پژوهش آب در کشاورزی
سال:1397 | دوره:32 | شماره:4 (ب) |تعداد مقالات:11

مدیریت منابع آب و خاک از طریق افزایش عملکرد و بهره وری آب در شالیزارهادارای اهمیت ویژه ای می باشد. تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری یکی از اقداماتی است که با هدف افزایش بهره وری آب اجرا می شود. به منظور بررسی و ارزیابی اثر اجرای طرح تجهیز و نوسازی بر میزان عملکرد و بهره وری آب، پژوهشی در شالیزارهای شهرستان آستانه اشرفیه، در قالب طرح کرت های دو بار خرد شده در سه سطح اصلی بالادست، میان دست و پایین دست و دو سطح فرعی تجهیز شده و سنتی، طی دو سال 1394 و 1395 انجام شد. داده های عملکرد، میزان آب مصرف شده براساس نیازهای مختلف و میزان هزینه و درآمد از مزارع در مناطق مختلف جمع آوری شد. نتایج نشان داد میانگین عملکرد در شالیزارهای سنتی و تجهیز و نوسازی شده به ترتیب برابر 3958 و 3901 کیلوگرم بر هکتار بود و اختلاف معنی داری وجود نداشت. مقادیر بهره وری ناخالص براساس تبخیر-تعرق و تبخیر-تعرق بعلاوه نفوذ در اراضی سنتی به ترتیب 3% و 3% بیشتر از مقادیر آن در اراضی تجهیز شده بود. نتایج نشان داد که علیرغم عدم وجود اختلاف معنی دار در عملکرد محصول در سطح اطمینان 95 درصد، بهره وری خالص براساس تبخیر-تعرق، تبخیر-تعرق بعلاوه نفوذ، و مصرف آب در مزرعه در اراضی تجهیز شده به ترتیب 50%، 51% و 54% بیش از اراضی سنتی بود. یافته ها نشان می دهد که طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری، با کاهش هزینه های کاشت، داشت و برداشت، موجب افزایش بهره وری خالص می شود.

مشکل شوری خاک در برخی از شالیزارهای نواحی حاشیه دریای خزر به دلیل همجواری با دریا و قرارگیری در مناطق کم ارتفاع با سطح ایستابی کم عمق و شور به چشم می خورد. همچنین، با توجه به اینکه برنج یکی از مهم ترین گیاهان راهبردی برای اقتصاد کشور و مردم این منطقه محسوب می شود، بررسی امکان تولید برنج در حضور سطح ایستابی کم عمق و شور امری ضروری است. این پژوهش در سال 1396 در مرکز تحقیقات آب و هواشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج-دانشگاه تهران در یک مدل فیزیکی (لایسیمتر بزرگ) انجام گرفت. پژوهش حاضر در لایسیمتر فلزی عایق تحت دو تیمار اصلی با سطح ایستابی کم عمق و غیرشور (FSG) و در حضور سطح ایستابی کم عمق و شور (SSG) به انجام رسید. شوری آب آبیاری برابرdS/m 94/0برای هر دو تیمار بوده و شوری آب زیرزمینی کم عمق در عمق 40 سانتی متری از سطح خاک برای تیمارSSGبه صورت تغذیه مصنوعی از پایین در dS/m20 تنظیم گردید. نتایج پروفیل شوری خاک در تیمار SSGحاکی از اختلاط کم آب شور و شیرین در منطقه بینابینی (از زیر سخت لایه یعنی عمق 30 تا 40 سانتی متری از سطح خاک) و تاثیر ناچیز شوری بر منطقه ریشه بود. دلیل این امر وجود دائمی لایه آب در شالیزار و جریان رو به پایین آب می-باشد که می تواند از جریان رو به بالای آب شور و صعود مویینگی جلوگیری کند. این مساله باعث شد تا عملکرد برنج تحت تاثیر قرار نگیرد و دچار افت نشود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین پارامترهای عملکرد نیز همین امر را تصدیق می کند و نشان می دهد که شوری آب زیرزمینی کم عمق بر پارامترهای سطح برگ (LAI)، طول ریشه (RL)، ارتفاع بوته (PL)، پایداری غشا (MSI) و کلروفیل (SPAD)، محتوای آب نسبی(RWC) و زیست توده (BIO) در دو تیمار اثر قابل توجهی نداشته و باعث شده که اختلاف ناچیزی بین پارامترهای عملکرد حاصل شود. اختلاف پارامترهای عملکرد تیمار شاهد نسبت به شوری، از حدود 1% تا 12 % بوده است. ضمن اینکه عملکرد دانه و بیولوژیک در تیمار SSG نسبت به FSG به ترتیب 2/3% و 5/4 % کاهش یافته است. بنابراین با توجه به آبشویی قابل توجه خاک بعد از کشت، کاهش ناچیز محصول و تحلیل حرکت آب و املاح در خاک، می توان تولید برنج را در این نوع اراضی مدنظر قرار داد. همچنین با استفاده مفید و کارآمد از اراضی دارای مشکلات شوری آب زیرزمینی کم عمق می توان از فشار روی منابع آب و خاک متعارف کاست.

