پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1400 | دوره:13 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقدمه: اگر کیفیت برنامه دکتری به صورت سیستماتیک مورد بررسی قرار نگیرد، علم و حرفه پرستاری به خوبی توسعه نخواهد یافت. برای داشتن یک برنامه با کیفیت، باید برنامه ها به صورت دوره ای توسط کمیته تضمین کیفیت داخلی و خارجی مورد بررسی و ارزشیابی قرار گیرند. لذا این مطالعه با هدف مقایسه تطبیقی نظام آموزشی دوره دکتری تخصصی پرستاری در ایران و دانشگاه دوک آمریکا انجام گرفت. روش ها: این پژوهش به روش توصیفی-تطبیقی در سال 1399 با استفاده از الگوی چهار مرحله ای بردی شامل توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه جهت مقایسه دو نظام آموزشی دکتری تخصصی پرستاری در ایران و دانشگاه دوک آمریکا انجام شد. جستجوی اینترنتی با کلیدواژه های فارسی و انگلیسی انجام شد. بعد از جمع آوری اطلاعات، داده ها طبقه بندی شده و مورد مقایسه شدند. یافته ها: اگرچه برنامه آموزشی دانشگاه دوک و ایران شباهت هایی در فلسفه، جایگاه شغلی، محتوی دروس، فنون آموزشی و ارزیابی دانشجویان دارند، با این وجود تفاوت هایی هم در هر دو برنامه درسی دیده می شود از جمله در استفاده از متاپارادیم های پرستاری می باشد، که در برنامه درسی دانشگاه دوک به هر چهار متاپارادایم پرستاری پرداخته شده ولی در برنامه درسی ایران دو متاپارادایم ذکر شده است، نحوه پذیرش دانشجویان و نحوه آموزش آنها در طول ترم های تحصیلی نیز از جمله موارد دیگر است. از جمله شباهت دو برنامه آموزشی در فنون آموزشی و جایگاه شغلی بوده و مهم ترین تفاوت آن ها در محتوی آموزشی و نحوه پذیرش دانشجویان می باشد. نتیجه گیری: برنامه درسی مصوب سال 95 دکتری پرستاری اگرچه سعی کرده است علاوه بر برنامه های آموزشی به بالین هم توجه کند. ولی برنامه اخیر درسی در ایران با وجود تمام تلاش خود در جهت تربیت نیروی بالینی، بیشتر آموزشی بوده و برای تربیت نیروی بالینی نیاز به برنامه درسی جداگانه ای می باشد. این در حالی است که در برنامه درسی دانشگاه دوک رشته های تخصصی پرستاری آموزشی P hD و دکتری پرستاری بالینی DNP به صورت جداگانه وجود دارد. لذا توصیه می شود در سال های آتی دوره دکتری تخصصی بالینی راه اندازی شده و این دوره از دوره آموزشی که اهداف متفاوتی دارند جدا گردد.

مقدمه: فرسودگی آکادمیک از عوامل کاهش بهره وری است و تاب آوری از استراتژی های مقابله با استرس های شغلی و فرسودگی است. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت فرسودگی آکادمیک و تاب آوری و رابطه بین این دو در استادان دانشکده دندانپزشکی انجام گرفت. روش ها: این مطالعه توصیفی-همبستگی در سال 1394 انجام شد. 81 نفر از اعضای هیات علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های اصلاح شده فرسودگی آکادمیک و تاب آوری مبتنی بر پرسشنامه های استاندارد فرسودگی شغلی مسلش و مقیاس اصلاح شده تاب آوری کانر و دیویدسون جمع آوری شد. داده ها با آزمون های t، آنالیز واریانس یک طرفه و همبستگی در سطح معنی داری 0/05، تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره کل فرسودگی آکادمیک 14/99 ± 48/68 بود. اکثر اعضای هیات علمی، در بعد خستگی عاطفی در طبقه کم (53 نفر)، در بعد کفایت شخصی در طبقه شدید (80 نفر) و در بعد مسخ شخصیت در طبقه شدید (52 نفر) قرار داشتند. 79 نفر (97/5 درصد) قدرت تاب آوری بالا و 2 نفر (2/5 درصد) تاب آوری پایینی داشتند. بین تاب آوری و فرسودگی آکادمیک در ابعاد خستگی هیجانی (0/48-=r) و مسخ شخصیت (0/36-=r)، ارتباط معکوس و معنادار و در بعد کفایت شخصی ارتباط مستقیم و معنادار وجود داشت (0/67-=r). . نتیجه گیری: تاب آوری فرد را در مدیریت استرس و پیشگیری از فرسودگی آکادمیک توانمند می کند. لذا آموزش شیوه های خودمراقبتی در ابعاد روانی، فیزیکی، معنوی، هیجانی، ارتباطی و حرفه ای، با تشکیل کارگاه ها و همایش ها، حمایت علمی، روانی و توانمند سازی تخصصی و حرفه ای اساتید ضروری است.

