد ولی کارایی جویدن افراد دارای دنچر نسبت به افراد با دندان طبیعی کمتر است.در مطالعه حاضر فعالیت الکترومیوگرافیک عضلات ماستروتمپورال در دو گروه افراد دارای دندانهای طبیعی و دنچر کامل مورد مقایسه قرار گرفت. گروه اول شامل 10 فرد دارای دندان طبیعی و گروم دوم شامل 10 بیمار دارای دنچر کامل بودند. سه ماه بعد از تحویل دنچر کامل، فعالیت الکترومیوگرافیک عضلات ماستروتمپورال سمت راست در عملکردهای حداکثر نیروی بستن ارادی، جویدن با سمت و چپ، بلع لقمه غذایی و تکلم ثبت گردید و با نتایج گروه اول مقایسه شد. برای مقایسه از آزمون T زوج استفاده شد.نتایج مطالعه نشان می دهد که میانگین انتگرال فعالیت الکترومیوگرافیک هر دو عضله ماستروتمپورال در حداکثر انقباض ارادی و در سمت کارگر در گروه 1 بیشتر از گروه 2 می باشد (P<0.05)، اما در سمت غیرکارگر و تکلم فقط در عضله تمپورال تفاوت معنی دار بود.

داروهای شیمی درمانی علیرغم اثرات چشمگیر در نجات جان بیماران مبتلا به بدخیمی های خون، دارای عوارض جانبی شدید از جمله اثرات سمی بر مخاط دهان می باشند. به منظور بررسی تاثیر پیشگیری کننده دهان شویه کلرهگزیدین گلوکونات در کاهش عوارض دهانی شیمی درمانی، این تحقیق در بیماران مبتلا به لوسمی حاد تحت شیمی درمانی در بیمارستان امام خمینی، دکتر شریعتی و شهید مدرس در سال 1374 انجام شد.تحقیق به روش Randomized controlled double blind trial بر روی 45 بیمار (69% مرد و 31% زن) با میانگین سنی 9.5 + 25.2 صورت گرفت. کلیه نمونه ها دارای درمان مشترکی بودند و از هیچیک از روشهای مکانیکی بهداشت دهان استفاده نمی کردند. قبل از شروع شیمی درمانی، شاخص های کلینیکی که عبارت بودند از شاخص لثه، پلاک دندانی، موکوزیت، رنگ دندان، وجود یا عدم وجود کاندیدوزیس دهانی ثبت گردیدند، همچنین به منظور مطالعات پاراکلینیکی سواب مخاطی نیز تهیه شد. بعد از تقسیم تصادفی بیماران به گروههای کنترل و تجربی، گروه کنترل از دارونما و گروه تجربی از کلرهگزیدین کلوکونات 0.2% استفاده نمودند، سپس شاخص های کلینیکی و پاراکلینیکی مجددا هفته ای یکبار به مدت 4 هفته ثبت شدند.نتایج حاکی از آن بود که در زمان پایه، اختلاف معنی داری در هیچیک از شاخصها بین دو گروه وجود نداشت اما بعد از شروع شیمی درمانی و استفاده از دهان شویه، کاهش معنی داری در شاخصهای لثه، پلاک دندانی و موکوزیت در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (p<0.025). تنها شاخص رنگ دندان در گروه تجربی افزایش نشان داد. شاخصهای پاراکلینیکی شامل تعداد کل میکروارگانیسم ها و قارچ کاندیدا نیز در گروه تجربی به نحو معنی داری پایین تر از گروه کنترل بود (p<0.01). با توجه به نتایج حاصله، کلرهگزیدین دارویی موثر در کاهش عوارض دهانی ناشی از شیمی درمانی است.

