اندازه گیری تربیتی
سال:1396 | دوره:7 | شماره:28 |تعداد مقالات:9

هدف از پژوهش حاضر شناسایی صفات زیربنایی آزمون هوش وکسلر کودکان نسخه چهار با توجه به توانایی های باریک نظریه کتل- هورن- کارول و با استفاده از مدل تشخیصی شناختی جی دینا بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان ابتدایی کشور بودند که به صورت تصادفی خوشه ای 1222 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری نیز آزمون هوش وکسلر کودکان نسخه 4 بود. نتایج تحلیل نشان داد که از بین نزدیک به 70 توانایی باریک که در مدل کتل- هورن- کارول به آنها اشاره شده است، 9 توانایی باریک شامل تصویر سازی، استقرا، حافظه فعال، اطلاعات عمومی کلامی، دانش واژگانی، انعطاف پذیری در مشابهت، فراخنای حافظه، رشد زبانی، استدلال عمومی زنجیره ای به عنوان صفت های زیر بنایی سوال های خرده مقیاس آزمون هوش وکسلر شناسایی شدند. همچنین از بین مدل های محدود در مدل عمومی، مدل LLM برای تحلیل داده ها با توجه به آماره والد انتخاب شد. بررسی میزان تسلط دانش آموزان در صفت های شناسایی شده نشان داد که بیشترین میزان تسلط در صفت دانش واژگانی و کمترین میزان تسلط نیز مربوط به انعطاف پذیری در مشابهت بود. بررسی پارامترهای سوال نیز نشان داد که در سوال های آسان هر خرده مقیاس احتمال حدس بالا و در سوال های دشوار هر خرده مقیاس احتمال لغزش بالا بود.

هدف پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی مدل علی موفقیت تحصیلی در دبیرستان بر اساس عوامل فردی و محیطی موثر بر موفقیت در رشته تحصیلی، تعیین سهم هر یک از این عوامل و مقایسه نوع و اهمیت آن ها به تفکیک رشته تحصیلی بود. جامعه آماری عبارت بودند از کلیه دانش آموزان سال سوم دبیرستان های شهر یزد که در رشته های علوم تجربی، انسانی، ریاضی- فیزیک و فنی/ هنرستان مشغول به تحصیل بودند. طرح پژوهش حاضر از جمله تحقیقات توصیفی همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از جامعه مورد نظر تعداد 550 دانش آموز انتخاب شدند و پرسشنامه های موفقیت در رشته تحصیلی، رغبت سنج تحصیلی- شغلی استرانگ (صادقی، 1390)، سنخ نمای مایزر- بریگز (1962) و آزمون هوش چندگانه گاردنر (پاشا شریفی، 1384) را تکمیل کردند. تحلیل نتایج با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری صورت پذیرفت. تحلیل نتایج بر اساس مدل های حاصله نشان داد اثرات مستقیم تمامی پارامترهای پنج گانه (هوش چندگانه، علایق، شخصیت، عملکرد تحصیلی و متغیرهای محیطی) در تمامی مدل ها معنادار بودند. در تمامی رشته های تحصیلی نقش علایق مهم ترین و متغیرهای محیطی و شرایط تحصیلی کم اهمیت ترین عوامل تلقی می شدند. همچنین در بین گروه های علوم تجربی و ریاضی نقش عامل عملکرد تحصیلی برجسته تر بود و پس از آن علایق و هوش چندگانه قرار داشتند.

هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش رهبری تاملی در مدارس بود. مرور پیشینه حاکی از آن است، هرچند یادگیری مبتنی بر تامل دانش جدیدی نیست اما رهبری تاملی رویکردی جدید در مدیریت و رهبری مدارس است و در معدود پژوهش های انجام شده در این زمینه ابزار معتبری برای آشکارسازی این مفهوم در مدارس طراحی نشده است. پس از بررسی ادبیات پژوهش، بر اساس مدل کستلی (2012) از رهبری تاملی ابعاد و گویه ها پرسشنامه رهبری تاملی مدیران مدارس طراحی و داده ها با مشارکت 327 نفر از معلمان دبیرستان دوره اول گردآوری شد. ضمن بررسی روایی صوری و محتوایی گویه ها و عوامل با مشارکت متخصصان مدیریت آموزشی، معلمان و اعمال نظرات آنها، در مطالعه مقدماتی علاوه بر اجرای پرسشنامه نظرات شرکت کنندگان در مورد ابهام سوالات، تکرار و ارتباط آنها با مفاهیم و ابعاد پرسشنامه دریافت و اصلاحات اعمال شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد 29 گویه در 5 عامل: احساس امنیت، گشودگی، هدف، به چالش کشیدن باورها و بازخورد ابزار سنجش رهبری تاملی را تشکیل می دهند. ضریب آلفای کرونباخ برای هر عامل محاسبه شد و ضریب پایایی کل مقیاس برابر با 0.97 محاسبه گردید. رهبری تاملی عاملی اساسی در جهت تغییر پارادایم اثبات گرایانه به تفسیری در مدارس ایران است. یافته های پژوهش برای متخصصان تعلیم و تربیت در سنجش و استقرار رهبری تاملی در مدارس مفید خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر رواسازی ابزاری برای اندازه گیری هزینه تکلیف در دانش آموزان دوره متوسطه دوم بود. شرکت کنندگان 363 نفر (172 پسر، 191 دختر) از دانش آموزان متوسطه دوم، پایه های دوم و سوم نظری بودند که به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. همه آنها مقیاس هزینه تکلیف فلاک و دیگران، پرسشنامه های ارزش تکلیف پنتریچ، انگیزه تحصیلی والراند و ارزش تکلیف سمنان را تکمیل کردند. داده ها با تحلیل عاملی تاییدی تحلیل شد. یافته ها نشان داد که یک ساختار چهار عاملی (هزینه تلاش درونی، هزینه از دست دادن فرصت های رقیب، هزینه هیجانی و هزینه تلاش بیرونی) با سازه هزینه تکلیف برازنده هستند.آلفای کرونباخ برای کل مقیاس (0.97) و برای خرده مقیاس هزینه تلاش درونی (0.87)، هزینه از دست دادن فرصت های رقیب (0.90)، هزینه هیجانی (0.91) و هزینه تلاش بیرونی (0.93) به دست آمد. تحلیل همبستگی نشان داد که بین نمره خرده مقیاس های هزینه های تکلیف و ارزش تکلیف رابطه معنادار در دامنه 0.39- تا 0.48- وجود داشت. نمرات ارزش کسب، ارزش علاقه درونی و ارزش علاقه بیرونی با مولفه های هزینه تکلیف رابطه معنادار در دامنه 0.35- تا 0.56- داشتند. خرده مقیاس های هزینه تکلیف و بی انگیزگی رابطه معنادار در دامنه بین 0.22 تا 0.29 نشان دادند. نتایج به دست آمده نشان داد نسخه فارسی مقیاس هزینه تکلیف در جامعه دانش آموزان از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناسی استفاده کرد.

این مطالعه با هدف بررسی بعدیت و کارکرد افتراقی سوال آزمون مبتنی بر متن پرلز 2011 ایران انجام گرفت. جهت تحلیل بعدیت از مدل های پاسخ مدرج شده و دو عاملی نظریه سوال- پاسخ با روش برآورد اطلاعات کامل بیشینه درست نمایی و جهت بررسی کارکرد افتراقی سوال از مدل دو عاملی چند گروهی کای و همکاران (2011) استفاده شد. نتایج بررسی بعدیت نشان داد مدل دو عاملی نسبت به مدل پاسخ مدرج شده برازش بهتری با داده ها هم در کل نمونه ایرانی و هم در گروه پسران و دختران دارد. نتایج واریانس اثر متن نشان داد اثر عوامل ثانوی بر عملکرد دانش آموزان ایرانی در دو متن مرتبط با درک مطلب ادبی موجب بعدیت در متن های پرلز ایران شده است. نتایج نشان داد بین متوسط عملکرد دانش آموزان پسر و دختر در صفت نهفته کلی درک مطلب تفاوت معناداری وجود ندارد اما در سه متن ادبی و سه متن اطلاعاتی بین متوسط کارآمدی خواندن پسران و دختران تفاوت معناداری به نفع دختران وجود دارد. نتایج کارکرد افتراقی سوالات بر مبنای مدل دو عاملی نیز نشان داد بیشتر سوالات دارای کارکرد افتراقی یکپارچه و غیریکپارچه هستند و پسران بیشتر در سوالات چندگزینه ای و دختران بیشتر در سوالات پاسخ ساز عملکرد بهتری دارند. به طور کلی نتایج نشان داد در متن های پرلز 2011 ایران صفات مرتبط با دو متن درک مطلب ادبی در بین دانش آموزان پسر و دختر ایرانی به گونه متفاوتی ادراک می شوند و این دو متن در بین دختران وابستگی مکانی سوال بیشتری نسبت به پسران دارند. همچنین نتایج حاکی از تفاوت عملکرد دانش آموزان پسر و دختر ایرانی در سوالات آزمون شکل آمیخته پرلز است.

