اقتصاد کشاورزی و توسعه
سال:1388 | دوره:17 | شماره:66 |تعداد مقالات:8

برای بررسی اقتصادی و محاسبه بهره وری عوامل تولید در مرغداریهای گوشتی استان کردستان، از میان 230 واحد پرورش مرغ گوشتی استان، 70 واحد تولیدی بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و آمار و اطلاعات تفصیلی آنها برای یک دوره تولید جمع آوری شد. این نمونه گیری در 6 ماهه نخست 1384 انجام گرفت.نتایج مطالعه نشان می دهد میانگین بهره وری متوسط نهاده دان مصرفی برای مرغداریهای مورد بررسی 0.45 بوده به این معنا که در واحدهای مورد بررسی به طور متوسط به ازای هر کیلوگرم دان مصرفی 0.45 کیلوگرم مرغ زنده تولید شده است. میانگین بهره وری متوسط نیروی کار برای واحدهای مورد مطالعه نیز 10229.11 به دست آمد که نشان می دهد به ازای وجود هر کارگر در یک دوره تولید مرغ گوشتی حدود 10229 کیلوگرم گوشت مرغ تولید شده است. همچنین میانگین بهره وری کل برای واحدهای مورد بررسی 3.92 و بهره وری نهایی برای نهاده دان مصرفی 0.13 و برای نیروی کار 2250.41 محاسبه شد.

از آنجا که بررسی ابعاد اقتصادی انتشار گازهای گلخانه ای و آثار زیست محیطی آن، به ویژه در شرایط کنونی که حجم گازهای گلخانه ای با روندی صعودی در حال افزایش است، اهمیت فراوانی دارد، لذا در این مطالعه وجود رابطه بین انتشار مهمترین گاز گلخانه ای یا همان دی اکسیدکربن و میزان تولید ناخالص داخلی واقعی ایران طی سالهای 1339 تا 1378 بررسی و با استفاده از نتایج به دست آمده، به تحلیل منحنی زیست محیطی کوزنتس در شرایط ایران پرداخته شده است. جهت دستیابی به این اهداف، از آزمون استاندارد علیت گرنجر و آزمون علیت هسیائو استفاده و تابع درجه دوم با استفاده از روش OLS برآورد شده است.نتایج به دست آمده وجود یک رابطه یکطرفه از حجم گاز دی اکسیدکربن بر تولید ناخالص داخلی را نشان می دهد. از سوی دیگر از آنجا که نرخ رشد حجم گاز دی اکسید کربن بیشتر از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی است، لذا منحنی زیست محیطی کوزنتس در شرایط ایران فرم مورد انتظار مطرح شده در تحلیلهای نظری را ندارد؛ به عبارتی موقعیت اقتصادی کشور هنوز در شرایطی نیست که بتواند باعث کاهش آلاینده های زیست محیطی شود.

انتشار گازهای گلخانه ای از منابع مختلف و به ویژه از بخش کشاورزی یکی از عوامل اصلی آلودگیهای زیست محیطی و منبع تغییرات عمده در آب و هوا و تنوع زیستی محسوب می شود. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات سال 1385 مربوط به 85 گاوداری شیری شهرستان مشهد، که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند، هزینه های زیست محیطی انتشار گازهای گلخانه ای این واحدها با استفاده از الگوی مرز تصادفی فاصله ستانده استخراج شده است.بر اساس نتایج، هزینه های زیست محیطی انتشار سالانه گازهای گلخانه ای گاوداریهای شیری مشهد و کشور به ترتیب 10.68 و 67910.3 میلیارد ریال است. یافته های این مطالعه می تواند زمینه ای برای مسوولان اقتصادی ایجاد نماید تا با شناخت صحیح تر هزینه های زیست محیطی، سیاستگذاری و برنامه ریزی نمایند که از مهمترین آنها گرفتن مالیات زیست محیطی از واحدهای آلاینده و ایجاد ساز و کارهای مناسب برای کاهش انتشار آلاینده ها به جو از طریق مدیریت مشارکتی و ترسیب کربن است.

معمولا اظهار می شود که ایران در تولیدات باغی دارای مزیت نسبی است (نوحی تهرانی، 1376). ارزیابی این مزیت در ارتباط با بازارهای هدفی از قبیل بازارهای کشورهای  OECDاهمیت خاصی دارد به ویژه که برای مثال انگلستان یکی از واردکنندگان اصلی سیب درختی ایران است.مقاله حاضر این فرضیه را در مورد فعالیت باغداری برای محصول سیب درختی در چند شهر منتخب آذربایجان غربی (ارومیه، خوی و سلماس) مورد آزمون قرار داده است. در این باره با ارایه یک چارچوب نظری جهت تحلیل مزیت نسبی از تکنیک هزینه منابع داخلی (DRC) استفاده شده است.با ارزیابی تاثیر نرخ ارز و تغییرات قیمت سایه ای زمین و آب کشاورزی بر مزیت نسبی فعالیت سیب درختی مشخص شد که DRC نسبت به تغییرات نرخ ارز، قیمتهای سایه ای آب و زمین کشاورزی حساس است؛ به عبارتی این عوامل تاثیر زیادی روی مزیت نسبی منطقه مورد مطالعه دارند. همچنین نتایج مبین این است که در میان شهرهای منتخب استان آذربایجان غربی، ارومیه در فعالیت باغداری مزیت نسبی دارد، بنابراین انتظار می رود که در آینده، بخش کشاورزی نقش بسیار مهمی در اشتغالزایی این شهرستان داشته باشد. همچنین در سالهای 1382، 1383 و 1384 به غیر از شهرستان خوی، در بقیه شهرها بخش باغداری در تولید محصول سیب درختی دارای مزیت نسبی بوده است.