این تحقیق بمنظور مقایسه تاثیر کلینیکی استفاده از اسیدسیتریک و داکسی سیکلین بر روی سطح ریشه در بهبود یا عدم بهبود در نتیجه جراحی پیوند پایه دار طرفی در پوشش ریشه عریان انجام پذیرفت. استفاده از داکسی سیکلین به این منظور برای اولین بار صورت پذیرفته و به این لحاظ از اسیدسیتریک در گروه شاهد استفاده شد تا شرایط درمان سطح ریشه در هر دو گروه یکسان باشد. 17 مورد با داکسی سیکلین و 11 مورد با اسیدسیتریک درمان سطح ریشه شدند و میزان پوشش بدست آمده در گروه اول حدود 1.32 میلیمتر و در گروه دوم حدود 0.85 میلیمتر بود. در طی این مطالعه بطور خلاصه نتایج ذیل حاصل شد: 1- تاثیر هر دو ماده اسیدسیتریک و داکسی سیکلین در هنگام استفاده همراه با جراحی پیوند پایه دار طرفی یکسان است.2- میزان پوشش بدست آمده در هر دو گروه درمانی تحت جراحی قرار گرفته همراه با اسیدسیتریک و یا داکسی سیکلین معنی دار است. 3- در بررسی نتایج بدست آمده معلوم شد که خود جراحی پیوند پایه دار طرفی در تقلیل میزان تحلیل موثر بوده و استفاده از این مواد نقش چندانی نداشته است.4- استفاده از این روشها در کاهش عمق پاکت نیز موثر بودند.5- هیچگونه دلیل منطقی در استفاده از هر کدام از این مواد و برتری هر یک بر دیگری در درمان ریشه عریان شده بهمراه جراحی پیوند پایه دار طرفی بدست نیامد.

هدف از این تحقیق آزمایشگاهی بررسی میزان مایکرولیکیج کامپازیت پس از کاربرد کارباماید پراکساید بود. 80 عدد دندان سالم انتخاب گشته، در تمامی دندانها حفرات کلاس V تعبیه و با کامپازیت مایکروفیلدTetric Flow (vivadent)  بهمراه ماده چسبنده عاجی  (vivadent) Syntacترمیم گردیدند. پس از 500 سیکل حرارتی، نمونه ها به چهار گروه تقسیم شدند. گروه A (کنترل) به مدت 3 هفته در رطوبت 100% و 37˚C قرار داده شدند در حالیکه گروه D, C, B هرکدام به ترتیب به مدت 2 و 3و 4 هفته در تماس با ژل کارباماید پراکساید 10% بتوسط اپلاینس پلاستیکی مخصوص بمدت 8 ساعت در هر شبانه روز قرار گرفتند. پس از سیل نمودن ریشه و تاج توسط لاک ناخن، دندانها بمدت 24 ساعت در فوشین بازی 0.5% غوطه ور گردیدند. سپس از دو میلی متری CEJ قطعه گشته و در اپوکسی رزین مدفون شدند. نفوذ رنگ در لبه های مارچین جینجیوالی و اکلوزالی بتوسط استرئومیکرسکپ بررسی گردید. جهت بررسی نتایج از آزمون آماری Pearson با فرایند لوگ خطی با احتمال 95% استفاده گشت:از بررسی نتایج مشخص شد:1- در گروه A وB  و C ارتباطی بین نوع مارجین و درجه نفوذ رنگ مشاهده نشد. ولی فراوانی نفوذ رنگ در گروه B و C بیشتر از A بود.2- در گروه D بین نفوذ رنگ با نوع مارجین ارتباط وجود داشت. یعنی درجه نفوذ رنگ شماره 3، 70% مربوط به مارجین جینجیوالی و 30%  مربوط به مارجین اوکلوزالی بود.3- در مقایسه نفوذ رنگ در مارجین جینجیوالی، نفوذ رنگ درجه 3، بیشتر به گروه D مربوط بود.4- در مقایسه نفوذ رنگ در مارجین مینایی، بیشترین فراوانی نفوذ رنگ درجه 3 در گروه B و سپس D بود.5- چون مایکرولیکیج حتی بعد از دو هفته قرارگیری در بلیچ با نفوذ رنگ زیاد مشاهده می شود، بنابراین ترمیم باید پس از بلیچ تعویض گردد.

نوعی از اختلالات هموگلوبینی که به میزان سنتز یک یا چند زنجیره از گلوبین مربوط است را تالاسمی گویند که خود به سه گروه تالاسمی ماژور، تالاسمی مینور و تالاسمی حد واسط تقسیم می شود. از عوارض بسیار مهم این بیماری، تغییرات اسکلتی و بد شکلیهای ناشی از افزایش حجم مغز استخوان است که می تواند باعث اختلال در کارآیی اعضای مختلف شود و به دنبال آن مشکلات روحی، روانی و اجتماعی زیادی را ایجاد نماید. استخوانهای صورت از جمله استخوانهایی هستند که به شدت تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند.برای اصلاح بدشکلیهای استخوانهای صورت، ابتدا درمانهای ارتودنتیک پیشنهاد شد که نتیجه مطلوبی به همراه نداشت. جدیدا درمانهای جراحی مورد توجه قرار گرفته اند که یک مورد درمان شده از این طریق در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است. در این روش قبل از جراحی از صورت بیمار قالبی تهیه شد که با استفاده از آن مدل گچی صورت تهیه شد و تغییرات لازم برروی آن انجام گرفت و سپس از این مدل گچی با مواد متاآکریلیک یک پروتز به صورت ماسک ساخته شد که هدف از آن ایجاد فشاری یکنواخت خصوصا در شبها بر روی صورت بود تا افزایش حجم استخوان کنترل شود.