بر اساس مدل های شناختی اختلالات هیجانی، افراد مضطرب و افسرده، اطلاعات منفی را نسبت به اطلاعات مثبت و خنثی در اولویت قرار می دهند. آزمایش ها و درمان های طراحی شده برای اصلاح سوگیری تفسیری، از ابزارهای ساخته شده ی محدودی بهره می برند. آزمون سناریوهای مبهم (AST-D) یک آزمون عمل گرا برای سنجش سوگیری تفسیری در موقعیت های بالینی است. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون سناریوهای مبهم در جامعه ایرانی و آماده کردن آن برای استفاده در پژوهش های مربوط به سوگیری تفسیری در افسردگی بود. به همین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 240 نفر از دانشجویان (61 نفر پسر و 179 نفر دختر) دانشگاه هرمزگان جهت شرکت در آزمون انتخاب شدند. با استفاده از روش های تحلیل عامل اکتشافی، منحنی راک، بازآزمایی به فاصله دو هفته، محاسبه آلفای کرونباخ، همبستگی با خلق، تشخیص افراد دارای خلق بالا و پایین و همبستگی با نمرات پرسشنامه افکار ناکارامد، ویژگی های روان سنجی این پرسشنامه بررسی شد. آلفای کرونباخ محاسبه شده برای کل پرسشنامه 0.78 و ضریب همبستگی بازآزمایی به فاصله دو هفته، 0.72 به دست آمد. همبستگی بین این پرسشنامه با پرسشنامه افکار ناکارآمد، -0.57 و ضریب همبستگی بین عضویت گروهی و آزمون سناریوهای مبهم، 0.38 بدست آمد. در مجموع، نتایج نشان داد که این پرسشنامه از همسانی درونی و روایی و پایایی مناسبی برخوردار است و توان جدا کردن افراد دارای سوگیری تفسیری منفی از افراد دارای سوگیری تفسیری مثبت را دارد.

آسیب های تعاملی بین زن و شوهر مجموعه عواملی هستند که موجب ایجاد تعارض و اختلاف بین زوجین می شوند و از میزان سازگاری و رضایت آنها از ازدواج می کاهند. هدف پژوهش حاضر ساخت و بررسی ویژگی های پرسشنامه آسیب های تعاملی زناشویی مردان دارای شخصیت اجتنابی بود. بدین منظور، در ابتدا با مطالعه متون مربوطه و با اجرای 14 مصاحبه نیمه ساختاریافته در قالب پژوهش کیفی، مقوله های مربوط به ساخت آزمون مشخص شد و بر اساس آنها پرسشنامه ای تدوین گردید. سپس از بین مردان متاهلی که به مراکز مشاوره شهرکرد مراجعه کرده بودند، 200 نفر به صورت هدفمند انتخاب و پرسشنامه ساخته شده بر روی آنها اجرا گردید. جهت تعیین پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ و برای تعیین اعتبار از پرسشنامه های تعارضات زناشویی و رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. داده های به دست آمده مورد تحلیل اکتشافی قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون برابر با 0.96، ضریب اعتبار همگرای آن با پرسشنامه تعارضات زناشویی 0.78؛ و ضریب اعتبار واگرا با پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ 0.85 بود. نتیجه آنکه پرسشنامه پژوهشگرساخته دارای پایایی و اعتبار قابل قبولی است و توان شناسایی آسیب های تعاملی مردان اجتنابی را در پژوهش های بالینی و درمان های زوجی دارد. ارزش این پژوهش به طراحی پرسشنامه ای بومی و متناسب با فرهنگ ایرانی برای تشخیص افراد دارای شخصیت اجتنابی است.

