تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1391 | دوره:25 | شماره:4 (پیاپی 97) |تعداد مقالات:7

در این مطالعه جهت بررسی کالبدشناسی تخمدان و بورس تخمدانی تعداد دوازده نمونه از گاومیش، شش نمونه بالغ و شش نمونه نابالغ از کشتارگاه بعد از بررسی موقعیت کالبدشناسی و توپوگرافی عضو تهیه و به سالن تشریح دانشکده دامپزشکی منتقل شدند. سپس نمونه ها مورد مطالعه مورفولوژیکی و مورفومتری قرار گرفتند. در مطالعه مورفومتری، ابعاد (طول، عرض، ضخامت) تخمدان ها و عمق و عرض دهانه بورس تخمدانی و اندازه جسم زرد، وزن تخمدان های دارای جسم زرد اندازه گیری شد. این مطالعه نشان داد که تخمدان ها در گاومیش بیضی شکل و از دو طرف مختصرا مسطح بوده و دارای سطح صاف و براق می باشند و جسم زرد نیز دارای قوام گوشتی می باشد. اندازه ابعاد و وزن تخمدان های راست و فاقد جسم زرد بیشتر از تخمدان های چپ می باشند. جسم زرد روی تخمدان راست از جسم زرد روی تخمدان چپ دارای ابعاد و وزن بیشتری بود. عمق و قطر دهانه بورس تخمدان راست از چپ بیشتر بود و به طور کلی اندازه بورس تخمدانی از اندازه تخمدان بزرگتر می باشد. اندازه و وزن تخمدان در گاومیش های نابالغ و بالغ دارای اختلاف بسیار معنی دار p<0.01 بوده و به طور کلی ابعاد تخمدان در گاومیش نابالغ طول 1.54، عرض 0.87 و ضخامت 0.67 سانتی متر در گاومیش های بالغ طول 2.08، عرض 1.31 و ضخامت 1.07 سانتی متر و وزن تخمدان در گاومیش های نابالغ 1.25 گرم و بالغ 3.24 گرم بود.

تالاب انزلی به عنوان مهمترین پشتوانه در تکثیر ماهیان دریای خزر می باشد که برای تخم ریزی، زاد و ولد و گاه زیستن، به تالاب روی می آورند. این تالاب در معرض آلودگی با آلاینده ها آلی، فاضلاب شهرستان رشت و انزلی و پساب های کشاورزی محدوده آن که از طریق رودخانه پیربازار به تالاب وارد می شود قرار دارد. میزان شیوع فصلی و تراکم انگل ها توسط آلاینده ها آلی تحت تاثیر قرار می گیرد. از شاخص های متابولیک، انگلی و یا پاتولوژیک، به عنوان یک نشانگر مفید، مقرون به صرفه و قابل اعتماد برای تعیین اثرات آلاینده های زیست محیطی استفاده می شود. لذا عمدتا از انگل های خارجی به عنوان شاخص آلودگی استفاده می شود. بدین منظور توزیع فراوانی نسبی آلودگی به انگل های خارجی مونوژن در ماهیان تیزه کولی (Hemiculter leucisculus) از ماهیان بومی و ماهی سیم(Abramis brama orientalis berg)  از ماهیان مهاجر تالاب انزلی بررسی شد. نمونه برداری در 5 ایستگاه تالاب انزلی انجام گرفت. در ایستگاه های مربوطه با استفاده از تور پره در هر ایستگاه 30 عدد ماهی سیم و 40 عدد ماهی تیزه کولی صید می شد که به صورت زنده به آزمایشگاه مرکز انتقال یافت. در بین مونوژن ها داکتیلوژیروس به تعداد بالایی در ماهیان مورد بررسی مشاهده گردید که در حدود 19.4 ماهیان مورد بررسی مبتلا به این انگل می باشند. 9.4 ماهیان به انگل ژیروداکتیلوس و 3.1 به انگل Diplozoon paradoxum مبتلا بوده اند. در پنج مکان نمونه برداری، قسمت شمالی حوزه مرکزی تالاب انزلی که بار آلودگی آب، ناشی از رودخانه پیربازار در آن محل بالاست آلودگی به انگل های مونوژن به مقدار شدیدتری مشاهده گردید. از نظر میزان آلودگی بین ماهیان سیم و تیزکولی تالاب انزلی اختلاف معناداری وجود ندارد (p<0.005).

