مجله علوم دانشگاه تهران
سال:1382 | دوره:29 | شماره:2 |تعداد مقالات:17

در این تحقیق میکروارگانیسم های تجزیه کننده هگزامین از نمونه های تصفیه خانه کارخانه تولید کننده هگزامین جدا شدند. اگر چه گزارشات کمی در مورد میکروارگانیسم های تجزیه کننده هگزامین وجود دارد، ولی در این پژوهش 29 باکتری (کوکسی gr- , gr+ و کوکو باسیلgr-, gr+) و3 کپک و 2 مخمر جدا شدند که توانایی رشد و تجزیه بیولوژیک هگزامین در محیط حاوی 1000 میلی گرم در لیتر هگزامین را دارا بودند. از بین میکروارگانیسم های جدا شده 9 نمونه باکتری و 2 نمونه مخمر در غلظت 10000 میلی گرم در لیتر هگزامین آداپته و باکتریها بیش از 50% مخمرها 100% هگزامین را تجزیه نمودند. پس از بهینه کردن محیط و آداپته کردن سویه ها 12 نمونه باکتری از خانواده میکروکوکاسه ها و پسودوموناداسه قدرت تجزیه بیش از 50% درصد هگزامین، دو قارچ آلترناریا با توان 53 و 32 در صد تجزیه و یک مخمر با توان تجزیه 85% هگزامین را در محیط دارای 50000 میلی گرم هگزامین پیدا نمودند.

پژوهشهای اخیر نشان داده است که عصاره گیاهان شیر را قادر به ترشح هورمون تولید شیر یا پرولاکتین و هورمون نمو می باشند. بخش فعال این عصاره از جنس پلی ساکاریدها می باشد که بطور عمده از مشتقات پکتین (اسید پکتیک) و در بعضی موارد منفی بتا گلوکان می باشد. در پژوهش حاضر مشاهده شد که افزودن اسید پکتیک و -β گلوکان به محیط کشت دودمان سلولی GH3/B6 که سلولهای کلون شده از تومور هیپوفیزی موش می باشند باعث آزاد سازی پرولاکتین می شوند. انکوباسیون سلولها در محیط کشتی که به آن اسید پکبیک به تراکم 100μg/ml اضافه شده پس از 30 دقیقه موجب افزایش ترشح پرولاکتین می شود که این افزایش حدود 40% نسبت به محیط شاهد می باشد. انکوباسیون سلولها در محیط کشت واجد -β گلوکان با تراکم 10μg/ml تا 48 ساعت و در تراکم های بالاتر100μg/ml  تا 50 پس از 72 ساعت انکوباسیون اثر تحریکی بر ترشح PRL دارد. پژوهش های گذشته نشان داده است که (Thyrotropin Releasing Hormone) TRH محرک بسیار موثر در ترشح PRL به وسیله سلولهای لاکتوتروپ می باشد. بنابراین TRH به عنوان کنترل کننده پاسخ ترشحی این سلولها به یک محرک قوی، مورد استفاده قرار گرفته است. اثر تحریکی این ماده روی سلولها بطور معنی دار مشاهده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که این دو ماده در شرایط "in vitro" روی سلولهای GH3 اثر تحریکی دارند.

