جغرافیایی فضای گردشگری
سال:1398 | دوره:8 | شماره:30 |تعداد مقالات:8

گردشگری از اهمیت خاصی برخوردار است. تحت تأثیر انگیزه ها، گردشگران انتظارات متفاوتی از محصولات سفر دارند و نتایج آن در تعیین راهبردهای توسعه ای مقصد بسیار قابل توجه بوده و به برنامه ریزان و سیاست گذاران این شناخت را می دهد که مقصدهای عمده گردشگری کجاست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد. توسعه پایدار گردشگری مجموعه ای از اصول، خط مشی ها و روش های مدیریتی برای ترسیم مسیر توسعه ی گردشگری به گونه ای است که رفاه جوامع انسانی و سلامت اکوسیستم های طبیعی در دراز مدت تضمین شود. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش ابعاد فرهنگی بر توسعه و تقویت گردشگری در استان آذربایجان شرقی می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات میدانی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق حاضر گردشگران استان آذربایجان شرقی هستند که از بین آن ها بر طبق جامعه نامحدود نمونه ای به تعداد 276 نفر جهت پخش پرسشنامه انتخاب شده اند. روش نمونه گیری احتمالی در دسترس، و روش آزمون فرضیه ها رگرسیون با استفاده از نرم افزار spss21 می باشد. نتایج، نشان دهنده تأیید کلیه فرضیه های پژوهش می باشد.

گردشگری در پنج دهه اخیر به عنوان یک فعالیت بشری و از صنایع با رشد بالا و گسترده شناخته شده است. از دیگر سو توسعه روستاها همانند شهرها در دستور کار برنامه ریزان قرارگرفته است، لذا ضرورت توجه به حوزه گردشگری، به عنوان راهکار مناسبی در راستای توسعه روستایی مورد وفاق همه کارشناسان است. این پژوهش به دنبال ارزیابی و تحلیل اثرات گردشگری بر توسعه اقتصادی روستایی بخش مرکزی شهرستان نور در استان مازندران است که شامل 7 دهستان می باشد. این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و مطالعه به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است، داده ها کیفی است و داده اندوزی از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در بخش مطالعات میدانی از ابزار پرسشنامه استفاده شد که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام گرفته است. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات جمع آوری شده با کمک نرم افزارهای رایانه ای Excel و Spss و بهره گیری از روش تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای و همچنین تکنیک تاپسیس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که اولاً درآمدزایی از طریق گردشگری، بیشتر در بخش فروش محصولات کشاورزی، خدمات گردشگری و تولیدات بومی بوده. طبق نتایج تحقیق از بین جامعه آماری منتخب، روستای عباسا بیشترین و روستای کاردیکلا کمترین بهره مفید را از صنعت گردشگری در منطقه برده اند.

امروزه گردشگری به عنوان یک پدیده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مورد توجه کشورهاست و در دهه های اخیر، رشد مداوم و روز افزونی داشته است. گردشگری مدرن با فرایند توسعه مرتبط است و اهداف گوناگونی را دنبال می کند. در این فرایند، گردشگری به یکی از اهداف و جنبه های اصلی پیشرفت اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. گردشگری در فرایند توسعه پایدار، نقش اساسی دارد و این مسیری است که ایران در آن از مزیت های مناسبی برخوردار است. پژوهش حاضر که از نوع پژوهش کاربردی توصیفی است با استفاده از روش های کتابخانه ای و مطالعات میدانی، به بررسی و ارزیابی وضعیت موجود و توانمندی ها و محدودیت های توسعه گردشگری شهر تبریز می پردازد و با استفاده از نرم افزار spssنتایج به دست آمده به شناخت و بررسی چالشهای توسعه توریسم شهری می پردازد که می تواند نقش مؤثری در ساماندهی و برنامه ریزی فضاهای توریستی متناسب با شرایط اجتماعی، طبیعی و فرهنگی و استفاده از ظرفیت های موجود داشته باشد. توسعه توریسم همبستگی مستقیم با ارتقاء سطح استانداردهای زندگی و درآمد مردم جهان خصوصاً کشورهای در حال توسعه دارد.

