تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1389 | دوره:24 | شماره:4 (پیاپی 89) |تعداد مقالات:8

در این بررسی از یک صد قطعه جوجه گوشتی و تخم گذار با سنین مختلف (14 تا 16 روزه) که به بیماری تنفسی و یا گامبور و همراه با علائم اسهال مبتلا و تلف شده بودند در کلینیک طیور در تبریز نمونه برداری انجام شد. نمونه های فوق از ترشحات نای، شش ها و محتویات روده و مخاط سکوم و کلواک تهیه و از نظر وجود اووسیست کریپتوسپوریدیوم بررسی شدند. سپس رنگ آمیزی لام ها به روش زیل نیلسون اصلاح شده هنریکس انجام گردید. طی این مطالعه آلودگی دستگاه گوارش (کلواک) 5 درصد و در دستگاه تنفسی طیور مورد آزمایش آلودگی به کریپتوسپوریدیوم مشاهده نشد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر کود شیمیایی و مخلوط کود شیمیایی و آلی بر میزان آلودگی به انگل لرنه آ در کپورماهیان پرورشی در دو تیمار و سه تکرار (در هر تیمار) در سال 1384 در 6 استخر یک هکتاری در یک مزرعه پرورش کپورماهیان انجام گرفت. در تیمار اول تنها از کود شیمیایی و در تیمار دوم از مخلوط کود شیمیایی و آلی استفاده گردید و بقیه عوامل پرورشی و مدیریتی از جمله تعداد و وزن اولیه ماهیان در دو تیمار، میزان آب ورودی و غیره با هم برابر بودند. در پایان آزمایش اختلاف معنی داری از لحاظ وزن نهایی ماهیان بین دو تیمار وجود نداشت (0.05<P). علی رغم این موضوع، ماهیان کپور علفخوار تیمار اول میزان وزن کمتری (در حدود 34 درصد) را نسبت به ماهیان کپور علفخوار تیمار دوم از خود نشان دادند (0.05<P). بررسی میزان آلودگی به انگل لرنه آ نشان داد که حساس ترین ماهی به این انگل، ماهی کپور علفخوار می باشد که از لحاظ آلودگی و تعداد انگل در هر ماهی، اختلاف معنی دار را نسبت به سه گونه دیگر از خود نشان داد (0.05<P)، در صورتی که بین سایر ماهیان از لحاظ آلودگی اختلاف معنی دار دیده نشد (0.05>P). مقایسه ماهیان کپور علفخوار آلوده به انگل و تعداد انگل در هر ماهی بین دو تیمار، مشخص نمود که تعداد ماهیان کپور علفخوار آلوده و تعداد انگل در هر ماهی در تیمار اول که فقط از کود شیمیایی استفاده شده بود، به شکل معنی داری بیشتر از تیمار دوم بود (0.05>P). این پدیده را می توان در تیمار اول در سرعت عملکرد بالای کودهای شیمیایی در شکوفایی جلبک ها که منبع غذایی کوپه پودها هستند و در نتیجه رشد سریع تر مراحل کوپه پودی انگل لرنه آ (و مراحل سیکلوپسی و انگلی لرنه آ) و نیز به هم خوردن تعادل بیولوژیکی جمعیت زئوپلانکتون ها و غالب شدن زئوپلانکتون های شکارچی (سیکلوپس های درنده) که از مراحل کوپه پودی انگل لرنه آ تغذیه می کنند در تیمار دوم دانست. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که با مدیریت کوددهی می توان جمعیت انگل لرنه آ را تا حد قابل توجهی کنترل نمود.