مقدمه: روش نقشه کشی مفهومی سال هاست در آموزش پرستاری بکار می رود؛ درحالی که مطالعات محدودی تاثیر آن را بر مهارت تفکر انتقادی و طراحی برنامه مراقبت پرستاری بررسی کرده اند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر روش آموزشی نقشه کشی مفهومی بر مهارت تفکر انتقادی و طراحی برنامه مراقبت پرستاری در دانشجویان پرستاری بود. روش ها: این کارآزمایی آموزشی دو گروهی به صورت پیش آزمون و پس آزمون بر روی 84 دانشجوی پرستاری به روش نمونه گیری در دسترس در سال تحصیلی 98-97 انجام شد. دانشجویان گروه کنترل به شیوه سنتی و دانشجویان گروه تجربی به روش نقشه کشی مفهومی آموزش دیدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای دو بخشی شامل مشخصات فردی و تفکر انتقادی کالیفرنیا شامل پنج حیطه استنباط، ارزشیابی، تحلیل، استدلال قیاسی و استقرایی، استفاده شد. فرآیندهای پرستاری طراحی شده توسط دانشجویان با استفاده از مقیاس نمره دهی نقشه مفهومی به صورت کمی ارزشیابی گردید. داده ها از طریق آمار توصیفی و آزمون های کای دو، t مستقل و زوجی و آنالیز کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: آنالیز کوواریانس نشان داد که نمرات تفکر انتقادی گروه تجربی در حیطه های تحلیل (0/046=p) و استدلال قیاسی (0/025=p) بطور معنی داری از گروه کنترل بالاتر بود. همچنین نمره فرآیند پرستاری در گروه تجربی بالاتر از گروه کنترل بود (0/001 >p). نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که روش آموزشی نقشه کشی مفهومی قادر به تقویت حیطه های تحلیل و استدلال استقرایی تفکر انتقادی و طراحی برنامه مراقبتی در دانشجویان پرستاری می باشد.