یکی از راهبردهایی که در دهه اخیر در اغلب کشورهای جهان مورد توجه بوده و نتایج مثبتی داشته است توسعه گردشگری در نواحی روستایی می باشد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر رضایت گردشگران از فضای گردشگری روستایی در روستای ونوش است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی بوده برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مشاهده و پرسشنامه) استفاده شده است. با توجه به مشخص نبودن تعداد گردشگران مراجعه کننده به این منطقه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران در حالت نامشخص تعداد 180 مورد به عنوان نمونه انتخاب گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است نتیجه حاصل از تقلیل 39 متغیر 8 عامل بوده است که عبارتند از: عامل دسترسی به خدمات اساسی، عامل بر خورداری از امکانات در محل جاذبه ها، عامل مناسب بودن هزینه ها، عامل شخصیت اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه عامل امنیت، عامل دست یابی به سلامتی و سر زندگی، عامل دسترسی به جاذبه های طبیعی و عامل پاکیزگی بوده اند که در این میان عامل دسترسی به جاذبه ها و خدمات اساسی با مقدار ویژه721/2 که به تنهایی قادر است 39/16واریانس را محاسبه کند که به عنوان مهم ترین عامل رضایت مندی روستای ونوش شناخته شد.

امروزه صنعت گردشگری را همه به عنوان صنعت غالب هزاره سوم می شناسند. گردشگری با همه ی زیر شاخه های خود، قوی ترین، پایدارترین و بی خطرترین بخشی است که می تواند فرصت های بی شماری را برای اشتغال و فعالیت های معنادار، به ساکنان کره ی زمین عرضه نماید و گردش اقتصاد کلان جهان امروز را، در فضایی صلح آمیز و به دور از خطرات زیست محیطی به نحوی استوار و توسعه پذیر، پشتیبانی کند. از سوی دیگر کشور ما یکی از سرزمین هایی است که از قابلیت ها و ظرفیت های گردشگری فراوانی برخوردار است. از این رو در گذار به سوی توسعه ی پایدار بخش گردشگری می تواند حجم بزرگی از راهبردهای اقتصادی و اجتماعی کشور را به صورتی مطلوب دربرگیرد. یکی از اصلی ترین موضوعات مربوط به گردشگری موضوع سکونت گردشگران است. به دلیل این که گردشگران در هر حال برای اقامت و برآوردن نیازهای اولیه زیستی می باید در مکان مناسبی مستقر و در آنجا ساکن شوند. از این رو وجود تنوع و تکثیر واحدهای اقامتی یک شاخص ارزیابی میزان توسعه یافتگی یک کشوربه شمار می رود، لذا بایست بررسی شود در کشور ما به خصوص در پایتخت آن یعنی شهر تهران جایگاه هتلداری کجا است؟ هتل ها به چه شکل تأمین کننده خواسته ها و نیاز های مسافران خود هستند؟ چه راهکارهایی می تواند باعث ارتقای صنعت هتل داری شود؟ به این منظور مقاله پیش رو با مطالعات میدانی به بررسی شرایط و وضعیت هتل های 4 و 5 ستاره شهر تهران پرداخته و با استفاده از نظرخواهی از مهمانان به این مطلب می پردازد که هتل ها چه نقشی را در رشد گردشگری شهر تهران داشته و چگونه می توانند رضایت مهمانان را تأمین کنند و در این راستا نتایج تحقیق می تواند قابل استفاده در جهت رفع نواقص و کمبودها مورد استفاده هتل ها واقع شود.

گسترش صنعت گردشگری به عنوان یکی از ابزارهای اصلی توسعه در هر ناحیه، خصوصاً نواحی روستایی است. از آنجا که گردشگری عمدتاً دربرگیرنده ی کسب وکارهای کوچک اقتصادی است، ضرورت نقش کارآفرینان گردشگری برای توسعه گردشگری روستایی محرز می باشد؛ و بنابراین تشویق و ترویج کارآفرینی منجر به توسعه مناطق روستایی می گردد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین اثرات گردشگری بر توسعة کارآفرینی در روستای غریب محله شهرستان بهشهر است که در آن برای دستیابی به اهداف، ترکیبی از روش های توصیفی-تحلیلی و علّی مورد استفاده قرار گرفته است. جامعة آماری پژوهش را کلّیّة سرپرستان خانوار ساکن در روستای غریب محله تشکیل می دهند که از میان آنها، 150 نفر به عنوان نمونة آماری انتخاب شده اند. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامة محقق ساخته است که روایی آن با کسب نظرات کارشناسان گردشگری و پایایی آن با انجام پیش آزمون و محاسبة ضریب آلفای کرونباخ (776/0)، به تأیید رسیده است. نتایج پژوهش نشان داد معناداری تفاوت میانگین عددی از مطلوبیت عددی مورد آزمون (که میانگین طیف لیکرت=3) در نظر گرفته شده است، در همه شاخص ها در سطح 99 درصد معنادار بوده و تفاوت همه مؤلفه های بررسی شده از حد مطلوب به شکل مثبت می باشد که این امر، بیانگر این نکته است که توسعه گردشگری در روستای مورد مطالعه، می تواند نقش مهمی در بهبود شرایط کارآفرینی در بین ساکنین محلی ایجاد کند.