تحقیق حاضر در موسسه تحقیقاتی بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان انجام گرفت. جیره پایه حاوی 40 درصد پروتئین خام (اساسا پودر ماهی) بود. برای انجام این آزمایش 5 تیمار حاوی جیره شاهد و 4 جیره آزمایشی با سطوح متیونین (0.5 درصد، 1 درصد، 1.5 درصد، 2 درصد متیونین در kg جیره) در نظر گرفته شد جیره ها به طور تصادفی و با 3 بار تکرار به 195 عدد بچه فیل ماهی (وزن اولیه 2.86 ± 31.93) در 15 تانک فایبر گلاس اختصاص یافت. ماهی ها به میزان 4 درصد وزن بدن 3 بار در روز به مدت 8 هفته تغذیه شدند. در پایان دوره تغذیه ای پس از بررسی های آماری و گرفتن آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) شاخص های کمی رشد: ضریب تبدیل غذایی (FCR)، ضریب رشد ویژه (SGR)، بازده پروتئین (PER)، درصد افزایش وزن بدن (BWI) و شاخص کبدی (HSI) هیچ گونه اختلاف معنی داری در بین تیمارهای مختلف متیونین مشاهده نشد (0.05< P). آنالیز ترکیبات لاشه فیل ماهیان حاکی از اختلاف معنی دار آماری در میان تیمارهای مختلف بود (0.05> P) و تیمار 4 (متیونین 1.5 درصد) بهترین نتایج را به دست آورد و مقادیر آن به این شرح است: (66.9± %0.7= moisture،8.4± 0.2% = Ash، Fat = 13.3± 0.3%،Pr= 55.9± 0.32% ) نتایج حاصل بر اهمیت نقش اسیدهای آمینه ضروری بر روند شاخص های کیفی رشد در بچه فیل ماهیان پرورشی تاکید دارد.

مقایسه غلظت ماهانه و فصلی اوره و پروتیئن شیر در گاوهای هلشتاین و ارتباط بین آنها در 614 نمونه شیر از 61 گاوداری صنعتی ارومیه مطالعه و بررسی گردید. نمونه ها به صورت ماهانه در مدت یک سال جمع آوری گردید. اوره و پروتئین شیر پس از ته نشین کردن کازئین با استفاده از کیت تجاری اوره و پروتئین تعیین گردیدند. میانگین کلی اوره و پروتئین شیر در گاوهای هلشتاین به ترتیب 14.77 میلی گرم در دسی لیتر و 3.15 درصد بود. کمترین غلظت اوره و پروتئین شیر به ترتیب در اردیبهشت (7.13 میلی گرم در دسی لیتر) و اسفند (3.1 درصد) و بیشترین آن به ترتیب در شهریور (26.3 میلی گرم در دسی لیتر) و آذر (3.22 درصد) مشاهده شد. دامنه تغییرات ماهانه اوره و پروتئین شیر به ترتیب بین 0.01 تا 49.8 میلی گرم در دسی لیتر و 2.18 تا 3.94 درصد متغیر بود. کمترین غلظت فصلی اوره و پروتئین شیر در زمستان (10.9 میلی گرم در دسی لیتر و 3.11 درصد) و بیشترین آن به ترتیب در تابستان (20.2 میلی گرم در دسی لیتر) و پائیز (3.19 درصد) بود. دامنه تغییرات فصلی اوره و پروتئین شیر به ترتیب بین 0.01 تا 49.8 میلی گرم در دسی لیتر و 2.18 تا 3.94 متغیر بوده است. مقادیر ماهانه و فصلی اوره و پروتئین شیر در گاوداری های صنعتی کاملا از هم متفاوت بودند (P<0.01). 95 درصد حداقل اوره شیر در ماه فروردین (2.69 میلی گرم در دسی لیتر) و حداکثر آن در شهریور (29.6 میلی گرم در دسی لیتر) بوده و برای پروتئین 95 درصد حداقل در ماه شهریور (3.06 درصد) و حداکثر آن در ماه آذر (3.28 درصد) ثبت گردیده است. نتایج آنالیز ضریب همبستگی پیرسون نبود رابطه ماهانه و فصلی بین اوره و پروتئین شیر به جز بهمن (r= - 0.35 ،P<0.01) را نشان داد. می توان گفت که اوره در شیر گاو دارای تغییرات ماهانه و فصلی است و رابطه آماری معنی داری بین تغییرات ماهانه و فصلی اوره و پروتئین شیر وجود ندارد.

