توسعه آبزی پروری (علوم زیستی)
سال:1400 | دوره:15 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

قزل آلای رنگین کمان یکی از مهم ترین گونه های پرورشی ایران است، ولی در سال های اخیر باوجود افزایش تولید، مراکز تکثیر این گونه، از لحاظ کیفیت تخم و لارو با مشکلات فراوانی مواجه بوده اند؛ به همین دلیل در این پژوهش تاثیر افزودن پودر آرتمیا در جیره غذایی مولدین قزل آلای رنگین کمان بر کیفیت تخم ها موردبررسی قرارگرفت. مولدین ابتدا به مدت چهارماه با غذای تجاری تغذیه شدند. سپس از جیره های آزمایشی برای تغذیه ماهیان استفاده گردید. پودر آرتمیا با نسبت های 0 (شاهد)، 5، 10، 20 و 30 درصد جایگزین پودر ماهی شد. نتایج نشان داد که مقادیر هم آوری مطلق و نسبی در تیمار5 درصد با سایر تیمارها و با گروه شاهد اختلاف معنی داری داشت (05/>P). ازنظر تعداد تخمک در گرم، قطر تخمک، پروتئین کل و چربی کل تخم، اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایشی و گروه شاهد مشاهده نشد (05/0P). باتوجه به نتایج مثبت مربوط به تیمار 5%، افزودن پنج درصدی پودر آرتمیا به جیره غذایی مولدین قزل آلای رنگین کمان می تواند کمک شایانی به افزایش کیفیت تخم در مراکز تکثیر این ماهی نماید.

اثر غلظت های متفاوت باکتری انتروکوکوس فسیوم در خوراک بر برخی شاخص های ایمنی بچه ماهی کپور معمولی در سال 1398 در مزرعه احمدآباد مستوفی صورت گرفت. برای این هدف، بچه ماهیانی با میانگین وزنی 5/0± 0/11 گرم در 12 مخزن پلاستیکی با تراکم 50 عدد در هر مخزن توزیع شده و طی مدت 56 روز با غلظت های مختلفی از باکتری انتروکوکوس فسیوم شامل ]0 (شاهد)، CFU/g 107×1 (تیمار 1)، CFU/g 108×1 (تیمار 2) و CFU/g 109×1 (تیمار 3)[ غذادهی شدند. نتایج آزمایش حاکی از آن بود که بیشترین میزان لیزوزیم در سرم خون (7/1± 2/46 واحد/میلی لیتر) و ایمونوگلوبولین M (9/0± 0/40 میلی گرم /دسی لیتر) و اجزای سیستم کمپلمان شامل C3 (6/0± 1/25 میلی گرم /دسی لیتر) و C4 (4/0± 10/11 میلی گرم /دسی لیتر) متعلق به تیمار 3 بود (05/0P<). در میان تیمارهای مختلف، بیشترین فعالیت لیزوزیم و فعالیت پروتئاز موکوس در ماهیان تیمار 3 اندازه گیری گردید (05/0P<). اما سطح فعالیت آلکالین فسفاتاز موکوس جلدی، فاقد اختلافات معنی دار در میان تیمارهای آزمایشی مختلف بود (05/0

مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر سه پارامتر دما، اسیدیته و سختی کربنات بر شاخص های رشد ماهی آنجل(Pterophyllum scalare)، طراحی گردید. به این منظور، در هر آکواریوم با طراحی آزمایشات با نرم افزار Design Expert 7. 0، ترکیبی از سه عامل دما، pH و dKH و در مجموع 14 ترکیب (تیمار) و برای هر تیمار 3 تکرار تنظیم گردید و در هر آکواریوم، 3 قطعه ماهی به صورت تصادفی قرار داده شد. در طی دو بازه زمانی 1 تا 25 روز و 25 تا 40 روز، اندازه گیری وزن و طول بدن ماهیان انجام شده و شاخص های رشد، شامل افزایش وزن و طول بدن و ضریب تبدیل غذایی محاسبه شد. بررسی الگوی رشد نشان داد که مدل ریاضی بهینه برای تغییرات شاخص های رشد، معادله درجه دوم است. سختی و pH، و نیز اثر متقابل سختی و pH، در تغییر وزن اثر بیشتری داشت. سختی بهینه برای افزایش وزن آنجل، برابر با 7، دما برابر ˚ c33/26 و pH برابر 5/7 می باشد. در مورد FCR، سختی و اثرات متقابل سختی × pH و سختی × دما، بیشترین تاثیر را داشتند. دمای بهینه برای داشتن کمترین FCR در اولین بازه رشد، ˚ c26، سختی 7/8 و pH 7 و در دومین بازه، دمای بهینه 6/27، pH برابر 5/7 و سختی 7، معرفی گردید. همچنین، هیچ کدام از معادلات خطی، درجه دو و مکعب، نشان دهنده رشد طولی ماهی آنجل نبودند.

