جغرافیا
سال:1388 | دوره:3 | شماره:11 |تعداد مقالات:16

در این تحقیق حداکثر بارش محتمل (PMP) نقطه ای 13 ایستگاه باران سنجی در حوضه آبریز رودخانه کرج طی دوره های آماری متفاوت به دو روش آماری، هر شفیلد (1) و (2) برآورد گردید که مقادیر آن به ترتیب 274 و 131.23 میلی متر می باشد.در صورتیکه ضریب جریان حوضه 40 درصد در نظر گرفته شود، دبی متوسط روزانه آنها به ترتیب 1071.83 m3/s و 513.37 m3/s خواهد بود. حداکثر دبی روزانه طی دوره مطالعه در ایستگاه هیدرومتری سیرا (ورودی سد) 154.54 m3/s ثبت شده است جدول (1)، بنابراین نتایج حاصله از روش هر شفیلد (2) قابل قبول می باشد و با رخداد ریزش واقعی در حوضه انطباق دارد.

توسعه شهرها و گسترش شهرنشینی به همراه رشد شتابان جمعیت و افزایش فعالیت های صنعتی و به دنبال آن مصرف بی رویه سوخت های فسیلی موجب آلودگی هوا شده است مراتب این آلودگی ها همه ساله به صورت امراض و بیماریهای تنفسی، قلبی، عروقی و شیوع بیماری های روحی و روانی و در پی آن خسارات مالی فراوان خود را نشان می دهد.در این مقاله ارتباط بین عناصر اقلیمی چون دما، فشار، باد و بارش و آلاینده CO با مرگ و میر ناشی از بیماریهای تنفسی افراد زیر 12 سال شهر تهران طی دوره آماری 1387-1378 بررسی گردید. و با استفاده از روش های آماری توصیفی و رگرسیون و روابط همبستگی به تحلیل میانگین روزانه و ماهانه متغیرها با فوت شدگان بیماریهای تنفسی در ماههای سرد سال پرداخته شد.نتایج نشان می دهد بین عناصر اقلیمی همچون دما، فشار، باد و بارش با فوت شدگان ناشی از بیماری های تنفسی زیر 12 سال رابطه همبستگی معنی دار و قوی وجود دارد. بدین معنی که در ماههای سرد سال با کاهش دما و متعاقب آن افزایش فشار میزان فوت شدگان بیماری های تنفسی نیز افزایش داشته است.همچنین میان باد و بارش روزانه و میزان مرگ و میر کودکان بیمار تنفسی همبستگی معنی داری وجود دارد و نشان می دهد هر قدر سرعت باد و میزان بارش بیشتر باشد میزان آلاینده co و به تبع آن مرگ و میر کودکان نیز کمتر خواهد بود.

چشمه های آبگرم و معدنی پدیده های هستند که در مناطق خاص جغرافیایی ظهور می یابند. پیچیده شدن زندگی شهری و افزایش بیماریهای ناشی از این امر عاملی بوده که از دیرباز سبب شده که شهروندان از روشهای درمانی طبیعی جهت کاهش ناراحتی های عصبی، خستگی، دردهای عضلانی و مفاصل و ... استفاده نمایند یکی از این شیوه ها استفاده از چشمه های آبگرم بوده است. شهر رامسر یکی از شهرهای زیبای شمال کشور است که در منتهی الیه غرب استان مازندران قرار دارد، این شهر دارای جاذبه ها و زیرساختهای مهم گردشگری از گذشته می باشد. ساختار زمین شناسی این شهر به گونه ای است که محل بوجود آمدن تعداد زیادی آبگرم معدنی بوده است. طی تحقیق بعمل آمده که به شیوه توصیفی پیمایشی صورت گرفته است نظرات جامعه نمونه گردشگرانی که از این چشمه ها استفاده نمودند مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه حاصله مبین این مطلب است که پتانسیلهای فوق العاده ای در زمینه استفاده از چشمه های آبگرم شهر رامسر برای تبدیل این شهر به یکی از قطبهای گردشگری صحت وجود دارد.