بیماری سارکوسیستیوزیس در اکثر نقاط جهان گزارش شده است و در ایران نیز در دام های نشخوارکننده شیوع دارد. بنابراین در مطالعه حاضر الگوی ایمنوالکتروفورزی سارکوسیستیس سرم گوسفند و مقایسه نتایج با یافته های کشتارگاهی برای تعیین حساسیت و ویژگی آزمون کانترایمنوالکتروفورزیس به عنوان یک آزمون غربالگری انجام شد. برای تهیه سرم 100 نمونه خون گوسفندان قبل از کشتار تهیه و سرم جدا گردید. پادگن محلول از کیست های بافتی از مری، دیافراگم، عضله رانی و بین دنده ای آلوده به کیست سارکوسیستیس تهیه شدند. آزمون کانترایمنوالکتروفورزیس نیز با سرم های شاهد منفی و مثبت انجام شد. در کانترایمنوالکتروفورزیس از 100 نمونه سرم گوسفندی، 27 درصد سرم ها مثبت بودند. حساسیت آزمون کانترایمنو الکتروفورزیس در حدود 100 درصد و ویژگی آن 83 درصد بود. بنابراین آزمون کانترایمنوالکتروفورزیس برای شناسایی و جدا کردن حیوانات آلوده به سارکوسیستیس از حیوانات سالم گله آزمون قابل پیشنهاد است.

در این تحقیق غلظت عناصر سنگین و سمی کادمیوم، سرب، ارسنیک و جیوه که از عناصر اجباری سازمان بهداشت جهانی و سازمان کشاورزی و غذایی سازمان ملل برای سنجش در ماهیان خوراکی است، در عضلات خوراکی 24 نمونه از دو گونه ماهی اقتصادی و پر مصرف در شمال کشور شامل: ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) و کپور معمولی (Cyprinus carpio) در حوضه جنوب مرکزی دریای خزر پس از نمونه برداری و آماده سازی، با روش طیف سنجی جذب اتمی با شعله برای کادمیوم، سرب و ارسنیک و روش طیف سنجی جذب اتمی مجهز به سیستم تولید بخار سرد برای جیوه مورد سنجش قرار گرفت. میانگین ± خطای استاندارد غلظت عناصر سنگین و سمی کادمیوم، سرب و ارسنیک در عضلات ماهی سفید به ترتیب 1.21±0.30، 2.57±1.31 و0.15±0.08 میکرو گرم بر گرم وزن خشک نمونه و برای عنصر سنگین و سمی جیوه 344.59±13.20 نانو گرم بر گرم وزن خشک نمونه بدست آمد. هم چنین میانگین ± خطای استاندارد غلظت عناصر سنگین و سمی کادمیوم، سرب و ارسنیک در عضلات ماهی کپور معمولی نیز به ترتیب 1.35±0.40، 2.49±0.20 و 0.30±0.03 میکرو گرم بر گرم وزن خشک نمونه و برای عنصر سنگین و سمی جیوه 302.83±16.09 نانو گرم بر گرم وزن خشک نمونه اندازه گیری شد. مقادیر بدست آمده با حد مجاز و سطح استاندارد این عناصر، ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی و سازمان کشاورزی و غذایی سازمان ملل برای ماهیان مقایسه شد. نتایج نشان داد که غلظت عناصر سنگین و سمی کادمیوم و سرب در عضلات ماهیان فوق در مناطق مورد مطالعه یعنی بابلسر، فریدون کنار، محمود آباد، رستم رود نور، پارک جنگلی سی سنگان و نوشهر، در سطح اطمینان آماری 95 درصد اختلاف معنی داری با مقدار مجاز و سطح استاندارد خود دارند (0.05>P). نتایج بدست آمده نشانگر آلوده بودن آب این مناطق از لحاظ عناصر سنگین فوق می باشد.