این مطالعه به منظور مقایسه اثرات منابع مختلف سلنیوم بر شاخص های رشد، بقا، برخی پارامتر های ایمنی و خون شناسی ماهیان تمام ماده تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان انجام شد. 10 جیره شامل سلنیوم معدنی (سلنیت سدیم)، سلنیوم آلی (سلنومتیونین) و نانوسلنیوم با مقدار صفر (شاهد)، 1/0 (تیمار 1)، 5/0 (تیمار 2) و 1 (تیمار 3) میلی گرم در کیلو گرم جیره غذایی ساخته شد. بعد از 8 هفته تغذیه میزان وزن نهایی در تیمار 5/0 میلی گرم در کیلوگرم نانوسلنیوم بیش ترین مقدار را داشت. بالاترین درصد ضریب رشد ویژه ( 24/0± 60/4) نیز در ماهیان تغذیه شده با جیره 5/0 میلی گرم در کیلوگرم نانوسلنیوم مشاهده شد. پایین ترین ضریب تبدیل غذایی (023/0± 71/0) و بیش ترین افزایش وزن (36/1± 99/41 گرم) نیز در همین تیمار مشاهده شد که با گروه شاهد اختلاف معنی دار داشت (05/0>P). تغذیه تیمارها با نانوسلنیوم همچنین موجب حصول بهترین ضریب تبدیل غذایی شد (05/0P<). تیمارهای نانو سلنیوم و سلنیوم آلی در میزان گلبول های قرمز و سفید، هموگلوبین و لیزوزیم با شاهد اختلاف معنی دار داشتند (05/0P<)؛ اما این اختلاف در تیمار های تغذیه شده با سلنیوم معدنی مشاهده نشد (05/0P) و بیش ترین میزان آن در غلظت 1 میلی گرم نانو سلنیوم در کیلوگرم جیره مشاهده شد. نتایج نشان دادند که افزودن نانوسلنیوم تا 5/0 میلی گرم در کیلوگرم غذا، نسبت مناسبی از شاخص های رشد، بقا، برخی فاکتورهای خونی و ایمنی را در بچه ماهیان تمام ماده تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان را به همراه داشت. این مطالعه به منظور مقایسه اثرات منابع مختلف سلنیوم بر شاخص های رشد، بقا، برخی پارامتر های ایمنی و خون شناسی ماهیان تمام ماده تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان انجام شد. 10 جیره شامل سلنیوم معدنی (سلنیت سدیم)، سلنیوم آلی (سلنومتیونین) و نانوسلنیوم با مقدار صفر (شاهد)، 1/0 (تیمار 1)، 5/0 (تیمار 2) و 1 (تیمار 3) میلی گرم در کیلو گرم جیره غذایی ساخته شد. بعد از 8 هفته تغذیه. میزان وزن نهایی در تیمار 5/0 میلی گرم در کیلوگرم نانوسلنیوم بیش ترین مقدار را داشت. بالاترین ضریب رشد ویژه ( 24/0± 60/4) درصد در روز نیز در ماهیان تغذیه شده با جیره 5/0 میلی گرم در کیلوگرم نانوسلنیوم مشاهده شد. پایین ترین ضریب تبدیل غذایی (023/0± 71/0) و بیش ترین افزایش وزن (36/1± 99/41) گرم نیز در همین تیمار مشاهده شد که با گروه شاهد اختلاف معنی دار داشت (05/0> P). تغذیه تیمارها با نانوسلنیوم همچنین موجب حصول بهترین ضریب تبدیل غذایی شد (05/0P <). تیمارهای نانو سلنیوم و سلنیوم آلی در میزان گلبول های قرمز و سفید، هموگلوبین و لیزوزیم با شاهد اختلاف معنی دار داشتند (05/0P <)؛ اما این اختلاف در تیمار های تغذیه شده با سلنیوم معدنی مشاهده نشد (05/0 P) و بیش ترین میزان آن در غلظت یک نانو سلنیوم مشاهده شد. نتایج نشان دادند که افزودن نانوسلنیوم تا 5/0میلی گرم در کیلوگرم غذا، نسبت مناسبی از شاخص های رشد، بقا، برخی فاکتورهای خونی و ایمنی را در بچه ماهیان تمام ماده تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان را به همراه داشت. این مطالعه به منظور مقایسه اثرات منابع مختلف سلنیوم بر شاخص های رشد، بقا، برخی پارامتر های ایمنی و خون شناسی ماهیان تمام ماده تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان انجام شد. 10 جیره شامل سلنیوم معدنی (سلنیت سدیم)، سلنیوم آلی (سلنومتیونین) و نانوسلنیوم با مقدار صفر (شاهد)، 1/0 (تیمار 1)، 5/0 (تیمار 2) و 1 (تیمار 3) میلی گرم در کیلو گرم جیره غذایی ساخته شد. بعد از 8 هفته تغذیه. میزان وزن نهایی در تیمار 5/0 میلی گرم در کیلوگرم نانوسلنیوم بیش ترین مقدار را داشت. بالاترین ضریب رشد ویژه ( 24/0± 60/4) درصد در روز نیز در ماهیان تغذیه شده با جیره 5/0 میلی گرم در کیلوگرم نانوسلنیوم مشاهده شد. پایین ترین ضریب تبدیل غذایی (023/0± 71/0) و بیش ترین افزایش وزن (36/1± 99/41) گرم نیز در همین تیمار مشاهده شد که با گروه شاهد اختلاف معنی دار داشت (05/0> P). تغذیه تیمارها با نانوسلنیوم همچنین موجب حصول بهترین ضریب تبدیل غذایی شد (05/0P <). تیمارهای نانو سلنیوم و سلنیوم آلی در میزان گلبول های قرمز و سفید، هموگلوبین و لیزوزیم با شاهد اختلاف معنی دار داشتند (05/0P <)؛ اما این اختلاف در تیمار های تغذیه شده با سلنیوم معدنی مشاهده نشد (05/0 P) و بیش ترین میزان آن در غلظت یک نانو سلنیوم مشاهده شد. نتایج نشان دادند که افزودن نانوسلنیوم تا 5/0میلی گرم در کیلوگرم غذا، نسبت مناسبی از شاخص های رشد، بقا، برخی فاکتورهای خونی و ایمنی را در بچه ماهیان تمام ماده تریپلوئید قزل آلای رنگین کمان را به همراه داشت.

