پژوهش های دانش زمین
سال:1390 | دوره:2 | شماره:7 |تعداد مقالات:8

یکی از مهمترین اکوسیستم های پویا رودخانه ها هستند و آگاهی از روند تغییرات و پیش بینی کیفیت آینده آن، امکان پیش بینی مشکلات احتمالی آینده و برنامه ریزی برای آنها را فراهم می سازد. حوضه آبریز میناب از دو شاخه اصلی رودان و جغین تشکیل شده که در حوالی برنطین به هم متصل می شوند. در این تحقیق با هدف بررسی تغییرات کیفی آب با استفاده از نقشه های توپوگرافی و کاربری اراضی، وضعیت توپوگرافی حوضه مشخص گردید. با مطالعات میدانی و کتابخانه ای، عوامل طبیعی و انسانی تاثیر گذار بر کیفیت آب شناسائی شده و نمونه آب از نقاط مختلف رودخانه در طول مدت مطالعه جمع آوری و سپس مورد آنالیز قرار گرفت. برای بررسی تغییرات کیفیت، پارامترهای آماری مهم برای شاخص های کیفی محاسبه و برای طبقه بندی آب آشامیدنی رودخانه با روش دیاگرام پایپر و استیف و از دیدگاه مصارف در امور آبیاری و کشاورزی نیز با روش دیاگرام ویلکوکس مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به روابط به دست آمده هدایت الکتریکی آبهای سطحی با باقیمانده خشک و یونهای کلراید، سدیم و منیزیم رابطه بسیار خوبی داشته است اما با یون بی کربنات رابطه مناسبی ندارد. بر اساس دیاگرام ویلکوکس نمونه های انتخابی در گروه آبهای قسمت جیم قرار می گیرند. بر اساس نمودار استیف در بیشترین نمونه ها کلراید فراوان ترین یون و میزان سولفات کم ترین می باشد. بر اساس نمودار پایپر بیشترین تراکم نمونه ها در سالهای مختلف در منطقه شور قرار می گیرد. بر اساس نتایج این تحقیق، گسترش اراضی کشاورزی تا لبه حاشیه رودخانه جغین، تجاوز به حریم رودخانه، استفاده از سموم دفع آفات، علف کش ها، برداشت حجم زیادی از آب رودخانه جهت مصارف کشاورزی، تراکم کشت بالا، عدم مدیریت مناسب زراعی، سبب کاهش دبی و افزایش میزان غلظت آلاینده ها در طول رودخانه در پایین دست شود.

هر ساله هزاران کیلومتر جاده جنگلی احداث می گردد که به وسیله آن میلیون ها هکتار پوشش گیاهی و درختی تخریب و میلیون ها متر مکعب خاک جابجا می گردد. تحقیق حاضر در جاده جنگلی، جنگل آموزشی-پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس به منظور بررسی تاثیر برخی از عوامل توپوگرافی و سن جاده بر سطوح فرسایش حاشیه جاده تا فاصله 150 متری انجام گردید. ابتدا نقشه های شیب، جهت شیب و ارتفاع منطقه تهیه گردید. سپس عارضه های فرسایشی اطراف جاده در منطقه مطالعاتی با استفاده از GPS مورد مساحی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مساحی عارضه ها نشان داد که حداکثر تاثیر جاده بر عارضه های فرسایشی تا فاصله 48 متری از حاشیه جاده می باشد. همچنین نتایج آنالیز واریانس یک طرفه نشان می دهند که بین مساحت عارضه های فرسایشی با طبقات مختلف شیب، ارتفاع و سن جاده به ترتیب اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد و با جهت شیب اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. به طوری که شیب های 15-30 درصد، جهت شمال غربی، ارتفاع 600-800 متر و طبقه سنی 3 سال دارای بیشترین مساحت فرسایشی می باشند. همچنین نتایج مدل رگرسیونی ارائه شده نشان داد که شیب منطقه مهمترین عامل موثر بر افزایش سطوح فرسایشی می باشد و بعد از شیب منطقه، سن جاده مهمترین عامل تاثیرگذار بر گستره تخریب حاصل جاده های جنگلی در منطقه مورد مطالعه می باشد.

در این مقاله، «خدمات پیشرفته پشتیبان تولید» (ای.پی.اس) از منظر جغرافیایی تعریف و پراکنش و عوامل موثر بر مکان گزینی و کارکردهای خدمات حسابرسی با هدف درک جایگاه فراملی تهران در رابطه با شبکه شهرهای جهانی مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری مقاله 200 شرکت حسابرسی و 40 نمونه بوده است که با استفاده از روش های اسنادی و میدانی مطالعه شده اند. در این پژوهش دریافته ایم که نخست، بخش اقتصادی پیشرفته ای با ماهیت «خدمات شرکتی» و بر مبنای مشتریان داخلی و با گرایش به سمت محیط با کیفیت برتر در خارج از مرکز شهر و به سوی حومه شکل گرفته که «ای.پی.اس» حسابرسی نیز تابع این قانونمندی بوده است. دوم، در بخش «ای.پی.اس» حسابرسی، تهران فاقد کارکردهای فراملی بوده و پیوندهای آن با شبکه شهری جهانی بسیار ضعیف است. در نتیجه، تهران از نظر احراز این گونه کارکردها، «شهر جهانی» نیست.