هدف کلی این تحقیق توصیفی - همبستگی، بررسی میزان اهمیت مهارتهای مدیریت مزرعه از نظر گندمکاران است. جامعه آماری شامل 7930 گندمکار شهرستان تفرش استان مرکزی است که در سال زراعی 1385-86 اقدام به کشت گندم نموده اند. از میان جامعه آماری 225 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و در نهایت 193 پرسشنامه تکمیل و تجزیه و تحلیل شد.یافته های تحقیق نشان می دهد که سه مهارت مهم موردنیاز مدیران مزرعه (کشاورزان) عبارتند از: مهارتهای عملیاتی، تعیین اهداف و اطلاع یابی. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان می دهد که تفاوت معنیداری بین اهمیت مهارت عملیاتی نسبت به سایر مهارتها وجود دارد.

منابع طبیعی در دنیای کنونی به مثابه ثروت و سرمایه های ارزشمندی است که حفظ و نگهداری آن باید هدف اساسی فعالیتهای انسان قرار گیرد. بسیاری از اندیشمندان با تاکید بر جایگاه و اهمیت بهبود شرایط و کارکردهای بوم نظام های زمینی در بهزیستی انسان، حفاظت و استفاده پایدار از منابع طبیعی را شرط دستیابی به توسعه پایدار می دانند. با این رویکرد، در مقاله حاضر سری 16 حوزه جنگلی شفارود در گیلان در سالهای 85 و 86 مطالعه شده و با بررسی قطعات 32 گانه این سری و تعیین دقیق رویش حجمی سالانه آنها و نیز استفاده از مدل رگرسیون ساده و چندمتغیره، امکان تخمین تابع رشد بیولوژیک سری مذکور فراهم آمده است. سپس تابع بهره برداری برآورد شده و با تقاطع تابع رشد و تابع بهره برداری، امکان بررسی بهینه تعادلی در شرایط ایستا در ساختار های رقابتی و انحصار فراهم آمده است.نتایج این بررسی رشد متوسط 9.9 مترمکعب در هکتار را برای سری مذکور نشان داده است. همچنین مشخص شد بهره برداری به شکل کنترل شده یا انحصاری با توجه به مقادیر موجودی سرپا، میزان بهره برداری و فعالیت منطقی در جهت بهره برداری، مناسبترین شکل اداره جنگل است.

بیمه محصولات کشاورزی را می توان یکی از مهمترین سازوکارهای مقابله با خطرات اجتناب ناپذیر بخش کشاورزی و مناسبترین راهکار برای کاهش خسارت مالی به حساب آورد. برقراری بیمه کشاورزی در جامعه روستایی را باید پدیده ای نو تلقی کرد. از راههای نشر، توسعه و گسترش بیمه محصولات کشاورزی هماهنگ و نزدیک کردن برنامه های مدون موجود با خواستها، نیازها و انتظارات کشاورزان است. این مقاله با هدف شناخت عوامل موثر بر رضامندی روستاییان از بیمه محصولات کشاورزی، با روش پژوهش توصیفی پیمایشی و استفاده از مدلهای سنجش رضامندی بین المللی انجام پذیرفته است. جامعه آماری این پژوهش کشاورزان استان فارس هستند که به روش نمونه گیری چند مرحله ای از بین کشاورزان بیمه گزار فعلی و قبلی این استان انتخاب گردیدند. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد در مورد کشاورزان بیمه گزار قبلی متغیرهای تعهد کشاورزان به بانک و کیفیت خدمات دریافتی، در مورد کشاورزان بیمه گزار فعلی متغیرهای وجهه بانک کشاورزی در نزد کشاورزان و کیفیت خدمات دریافتی و در مورد کل کشاورزان بیمه گزار متغیرهای وجهه بانک کشاورزی، کیفیت خدمات دریافتی و میزان غرامت دریافتی کشاورزان از بیمه عوامل علی موثر بر رضامندی کشاورزان به شمار می آیند. این مقاله در پایان پیشنهادهایی برای افزایش رضامندی کشاورزان بیمه گزار نیز ارایه می کند.