در این بررسی تأثیر گیاه چای سبز (Camellia sinensis) بر شاخص های ایمنی ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 360 بچه ماهی آمور با میانگین وزن اولیه 07/2± 24/18 گرم انتخاب و پس از سازگاری با محیط به صورت انتخابی در 12 مخزن و در هر مخزن 30 قطعه بچه ماهی ذخیره شد. گیاه چای سبز در 3 سطح 5/1 % (تیمار 2)، 3 % (تیمار 3) و 5 % (تیمار 4) به جیره غذایی اضافه گردید و جیره فاقد چای سبز برای تغذیه گروه شاهد (تیمار 1) در نظر گرفته شد. هر تیمار در 3 تکرار انجام گرفت. ماهیان روزانه به میزان 3 درصد از وزن بدن مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان دوره 60 روزه تعداد 15 ماهی از هر تیمار به صورت تصادفی انتخاب شده و خون گیری از آن ها از محل ورید ساقه دمی انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان گلبول های سفید و هموگلوبین اختلاف معنی داری را در تیمار 2 با سایر تیمارها داشتند (05/0P<). بیشترین میزان گلبول های سفید و هموگلوبین در تیمار 5/1 % به ترتیب 57/0± 40/4 تعداد در میکرو لیتر × 103 و 74/0± 74/6 گرم بر دسی لیتر بود. بهترین عملکرد در بهبود فاکتورهای بیوشیمیایی خون در تیمار 5/0 درصد پودر چای سبز مشاهده گردید (05/0P<). افزایش تعداد گلبول های سفید و سطح هموگلوبین در تیمار 5/1 درصد و در غلظت متوسط گلبولی روند افزایشی در تیمارهای چای سبز را نشان داد و همچنین بر فاکتورهای بیوشیمیایی سرم خون ازجمله، آلبومین و گلوکز در سطح 5/1 % افزایش معنی داری داشته است (05/0P<). نتایج نشان داد افزودن پودر چای سبز در سطح 5/0 درصد نسبت به سایر سطوح مصرفی آن در جیره ماهی آمور می تواند بر مؤلفه های موردبررسی اثرگذار باشد.

