تحقیقات کیفی در علوم سلامت
سال:1397 | دوره:7 | شماره:4 |تعداد مقالات:7

مقدمه مدیریت بهینه منابع انسانی به عنوان یکی از اساسی ترین مبانی مدیریت در خدمات سلامت مدنظر است. چراکه نیروی انسانی از مهم ترین منابع سازمانی به شمار می رود. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی چالش های مدیریت بهینه منابع انسانی در بیمارستان بود. روش در این پژوهش کیفی، محیط پژوهش را بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران و جامعه پژوهش را کارشناسانی که بیشترین اطلاعات از نحوه ی اجرای برنامه های مدیریت منابع انسانی داشتند، تشکیل دادند. 19 شرکت کننده با روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. جهت تحلیل داده از تحلیل محتوای کیفی استفاده گردید. یافته ها تجزیه وتحلیل داده ها منجر به تولید سه درون مایه اصلی «عوامل سازمانی، انگیزشی و دانشی» گردید. عوامل سازمانی «به روز نبودن شرح وظایف، استخدام از سوی دانشگاه و محدودیت بیمارستان در انتخاب و گزینش کارکنان، فقدان فرهنگ کار تیمی و فرهنگ نگرش فرآیندی، عدم استقرار کامل سلامت شغلی و نقص در سیستم ارزشیابی»، عوامل انگیزشی «فقدان سیستم پرداخت مبتنی بر عملکرد، عدم برقراری ارتباط بین ارزیابی و سیستم تشویقی و فقدان انگیزه و بی اعتمادی کارکنان درزمینه رفع مشکلات» و عوامل دانشی «وجود نیروهای قدیمی و مقاومت در برابر تغییر، ضعف دانشی کارکنان و یادگیرنده نبودن محیط بیمارستان» را در برگرفتند. نتیجه گیری شفاف سازی شرح شغل، پیاده سازی فرهنگ پویای سازمانی، شرایط محیطی ایمن و سیستم پرداخت بر مبنای عملکرد، هدایت بیمارستان ها به سمت سازمان های یادگیرنده نقش بسزایی در کاهش چالش های مدیریت بهینه منابع انسانی دارد.

مقدمه با توجه به اهمیت شناخت ویژگی های مطلوب یک مدرس، جهت تعیین ویژگی های استاد خوب از روش های گوناگونی ازجمله بهره مندی از نظرات دانشجویان استفاده می شود. مطالعه حاضر باهدف شناخت ویژگی های یک استاد بالینی خوب از دیدگاه دانشجویان پرستاری انجام شد. روش در مطالعه کیفی توصیفی حاضر که به روش تحلیل محتوی انجام شد، 18 دانشجوی سال چهارم کارشناسی پرستاری به صورت هدفمند وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. کدگذاری و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA 2007 انجام گرفت. برای دستیابی به صحت و پایایی داده ها از معیارهای موثق بودن Lincoln و Guba استفاده شد. یافته ها تجزیه وتحلیل مصاحبه مشارکت کنندگان، منجر به استخراج 48 کد اولیه؛ و پدیدار شدن یک درون مایه به نام «صلاحیت حرفه ای» و 6 طبقه اصلی تحت عناوین «توانمندی علمی»، «مهارت بالینی»، «مهارت ارتباطی»، «مهارت ارزشیابی»، «ویژگی های شخصیتی» و «مدیریت آموزشی در محیط بالینی» گردید؛ و مشارکت کنندگان وجود آن را در یک استاد بالینی خوب موثر می دانستند. نتیجه گیری نتایج حاصل از این پژوهش ویژگی هایی از یک استاد بالینی خوب را از دیدگاه دانشجویان پرستاری مشخص نمود؛ که می تواند به مسئولین و متصدیان برنامه ریزی آموزشی در تدوین برنامه های آموزشی موفق تر و کارآمدتر کمک نماید.