روش تحلیل شبکه در حوزه ی روانسنجی به این دلیل که بنیان آن مبتنی بر تئوری و مفروضات هستی شناختی و روش شناختی خاصی است، می تواند به عنوان پارادایمی مستقل تلقی شود که بر اساس آن تکنیک ها و فنون ویژه ای برای جمع آوری، تحلیل داده ها و برازش مدل های نظری پیشنهاد می دهد. این روش می تواند در کاربست روش های روانسنجی که ماهیت شبکه ای دارند (مانند تحلیل سوالات)، استفاده شود. هدف این پژوهش معرفی تحلیل داده های شبکه ای به عنوان یک تکنیک روانسنجی- ریاضیاتی، و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سوالات پرسشنامه، می باشد. برای نمونه، نتایج تحلیل سوال از این روش با شاخص های روانسنجی مرسوم مقایسه می شود. داده ها، از اجرای پرسشنامه رغبت شغلی بدست آمده که مبتنی بر نظریه شخصیتی- شغلی هالند ساخته شده است. این پرسشنامه روی 1000 نفر از دانش آموزان دبیرستانی استان تهران اجرا شده است. دانش آموزان بر اساس نمونه گیری خوشه ای و با اخذ مجوز لازم از اداره آموزش و پرورش استان تهران، انتخاب شدند. این داده ها با هدف تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج و قبل از مرحله ی هنجاریابی پرسشنامه اتخاذ شدند. معرفی تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و الگوریتم های مربوط به آن و استفاده از آنها به منظور فرآیند تحلیل سوال، یکی از دستاوردهای این مقاله است. مقایسه ی نتایج بدست آمده از بکار بردن تکنیک تحلیل داده های شبکه ای و روش های مرسوم روانسنجی (مانند ضریب پایایی، ضریب تمیز، مقدار آگاهی بر اساس نظریه سوال پاسخ و تحلیل عاملی سوالات) نشاندهنده ی انطباق و هماهنگی آنها در تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج است. به بیان دیگر، سوالاتی که با استفاده از شیوه های مرسوم تحلیل سوال، مناسب و یا نامناسب تشخیص داده می شوند، همان سوالاتی هستند که در گراف ترسیم شده از طریق تکنیک شبکه ای مناسب و یا نامناسب اند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که می توان از تکنیک تحلیل داده های شبکه ای به خوبی در حوزه ی تحلیل سوالات چه به صورت مستقل و چه در کنار شیوه های مرسوم تحلیل سوال استفاده نمود. مزایای کاربرد چنین تکنیکی علاوه و بر سادگی فهم، تفسیر و شناسایی سوالات مناسب و نامناسب، نقشه ی ارتباطی بین سوالات است که می تواند در تحلیل ابعاد زیر بنایی سوالات، مانند تکنیک مقیاس گذاری چند بعدی استفاده شود و تمام نتایج تحلیلی را به صورت یکپارچه و یکجا ارائه دهد.

هدف بررسی حاضر بررسی ساختار عاملی مقیاس از خود فراروی بزرگسالان در بین دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا در سال 1393 بودند که 300 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه پژوهش پاسخ دادند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه 18 سوالی از خود فراروی بزرگسالان لوینسون بود که در سال 1392 توسط کردنوقابی ترجمه شده است. برای تحلیل داده ها از آزمون کرویت بارتلت، کفایت نمونه برداری، چرخش واریماکس، تحلیل عاملی اکتشافی و آلفای کرونباخ با نرم افزارSPSS  ویراست 18 و تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی روایی سازه با نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که پرسشنامه ی از خود فراروی بزرگسالان 3 عامل خود مستقل؛ کیهان نگری و از خود بیگانگی را می سنجد. ضریب پایایی درونی (آلفای کرونباخ) برای تمام مولفه ها 0.63 است که بر این اساس ابزار مناسبی است. با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان گفت که پرسشنامه ی از خود فراروی بزرگسالان ابزار مناسبی جهت سنجش خرد در جامعه ی ایرانی است.