بتانوداویروس به عنوان تهدیدی جدی برای سلامت ماهیان مطرح بوده و موجب آسیب جدی و خسارات اقتصادی عمده به پرورش ماهیان دریایی و آبزی پروری کشور می گردد. نظر به اهمیت و گسترش جهانی بیماری نکروز عصبی ویروسی، این بررسی مروری، اطلاعاتی جدید درباره ویژگی های بتانوداویروس، روش های انتقال، تشخیص و راه های پیشگیری و کنترل آن ارائه کرده است. بنابرمطالعات اخیر، احتمال حضور بتانوداویروس در آب های جنوب ایران و انتقال عفونت آن در ماهیان وحشی و پرورشی مناطق مختلف خلیج فارس مطرح بوده و با توجه به موقعیت خلیج فارس و ارتباط آن با دریاهای آزاد و انتقال این ویروس از طریق آب و ناقلین، امکان انتشار عفونت آن نیز در ماهیان حساس امکان پذیر می باشد. از طرفی اندازه کوچک ویروس، سرعت بالای جهش، آلودگی میزبان های جدید و مقاوم به ویروس را ممکن می سازد و مقاومت بالا و بقای آن در زیست بوم های آبی، تهدیدی جدی برای آلودگی و تلفات ماهیان دریایی و پرورشی منطقه محسوب می گردد. لذا، جهت پیشگیری از نابودی ذخایر ماهیان حساس در منطقه، مطالعه جامع بیماری، غربالگری گونه های مختلف ماهیان حساس به ویروس و شناسایی دقیق و سریع بتانوداویروس، استفاده از واکسن های موثر در عرصه پرورش ماهی در قفس، ضرورتی اساسی و اجتناب ناپذیر در کشور به نظر می رسد.

موانع و مشکلات تولید میگوی پرورشی در استان گلستان از طریق جمع آوری پرسشنامه از 36 تولیدکننده و صاحب نظر در سال 1398 شناسایی شد. رتبه بندی مشکلات از طریق روش امتیازبندی و با توجه به ناپارامتریک بودن آماره ها از آزمون های مربع کای و من ویتنی یو در تجزیه و تحلیل آماری استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، مشکلاتی چون بیماری میگو و تبعات آن و کمبود پست لارو از مشکلات خیلی زیاد بودند. به ترتیب بیماری میگو وتبعات آن، افزایش قیمت نهاده ها و عدم وجود کارخانه خوراک در استان از بین 25 مشکل تولید، رتبه اول تا سوم را داشتند. در برخی موارد دیدگاه تولید کنندگان متفاوت از صاحب نظران دولتی بود. بطوری که صاحب نظران استانی عدم وجود تشکل صنفی استانی و محدودیت آبی و آبگیری استخرها، و تولیدکنندگان، کمبود پست لارو و عدم وجود کارخانه خوراک در استان را جدی ترین مشکل می دانستند. بنابراین رفع مهم ترین مشکلات تولید همچون کنترل بیماری لکه سفید و ملاحظات لازم جهت جلوگیری از بروز مجدد آن می بایستی مورد توجه دولت باشد.

به منظور بررسی روش های غذادهی دستی و اتوماتیک بر شاخص های رشد ماهی دورگه ماش ماده (Leucisicus aspius ♀ ) و سفید نر (Rutilus frisii ♂ )، آزمایشی به مدت شش هفته طراحی شد. این مطالعه در دو تیمار و سه تکرار صورت گرفت. در هر تکرار 200 عدد ماهی با میانگین وزنی 80/2 ± 82/19 گرم در مخازن گرد فایبرگلاس با حجم 4000 لیتر ذخیره-سازی شدند. در غذادهی به روش دستی ماهیان 3 بار در روز براساس اشتها تغذیه شدند و در روش اتوماتیک، غذادهی به کمک دستگاه های خودکار در طول ساعات غذادهی در تیمار دستی انجام می گرفت. نتایج نشان داد بیوماس نهایی و درصد غذای مصرفی به طور معنی داری تحت تاثیر روش های غذادهی قرار گرفت (05/0>P)، اما روش های غذادهی بر وزن و طول نهایی، بیوماس کسب شده، افزایش وزن بدن، نرخ رشد ویژه، فاکتور وضعیت و ضریب تبدیل غذایی تاثیرگذار نبود (05/0

