ناتوانی های یادگیری
سال:1397 | دوره:8 | شماره:1 (پیاپی 28) |تعداد مقالات:7

این مطالعه با هدف مقایسه راهبردهای یادگیری شناختی، فراشناختی و برنامه ریزی شناختی در دانش آموزان با و بدون اختلال ریاضی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری، دانش آموزان پسر 11 ساله دارای اختلال یادگیری خاص شهر اردبیل بوده که در مراکز اختلال یادگیری در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند. از بین این دانش آموزان 25 دانش آموز با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه بهنجار نیز شامل 25 دانش آموز بهنجار بود که با توجه به سن، هوش، وضعیت اجتماعی، اقتصادی، مقطع تحصیلی و عدم سابقه اختلال های روان شناختی از بین چند مدرسه به منظور مقایسه با این گروه همتا و با روش تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه های شناختی و فراشناختی ولترز، مازهای پرتئوس (برنامه ریزی شناختی) و آزمون هوشی ریون جمع آوری و از طریق تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) و t مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که دانش آموزان دارای اختلال ریاضی در راهبردهای شناختی و فراشناختی و برنامه ریزی شناختی با دانش آموزان عادی تفاوت معناداری دارند و در این مؤلفه ها به صورت معناداری پایین تر از همتایان عادی خود بودند. بنابراین دانش آموزان دارای اختلال ریاضی، عملکرد پایین تری نسبت به دانش آموزان عادی در مؤلفه های راهبردهای یادگیری و برنامه ریزی شناختی دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز بر توجه انتخابی و انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص خواندن صورت گرفت. این پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه کنترل است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری خاص خواندن شهرستان سیرجان در سال تحصیلی 95-96 بوده که از این تعداد 20 نفر شامل 6 پسر و 14 دختر در پایه تحصیلی اول و دوم به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب شدندو به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. پس از انجام پیش آزمون، آزمودنی های گروه آزمایش به مدت10جلسه درمان تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز و هر جلسه به مدت20 دقیقه دریافت کردند و سپس پس آزمون اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از آزمون های نرم افزاری استروپ و ویسکانسین استفاده شد. برای تحلیل نتایج به دست آمده از روش تحلیل کوواریانس چند متغییره MANCOVA به کمک نرم افزاز SPSS استفاده شده است. یافته ها نشان داد در توجه انتخابی و انعطاف پذیری شناختی بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنا-داری وجود دارد. بنابراین برنامه مداخله ای اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز موجب بهبودی توجه-انتخابی و انعطاف پذیری دانش آموزان دارای اختلال خواندن می شود. در نتیجه با توجه به اثر بخشی برنامه مداخله ای می توان درصدد بهبود افراد دارای اختلال یادگیری خاص خواندن در بخش کارکردهای اجرایی درآمد.

هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت ناتوانی یادگیری و همچنین رتبه بندی این عوامل در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی مدارس عادی شهرستان مریوان است. برای این منظور محقق از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان مقطع ابتدایی در دو پایه ی دوم و چهارم تحصیلی از مدارس عادی به تعداد 250 نفر بوده که محققان به کمک جدول کرجسی و مورگان نمونه ای به تعداد 145 نفر را به عنوان مشارکت کننده در پژوهش انتخاب نموده اند. جهت گردآوری داده های مورد توجه از آزمون استاندارد مشکلات یادگیری کلورادو ویلکات و همکاران استفاده شده که روایی آن به کمک نظر متخصصان مربوطه و پایایی آن نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به مقدار 88/. به دست آمده است. در ادامه محققان جهت تأیید(ابزار پژوهشی) و تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل و آزمون کلموگرف اسمیرنف و آزمون های نا پارامتریک خی دو و آزمون رتبه بندی فریدمن بهره گرفته اند. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت دانش آموزان از لحاظ عدم وجود ناتوانی یادگیری در حد مطلوبی است، همچنین تفاوت معناداری بین پایه ی تحصیلی و جنسیت دانش آموزان ازلحاظ ناتوانی های یادگیری به جز در مؤلفه ی مربوط به مشکلات ریاضی برای دختران مشارکت کننده که تا حدی تفاوت بین دو جنس معنادار بوده است، وجود ندارد. نهایتاً ازلحاظ رتبه بندی مؤلفه های ناتوانی یادگیری مؤلفه ی مشکلات مربوط به ریاضی در ردیف اول و مؤلفه ی مربوط به مشکلات خواندن فراگیران با میانگین کم تر در ردیف پنجم است. این نتایج گویای این مسأله است که مشکلات مربوط به ریاضی و خواندن به عنوان اولویت های اصلی نیازمند توجه و دقت معلمان و مسئولان مربوطه است.

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر تعامل والد– کودک مادران دارای فرزند با ناتوانی یادگیری انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران دارای کودک با ناتوانی یادگیری شهر همدان بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد و گروه آزمایش آموزش تنظیم هیجان را در 8 جلسه دریافت کردند، درحالی که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد و در پایان برای هر دو گروه پس آزمون اجرا شد، ابزار استفاده شده در این پژوهش، مقیاس رابطه ی والد _کودک پیانتا بود. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری، با استفاده از نسخه 24 نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد. نتایج تحلیل کو واریانس چند متغیری نشان داد که آموزش تنظیم هیجان بر تعارض، نزدیکی، وابستگی و رابطه مثبت کلی اثر مثبت و معناداری داشت (001/0> p). نتایج حاکی از آن بود که آموزش تنظیم هیجان سبب بهبود تعامل مادر با کودک شده است. برنامه ریزی جهت آموزش تنظیم هیجان به مادران دارای کودکان مبتلابه ناتوانی یادگیری اهمیت ویژه ای دارد.