به منظور بررسی اثرات پروبیوتیک و اسیدهای آلی بر عملکرد، خصوصیات لاشه، فراسنجه های خونی و پاسخ ایمنی جوجه های گوشتی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار به ازای هر تیمار انجام شد. در این آزمایش 240 قطعه جوجه یک روزه گوشتی سویه راس 308 به صورت 15 قطعه مخلوط از دو جنس در هر تکرار (پن) قرار داده شدند. تیمارها شامل 1- جیره پایه فاقد افزودنی (شاهد)؛ 2- جیره پایه به علاوه 0.1 درصد پروتکسین؛ 3- جیره پایه به علاوه 0.3 درصد سالکیل و 4- جیره پایه به علاوه 0.1 درصد پروتکسین به همراه 0.3 درصد سالکیل بود، که تا پایان 42 روزگی آب و خوراک به صورت آزاد در اختیار پرندگان قرار داشت. میزان خوراک مصرفی و اضافه وزن جوجه های هر تکرار به صورت هفتگی محاسبه و جهت تعیین عیار پادتن، طی 2 مرحله، از سیاهرگ بال پرنده خونگیری شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد در کل دوره پرورش، استفاده از پروتکسین و سالکیل اثر معنی داری بر عملکرد و خصوصیاتی همچون درصد لاشه، سینه، ران، سنگدان و روده باریک پرنده داشت. مصرف همزمان پروتکسین و سالکیل موجب بهترین ضریب تبدیل در میان همه جیره های آزمایشی شد و بیشترین تاثیر را بر درصد وزنی لاشه و اندام گوارشی داشت. همچنین در میان تیمارها جیره حاوی پروتکسین اثرات معنی داری بر کاهش میزان کلسترول و تری گلیسرید خون داشت. درصد هتروفیل ها در پرندگانی که از جیره حاوی پروتکسین به همراه سالکیل استفاده کرده بودند، کاهش معنی داری داشت ولی در مقابل، درصد لنفوسیت ها در آنها بیشتر بود. بالاترین عیار پادتن نیوکاسل و گامبورو در جیره حاوی پروتکسین به همراه سالکیل و بیشترین عیار پادتن برونشیت در جیره حاوی پروتکسین مشاهده شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت با دست کاری میکروارگانیسم های دستگاه گوارش و ایجاد تعادل میکروبی مناسب در این اندام، از طریق مصرف جداگانه و یا همزمان پروتکسین و سالکیل، می توان عملکرد و پاسخ ایمنی پرنده را به نحو مطلوبی بهبود بخشید.

این مطالعه به منظور بررسی آلودگی سالمونلایی به ویژه S. enteritidis گله های گوشتی شهرستان آمل که یکی از مراکز مهم پرورش طیور در استان مازندران و کشور به حساب می آید صورت گرفته است. در تحقیق صورت گرفته از 26 فارم گوشتی و مجموعا 39 سالن مرغداری با سنین مختلف، 1435 نمونه مدفوع، کیسه زرده، روزنامه بستر، کبد وسکوم اخذ شد که بعد از پول شدن به 226 نمونه تقلیل یافت و طی کشت باکتریایی استاندارد، 62 جدایه سالمونلا از آنها جدا گردید. سپس با کمک آنتی سرم های پلی والان O (A-S) و مونووالان، سروگروپ سالمونلاها تعیین و با کمک آنتی سرم تاژکی H سروتیپ S. enteritidis شناسایی شد. میزان شیوع سالمونلا بر اساس 26 فارم، 53.84 درصد بوده است. از این 62 جدایه، 50 جدایه (80.64 درصد) گروه D و 11 جدایه (17.74 درصد) گروه C و 1 جدایه (1.61 درصد) نامعلوم شناسایی شدند. میزان سروتیپ S. enteritidis جدا شده در گروه D، 41 عدد بود که 82 درصد از سالمونلاهای گروه D و 66.12 درصد از کل سالمونلاهای جدا شده را به خود اختصاص می داد. به نظر می رسد همچنان S. enteritidis، می تواند به عنوان پیشرو در آلودگی سالمونلایی گله های گوشتی مطرح باشد که نه تنها موجب خسارات اقتصادی در قالب بیماری تحت بالینی در صنعت مرغداری می شود بلکه با عرضه گوشت های مرغ آلوده زمینه را برای گاستروانتریت در انسان فراهم می آورد و بدین ترتیب سبب معضلات عمده ای در سلامت و بهداشت عمومی جامعه می شود. قطعا یکی از منابع آلودگی S. enteritidis، انتقال عمودی در گله های مادر است که باید مورد توجه بیشتر جهت تولید جوجه های یک روزه عاری از سالمونلاهای پاراتیفوئیدی قرار گیرد.