نیکل(Ni)  فلزی سنگین است که تحت شرایط خاصی از خاک، فیتوتوکسیک می باشد. این فلز به آسانی توسط ریشه گیاهان جذب و در فضای دور سیتوپلاسم و واکوئلهای سلولی مستقر می شود. غلظتهای بیش از حد نیکل می تواند در سلولهای ریشه باعث القای مرگ سلولی گردد. در این تحقیق از روشهای هیستوشیمیایی وسیتوشیمیایی و همچنین تکنیک TUNEL برای بررسی مورفولوژی مرگ سلولی استفاده نموده ایم. در ریشه های شاهد، مرگ برنامه ریزی شده در سه منطقه مشاهده می شود: سلولهای کلاهک، اپیدرم و سلولهای استوانه مرکزی، ویژگیهای مختص این مرگ سلولی عبارتند از: متراکم بودن هسته و سیتوپلاسم و قطعه قطعه بودن DNA. ما از روش TUNEL برای آشکار سازی انتهای 3-OH  قطعات شکسته شده DNA استفاده نمودیم. در ریشه های شاهد، فقط سلولهای اپیدرم، کلاهک و استوانه مرکزی به تست TUNEL پاسخ مثبت می دهند که نشانه قطعه قطعه بودن DNA در این سلولهاست. در غلظتهای میانی نیکل (10-25 μg/ml) علاوه بر سلولهای کلاهک اپیدرم و استوانه مرکزی، سلولهای پوست و مریستم هم به تست TUNEL پاسخ مثبت می دهند که نشان می دهند که نشان دهنده القای مرگ سلولی توسط نیکل در این سلولهاست. مورفولوژی این نوع مرگ سلولی القا شده توسط نیکل با مورفولوژی مرگ سلولی طبیعی در ریشه از نظر مشاهده اجسام آپوپتوزی متفاوت است. در مرگ سلولی طبیعی که در سلولهای کلاهک، اپیدرم و استوانه مرکزی مشاهده می شود. اجسام آپوپتوزی وجود ندارند اما پس از القای مرگ سلولی توسط نیکل این اجسام دیده می شوند. سرنوشت اجسام آپوپتوزی در گیاهان هنوز مشخص نشده و تحقیقات بیشتر را می طلبد.

اثر تیمارهای متفاوت شوری سدیم کلرید (0، 50، 100، 200، 300 میلی مولار) در مراحل مختلف رشد و نمو (پنجه زنی، تورم غلاف، گلدهی و گرده افشانی) دو رقم گندم (قدس: حساس به شوری، بولانی: مقاوم به شوری) بر غلظت کربوهیدارتهای محلول در آب و کربوهیدراتهای احیا کننده برگ در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، در پاسخ به تیمارهای شوری مشاهده شد که غلظت کربوهیدراتهای محلول در آب در برگ بولانی بیشتر از قدس بود. بر عکس، غلظت کربوهیدراتهای احیا کننده در برگ قدس بیشتر از برگ بولانی بود. بنابراین روشن می شود که اولا: نقش کربوهیدراتهای محلول در آب در برقراری تنظیم اسمزی در پاسخ به شوری در بولانی چشمگیرتر از قدس است. ثانیا: با توجه به اهمیت بیشتر کربوهیدراتهای محلول در آب در حفظ فشار اسمزی در مقایسه با کربوهیدراتهای احیا کننده می توان از دیدگاه بیوشیمیایی نیز رقم بولانی را نسبت به شوری مقاومتر از رقم قدس معرفی نمود.