مقدمه: فرهنگ سازمانی به عنوان یک جزء مهم در پیکر یک سازمان محسوب می شود که تاثیر مثبتی برعملکرد سازمان دارد، به طوری که موفقیت هر سازمان تا حد قابل قبولی وابسته به فرهنگ آن سازمان می باشد. پژوهش های زیادی درخصوص نقش این عامل در ارتقای بهره وری سازمانی و نیل به اهداف سازمانی انجام شده است. پژوهش حاضر نیز با هدف تعیین تاثیر مولفه های فرهنگ سازمانی برمولفه های بهسازی اعضای هیات علمی دانشگاه های آزاد اسلامی خراسان رضوی انجام شد. روش ها: روش تحقیق حاضر از نوع همبستگی-مقطعی است. جامعه آماری مورد نظر شامل 1200 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های آزاد اسلامی خراسان رضوی در سال تحصیلی 96-1395است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم هر یک از دانشگاه ها 291 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از دو پرسشنامه روا و پایا فرهنگ سازمانی (دنیسون) و بهسازی (اجتهادی) جمع آوری و از طریق آزمون های رگرسیون خطی، t-testو آنالیز واریانس یک طرفه و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مولفه های درگیر شدن (0/159=β )، انطباق پذیری (0/153=β ) و سازگاری (0/117=β ) تاثیر معنی داری بر مولفه ی آموزشی بهسازی داشتند. هم چنین سازگاری (0/291=β ) تاثیر معنی داری بر مولفه پژوهشی بهسازی داشت. نتایج نشان داد که درگیر شدن (0/187=β )، سازگاری (04/384=β ) بر مولفه ی فردی بهسازی تاثیر معنی داری دارد. درگیر شدن (0/359=β )، سازگاری (0/183=β ) و انطباق پذیری (0/119=β ) بر مولفه ی سازمانی بهسازی تاثیر معنی دار و نیز درگیر شدن (0/213=β )، سازگاری 0/267=β ) تاثیر معنی داری بر مولفه ی اخلاقی بهسازی داشتند. در مولفه های فرهنگ سازمانی و مولفه های بهسازی در دو گروه جنسیت و گروه بندی اعضای هیات علمی براساس رتبه علمی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که مولفه های فرهنگ سازمانی اثر معنی داری بر بهسازی اعضای هیات علمی دارد. لذا می توان نتیجه گرفت که هرگاه فرهنگ سازمانی در راستای بهسازی باشد افراد با انگیزه و اشتیاق بیشتری وظایف شغلی خود را در ابعاد آموزشی، پژوهشی، فردی، سازمانی و اخلاقی انجام می دهند.

مقدمه: با توجه به اهمیت آموزش بالینی پرستاری و ارزشیابی آن و نیاز به تصمیم گیری های صحیح در مواقع بحرانی توسط دانشجو و با هدف ارتقاء سطح گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان پرستاری، محقق برآن شد تاثیر دو روش متفاوت ارزشیابی بالینی یعنی روش چک لیست مهارت ها و کارپوشه را برگرایش به تفکر انتقادی دانشجویان بسنجد. روش ها: این پژوهش مداخل ه ای دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون بر روی 32 دانشجوی سال سوم کارشناسی پرستاری دانشکده پرستاری خمین ورودی 1392 در سال 95-1394 انجام شد. ابتدا پرسشنامه ی گرایش به تفکر انتقادی CTDI توسط تمام دانشجویان کلاس تکمیل و میزان گرایش به تفکر انتقادی ثبت شد. سپس دانشجویان به صورت تصادفی ساده به دو گروه تقسیم شده و برای یک گروه از روش ارزشیابی کارپوشه و برای گروه دیگر، روش ارزشیابی مشاهده ی مستقیم مهارت ها اجرا گردید. در نهایت مجددا پرسشنامه CTDI تکمیل و نتایج ارزیابی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و آزمون t مستقل تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که نمره ی کل گرایش به تفکر انتقادی در گروه کارپوشه قبل از اجرای روش ارزشیابی (21/25± 240/97) و بعد از اجرای روش ارزشیابی (21/321± 266/50) و در گروه مشاهده مستقیم مهارت ها قبل از ارزشیابی (20/85± 242/17) و بعد از اجرای روش ارزشیابی (18/24± 248/17) دو گروه تفاوت آماری معنی داری وجود دارد و در گروه ارزشیابی به روش کارپوشه این تفاوت بیشتر بود (0/001>P). در کلیه زیر گروه ها حقیقت جویی، انتقادپذیری، قدرت تجزیه و تحلیل، قدرت سازمان دهی، اعتماد به نفس، جستجوگری و رشدیافتگی نیز این تفاوت معنی دار بود (0/001 =P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله گرایش به تفکر انتقادی در گروه ارزشیابی به روش کارپوشه افزایش معنی داری را نشان می دهد. لذا پیشنهاد می شود از روش کارپوشه به عنوان روشی با قابلیت اجرایی بالا، عینی و معتبر بر تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری و همچنین در زمان پذیرش مسیولیت های حرفه ای افراد در علوم پزشکی استفاده شود.