مقدمه بازی های رایانه ای به دلیل جذابیت و تنوع بسیار زیادی که دارند، بخش قابل توجهی از وقت و انرژی کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده اند. این امر لزوم بررسی فواید و مضرات آن ها را ضروری ساخته است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بازنمایی تجربه های دانش آموزان چهارم ابتدایی از پیامدهای بازی های رایانه ای بود. روش این پژوهش به روش کیفی؛ از نوع پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف با 10 نفر از دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی مصاحبه عمیق صورت گرفت تا داده ها به اشباع رسید. داده ها به روش Smith و با کمک نرم افزار MAXQDA10 کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها یافته ها مشتمل بر 4 مضمون اصلی «پیامد جسمانی، پیامد روانی، پیامد اجتماعی و پیامد تحصیلی» و 17 مضمون فرعی بود. نتیجه گیری بررسی تجارب دانش آموزان نشان داد که انجام بازی های رایانه ای در مدت زمان طولانی و بدون نظارت بزرگ ترها، پیامدهای ناگوار بسیاری به همراه دارد؛ که مدارس و خانواده ها می توانند تا حد زیادی با نظارت و برنامه ریزی از بروز چنین پیامدهایی جلوگیری نمایند.

مقدمه دانشجویان به خصوص دانشجویان عضو استعدادهای درخشان، مشتریان اصلی و نیروی محرکه نظام آموزشی می باشند. هدف از اجرای این مطالعه تبیین شرایط ایده آل و انتظارات دانشجویان استعدادهای درخشان بود. روش این مطالعه به روش کیفی و از نوع آنالیز محتوای کلاسیک بود. مطالعه در نیمه اول سال 1395 و بر روی 23 نفر از دانشجویان داوطلب استعداد درخشان انجام شد. نمونه گیری به صورت حداکثر تنوع فرصت طلبانه؛ از طریق مرکز استعد ادهای درخشان دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت. در مطالعه حاضر، جمع آوری داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گردید و داده ها با استفاده از روش تحلیل چارچوبی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها در این مطالعه کیفی در مجموع 23 مصاحبه انجام شد. پس از جمع بندی و ترکیب کدهای مشابه 118 تم، در 2 طبقه اصلی (عوامل موثر بر نارضایتی دانشجویان استعداد درخشان و راهکارهای حفظ نیروهای نخبه) جای گرفتند. در بحث مشکلات آموزشی؛ روش تدریس نامطلوب، ضعف منابع و امکانات آموزشی و همچنین در بحث مشکلات پژوهشی ضعف مدیریتی، کمبود اعتبارات و بودجه پژوهش بیش از سایر مشکلات توسط دانشجویان تاکید شده بود. ازنظر دانشجویان رسیدگی و اصلاح وضع آموزش و همچنین ساماندهی مدیریت نیروی انسانی از مهم ترین اولویت ها و راهکارهای حفظ نیروهای نخبه بود. نتیجه گیری نتایج مطالعه حاضر که همگام با نتایج مطالعات داخلی و خارجی بود، بار دیگر لزوم توجه ویژه به نیازهای دانشجویان استعداد درخشان را بیش از پیش روشن کرد. دانشجویان علاوه بر مشکلات آموزشی، پژوهشی و خدمات رفاهی، مشکلات اقتصادی، اجتماعی را زمینه ساز و علت موثر در نارضایتی نیروهای نخبه از وضع موجود و مهاجرت نخبگان می دانستند.

مقدمه بیماری دیابت از شیوع بالایی در جهان و ایران برخوردار است. با وجود پیشرفت شیوه های پزشکی برای کنترل دیابت، اطلاعات اندکی از تجربه زندگی با دیابت در ایران وجود دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با شیوه های مقابله ای در سازگاری با بیماری دیابت بر اساس تجربه بیماران صورت گرفت. روش این مطالعه با رویکرد کیفی گراندد تئوری انجام شد. نمونه گیری بر اساس روش هدفمند و تئوریک صورت گرفت. در این مطالعه با 15 بیمار (8 زن و 7 مرد) با حداقل پنج سال سابقه ابتلا به دیابت مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. داده ها هم زمان با جمع آوری، به روش گراندد تئوری کدگذاری و تحلیل گردید. یافته ها 73 کد اولیه، 22 طبقه اولیه و 7 طبقه در فرآیند راهبردهای مقابله با بیماری دیابت استخراج گردید؛ که عبارت اند از مفاهیم: «مشکل درک شده»، «اعتماد به توصیه های درمانی»، «قابلیت پیش بینی آینده»، «جستجوی حمایت»، «نظریه شخصی»، «اولویت ها» و «رویدادهای زندگی» بود. نتیجه گیری یافته ها نشان داد که فرآیند راهبردهای مقابله با بیماری دیابت مفهومی پویا، پیچیده، مداوم، همبسته و متاثر از عوامل موثر بر بیمار و بیماری دارد؛ از یک سو اعتماد به توصیه های درمانی و قابلیت پیش بینی آینده و از سوی دیگر درک مشکلات واقع شده و جستجوی حمایت در راهبردهای مقابله با بیماری دیابت تاثیرگذار هستند. یافته های این پژوهش، می تواند به طراحی مداخلات کنترل دیابت و ارائه برنامه های آموزشی مقابله با دیابت به منظور دستیابی به نتایج بهتر درمانی کمک کند.