باکتری نمک دوست نسبی گرم مثبت، میله ای شکل، دارای اسپور از خاک نمک دار (5% نمک کل) در کرج جدا گشت. این باکتری در شرایط هوازی و در محیط دارای نشاسته، پپتون، عصاره گوشت و نمک کلرید سدیم آنزیم آمیلاز خارج سلولی مقاوم به نمک تولید می کند. حداکثر تولید آمیلاز در محیط دارای  (w/v)15% سولفات سدیم بوده ولی سویه جدا شده قادر به تولید آنزیم در حضور کلرید سدیم (W/V) 10%، استات سدیم(w/v) 15% و کرید پتاسیم (w/v) 5% نیز می باشد و میزان تولید آنزیم به ترتیب نمکهای نامبرده کاهش می یابد. آمیلاز در محیط دارای نیترات آمونیم نیترات پتاسیم، نیترات سدیم و یا سیترات سدیم تولید نشد. هنگامی که کربوهیدراتهای مختلف در تولید آمیلاز مورد بررسی قرار گرفت نتایج حاصل نشان داد که تاثیرات آنها به ترتیب زیر است: گلوکز< سوکروز< لاکتوز< مالتوز<نشاسته < دکسترین. منابع کربن مختلف، تولید آنزیم بیشتری را در باکتری القا می کنند. بهینه PH ، دما و هوا دهی برای تولید آنزیم به ترتیب 5/8-5/7، 30 درجه سانتی گراد و 200rmp بود در حالیکه بهینه pH و دما برای فعالیت آنزیم به ترتیب برابر 5/8- 5/7 و 50 درجه سانتی گراد است. باکتری گرم مثبت، غیر متحرک، اکسیدازو کاتالاز مثبت و هوازی اجبازی بوده، نشاسته ژلاتین و کازئین را هیدرولیز کرده اما قادر به تجزیه توین 80 و احیا نیترات به نیتریت نیست. این سویه به خوبی در محیط دارای 0.5 تا 24% (W/v) نمک رشد می کند. باکتری قادر به رشد در طیف دمایی 10 تا 49 درجه سانتیگراد و  pH، 6 تا 9.5 می باشد. بر اساس کتاب راهنمای باکتری شناسی سیستماتیک برگی این سویه باکتری جدا شده در جنس باسیلوس قرار گرفت و ما آنرا تحت عنوان سویه MA نامگذاری کردیم. تحقیقات در زمینه شناسایی کامل باکتری و تخلیص آنزیم در حال پیشرفت است.

الکتروفورز میدان پالسی روشی است که از طریق جداسازی و شناسائی مولکول های درشت DNA نقش مهمی در توسعه فناوری نو ترکیب و دست یابی به اطلاعاتی از ساختار ژن و عملکرد آن و در نهایت تهیه نقشه های ژنی داشته است. در طی این بیست سال گذشته طرح های مختلفی از این روش به بازار عرضه شده است که در این تحقیق یکی از کارآترین آنها به عنوان الگو در نظر گرفته شده و دستگاهی بر اساس آن طراحی و ساخته شده است. در گزارش حاضر ضمن بررسی اجزا این طراحی و مراحل ساخت آن، اصول کار این روش و کارآیی دستگاه ساخته شده مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش های انجام شده نشان داد که دستگاه ساخته شده قادر است نمونه های سنگین DNA در گستره ای از وزن مولکولی   5×107-109  (90-2200 Kbp) را تفکیک نماید. مطالعه بیشتر برای بهینه نمودن شرایط کاردستگاه ادامه دارد.

یک دسته از عوامل ایجاد کننده ناباروری، آنتی بادیهای ضد اسپرم هستند که علیه آنتی ژنهای سطحی اسپرم عمل می نمایند. تغییرات سطح اسپرم، عامل تولید انتی بادیهای ضد اسپرم در زنان محسوب می شود. در این پژوهش جهت سنجش آنتی بادیهای ضد اسپرم در سرم و موکوس سرویکال زنان ناباروری (n=117) و بارور (n=40) از روش TAT یا تست آگلوتیناسیون در پلیت و روش غیر مستقیم MAR استفاده شده است. هماهنگی مناسبی بین تست  TATو تست غیر مستقیم MAR برای IgG وIgA  در نمونه های سرم به ترتیب با احتمال p>0.0001 و P>0.0221 و در نمونه های موکوس سرویکال P>0.00001  و P>0.00001 مشاهده شد. در بخش دیگری از این پژوهش، نتایج از محل اتصال آنتی بادیهای ضد اسپرم در تست TAT و کلاس ایمونوگلوبولین توسط تست غیر مستقیم MAR برای IgG و IgA در سرم زنان نابارور نشان داد که بین کلاس ایمونوگلوبولین ها و محل اتصال آنتی بادیهای ضد اسپرم همبستگی معنی داری وجود ندارد. چنین پیشنهاد می شود که آنتی بادیهای اسپرم دارای چند کلاس مجزا از ایمونوگلوبولین می باشند و همچنین وزن ملکولی متفاوت و جایگاههای مختلفی برای واکنش با آنتی ژن دارند.