مقدمه: کارآفرینی اعضای هییت علمی از مباحث مهم و نیازهای جامعه دانشگاهی می باشد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تبیین ابعاد، مولفه های شایستگی های کارآفرینانه اعضای هییت علمی است. روش ها: این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد استراوس و کوربین در سال 1399 انجام گرفته و نظرات مصاحبه شوندگان درباره مولفه های شایستگی های کارآفرینانه اعضای هییت علمی (متخصصان و اعضای هییت علمی کارآفرینی) مورد تحلیل قرار گرفته است. ابزار پژوهش، مصاحبه های عمیق و اکتشافی بود. اعتبار یافته ها از طریق تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار و مصاحبه های آزمایشی تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام گردید. یافته ها: پس از اتمام مصاحبه ها فرآیند کدگذاری باز و محوری و انتخابی در قالب ابعاد شش گانه مدل پارادایمی شامل شرایط علی (مولفه های کارآفرینی دانشگاه ها-منبع محوری اساتید کارآفرین و کسب توانمندی های کارآفرینانه)، مقوله اصلی شامل شایستگی های کارآفرینانه اعضای هییت علمی، راهبردها (مدیریتی، شایستگی، فرهنگی)، ویژگی های زمینه ای مانند (هم راستایی با اهداف کلان، ویژگی های محیط رقابتی، بینش کارآفرینانه مسیولین)، عوامل مداخله گر مانند (نظام حمایتی معیوب، سیستم تحقیقاتی موجود، نظام ساختاری ناکارآمد و پیامدها در سطوح فردی، دانشگاهی و کشوری) شناسایی شدند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش با ارایه ابعاد و مولفه های توسعه شایستگی های کارآفرینی اعضای هییت علمی در قالب مدل پارادایمی امکان استفاده ی بیشتر دانشگاه های کشور از اساتید کارآفرین را مهیا می نماید.

مقدمه: حضور دانشجویان در کلاس های درس نظری، یکی از لازمه های محیط آموزش است که درسال های اخیر مورد بی توجهی قرار گرفته است. لذا هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر برحضور دانشجویان رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در کلاس های دروس نظری بود. روش ها: مطالعه حاضر به صورت توصیفی-مقطعی برروی کلیه دانشجویان رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از ورودی سال های 1392 تا 1396 انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن به تایید رسیده، جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آزمون کای اسکویر، t-test، آنالیز واریانس یک طرفه و محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از مجموع 267 نفر دانشجو 135 نفر (50/6 درصد) پسر و 62/9 درصد (168 نفر) همراه خانواده زندگی می کردند. میانگین سنی دانشجویان 2/77 ± 23/43 بود. از دیدگاه دانشجویان، حیطه اساتید و روش های آموزشی ایشان (0/51± 3/91) موثرترین عامل بوده و حیطه مشکلات دانشجو (0/95± 3/53) کم ترین اثر را داشت. مهم ترین فاکتورهای موثر برحضور دانشجویان روش تدریس استاد (73/8 درصد) و کاربردی بودن مطالب ارایه شده بر بالین بیمار (72/7 درصد) بود. میانگین نمرات تمام حیطه ها به جز حیطه مشکلات دانشجو در دختران به طور معنی داری بیشتر از پسران بود (0/05 >P). نتیجه گیری: از نظر دانشجویان، اساتید نقش بسیار ویژه ای در حضور دانشجویان در کلاس های نظری داشتند، لذا بالا بردن کیفیت تدریس اساتید، برگزاری کارگاه های فن بیان و همچنین ارتقاء و اصلاح برنامه های آموزشی، کمک شایانی در کاهش غیبت دانشجویان از کلاس درس خواهد کرد.