مقدمه در دوره های آموزشی ضمن خدمت، همیشه تمام آنچه که آموخته می شود به محیط کار انتقال نمی یابد؛ و بخشی از آن تحت تاثیر عواملی به کار برده نمی شود. مطالعه حاضر باهدف تعیین عوامل موثر بر شکل گیری یادگیری زائد در آموزش های ضمن خدمت انجام شد. روش این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوی انجام شد. داده ها از طریق انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. جامعه پژوهش شامل کارکنان و کارگران صنایع مس منطقه کرمان بود؛ که با توجه به سطح اشباع داده ها، 16 نفر از آن ها به صورت هدفمند با راهبرد نمونه گیری ملاک محور انتخاب شدند. داده ها به روش تحلیل محتوای کیفی قراردادی مورد بررسی قرار گرفتند. روایی یافته های پژوهش با استفاده از روش های بررسی توسط اعضاء و چند سویه نگری منابع داده ها تضمین گردید. یافته ها عوامل موثر بر شکل گیری یادگیری زائد در سه طبقه، عوامل فردی (شامل ابعاد نگرش، آمادگی یادگیرنده، اخلاق حرفه ای و انگیزه)، عوامل سازمانی (شامل ابعاد حمایت سازمانی، شرایط محیط کار) و عوامل آموزشی (نیازسنجی و ارزشیابی، استراتژی های آموزشی و محتوای دوره) قرار گرفتند. نتیجه گیری در نظر نگرفتن نگرش، انگیزه و اخلاق حرفه ای شرکت کنندگان، عدم توجه به میزان آمادگی آنان برای یادگیری، عدم ارائه حمایت های لازم، نبود امکانات و تجهیزات، عدم توجه به نیاز کارکنان و نتایج ارزشیابی ها از مهم ترین عواملی هستند که زمینه عدم کاربرد آموخته ها را در محیط کار به وجود می آورند.

مقدمه روابط اجتماعی، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و ارتقاء بهداشت روان دارد و بر سلامت جسمانی و بهزیستی روان شناختی افراد تاثیر می گذارد؛ به طوری که افراد از طریق آن به ایجاد هویت می پردازند و خود را با جامعه ادغام می کنند. بر همین مبنا پژوهش کیفی حاضر با هدف تبیین طرح واره های هیجانی در روابط اجتماعی دانش آموزان کم توان جسمی موردبررسی قرار گرفت. روش پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شد. شرکت کنندگان شامل 15 نفر از دانش آموزان کم توان جسمی مقطع متوسطه بود که در مدرسه صیاد شیرازی مشغول به تحصیل بودند. جمع آوری داده ها به روش نمونه گیری هدفمند بود و تا اشباع داده ها؛ یعنی زمانی که کدها و طبقات جدید به دست نیامد، فرآیند جمع آوری داده ها ادامه یافت. اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با رعایت محرمانه بودن اطلاعات و امکان ترک مطالعه در هر زمان که مایل بودند، جمع آوری شد، در مجموع 15 مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام گرفت. مصاحبه ها ضبط گردید و پس از پیاده سازی با روش تحلیل محتوا کیفی مرسوم، تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها تجزیه وتحلیل داده ها درنهایت منجر به شکل گیری 14 مضمون فرعی و 4 مضمون اصلی شامل «راهبردهای مقابله ای هیجان محور درون شخصی»، «راهبردهای مقابله ای هیجان محور بین شخصی»، «راهبردهای مقابله ای شناخت محور درون شخصی» و «راهبردهای مقابله ای شناخت محور بین شخصی» شد. نتیجه گیری تجربه دانش آموزان کم توان جسمی شرکت کننده در این مطالعه بیانگر آن بود که این افراد در روابط و تعاملات خود با دیگران از راهبردهای مقابله ای هیجان محور و شناخت محور به صورت درون شخصی و بین شخصی جهت برقراری روابط استفاده می کنند.