آلودگی اکوسیستم های آبی با فلزات سنگین توجه جهانیان را بدلیل اثرات مضر آنها روی سلامتی انسان و سایر موجودات در محیط زیست بیشتر جلب کرده است. هدف از این تحقیق، تعیین میزان تجمع زیستی و دفع فلز مس، در بافت های آبشش، عضله و پوست سیاه ماهی (Capoeta fusca) می باشد. نمونه برداری ماهی از قنات های منطقه بیرجند در سال 1389 صورت گرفت. نمونه های ماهی (میانگین طول کل 13.54 سانتیمتر و وزن 20.45 گرم) پس از جمع آوری و سازگاری در محیط آزمایشگاه به مدت 10 روز، در داخل آکواریوم های 40 لیتری در سه تکرار برای گروه شاهد و دو گروه آزمون تحت غلظت مس 0.25 و 0.75 mg/L قرار گرفتند. بعد از اینکه نمونه ها در معرض ماده سمی قرار گرفتند، از هر آکواریوم آزمون و شاهد، دو سیاه ماهی در زمان های مختلف تجمعی 7، 14 و 21 و دفع 10 روزه جهت آنالیز عنصر مس در بافت های ماهی، انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد که بافت آبشش، یک اندام هدف برای جذب عنصر مس می باشد. غلظت مس در بافت های آبشش، عضله و پوست در دو غلظت کشندگی پایین به ترتیب 2.88 mg/g، 1.2، 1.2 و بالا 4.8، 1.9، 1.9 می باشد. ترتیب میزان تجمع و دفع مس در بافت های سیاه ماهی به صورت آبشش>پوست>عضله است. نتیجه نهایی نشان داد که میزان دفع فلز مس بستگی به غلظت عنصر در اندام هدف، طول دوره دفع و اختلالات اندام پس از دوره انباشت دارد.

اطلاعاتی که وضعیت میکروبی محصولات گوشت را نشان می دهند به عنوان خط پایه برای تنظیم استانداردها و در حمایت از تشخیص عوامل خطرساز به منظور تایید عملی در سیستم نظارتی می تواند ارزشمند باشد. O26، O45، O91، O103، O111، O113، O121، O128، O145 و O157 شایع ترین سروتیپ های انتروهموراجیک E.coli مرتبط با بیماری های انسانی هستند. با توجه به اهمیت آنچه ذکر گردید و احتمال انتقال سروتیپ های انتروهموراجیکE.coli  به انسان توسط گوشت گوسفند، مطالعه حاضر به منظور ارزیابی آلودگی گوشت گوسفندان شهرستان شهرکرد به باکتری E.coli و سروتیپ های O157، O26 و E.coli O128 به روش PCR انجام پذیرفت. در مجموع تعداد 135 نمونه از لاشه های گوسفندان ذبح شده در کشتارگاه جونقان واقع در استان چهارمحال و بختیاری جمع آوری گردید. نمونه ها در آبگوشت تریپتون سوی غنی شدند. سپس براث های انکوبه شده بر روی محیط های مکانکی آگار سوربیتول دار و مکانکی آگار به عنوان محیط های انتخابی کشت داده شدند. کلنی های مشکوک به وسیله آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز مورد ارزیابی قرار گرفتند. میزان آلودگی لاشه ها به E.coli 50.37 درصد (68 از 135) به دست آمد. 1.48 درصد (2 از 135) از نمونه ها آلوده به سروتیپ E.coli O128 بودند. هیچ نمونه آلوده به سروتیپ های O157 و E.coli O26 یافت نشد. نتایج حاضر می توانند بیانگر عدم حضور سروتیپ های O157 وE.coli O26  در این منطقه باشد.

سارکوسیستیس یک کوکسیدیای دومیزبانه اجباری بین گوشتخواران (میزبان اصلی) و علفخواران (میزبان واسط) است. در میزبانان واسط اندازه و شکل دیواره کیست در ارتباط با گونه انگل متفاوت است. خصوصیات ساختمانی و فراریزبینی دیواره کیست می تواند شاخص خوبی برای تشخیص گونه انگل می باشد. در مطالعه حاضر ساختمان فراریزبینی دیواره سارکوسیستیس جدا شده از گوسفندان کشتار شده در کشتارگاه زیاران قزوین مورد بررسی قرار گرفته شد. کیست های ماکروسکوپیک جدا شده از عضلات گوسفند ابتدا با بافر فسفات سالین شستشو و در گلوتارآلدئید 3 درصد فیکس شدند و با استفاده از میکروسکوپ الکترونی ترانسمیشن  (TEM400) 400مورد مطالعه قرار گرفتند. کیست های ماکروسکوپیک درون عضلات با دیواره اولیه احاطه شده اند. با توجه به خصوصیات فراریزبینی دیواره اولیه کیست ها دو گونه S. gigantea و S. medusiformis تشخیص داده شد. دیواره کیستS. gigantean  در بزرگنمائی 12000 × دارای برآمدگی های گل کلمی به ابعاد 2.5 میکرون وS. medusiformis  در بزرگنمائی 7500 × دارای زائده های پرز مانند ذوزنقه ای شکل به ابعاد 1.1-2.4 میکرون بوده است.