به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و مواد سوپرجاذب بر خصوصیات کمی و کیفی میوه در نخل خرمای رقم زاهدی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار از طریق سیستم آبیاری قطره ای اجرا گردید. کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری با 100%، 75% و 50 درصد نیاز آبی بر اساس سند ملی آب در کرت های اصلی و مواد سوپرجاذب درسه سطح شامل عدم مصرف مواد سوپرجاذب، مصرف سوپر جاذب آکوازورب به مقدار 300 گرم برای هردرخت و مصرف سوپرجاذب زئولیت به مقدار چهار کیلوگرم برای هر درخت در کرت های فرعی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر کم آبیاری بر وزن حبه، طول میوه، بهره وری آب و پتاسیم میوه و اثر مواد سوپرجاذب بر طول میوه، پتاسیم و قند کل میوه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر متقابل کم آبیاری و مواد سوپرجاذب بر وزن حبه و پتاسیم میوه در سطح احتمال یک درصد و بر طول میوه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. استفاده از مواد سوپرجاذب در شرایط آبیاری 100 درصد نیاز آبی تأثیر مثبتی بر خصوصیات کمی و کیفی میوه خرما نداشت اما در شرایط آبیاری 75% و 50 درصد نیاز آبی موجب بهبود معنی دار بعضی از خصوصیات کیفی میوه گردید. بهره وری آب در سطح آبیاری 75 درصد نیاز آبی، در حد 4/29 درصد نسبت به سطح آبیاری کامل و در شرایط استفاده از سوپرجاذب آکوازورب و زئولیت به ترتیب 5/14 و 7/17 درصد نسبت به حالت عدم مصرف سوپرجاذب افزایش یافت. به طور کلی تیمار آبیاری بر اساس 75 درصد نیاز آبی (با مصرف 8052 مترمکعب آب بر هکتار) و استفاده از سوپرجاذب زئولیت برای آبیاری نخل خرمای رقم زاهدی در منطقه قصر شیرین پیشنهاد می گردد.

