چکیده فارسی:شخصیت یکی از مباحث مهم در حوزه انسان شناسی است که در داستان نویسی اهمیتی بسیار دارد. قرآن کریم به تصویرپردازی شخصیت ها اهمیت ویژه ای داده است. بیان قرآن در توصیف شخصیت ها، هنری و ادبی است، از این رو، در بسیاری از موارد از قصه برای توصیف شخصیت ها استفاده کرده است. سوره یوسف، یکی از مهمترین سوره های قرآن کریم از نظر تصویرپردازی شخصیت هاست. یوسف (ع)، یعقوب (ع)، زلیخا، فرزندان یعقوب، عزیز مصر، کاروانیان، همراهان یوسف در زندان، زنان مجلس زلیخا و ... در روند حرکتی قصه و خلق تصاویر، نقش مهمی دارند.پژوهش حاضر، بر آن است که قصه یوسف را با تاکید بر شخصیت پردازی، بررسی کند و کارکرد شخصیت ها را از بعد تصویری قرآن تحلیل کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که شخصیت های قصه یوسف با مهارت در چهره های متعدد به کار برده شده اند، به طوری که برای بیان مفاهیم عالی اخلاقی و دینی از ظرفیت های وجودی هر یک از شخصیت ها، نهایت استفاده شده است. در عین حال، خلق چهره های متفاوت و متعدد از شخصیت ها با تکیه بر طبیعت های انسانی بر جذابیت داستان افزوده است.
چکیده عربی:تعتبر الشخصیة من المباحث الهامة فی حوزة العلوم الإنسانیة حیث لها أهمیة بالغة فی کتابة القصص والروایات. والقرآن الکریم اهتم و بصورة خاصة بتصویر الشخصیات و عنی بها عنایة بالغة، فما صوره فی القصص القرآنیة کان تصویرا فنیا و أدبیا. و علی هذا الأساس وظف القرآن القصة کأداة لرسم الشخصیات و توصیفها. و جاءت سورة یوسف لتقدم أروع الشخصیات رسما و توصیفا. فکل شخصیة فی هذه القصة من یوسف و زلیخا و یعقوب و أولاد یعقوب و عزیز مصر و أصحاب یوسف فی السجن و نساء مجلس زلیخاء و ... یقوم بدور بدیع فی إنسیابیة القصة و خلق و رسم التصاویر الفنیة و الأدبیة.تحاول هذه الدراسة أن تلقی الضوء علی کیفیة رسم الشخصیات و توصیفها فی القرآن الکریم و ذلک من خلال ترکیزها علی سورة یوسف نموذجا من القصص القرآنیة. و من نتائج هذه الدراسة أن کل شخصیة فی قصة یوسف قد وظفت و بصورة رائعة لتؤدی أدوارا متعددة مما أدی إلی استغلال کل شخصیة فی أحسن صورة ممکنة لکی تؤدی هدفها و غایتها الأخلاقیة والدینیة، کما أن إبداع و رسم أدوار متفاوتة لشخصیة واحدة منبعثة من طبیعتها الإنسانیة لهذه الشخصیات زاد فی جذابیة القصة و حرکتها.