در این مقاله از داده های هواشناسی ایستگاههای اصفهان، کاشان، شهرضا، خوربیابانک، گلپایگان و نائین استفاده شده است. هدف از این مقاله ارائه روش ساده ای جهت محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل می باشد تا با کمک گرفتن از روشهای آماری و عناصر اقلیمی موثر در تبخیر، میزان تبخیر صورت گرفته از سطوح محاسبه شود. در این روش از رگرسیون چندمتغیره استفاده شد و از آمار تشت تبخیر به عنوان متغیر تابع و از فاکتورهای دما، کسری اشباع، سرعت باد و رطوبت نسبی به عنوان متغیرهای مستقل استفاده گردیده است. سپس از طریق معادله پنج متغیره، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای ایستگاه های مورد بررسی برآورد گردید؛ به طوری که با داشتن دما، کسری اشباع، سرعت باد و رطوبت نسبی میزان تبخیر قابل محاسبه است. نتایج حاصل از این روش، همخوانی نزدیکی با تبخیر اندازه گیری شده از تشت دارد بطوری که به عنوان نمونه در ایستگاه اصفهان این ضریب همبستگی در حد بالایی (R2=0.98) بوده که در حد یک درصد معنی دار می باشد. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی میزان تبخیر و تعرق در سطح استان اصفهان نشان داد که از غرب به شرق و از شمال به جنوب، بر میزان تبخیر و تعرق افزوده می شود، بطوری که در نواحی شرقی استان (ایستگاههای خور و بیابانک و نائین)، این پدیده به دلایلی همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دما به حداکثر می رسد.

در مقاله حاضر نقش سازندهای زمین شناسی گروه فارس (گچساران، میشان و آغاجاری) بر کیفیت آب آبخوان دهدشت غربی مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به خصوصیات چینه شناسی، نفوذپذیری، حساسیت به فرسایش و خصوصیات هیدرودینامیکی این سازندها در دهدشت غربی ملاحظه می گردد که دهدشت غربی فاقد یک آبخوان مناسب جهت توسعه کشاورزی در این بخش می باشد. اراضی دهدشت غربی از نظر کشاورزی بسیار حاصلخیز می باشند اما منابع آب زیر زمینی این دشت جهت آبیاری این اراضی با محدودیت روبرو است. در دهدشت غربی به علت فقدان یا محدود و فصلی بودن منابع آب سطحی، روستائیان جهت مشروب نمودن اراضی کشاورزی خود از آب زیر زمینی (عمدتا چاه) استفاده می نمایند، بطوریکه 70% اراضی آبی از منابع آب زیرزمینی آبیاری می گردند اما به دلیل شرایط زمین شناسی کمیت و کیفیت منابع آب زیر زمینی مساعد برای کشاورزی نمی باشد.بر این اساس به منظور دستیابی به نتایج آنالیز شیمیایی و طبقه بندی آب در دشت دهدشت غربی از نتایج شیمیایی چاه آب چنگلوا استفاده گردید و سپس دیاگرام ویلکوکس برای آبخوان این دشت ترسیم گردید. این نتایج نشان می دهد که عموما آب زیرزمینی این منطقه بین حد شوری زیاد و خیلی شور قرار دارد و از نظر نسبت جذب سدیم غالب آبها در محدوده کم بوده و بطور کلی منابع آب زیر زمینی در کلاس C3S1 (شوری زیاد با نسبت جذب سدیم کم) و C4S1 (شوری خیلی زیاد با نسبت جذب سدیم کم) قرار می گیرند. آب زیرزمینی اراضی دهدشت غربی جزء آبهای شور محسوب می شود و آبهای زیرزمینی موجود در منطقه از لحاظ مصرف کشاورزی دارای محدودیت می باشند. در مقاله حاضر سه بخش فاکتورهای زمین شناسی، خصوصیات فیزیکی آبخوان و ساختار کیفیت شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفته است.