برخورداری از خدمات شهری را می توان، داشتن حقوق شهروندی یک شهروند، بدون توجه به نژاد، جنسیت، مکان و. . . در برخورداری از امکانات شهر دانست. رتبه بندی مناطق شهری از بعد خدمات گردشگری، معیاری برای تعیین زیرساخت های مورد نیاز و تعدیل نابرابری بین مناطق شهرداری است. در همین راستا اولویت بندی مناطق شهری که بتواند چارچوب مؤثری برای توزیع خدمات به منظور استفاده گردشگر باشد، ضروری است. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و وجود پتانسیل های گردشگری در شهر تبریز، تعیین میزان برخورداری مناطق مختلف این شهر جهت انجام برنامه ریزی های مناسب و کارا به منظور خدمات رسانی بهتر و جلب رضایت گردشگران در مناطق مختلف ضروری می نماید. بدین منظور میزان برخورداری از عناصر گردشگری در خدمات شهری مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی-مقایسه ای و نوع آن کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات نیز میدانی-اسنادی است. در ابتدا نحوه پراکندگی عناصر در مناطق ده گانه با استفاده از روش تراکم هسته ای kernal density)) مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه برای رتبه بندی عناصر بر اساس میزان اهمیت، عناصر با استفاده از مدل AHP وزن دهی و رتبه بندی شدند و سپس در مرحله بعدی با استفاده از مدل TOPSIS اقدام به تعیین میزان برخورداری مناطق از خدمات گردشگری شهری بر اساس میزان اهمیت عناصرگردید. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل، منطقه 8 با ضریب تاپسیس0. 836523 در رتبه اول و منطقه 7 با ضریب 0. 065989 در رتبه آخر از نظر میزان برخورداری قرار دارند.

مدیران شهری و گردشگری در مشهد مدعی هستند که روند برنامه ریزی گردشگری در حال حاضر این شهر به جای تأکید بر نیاز اظهار شده بر نیاز آشکار شده بوده و این امر، میزان رضایت گردشگران در این شهر را افزایش داده است هدف این بررسی، تعیین میزان رضایتمندی از کیفیت خدمات ارائه شده در این شهر بود. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و از نمونه ای به حجم 670 نفر به دست آمد. روایی محتوای پرسشنامه به تأیید کارشناسان رسیده و پایایی ثبات درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ در حد 78/0 مورد پذیرش قرارگرفت. داده های گردآوری شده با آزمون های من-ویتنی، کروسکال-والیس، اسپیرمن، خی دو و آزمون t تک نمونه ای مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گردشگران از شرایط اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی و تسهیلات زیرساختی تا حدود زیادی رضایت دارند. از سویی، گردشگران با سطح تحصیلات متفاوت، دارای دیدگاه های یکسانی در رابطه با رضایت از شرایط گردشگری می باشند. همچنین بین مدت اقامت گردشگران و سطح رضایت آنان از شرایط گردشگری، رابطه معنی دار برقرار نیست. میزان رضایت گردشگران داخلی از نحوه برخورد جامعه میزبان زیاد است و بین نگرش زنان و مردان گردشگر در این زمینه، تفاوت معناداری مشاهده می شود. همچنین، گردشگران با سطح تحصیلات متفاوت دارای دیدگاه های متفاوتی در رابطه با نحوه برخورد جامعه میزبان می باشند. بر اساس این نتایج، ادعای مسئولین در ارتباط با تحول سیستم ارائه خدمات به گردشگران را نمی توان مردود دانست.