در این تحقیق تاثیر شوریهای 75، 100، 125، 150 و 175 گرم در لیتر (1ppt) بر درصد ماندگاری، نرخ رشد و ویژگیهای تولید مثلی و طول عمر (دفعات تولید مثل، تعداد کل زاده ها، تعداد زاده ها در هر تولید مثل، تعداد زاده ها در هر روز از دوره تولید مثلی، فاصله بین دو تولید مثل متوالی و درصد سیست زایی، طول دوره پیش تولید مثلی، طول دوره تولید مثلی، طول دوره پس تولید مثلی و کل طول عمر) سه جمعیت از آرتمیانهای ایران یعنی آرتمیای دریاچه مهارلو (آرتمیای مهارلو)، آرتمیای دریاچه ارومیه (آرتمیای ارومیه) و آرتمیای برکه های اطراف دریاچه ارومیه (آرتمیای برکه ها) مورد بررسی قرار گرفت. برای این بررسی چهار تکرار 20 تایی از لاروهای اینستار I (لارو تازه از تخم خارج شده) جمعیت های فوق به محیط پرورش حاوی تیمارهای شوری فوق الذکر منتقل گردید. آرتمیاها طبق جدول استاندارد با جلبک دونالیلا ترتیولکنا و مخمر فرموله شده لنسی پی زد (Lansy PZ) غذادهی شدند. درصد ماندگاری لاروها در روزهای 8، 11، 14، 17، 20،23  با شمارش آرتمیاهای زنده مانده نسبت به تعداد آرتمیاهای روز اول آزمایش، در شوریهای پنج گانه برآورد شد. نرخ رشد آرتمیاها (طول بدن از سر تا انتهای بند شکمی) نیز در روزهای 8، 11، 17، 20، 23 اندازه گیری شد. بعد از بالغ شدن آرتمیاها 30 جفت آرتمیای بالغ دو جنسی و 30 عدد آرتمیای ماده از هر جمعیت بکرزا به لوله های فالکون 50 میلی لیتری منتقل گردید تا ویژگی های تولید مثل و طول عمر آنها در شوریهای مختلف مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بدست آمده با سنجش های آماری ارزیابی شدند. نتایج تحقیق اخیر نشان داد افزایش شوری باعث کاهش در صد ماندگاری هر سه جمعیت آرتمیا شده و نرخ رشد آنها نیز نسبت معکوس با میزان شوری محیط دارد. ویژگی های تولید مثلی نیز تحت تاثیر شوری محیط قرار گرفت بطوریکه با افزایش شوری دفعات تولید مثل، تعداد کل زاده ها در هر روز از دوره تولید مثلی کوتاه تر گردید. میزان شوری محیط در صد سیست زایی، طول دوره پس تولید مثلی و کل طول عمر را نیز تحت تاثیر قرار داد با این وجود برقرار کردن ارتباطی منطقی ما بین شوری و فاکتورهای ذکر شده، حداقل با یافته های فعلی مشکل بوده و نیاز به بررسیهای بیشتر دارد.