آستانه تحمل به شوری گیاهان باغی بر اساس میزان کاهش عملکرد در شرایط شور در مقایسه با شرایط غیرشور بدست می آید. به منظور تعیین آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در برخی از ارقام و ژنوتیپ های انتخابی بادام، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملأ تصادفیبادوعاملژنوتیپبادام در11 سطح (تونو، نانپاریل، مامایی، شکوفه، سهند، شاهرود12، A200، 25-1، 16-1 و40-13 پیوندشدهرویپایهGF677 وپایه GF677 (پیوند نشده به عنوان شاهد)) و شوریآبآبیاریدر پنجسطح (5/0، 5/2، 9/4، 3/7 و 8/9 دسی زیمنسبرمتر)، انجامشد. در پایان پژوهش، آستانه تحمل به شوری و شیب کاهش عملکرد در ژنوتیپ های مورد مطالعه بر حسب بیوماس گیاهان محاسبه شد. نتایج نشان داد کهکمترین میزان آستانه تحمل به شوری مربوط به ژنوتیپ 16-1 (22/2 دسی زیمنس بر متر) بود و پس از آن ارقام مامایی (28/2 دسی زیمنس بر متر) و سهند (39/2 دسی زیمنس بر متر)، قرار داشت. در نقطه مقابل، بیشترین آستانه تحمل به شوری در رقم های شکوفه، شاهرود 12 و ژنوتیپ 25-1 به ترتیب به میزان (80/5، 84/4 و 80/4 دسی زیمنس بر متر)، مشاهده شد. بیشترین شیب کاهش عملکرد با افزایش شوری در ژنوتیپ 40-13 (05/8 درصد)، و پس از آن در ارقام A200(86/7 درصد) و نان-پاریل (55/7 درصد)، ثبت شد. در نقطه مقابل، کمترین مقدار شیب کاهش عملکرد در رقم های شاهرود 12(60/5 درصد)دیده شد. در مجموع نتایج نشان داد، میزان شوری که موجب کاهش عملکرد 50 درصدی در ارقام شاهرود12، شکوفه و ژنوتیپ 25-1، می شود، به ترتیب 05/5، 43/4 و 55/3 دسی زیمنس برمتر نسبت به پایه های شاهد (بدون پیوند)، بیشتر است. کاهش 50 درصدی در عملکرد رقم های شاهرود12، شکوفه، ژنوتیپ 25-1 و پایه GF677به ترتیبدر شوری های 23/13، 59/12، 71/11 و 16/8 دسی زیمنس برمتر مشاهده شد. گفتنی است که در پژوهش های قبلی گزارش شده است کهدر شوری هفت دسی زیمنس بر متر تا میزان 100 درصد از عملکرد (بیوماس) درختان بادام کاسته می-شود، در حالیکه در ارقام شاهرود 12 و شکوفه پیوند شده روی پایه GF677در شوری هفت دسی زیمنس بر متر تنها به ترتیب 12 و 9 درصد از عملکرد کاسته شد. بر این اساس می توان ترکیب های پیوندی مذکور را برای مناطقی با شوری های متوسط توصیه نمود.

در انجام محاسبات سند ملی آب کشور، از دوره آماری 25 ساله 1374-1349 برای محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه بهره گرفته شده است. با توجه به تغییرات اقلیمی ایجاد شده در سال های اخیر، به روز رسانی این کار ارزشمند ملی ضروری به نظر می رسد. از آنجا که تاکنون مطالعه ای در خصوص تعیین میزان تغییرات مقادیر نیاز خالص آبیاری گیاهان الگوی کشت دشت کرمانشاه در شرایط آب و هوایی کنونی نسبت به مقادیر ارائه شده در نرم افزار NETWAT صورت نگرفته است. لذا در این تحقیق، این موضوع مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، برای محاسبه نیاز آبی گیاهان، از آمار هواشناسی سال های 66-1365 تا 95-1394 استفاده شد و به منظور برآورد نیاز خالص آبیاری الگوی کشت دشت کرمانشاه از نرم افزار ET0Calculatorبرای محاسبه تبخیر و تعرق گیاه مرجع استفاده شد. سپس مقادیر تبخیر و تعرق گیاهان الگوی کشت، مقادیر باران مؤثر، و در ادامه مقادیر نیاز خالص آبیاری گیاهان محاسبه شدند. نتایج حاصل از مقایسه مقادیر بدست آمده در این تحقیق با مقادیر موجود در نرم افزار NETWATنشان داد که برای اغلب گیاهان، مقادیر بدست آمده در این تحقیق به طور میانگین 2/1 برابرِ مقادیر ارائه شده در نرم افزار NETWATمی باشد. این نسبت برای دو گیاه گندم و جو تقریباً 2 و برای گیاهان شبدر، گرمک و طالبی، نخود و بادام تقریباً یک می باشد. نتایج تحقیقات لایسیمتری در منطقه مورد مطالعه، مؤید درستی محاسبات انجام گرفته در این تحقیق می-باشد.