عنصر مس یک میکرونوترینت ضرورری در حیوانات برای رشد نرمال، نمو استخوان ها، بافت پیوندی، قلب و چندین عضو دیگر است؛ بدین جهت که حدود 30 آنزیم شناخته شده از مس به عنوان کوفاکتور استفاده می کنند. خوراک تجاری باید میزان مس لازم را فراهم سازد، که به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی فرم مکملی که مس در آن به غذا افزوده می شود، بستگی دارد. با این حال، صنعت خوراک به دلایل اقتصادی همچنان سولفات مس را ترجیح می دهد. این پژوهش به جهت ارزیابی اثرات منابع مختلف مس بر فعالیت آنزیم های گوارشی و آسیب شناسی روده در ماهی قرمز، Carassius auratusانجام شده است. پنج رژیم آزمایشی شامل مقادیر متفاوت نانوذرات مس(0، 3، 5 و 10 میلی گرم در کیلوگرم جیره) و 3 میلی گرم سولفات مس در کیلوگرم جیره غذایی تنظیم و به مدت 8 هفته به ماهی قرمز داده شد (میانگین وزن و طول ابتدایی به ترتیب 67/0± 78/7 گرم و 43/0± 86/5 سانتی متر). در مقایسه با گروه شاهد فعالیت لیپاز و پروتئاز روده ای به وسیله ی نانوذرات مس افزایش و آمیلاز کاهش یافت (05/0p<). در این مطالعه، تغذیه ماهی قرمز با سولفات مس منجر به آسیب های بافتی همچون التهاب و نفوذ فراوان سلول های آماسی به شکل آنتریت حاد به همراه پرخونی در بافت روده ماهیان قرمز گردید. با توجه به نتیجه کلی این تحقیق، 3 میلی گرم نانوذره مس در 1کیلوگرم جیره غذایی باعث بهبود سلامت روده و گوارش روده ای شد؛ درحالیکه غلظت مشابه از سولفات مس تأثیرات منفی بر روده و آنزیم های گوارشی ماهی قرمز داشت. با این وجود، مطالعات بیشتری برای توجیه مکانیسم های مولکولی نانوذرات مس و همچنین غلظت های پایین تر سولفات مس نیاز است.

هدف از این تحقیق بررسی اثر پروبیوتیک Pediococcus acidilacticiو پودر آلوئه ورا (Aloe barbadensis) در جیره غذایی بر شاخص های رشد، فاکتورهای خونی و جمعیت میکروبی روده فیل ماهی (Huso huso) است. بعد از دو هفته سازگاری، 720 عدد بچه ماهی با میانگین وزنی 51/0± 63/10 گرم در 18 حوضچه مدور (40 عدد ماهی در هر حوضچه) توزیع شدند. سپس در قالب یک طرح کاملا" تصادفی به مدت 2 ماه در 6 تیمار شامل غذای تجاری فاقد مکمل (تیمار1، گروه شاهد)، غذای مکمل شده با 15 گرم پودر آلوئه ورا (تیمار2)، غذای مکمل شده با 1/0 گرم پروبیوتیک (تیمار3)، غذای مکمل شده با 2/0 گرم پروبیوتیک (تیمار4)، غذای مکمل شده با 15 گرم آلوئه ورا و 1/0 گرم پروبیوتیک (تیمار5) و غذای مکمل شده با 15 گرم آلوئه ورا و 2/0 گرم پروبیوتیک (تیمار6) به ازای یک کیلوگرم غذای خشک پرورش یافتند. نتایج نشان داد بهترین شاخص وزن نهائی، ضریب تبدیل غذائی و ضریب رشد ویژه در تیمارهای ترکیبی و شماره 4 بدست آمد که با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشتند (05/0P<). از نظر شاخص های خونی و بیوشیمیائی سرم، بیشترین تعداد گلبول های قرمز، سفید، لنفوسیت و مقادیر آلبومین و پروتئین تام سرم در تیمارهای ترکیبی بدست آمد. در پایان دوره، شمارش باکتریهای کل و اسیدلاکتیک روده در تیمارهای آزمایشی با گروه شاهد اختلاف معنی داری را نشان دادند (05/0P<). براساس نتایج حاصله، با توجه به اثرات مثبت تیمارهای ترکیبی بر فاکتورهای رشد و عدم اختلاف معنی دار آن با تیمار 4، چنانچه هدف از پرورش تنها افزایش رشد ماهیان باشد استفاده از 2/0 گرم پروبیوتیک و چنانچه افزایش رشد و افزایش ایمنی ماهیان مدنظر باشد استفاده از 2/0 گرم پروبیوتیک به همراه 15 گرم آلوئه ورا در جیره ماهیان پیشنهاد می گردد.