به زراعی کشاورزی (مجله کشاورزی پردیس ابوریحان)
سال:1398 | دوره:21 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی تأثیر فاصله ردیف و تراکم بوته بر خصوصیات زراعی آفتابگردان دو منظوره روغنی-آجیلی لاکومکا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار از سال 1393 به مدت دو سال در خوی انجام شد. دو عامل فاصلة ردیف های کاشت (60 و 75 سانتیمتر) و تراکم بوته با پنج سطح (30، 45، 60، 75 و90 هزار بوته در هکتار) تیمارهای آزمایش را تشکیل دادند. بر اساس نتایج حاصل بین دو فاصله ردیف60 و75 سانتیمتری اختلاف معنی داری از نظر خصوصیات زراعی مشاهده نشد ولی تراکم بوته اثر معنی دار بر کلیه خصوصیات زراعی داشت. با افزایش تراکم بوته مراحل فنولوژیکی تسریع شد و قطر طبق ها کوچک تر اما ارتفاع بوته و درصد روغن افزایش یافت. با افزایش تراکم از 30 به90 هزار بوته در هکتار وزن هزار از 115 به 84 گرم کاهش یافت درحالی که درصد روغن از 36 به 39 درصد افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه و روغن (به ترتیب 4132 و 1611 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 75 هزار بوته در هکتار حاصل شد. تجزیه رگرسیون مشخص کرد که درصد روغن، ارتفاع بوته و تعداد دانه موثرترین خصوصیات برآورد کننده عملکرد روغن هستند. بر اساس نتایج این بررسی کشت رقم لاکومکا در تراکم های 75 و 45 هزار بوته در هکتار به ترتیب برای تولید عملکرد روغن بالا و مصرف آجیلی در منطقه خوی آذربایجان غربی مناسب است.

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و تلقیح با قارچ میکوریزا و باکتری رایزوبیوم بر کمیت و کیفیت سویا، آزمایشی در سال زراعی 1396 در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی ارومیه به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش خشکی به عنوان عامل اصلی در 3 سطح (آبیاری مطلوب، تنش ملایم خشکی و تنش شدید خشکی) و قارچ میکوریزا در سه سطح (بدون میکوریزا (به عنوان شاهد) و تلقیح با گونه گلوموس موسه آ و گلوموس اینترارادیسز) و باکتری رایزوبیوم در دو سطح (عدم تلقیح (به عنوان تیمار شاهد) و تلقیح با رایزوبیوم ژاپونیکوم به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. در واکنش به تنش خشکی ملایم، درصد پروتئین دانه افزایش یافت ولی افزایش شدت تنش خشکی درصد پروتئین دانه و درصد روغن دانه را کاهش داد. آبیاری همراه با تلقیح با قارچ به ویژه گونه موسه آ تعداد دانه در بوته، درصد و عملکرد پروتئین دانه را افزایش داد. در هر سه حالت آبیاری، تلقیح با باکتری در مقایسه با تیمار شاهد سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد پروتئین و عملکرد روغن دانه شد. تلقیح با قارچ میکوریزا و باکتری عملکرد دانه و روغن را افزایش داد. بررسی جدول ضرایب همبستگی نشان داد که بین عملکرد دانه با وزن 1000 دانه، تعداد دانه در بوته، عملکرد روغن و پروتئین همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. براساس نتایج آزمایش، استفاده از قارچ گلوموس موسه آ و تلقیح با باکتری رایزوبیوم می تواند اثر مثبت بر صفات کمی و کیفی سویا داشته باشد.

به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری، کاربرد متانول و نانواکسید آهن بر عملکرد و مولفه های پر شدن دانه آفتابگردان، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1396 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کاربرد متانول (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و کاربرد 20 و30 درصد حجمی متانول)، نانواکسید آهن (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد، کاربرد 3/0، 6/0 و 9/0 گرم در لیتر نانواکسید آهن) و سطوح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) بودند. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (2952 کیلوگرم در هکتار)، تعداد دانه پر در طبق (1121 دانه در طبق)، وزن هزار دانه (50 گرم)، سرعت، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به ترتیب 00239/0 گرم در روز و 42 و 33 روز)، شاخص کلروفیل (56) در شرایط آبیاری کامل و در سطوح بالای متانول و نانواکسید آهن بدست آمد. بیشترین محتوای پرولین و قندهای محلول (به ترتیب 1/11 میکرو گرم در گرم وزن تر برگ و 72 میلی گرم در گرم وزن تر برگ) در شرایط قطع آبیاری در مرحله گلدهی و کاربرد مقادیر بالای متانول و نانواکسید آهن و کمترین آنها در شرایط آبیاری کامل و عدم کاربرد متانول و نانواکسید آهن بدست آمد.