اثر غلظتهای مختلف Nacl وKcl  در کشت بافت گیاه لوبیا(phaseolus vulgaris L.)  مورد مطالعه قرار گرفت. در این بررسی از محیط کشت MS با غلظتهای هورمونی مناسب و از قطعات جدا کشت محور زیر لپه استفاده گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که افزایش غلظت Nacl و Kcl دارای اثرات نامطلوبی روی رشد می باشند. بطوریکه با افزایش Kcl وNacl  در محیط کشت، اندیس کالوس، وزن تر و وزن خشک، نسبت وزن تر به وزن خشک و مقدار پروتئین کل کاهش می یابند در حالیکه مقدار پرولین افزایش می یابد. این بررسی ها نشان داد که در غلظتهای یکسان اثرات نامطلوب Kcl روی رشد بمراتب بیشتر از Nacl می باشد. اندازه گیری مقدار عناصر سدیم، پتاسیم و کلسیم نشان داد که با افزایش Nacl و یا Kcl در محیط بترتیب مقدار سدیم و پتاسیم در کالوسها افزایش می یابد. همچنین بین Na+ و K+ در غلظتهای پائین تر اثرات آنتاگونیستی دیده می شود. افزایش Nacl در محیط تا 25 میلی مولار سبب افزایش کلسیم و بعد از آن سبب کاهش مقدار کلسیم کالوسها می گردد. در حالیکه افزایش Kcl در محیط کشت تقریبا بطور پیوسته مقدار کلسیم کالوسها را کاهش می دهد.

در بررسی حاضر، سعی بر آن شده است تا تغییرات مورفولوژیکی ناشی از اثرات اشعه UV بر روی چهار گونه از قارچهای درماتوفیت   (Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes, Epidermophyton floccosum and Microsporum canis)   مطالعه، و نتایج بدست آمده از این بررسی، با روش مولکولی تا حد ممکن تجزیه و تحلیل گردد. برای تعیین تغییرات احتمالی مولکولی ناشی از تابش اشعه UV در درماتوفیت ها (مانند آپوپتوزیز(، ملکول هایDNA  سوش شاهد و اشعه دیده Trichophyton rubrum استخراج گردیده و با استفاده از روش الکتروفوزو بر روی ژل آگارز، مورد مقایسه قرار گرفتند. نتیجه بدست آمده از این مطالعه نشان می دهد که رشد کلنی های اشعه دیده دچار وقفه گردیده و با افزایش زمان اشعه دهی، میزان رشد سوش های مورد مطالعه کاهش می یابد. بعلاوه، تغییرات ایجاد شده در شکل کلنی ها و پیگمانتاسیون برخی از سوش ها، کاملا مشهود بود. همچنین در مطالعات میکروسکوپی سوش های اشعه دیده، تغییراتی در شکل میسلیوم ها، شکل و اندازه ماکروکنیدی ها و تراکم ماکروکنیدی ها ومیکروکنیدی ها دیده شد. در بررسیهای به عمل آمده بر بر روی مولکول های DNA جدا شده از سوش های شاهد و اشعه دیدهTrichophyton rubrum ، هیچ نشانه ای از آپوپتوزیز در مولکول های DNA آنها مشاهده نگردید.

یکی از راههای اساسی مقابله گیاهان با تنشهای محیطی، تولید و انباشتن پروتئینهای ویژه درون سلولها است. نشان داده شده پروتئین اسموتین که توسط ژن اسموتین رمز می شود در گروههای مختلف گیاهی باعث مقاومت گیاه در برابر عوامل بیماریزا و همچنین تنشهای محیطی نظیر شوری می گردد. تنش اخیر عامل ایجاد تنش اسمزی می باشد. ژن دست ورزی شده اسموتین موجود در یک ساختار حامل دوگانه، از طریق همکشتی قطعات جدا گشت برگ توتون با اگروباکتریوم حاوی ژن، به گیاه توتون انتقال داده شد. مراحل غربالگری گیاهان تراریخت در محیط کشت دارای آنتی بیوتیک و مقادیر مشخص نمک صورت گرفت. قطعات جدا کشت لاین تراریخت از نظر توانایی تولید کالوس، نو ساقه و ریشه در محیط دارای مقادیر متفاوت نمک مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که قطعات جدا گشت توانایی تولید بخش هوایی بیشتری نسبت به سایر اندامها در شرایط تنش شوری دارند. جهت تایید انتقال ژن اسموتین از واکنش زنجیره ای پلیمر از (PCR) استفاده گردید.