در این پژوهش، اثر ورمی کمپوست بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد دو گیاه گوجه فرنگی و بامیه تحت آبیاری با آب آلوده بررسی شد. آزمایش دو تیمار استفاده از ورمی کمپوست و شاهد داشت که با سه تکرار در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی اجرا شد. ورمی کمپوست به میزان 25 تن در هکتار در دو مرحله، زمان کشت محصول 10 تن در هکتار و یکماه بعد از کشت 15 تن در هکتار اعمال شد. در این پژوهش اثر ورمی کمپوست روی شاخص های رشد و عملکرد شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر میوه، وزن میوه، سبزینگی، درصد ماده خشک ساقه و برگ و عملکرد محصول مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه میانگین های صفات عملکردی گوجه فرنگی و بامیه نشان داد که فقط وزن میوه گوجه فرنگی تفاوت معنی داری داشت (05/0>p) و در دیگر صفات بین دو تیمار تفاوت معنی داری نبود. در گوجه فرنگی تحت تیمار ورمی کمپوست صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، سبزینگی درصد ماده خشک ساقه و برگ به ترتیب 3/2%، 3/0%، 3/7%، 6/5% و 1/9 درصد افزایش و قطر میوه، وزن میوه و عملکرد 5/25%، 6/42% و 2/73 درصد کاهش نسبت به شاهد داشت. هم چنین، بامیه تحت کاربرد ورمی کمپوست، ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر میوه، وزن میوه، سبزینگی و عملکرد به ترتیب 3/10%، 2/1%، 4/10%، 3/13%، 3% و 7/35 درصد افزایش و درصد ماده خشک ساقه و برگ به ترتیب 5/5% و 7/11 درصد کاهش را نسبت به شاهد نشان داد. لذا، با عنایت به کاهش معنی دار وزن میوه گوجه فرنگی و کاهش قطر میوه و عملکرد گوجه فرنگی و همچنین کاهش ماده خشک ساقه و برگ بامیه، از یک سو و خطر بالای استفاده از آب آلوده و انتقال آلودگی به میوه و کاهش کیفیت و سلامت آن از سوی دیگر، استفاده از ورمی کمپوست به همراه آبیاری با آب آلوده توصیه نمی شود. به طور کلی مصرف آب های آلوده برای محصولات خوراکی انسان و دام پذیرفتنی نیست.

مدیریت صحیح آب در مزرعه باعث استفاده بهینه از منابع آب، خاک، کود و تولید محصولاتی با کمیت و کیفیت بالا می شود. در این راستا، به منظور ارزیابی اثر دور مختلف آبیاری بر اساس تبخیر از تشت در دو سیستم آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی بر شاخص های رشد رزماری، آزمایشی بصورت کرت های یک بار خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهر کرمان در سال زراعی 1394 اجرا گردید. در این آزمایش سه دور آبیاری بر اساس سه سطح تبخیر (25=1I، 40=2Iو 55=3Iمیلی متر تبخیراز تشت) به عنوان عامل اصلی ودو سیستم آبیاری قطره ای (سطحی =1Sو زیرسطحی =2S)به عنوان عامل فرعیمورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه زایا و شاخص سطح برگ در 2I در مقایسه با1I، به ترتیب 9/12، 6/12، 6/13 و 3/5 درصد کاهش داشت ولی با وجود این، صرفه جویی 1/44 میلی متر آب (1/21 درصد) و افزایش 6/3 درصدی بهره وری آب حاصل شد. از طرف دیگر بهره وری آب، وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه زایا و شاخص سطح برگ در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی به ترتیب 1/15، 3/18، 7/9، 5/12 و 15 درصد نسبت به سیستم آبیاری سطحی بیشتر بود و تنظیم دور آبیاری بر اساس سطح 40 میلی متر تبخیر از تشت اعمال شده در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی در بهترین جایگاه از لحاظ صفت بهره وری آب قرار دارد. بنابراین استفاده از آبیاری قطره ای زیرسطحی در تیمارI2 در کشت گیاه دارویی رزماری در شهر کرمان می تواند راهکاری مناسب برای صرفه جویی در مصرف آب و افزایش بهره وری آب در دوره های خشکسالی باشد.