بازار واژه ای پارسی است که از زبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشور ایران به دلیل سابقه دیرینه تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعدد و ملحم از باورهای ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضاهای تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و ... در شهرهای ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیا و شمال آفریقا عرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختار و عملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه، مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد.

از آن جایی که کشاورزی فعالیت اصلی مردم شهرستان ملایر بشمار می آید و فعال ترین بخش اقتصادی منطقه محسوب می شود، همچنین کوهستانی بودن، ارتفاع زیاد و نوسانات شدید دمایی از ویژگی های این منطقه می باشد. لذا تولید محصولات مختلف کشاورزی (بخصوص محصولات باغی) این منطقه تحت تاثیر یخبندان از نظر کمی و کیفی شدیدا کاهش می یابد. این مساله از طریق شناختن رفتار محیط می تواند به راه کارهای علمی و عملی جهت رفع مشکل منجر گردد. بطور کلی برآورد یخبندان و پیش بینی آن به کشاورزان منطقه کمک می کند تا با تدابیر بموقع میزان خسارات وارده را کاهش دهند.در این مقاله (مستخرج از تحقیق) با استفاده از آمار 16 ساله (1388-1373) تعداد روزهای یخبندان ایستگاه ملایر، به بررسی یخبندان منطقه ملایر پرداخته شده است. با توجه به سابقه کم ایستگاه ملایر و کوتاه بودن طول دوره آماری، برای بررسی از برآورد فاصله ای به روش چی بی شف استفاده گردیده است. در این تحقیق آمار یخبندان منطقه بصورت سه دهه برای ماههای آبان، آذر و فروردین و کل ماههای دی، بهمن و اسفند مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی بشرح ذیل می باشد:- طول دوره یخبندان دی و بهمن ماه در منطقه بلند بوده و شدت آن زیاد است.- طی ماههای آذر و اسفند شرایط یخبندان متوسطی بر منطقه حاکم است.- اما طی ماههای آبان و فروردین شرایط یخبندان ملایمی بر منطقه حاکم است، که وقوع آن غیر منتظره و بسیار خطرناک است.- در سایر ماههای سال دوره عاری از یخبندان بر منطقه حاکم است.

بعد از جنگ جهانی دوم یکی از مهمترین مسائل اجتماعی کشورهای در حال توسعه رشد و توسعه شتابان و ناهمگن شهرنشینی بوده است در اکثر کشورهای در حال توسعه آهنگ رشد سالانه جمعیت شهری بین 5 تا 8 درصد در نوسان بوده است. بدیهی است که این رشد انفجاری شهرنشینی و در پی آن پیدایش و رشد پدیده حاشیه نشینی، فرآیند مهاجرتهای مداوم داخلی، یعنی مهاجرت از روستاها به شهرها است که بازتاب اقتصادی اجتماعی و فیزیکی آن بصورت رشد گروهها و جوامع حاشیه نشین ظاهر می گردد که در جاهای مختلف به شکلهای گوناگون آلونک نشین، زاغه نشین، کپرنشین و حلبی ها، و … بروز می یابد. کشور ما نیز به عنوان یکی از جوامع در حال توسعه با این چالش مواجه است. در حال حاضر در اکثر نقاط شهری مراکز استانها و اطراف قطبهای صنعتی در سطح کشور از جمله شهر اراک محله های حاشیه نشین وجود دارد که متاسفانه در برخی مناطق شکل های پیچیده ای به خود گرفته اند این تحقیق به بررسی مختصات ساختاری، فرهنگی و تغییر طبقاتی محله های حاشیه نشین (محله باغ خلج) در شهر اراک پرداخته است که از طریق اسناد و مدارک و عملیات میدانی به انجام رسیده است.