ناآگاهی از توان خاک به همراه مدیریت غلط و روشهای بهره برداری نادرست، استفاده غیر منطقی انسان را از سرزمین باعث گردیده است که خود عامل کاهش بیش از حد منابع است. در بررسی قابلیت اراضی جهت استفاده بهینه و حفظ منابع منطقه فامنین ابتدا لایه های توپوگرافی پوشش گیاهی و خصوصیات سنگ شناسی و خاکشناسی منطقه در محیط GIS تهیه شده و با مطالعات میدانی اصلاح شد. سپس بر اساس استانداردها و دستورالعمل موسسه تحقیقات آب و خاک تیپ ها و واحدهای مختلف اراضی تفکیک گردید، که این مطالعات منجر به تعیین 10 واحد کاری همگن شد. برای این واحدهای همگن قابلیت اراضی برای کاربریهای مختلف از طریق حفر پروفیل و نمونه برداری از خاکهای موجود و تجزیه و تحلیل این داده ها در قالب مدل ارزیابی اراضی ایرانی تعیین شد. با مروری بر نتایج ارزیابی اراضی منطقه فامنین که با هدف مدیریت و بهره برداری بهینه و در راستای توسعه پایدار به انجام رسید مشخص گردید که تنها 36 درصد از اراضی منطقه دارای توان و قابلیت خوب برای کشاورزی آبی هستند و 40 درصد از اراضی منطقه مناسب برای زراعت دیم و 60 درصد از اراضی دارای قابلیت خوب برای مرتعداری هستند. با مقایسه کاربریهای فعلی منطقه با این نتایج ارزیابی مشاهده می شود که در حدود 10 درصد از منطقه انطباق کامل بین کاربری فعلی و قابلیت اراضی وجود دارد و نشان دهنده این است که در منطقه فامنین اکثر اراضی بیش از توان خود مورد بهره برداری قرار می گیرند که این خود در دراز مدت منجر به از دست دادن منابع موجود خواهد شد.

سه گونه از دوکفه ای های متعلق به خانواده های Trigoniidae و Megatrigoniidae از راسته Trigoniida و مربوط به سه زیر جنس Linotrigonia (Oistotrigonia)، Pterotrigonia (Pterotrigonia) و Pterotrigonia (Notoscabrotrigonia) از سازند کژدمی، در تاقدیس های میش و آنه واقع در حوضه زاگرس مورد شناسایی قرار گرفتند.   Trigoniida دارای گسترش جهانی در زمان کرتاسه (بریاسین تا مایستریشتین) بوده و افراد مختلف این راسته در نواحی با دمای نسبتا کم نواحی بین قطب تا استوا زیست می نمودند. بسیاری از افراد این راسته درون زی حاشیه ای (Marginal infaunal) بوده و ساکن آب های کم عمق و با انرژی نسبتا بالای نزدیک ساحل بوده و روش تغذیه ای آن ها استفاده از مواد غذایی معلق در آب بوده است.

تجزیه و تحلیل روزن داران کف زی سازندهای آسماری و رازک، منجر به تشخیص 18 جنس و 24 گونه شد که بر اساس آن 2 بیوزون Nummulites vascus-Nummulites fichteli) و(Archaias asmaricus-Archaias kirkukensis-Miogypsinoides complanatus  برای سازند آسماری و 1 بیوزن (Borelis melo curdica-Borelis melo melo) برای سازند رازک شناسایی گردید. بر طبق این بیوزون ها سن سازند آسماری روپلین تا چاتین و سن سازند رازک بوردیگالین می باشد.اجتماع دانه های کربناته سازندهای آسماری و رازک در برش مورد مطالعه با توجه به حضور فراوان فرامینیفرهای کف زی بزرگ به همراه دوکفه ای، بریوزوئر، اکینودرم، مرجان به صورت لخته ای، گاستروپد و به مقدار کم تری جلبک قرمز و جلبک سبز در رخساره های فورامول و فورآلگال-فورامول قابل طبقه بندی می باشند. حضور خرده های جلبک سبز، مرجان، بریوزوئر و دوکفه ای نشان دهنده گذر از اجتماع هتروزوئن به سمت فتوزوئن می باشد که به اجتماع هتروزوئن مثبت موسوم است.

در این مقاله، نوع برش در پهنه گسلی زندان (میناب)- در شمال شرق استان هرمزگان و محدوده باختری دهستان فاریاب از توابع شهرستان رودان- مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پهنه گسلی زندان به عنوان یکی از مهم ترین پهنه های گسلی ایران با سازوکار فشارشی راست گرد شناخته شده است، این در حالی است که برداشت های صورت گرفته در منطقه، علاوه بر مولفه برشی راست گرد، در برخی از موارد مولفه برشی چپ گرد را نیز نشان می دهد. شواهدی که بر این موضوع دلالت دارند عبارتند از: صفحات گسلی و خطوط لغزش، بودین های شکلاتی، بودین های دومینو، فابریک C-S و مطالعات میکروسکوپی بر روی میلونیت های منطقه. وجود بودین های شکلاتی که در شرایط تغییر جهت کشش شکل می گیرند، هم چنین تعیین جهت تنش دیرین به روش برگشتی توسط نرم افزارهای مربوطه، برای صفحات گسلی- که به دو گروه گسل، دارای سازوکار برشی راست گرد و چپ گرد تقسیم شده اند- حاکی از تغییر جهت در بردارهای تنش، به طور پیشرونده در منطقه است، به طوری که در شرایط برش راست گرد، راستای تنش بیشینه NE-SW و در شرایط برش چپ گرد راستای تنش بیشینه WNW-ESE است. با توجه به این نکته که بررسی های میکروسکوپی بر روی میلونیت های منطقه - که به مراتب قدیمی تر ازآبراهه های جوان مشاهده شده با جابه جایی افقی راست گرد هستند- موید حرکت برشی چپ گرد است، می توان این گونه اظهار نظر نمود که حرکت برشی چپ گرد قبل از مولفه برشی راست گرد که در زمان حال حاکم است وجود داشته است.