طبیعت چندبُعدی حرکت آب در خاک، جذب آب توسط گیاه و کاربرد آب در مزرعه، باعث افزایش پیچیدگی های مدل سازی توزیع رطوبت خاک در سامانه های آبیاری قطره ای می-شود. با تعیین خصوصیات هیدرولیکی خاک، پارامترهای توزیع ریشه درخت پسته در مزرعه مورد مطالعه، میزان تبخیر و تعرق و جریان آب ورودی، چگونگی توزیع رطوبت خاک در دو سامانه آبیاری قطره ای سطحی (DI)و زیرسطحی(SDI) با استفاده از مدل هایدروس دوبُعدی مدلسازی گردید. همچنین مقادیر رطوبت خاک در روزهای متوالی پس از آبیاری، در فواصل عرضی و عمقی متفاوت نسبت به درخت با استفاده از رطوبت سنج پروفیل پروب اندازه گیری شد. از هدایت روزنه ای برگ درختان نیز برای استخراج تابع تنش رطوبتی و ارزیابی مدل استفاده شد. براین اساس، مکش معادل کاهش 50 درصد جذب آب ریشه برابر 4935 سانتی متر بدست آمد. نتایج مدل سازی در محل های منطبق با اندازه گیری ها با داده های رطوبت خاک مقایسه شد و با استفاده از آماره های صحت سنجی، صحت و دقت مدل مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر ME، RMSE، Eو R2برای SDI به ترتیب 006/0، 021/0، 761/0، 794/0 و برای DI 002/0-، 020/0، 700/0 و 741/0 به دست آمد. تعرق محاسبه شده توسط هایدروس همبستگی بالایی را با هدایت روزنه ای به ویژه در SDIنشان داد. براساس نتایج هایدروس و اندازه گیری گیاهی مشخص شد که جذب آب توسط ریشه درخت پسته در SDI به طور معنی داری از DIبیشتر است که نشان می-دهد استفاده از SDIمی تواند با کاهش تبخیر از سطح خاک، باعث صرفه جویی و افزایش کارایی مصرف آب گردد. برآورد جذب آب ریشه و اندازه گیری هدایت روزنه ای درخت پسته در شرایط مزرعه مشخص کرد که رطوبت خاک تا چهارروز بعد از آبیاری قطره ای به خوبی پاسخگوی نیاز گیاهی بوده و با کوتاه تر کردن دور آبیاری می توان از بیشترین پتانسیل این سامانه آبیاری بهره برد.

هدفکلیاین تحقیقاولویت بندی عوامل مؤثر بر استفاده از پساب در کشاورزی، از دیدگاه کشاورزانِ شهرستان خرم آباد می باشد. روش تحقیق بصورت توصیفی-پیمایشی بوده و از دو شیوه اسنادی و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان تأیید و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (76/0) که نشان از پایا بودن ابزار اندازه گیری داشت. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کشاورزان شهرستان خرم آباد بود که از پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر خرم آباد برای آبیاری مزارع خود استفاده می کنند. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه به تعداد 199 نفر تعیین گردید که برای جمع آوری اطلاعات از روش نمونه گیری تصادفی ساده با انتساب متناسب، استفاده گردید. از آماره های میانگین، مد، انحراف معیار و رگرسیون چند متغیره خطی به روش گام به گام به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که کانال های دریافت آگاهی کارایی لازم را ندارند و از بین عوامل اقتصادی، تأثیر قیمت پساب بر استفاده از آن، از بین عوامل اجتماعی، موافقت با استفاده از پساب در کشاورزی و از بین عوامل زیست محیطی، مقابله با خشکسالی، از اولویت بالاتری نسبت به سایر عوامل برخوردار بودند. نتایج رگرسیون نشان داد که متغیرهای میزان آگاهی از ارزش غذایی پساب برای گیاه، میزان آگاهی از سلامت محصول تولیدی، و اطلاعات به دست آمده از کارشناسان در مزرعه قوی ترین متغیرهای تبیین کننده میزان تمایل کشاورزان در استفاده از پساب در کشاورزی می باشند که در مجموع 44 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تشکیل می دهند. براساس نتایج تحقیق پیشنهاد می شود کارگاه های تخصصی توسط کارشناسان برای افزایش اطلاعات و آگاهی کشاورزان در مورد استفاده از پساب در کشاورزی برگزار گردد.