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پوشش بذر با مکمل های کود آلی تپروسین، کادوستیم و زاگرت بر سبزشدن و رشد گیاهچه چغندرقند انجام گرفت. آزمایش در سال 1395 در دانشگاه محقق اردبیلی تحت شرایط گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل شستشوی بذر (شستشو و بدون شستشو)، هیبرید (شکوفا و پارس) و مقادیر مختلف فرآورده های تپروسین، کادوستیم و زاگرت به همراه تیمار شاهد و تیمار چسب می باشند. نتایج نشان داد که تیمار شستشوی بذر موجب افزایش درصد سبزشدن، سرعت سبزشدن و درصد استقرار بوته و کاهش زمان تا 10 و 90 درصد سبزشدن گردید. تیمارهای پوشش دار کردن بذر با 20 و 30 میلی لیتر زاگرت در هر کیلوگرم بذر، به ترتیب با 95 و 16/94 درصد سبزشدن نسبت به دیگر تیمارها برتری داشتند. درصد استقرار بوته در هیبرید پارس بیشتر از هیبرید شکوفا بود. در بین تیمارهای مختلف پوشش بذر، تیمار پوشش بذر با زاگرت نسبت به دیگر تیمارها از بیشترین مقدار سطح برگ و وزن خشک ریشه و برگ برخوردار بود. به طور کلی در این تحقیق پوشش دار کردن بذر با تپروسین و زاگرت باعث بهبود رشد گیاهچه و افزایش درصد استقرار بوته شد.

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف قارچ تریکودرما بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک، گلدهی و بیوشیمیایی گیاه گل مریم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه های تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال های 95 به انجام رسید. تیمارهای تنش خشکی شامل مقادیر 100، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی و تیمار قارچ T. harzianum 65 شامل سه سطح 20، 10 و صفر درصد قارچ در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تنش خشکی باعث افزایش مقادیر آنتی اکسیدان، کلروفیل کل و پرولین شد. از سوی دیگر تنش خشکی، تاثیر منفی و معنی داری بر مقدار وزن تر ریشه و زیست توده، وزن خشک ریشه و زیست توده، محتوای رطوبت نسبی برگ، قطر گلچه و تعداد گلچه بازشده داشت اما قارچ تریکودرما توانست این اثرات منفی تنش خشکی را تعدیل نماید. بیشترین مقدار کلروفیل کل و رطوبت نسبی آب برگ به ترتیب با مقدار 04/1 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ و 2/85 درصد در نمونه 10 قارچ به دست آمد که اختلاف معنی داری با سطح 20 درصد قارچ نداشت. در سایر صفات بیشترین مقادیر مربوط به سطح 20 درصد قارچ بوده-است. از آنجا که قارچ تریکودرما ضمن کاهش اثرات تنش خشکی، باعث افزایش رشد رویشی و افزایش تعداد گلچه بازشده (بعنوان عامل مهم در بازارپسندی) گل مریم شده است، می توان به عنوان عامل بیولوژیک در افزایش کیفیت گل مریم در شرایط مشابه پیشنهاد نمود.

به منظور بررسی اثر الگوهای مختلف کشت بر عملکرد و اسانس شنبلیله و مرزه در کشت مخلوط و همچنین ارزیابی سودمندی زراعی و اقتصادی آن، آزمایش مزرعه ای به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال 1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل الگوهای کشت با نسبت های 1: 1، 2: 1، 1: 2، 2: 2، 3: 1، 1: 3 (مرزه: شنبلیله) و کشت خالص شنبلیله و مرزه بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه شنبلیله در کشت خالص به طور معنی داری بیش تر از تیمارهای کشت مخلوط بود. بیشترین درصد پروتئین دانه شنبلیله، عملکرد زیست توده مرزه، درصد اسانس و عملکرد اسانس مرزه از کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله حاصل شد. بالاترین عملکرد اسانس شنبلیله مربوط به کشت خالص بود که اختلاف معنی داری با کشت مخلوط با الگوی کشت 25 درصد مرزه+ 75 درصد شنبلیله نداشت. در بین تیمارهای کشت مخلوط، بیشترین مقدار سودمندی کشت مخلوط (29/1) از الگوی کشت 25 درصد مرزه+ 75 درصد شنبلیله به دست آمد. بالاترین نسبت برابری زمین (94/1) در کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله بود که نشان-دهنده 94 درصد افزایش سودمندی زراعی نسبت به کشت خالص است. با توجه به عملکرد و شاخص های سودمندی زراعی و اقتصادی محاسبه شده به نظر می رسد که الگوی کشت 50 درصد مرزه+ 50 درصد شنبلیله می تواند در افزایش درآمد اقتصادی و بهره وری استفاده از زمین های کشاورزی به طور قابل ملاحظه ای موثر باشد.