با توجه به اینکه برنامه ریزی در امر بهداشت و پیشگیری برای کودکان معلول، به دلیل وجود مسایل اجتماعی، اقتصادی، جسمی و پزشکی از اهمیت خاصی برخوردار است شناسایی و ارزیابی وضعیت سلامتی و بیماریهای دهان و دندان این افراد امری ضروری می باشد. بدین منظور این تحقیق با هدف «بررسی شیوع پوسیدگی دندانی در کودکان معلول» انجام شده است و جامعه مورد بررسی کودکان معلول 12-6 ساله مراکز شبانه روزی تحت پوشش سازمان بهزیستی تهران می باشند. تعداد 302 کودک، 129 دختر و 173 پسر به عنوان نمونه انتخاب شدند. (روش سرشماری)تحقیق با توجه به ماهیت آن براساس روش توصیفی و از نوع cross sectional انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین DMFT در دندانهای دائمی در کل نمونه ها 1.81 و میانگین dmft در دندانهای شیری برابر 1.77 و همچنین میانگین DMFT  در 12 ساله ها 2.7 می باشد. براساس نتایج حاصله می توان گفت شیوع پوسیدگی در این کودکان 65.64% بوده که نسبت به کودکان نرمال بیشتر می باشد و با افزایش سن و شدت معلولیت افزایش می یابد. همچنین میانگین DMFT با شدت معلولیت، افزایش سن و نوع تغذیه (غذای پوره) افزایش و با رعایت بهداشت دهان و دندان و بهبود وضعیت اقتصادی خانواده کاهش می یابد. به نظر می رسد مشکلات دندانی کودکان عقب مانده بیشتر از سرویس ضعیف خدمات و کمبود آگاهیهای دندانپزشکی پیشگیری متولیان نگهداری از این افراد می باشد در نتیجه آموزش و سرویسهای دندانپزشکی پیشگیری برای این افراد توصیه می گردد.

Schwannoma یک نئوپلاسم خوش خیم با منشا سلولهای شوآن می باشد که توموری غیرشایع بوده و حدود 25 تا 48% موارد آن در سر و گردن بروز می کند. نواحی ابتلا از نظر میزان شیوع در حفره دهان به ترتیب زبان، کام، کف دهان، مخاط با کال، لثه، لب، وستیبول و استخوان فکین می باشد. این تومور در کف دهان نادر است که از نظر شیوع در خود حفره دهان در مرتبه سوم قرار دارد.تومور غالبا به صورت یک توده کپسول دار منفرد بدون علامت است که به ندرت برای بیمار ایجاد ناراحتی و درد می کند. از نظر شیوع سنی در طیف وسیعی قرار داشته ولی به طور متوسط بیشتر در دهه 2و3 دیده می شود. بیمار ما یک پسر 10 ساله با توده ای در کف دهان و زیرزبان است، که در طی جریان مراجعه به کلینیک دندانپزشکی پس از گذشت سه ماه قابل تشخیص گردیده است. از نظر هیستولوژیک ضایعه یک Classic Schwannoma می باشد که یک طرح عمومی گزارش شده شوآنومای سایر نقاط بدن است. درمان آن با جراحی بطور موفقیت آمیز انجام گرفت و در حال حاضر بیمار هیچ بیمار هیچ مشکلی ندارد.

تحلیل آماری داده های هر تحقیق تا حدودی به نوع طرح تحقیقی است که صورت گرفته مربوط است. در تحقیق شاهد- موردی (Case- Control)  معمولا نسبت شانس یا نسبت بخت ها (Odds Ratio) را تعیین می کنند. در این مقاله ابتدا کلمات شانس، بخت، اقبال و احتمال مورد بحث قرار می گیرد و سپس فرمول تعیین نسبت شانس عرضه می شود.