ناتوانی های یادگیری، یکی از بزرگترین و شاید بحث برانگیزترین مقوله های دانش آموزان است. هدف پژوهش حاضر مقایسه نارسایی هیجانی، تاب آوری و همدلی در دانش آموزان با و بدون ناتوانی های یادگیری است. روش پژوهش علی-مقایسه ای بوده و جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه ی دانش آموزان شهر اردبیل در سال تحصیلی 1395-1396 تشکیل می دهند، که از این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، 120 دانش آموز مقطع متوسطه انتخاب و در گروه 60 نفری شامل دانش آموز با و بدون ناتوانی یادگیری انتخاب شدند. و پرسش نامه ها ی نارسایی هیجانی تورنتو، تاب آوری کانر و دیویدسون و همدلی لامونیکا را تکمیل کردند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره مانوا (MANOVA) نشان داد که بین دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری در تاب آوری، نارسایی هیجانی و همدلی تفاوت معناداری وجود دارد. به طوری که تاب آوری و هم دلی در دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری، کم تر و در نارسایی هیجانی بیش تر از دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری بود.

پژوهش حاضر به منظور تحلیل میزان اشتباهات دانش آموزان مقطع ابتدایی در دست خط و تعیین فراوانی اشتباهات ساختاری در نوشتن هریک از نشانه های الفبای فارسی انجام شد. طرح پژوهش حاضر در بخش اول توصیفی و در بخش دوم از نوع نیمه آزمایشی (طرح پیش آزمون-پس آزمون بدون گروه کنترل). به همین منظور تعداد 300 نفر از دانش آموزان پایه ی دوم شهرستان مریوان (150 دختر و 150 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش مشکلات دست خط از کارت های الفبا و سیاهه ی محقق ساخته استفاده شد. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها در بخش نخست که توصیف نوع خطاها در حروف بود از تحلیل تناظر و در بخش دوم با هدف میزان تغییرات در خطاهای نوشتن، از آزمون یومان ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش تر شرکت کنندگان در حروف (ج ج)، (چ چ)، (ح ح)، (خ خ)، (ص ص)، (ض ض)، (ط)، (ظ)، (ع ع)، (غ غ)، و (ق ق) خطاهای بیش تری (بدشکل نوشتن یا تحریف) داشتند. بیش ترین میزان اشتباهات مربوط به خطاهای بدشکل نوشتن یا تحریف حروف است که در دو جنسیت پسر و دختر مشهود است، اما پسرها با میانگین 52/11 اشتباهات بیش تری در این مورد داشته اند. کم ترین میزان اشتباهات نیز مربوط به اشتباه نوع سوم یعنی حذف یک یا چند نقطه از حرف است. هر دو جنس در رونویسی برخی حروف اشتباهات بیش تری داشتند و فقط ترتیب تعداد اشتباهات در دو جنس متفاوت است. از نظر نوع اشتباهات بر اساس سیاهه ی محقق ساخته اشتباهات نوع 8 (بدشکل نوشتن یا تحریف حروف ) بیش ترین و اشتباهات نوع 1 (معکوس نویسی) کم ترین فراوانی را داشتند. شایان ذکر است که بعد از گذشت 5 ماه و آموزش جهت نوشتن حروف در آموزش های مداخله ای میزان این اشتباه در هر دو جنس کاهش داشته است. میزان تغییر بعد از مداخله در افراد چپ دست بیش تر بوده است، اما میزان میانگین اشتباهات در افراد راست دست چه قبل و چه بعد از مداخله به نسبت افراد چپ دست کم تر بوده است.

پژوهش های مختلف نشان داده است که آموزش تکنیک های فراشناختی در سلامت روان و بهبود زندگی افراد مؤثر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی آموزش تکنیک های ذهن آگاهی انفصالی و آموزش توجه بر بهبود افسردگی و نشخوار فکری مادران دارای کودک مبتلا به اختلال یادگیری است. تکنیک های فراشناختی افراد را به گسیختن نشخوارهای ذهنی و ایجاد سبک های سازگارانه تر قادر می سازد. فرضیه های این پژوهش در چارچوب طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه پلکانی طی 8 جلسه 45 دقیقه ای بر روی سه بیمار با پیگیری یک و سه ماهه، در هلال احمر تبریز (1396) مورد بررسی قرار گرفت. ایزارهای مورد استفاده شامل پرسش نامه ی افسردگی بک (بک، استیر و براون2004)، پرسش نامه ی اضطراب بک و پرسش نامه ی نشخوار فکری بود. تحلیل داده براساس درصد بهبودی، اندازه اثر و تحلیل نموداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش تکنیک های فراشناختی تغییرات قابل توجهی در نمرات آزمودنی ها ایجاد کرد و موجب بهبودی در افراد شد. به عنوان نتیجه گیری میتوان مطرح کرد با آموزش تکنیک های فراشناختی، می توان به بهبود اضطراب، افسردگی و نشخوار فکری مادران دارای کودک مبتلا به اختلال یادگیری کمک کرد.