هدف از این سنجش میزان فلزات سنگین (نیکل، کبالت، کادمیوم، کروم و روی) در بافت های مختلف سیاه ماهی (Capoeta fusca) بود. به همین منظور در تیر ماه 1389، از قنات های بخش مرکزی بیرجند تعداد 24 عدد سیاه ماهی صید شد. نتایج نشان داد که بین طول کل و وزن ماهی با غلظت فلزات سنگین در بافت های مختلف مورد مطالعه همبستگی معنی دار آماری وجود نداشت (0.05<p). البته تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات سنگین (به استثناء نیکل) در بافت های مورد مطالعه وجود داشت (0.05>p). میزان فلزات سنگین در بافت ماهیچه سیاه ماهی از حد مجاز استاندار WHO و FAO کمتر بوده است. از طرفی فلز روی بیشترین و کادمیوم کمترین میزان تجمع در بافت های مختلف سیاه ماهی را داشته است. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین میزان تجمع فلزات در بافت کبد و سپس در آبشش بوده است، در حالی که کمترین میزان تجمع در بافت پوست صورت گرفته است. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص گردید که میزان فلزات سنگین در بافت های مختلف سیاه ماهی در منطقه اشکفتو نسبت به مناطق مهدی آباد، حاجی آباد و نوکند مود کمتر بوده است.

گونه های مختلفی از حلزون های آب شیرین پولموناتا در خانواده لیمنه ایده به عنوان میزبان واسط مراحل نوزادی ترماتودهای دی ژنه آ از جمله در فاسیولوزیس انسان و دام مطرح می باشند. بنابراین مطالعه حاضر به منظور تعیین تنوع گونه ای حلزون های لیمنه ایده و الگوی پراکنش جغرافیایی آنها در استان آذربایجان غربی و نیز نقش عوامل فیزیک و شیمیایی بر آن ها انجام شد. در این تحقیق از سه منطقه شمال، مرکز و جنوب استان آذربایجان غربی در دو ناحیه دشت (35 ایستگاه) و کوهستان (10 ایستگاه) در فصول بهار و پاییز نمونه برداری به روش ساده به عمل آمد. در مجموع 3741 عدد حلزون زنده راست گردش جنس لیمنه آ جمع آوری و شناسایی شدند. تنوع گونه ای حلزون هاL.gedrosiana  (71.02 درصد، گونه غالب)،L.stagnalis  (14.89 درصد)، L.trancatula (7.97درصد)، L.auricularia (5.64 درصد) وL.palostris  (0.48 درصد) بود. توزیع جغرافیایی حلزون های لیمنه ایده، در ناحیه دشت در 22 منطقه و در کوهستان در 6 منطقه ثبت گردید. بر اساس یافته ها در زیست گاه حلزون های لیمنه ایده، دامنه دمایی حضور حلزون های لیمنه ایده در استان آذربایجان غربی در دمای 15 درجه سانتی گراد تا دمای 34 درجه سانتی گراد در دو ناحیه کوهستان و دشت بود، تنوع گونه ای لیمنه آ اوریکولاریا، لیمنه آ ترونکاتولا و لیمنه آ پالوستریس از pH اسیدی تا مختصر قلیایی بود. در حالی که حضور دو گونه L.gedrosiana و L.stagnalis در pH قلیایی ثبت گردید. دامنه تغییرات هدایت الکتریکی 312 - 3680 mS و درجه شوری 0.146 – 1.885 g/L برای حلزون های لیمنه ایده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی ثبت گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به تنوع گونه ای حلزون های لیمنه ایده در منطقه و نقش آنها در تداوم چرخه زندگی گونه های فاسیولا، مطالعات تکمیلی برای تعیین شیوع آلودگی آنها در حلزون های لیمنه ایده و نقش هر یک از آنها در انتقال آلودگی مورد نیاز است.