بادام حساسیت بالایی به تنش شوری دارد. انتخاب پایه و پیوندک مناسب یکی از راه های کاهش اثرات منفی تنش شوری می باشد. در این آزمایش، اثر تنش شوری بر برخی از صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و جذب عناصر آهن، روی و سدیم بادام در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور (ترکیب پایه و پیوندک در هشت سطح و تیمار شوری در پنج سطح) و سه تکرار در سال 1396 در مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری از 3/0 تا هشت دسی زیمنس بر متر، بیشترین و کمترین درصد کاهش در وزن خشک ریشه به ترتیب در ترکیب شاهرود-12/تترا (8/37) و GN15 (5/14) مشاهده شد. کمترین و بیشترین درصد کاهش وزن خشک شاخه اصلی نیز به ترتیب در پایه شاهد بادام تلخ بذری (2/38) و ترکیب شاهرود-12/GN15 (9/47) مشاهده شد. بیشترین درصد نکروزگی در پایه شاهد بادام تلخ بذری (98/28) و کمترین مقدار آن نیز در ترکیب شاهرود-12/GF677 (9/9) رخ داد. کمترین و بیشترین درصد تغییر نشت الکترولیت ها در پایه شاهد GF677 (74/30) و GN15 (93/42) رخ داده است. بررسی سدیم نیز نشان داد که کمترین و بیشترین درصد تغییر به ترتیب در شاهرود-12 پیوند شده روی پایه GF677(2/51) و پایه شاهد بادام تلخ بذری (82) مشاهده شد. براساس نتایج، با افزایش تنش شوری میزان عناصر ریشه و برگ در ابتدا افزایش و سپس با افزایش بیشتر در شدت تنش، روندی کاهشی به خود گرفت. بر اساس نتایج حاصله، ترکیب شاهرود-12/GF677 متحمل ترین و ترکیب شاهرود-12/بادام تلخ بذری حساس ترین ترکیب به تنش شوری بود.

این مطالعه با هدف تولید نهال سالم گلابی جهت تکثیر و ایجاد یک باغ سالم مادری در سال 1393 در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (ابری) انجام شد. آزمایش ها با ارزیابی کارایی شیمی درمانی (تیمارهای ریباویرین با غلظت های صفر، 20، 40 و 80 میلی گرم) و کشت مریستم انتهایی (در سه اندازه: کوچک تر از 2/0 میلی متر، بین 2/0 تا 7/0 میلی متر و بزرگ تر از 7/0 میلی متر) بر حذف ویروس (ACLSV، ASGVو ASPV) از هفت رقم گلابی (ابته فتل، بیروتی، درگزی، کوشیا، لوئیزبون، ملینا و اسپادونا) صورت گرفتند. در ابتدا حضور ویروس های ACLSV، ASGV و ASPV در نمونه های مادری با روش RT-PCR بررسی شد و تمام ریز نمونه ها به هر سه ویروس آلودگی داشتند به جز ارقام ابته فتل و بیروتی که عاری از ویروس ASP بودند. تیمارهای شیمی درمانی و کشت مریستم در شرایط درون شیشه ای انجام شد. ریز شاخه های رشد یافته از مریستم توسط RT-PCR برای هر سه ویروس مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که افزایش غلظت ریباویرین و کاهش اندازه مریستم در افزایش کارآیی حذف هر سه ویروس بسیار مؤثر بود. همچنین واکنش ارقام و ویروس های موردمطالعه به تیمارهای این پژوهش متفاوت بود. نمونه هایی که توسط RT-PCR سالم تشخیص داده شدند، تکثیر و ریشه دار شده و به گلدان منتقل شدند تا بتوانند به منظور ایجاد باغ مادری سالم مورداستفاده قرار گیرند.