با افزایش جمعیت جهان و نیاز بیشتر به غذا، بهره برداری از زمین های شور برای تولید محصول امری اجتناب ناپذیر است. خرفه گیاهی است یکساله و علفی که به خوبی در خاک های شور رشد می کند. بور از عناصر ضروری برای گیاهان است که ممکن است تا غلظت های مسموم کننده در خاک های شور وجود داشته باشد، اما نیاز گیاهان به آن اندک است. به منظور بررسی تأثیر شوری و میزان بور آب آبیاری بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی کم مصرف در بخش هوایی گیاه خرفه، آزمایش گلخانه ا ی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با هفت سطح شوری (5/0، 5/2، 5، 10، 15، 20 و 25 دسی زیمنس بر متر)، پنج سطح بور (صفر، 5/0، 1، 2 و 4 میلی گرم در لیتر) و سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان دادکه بیشترین مقدار وزن خشک بخش هوایی(29/1 گرم) و ریشه (24/0 گرم)، غلظت مس بخش هوایی (1/29 میلی گرم در کیلوگرم) و ارتفاع بوته (16/31 سانتی متر) از شوری 5/0دسی زیمنس بر متر و سطح بور صفر میلی گرم بر لیتر بدست آمد. بیشترین غلظت عنصر آهن (65/93 میلی گرم در کیلوگرم) در بخش هوایی گیاه خرفه از تیمارهای آبیاری شده با آب دارای شوری 10 دسی زیمنس بر متر و 5/0 میلی گرم بور در لیتر بدست آمد. بیشترین غلظت روی (26/64 میلی گرم در کیلوگرم) بخش هوایی در گیاهان آبیاری شده با آب دارای شوری 5/2 دسی زیمنس بر متر و دو میلی گرم بور در لیتر اندازه گیری شد. بیشترین غلظت منگنز (23/98 میلی گرم در کیلوگرم) بخش هوایی گیاه خرفه از تیمار آب آبیاری با شوری 5/0دسی زیمنس بر متر و دو میلی گرم بور در لیتر بدست آمد. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که برای حصول عملکرد های بالا در گیاه خرفه، شوری آب آبیاری نباید از 5/2 دسی زیمنس بر متر تجاوز کند و میزان بور آن باید کمتر از 5/0میلی گرم بر لیتر باشد.

ترکیب شیمیایی آب آبیاری نقش مهمی در میزان عملکرد گیاهان زراعی و حفظ یا تخریب ساختمان خاک ایفا می نماید و مورد توجه برنامه ریزان بخش کشاورزی می باشد. با عنایت به مزه ترش و سوزنده آب برخی از چاه های کشاورزی در اطراف روستای همه کسی در استان همدان، تصور می شود که ترکیب آب آن ها نامتعارف بوده و برای ساختمان خاک و رشد گیاهان زیان آور است. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت آب چاه های مذکور و شناسایی روند تغییر ترکیب آن ها انجام گردید. در این پژوهش، تعداد شش حلقه چاه آب گازدار شناسایی و مقدار شوری آب آن ها، 15 مرتبه در طی سه سال (هر سال پنج بار) اندازه گیری گردید و روند تغییر هدایت الکتریکی آن ها توسط نرم افزار SPSSمورد بررسی قرار گرفت. همچنین از هر چاه یک نمونه آب برداشت شد و برای تعیین مقادیر هدایت الکتریکی، کاتیون ها و آنیون ها مورد تجزیه قرار گرفتوشاخص های شیمیایی آنمحاسبه و به کمک معیارها و دیاگرام ها، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کلسیم و بی کربنات، بیشترین سهم یونی را در این آبها دارا بوده و آب چاه های مذکور جزو آب های نامتعارف و نوع بی کربنات کلسیم-منیزیم محسوب می شود. شوری آبِ این چاه ها زیاد (از 96/2 تا 07/6 دسی زیمنس بر متر) بوده و بعد از اصلاح نسبت جذب سدیم، در کلاس آب های خیلی شور و سدیک (C4S4) قرار گرفت. با عنایت به شوری زیاد آب، بافت ریزدانه ی خاک و نبود آب کافی برای شستشو، انتظار می رود که سیستم خاک منطقه در اثر آبیاری با این آب در ناحیه ریشه ی گیاه به شدت شور شده و در نتیجه، عملکرد گیاهان و به خصوص گیاهان چند ساله کاهش یابد. ولی بررسی آماری تغیبرات هدایت الکتریکی آب چاه های گازدار منطقه همه کسی نشان داد که مقدار شوری آب آن ها به طور معنی داری با گذشت زمان کاهش یافته که در نتیجه، کیفیت آب چاه های گازدار منطقه ی همه کسی از نظر آبیاری با گذشت زمان بهبود حاصل می نماید.