پژوهش های زبانشناختی در زبان های خارجی (پژوهش زبان های خارجی)
سال:1396 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

در نظام های آموزشی سراسر دنیا، انگاره آموزش تفکر در سطوح عالیتر از یک سو و استفاده از مطالب درسی به عنوان ابزاری برای تفکر از سوی دیگر سبب شده تا تفکر نقادانه به عنوان یک مفهوم بنیادین و یک آرمان آموزشی مطرح شود. انجام پژوهش به منظور فهم اینکه تفکر نقادانه به عنوان آرمانی آموزشی تا چه میزان واقعیت آموزشی پیدا کرده از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش بر آنست تا جایگاه تفکر نقادانه در نظام آموزشی ایران را مطالعه و بررسی کند. در این راستا با بهره گیری از پرسشنامه های موجود و بومی سازی آنها از 300 شرکت کننده بزرگسال دارای مدرک دیپلم تا دکتری تخصصی مصاحبه به عمل آمد. نتایج پژوهش نشان داد که بیشتر شرکت کنندگان آشنایی کافی با تفکر نقادانه و نقش آن در آموزش ندارند و آموزش به شیوه سنتی که متمرکز بر حفظ مطالب درسی باشد را تجربه کرده اند. تفاوت معناداری بین رشته های مختلف یا رده های تحصیلی مختلف مشاهده نشد.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر اجرای پروژه بر دانش اصطلاحات زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی در زبان آموزان ایرانی می پردازد. برای این منظور، 60 زبان آموز دختر و پسر، پس از انتخاب توسط آزمون تعیین سطح آکسفورد، به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. درگروه آزمایش شرکت کنندگان درتکالیف هفتگی خود از اصطلاحات تدریس شده درتهیه دابسمش، صداگزاری بر روی انیمیشن و یا تکه های از فیلم های مختلف استفاده کردند. در گروه کنترل شرکت کنندگان معادل فارسی آن ها را حفظ و به پرسش شفاهی معلم در جلسه بعد پاسخ دادند. داده ها از طریق پیش آزمون، پس آزمون و مصاحبه جمع آوری شد. نتایج آزمون کوواریانس و کدگزاری باز مصاحبه و بررسی موضوعات آن نشان داد که انجام پروژه می تواند به بهبود مهارت دانش آموزان در یادگیری اصطلاحات کمک بیشتری کند و باعث افزایش انگیزه، خودمحوری و مهارت همکاری شود. پیامدهای نتایج برای طراحان برنامه درسی و معلمان زبان انگلیسی مطرح و مورد بحث قرار گرفت.

قدمت پرداختن به طنز به دور ه افلاطون بازمی گردد. امروزه تئور ی های متنوعی در باب طنز در حوزه دانش زبان شناسی و ادبیات مطرح شده است. این تئوری ها توانایی تحلیل ساختمان طنز را در اختیار می گذارند. عبید زاکانی (701-772 ه.ق) یکی از طنزپردازان موفق در حوزه ادب فارسی است. حکایت های عبید زاکانی در رساله دلگشا بیان حقایقی جدی و واقعی در قالب عباراتی طنزآمیز و هزل گونه است. در بین خطوط رساله دلگشا واقعیت های آغشته به طنزی وجود دارد که در ساختار خود، بار ابهام را به دوش می کشد. از آنجا که تئوری طنز فوناژی بر پایه ساختار ابهام است، تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی با طرح بررسی قابلیت تئوری طنز فوناژی، در تحلیل ابهام طنزهای رساله دلگشا انجام شده است. یافته ها نشان می دهد چهار نوع ابهام نحوی در حکایت های طنزآمیز رساله دلگشا وجود دارد که منطبق با الگوی ابهام نحوی در تئوری طنز فوناژی است؛ این ابهام ها به ترتیب عبارت اند از: ابهام روساخت، ابهام ژرف ساخت، اختلاط روساخت و ژرف ساخت و تضاد آن. به علاوه ساختارشکنی در محور جانشینی عبارات و جمله های طنزآمیز در ایجاد ابهام نحوی رساله دلگشا نقش مهمی دارد و از میان الگوهای چهارگانه، پرکاربردترین آن ها در طنزهای این اثر، ابهام در ژرف ساخت است.

مطالعه حاضر به بررسی ترتیب زمانی موقعیت ها در زبان فارسی می پردازد که با نام سنتی «تطابق زمان دستوری» شناخته می شود. داده های تحقیق که جملاتی از زبان فارسی معاصر گونه معیار هستند با روش تحقیق توصیفی- تحلیل و بر اساس شم زبانی نویسندگان و چند اهل زبان دیگر انتخاب شده اند. در این راستا، با به کارگیری چارچوب نظری دکلرک (1991 الف)، و معنی شناسی و کاربردشناسی حاصل از قوانین محاوره گریس (1975)، فرضیه مناسبی برای پاسخ به سوالات تطابق است، فراهم می کنیم و نشان می دهیم که موقعیت جمله پیرو در حالت بی نشان، با زمان دستوری نسبی و در حالت نشاندار با زمان دستوری مطلق بیان می شود. بررسی روابط زمان دستوری در دامنه آینده زوایای بیشتری از کاربرد نظریه زمان دستوری دکلرک را دربرمی گیرد؛ همچنین نشان می دهیم که همه قواعد حاکم بر گسترش دامنه های زمان دستوری برای گسترش زیردامنه ها نیز به کار می روند. توان توضیحی تحلیل پیشنهادی، علاوه بر نقل قول غیرمستقیم، در انواع دیگر جملات مرکب، حتی جملات ساده پی در پی قابل رویت است.

افزایش سرعت ترجمه در عین حفظ و بهبود کیفیت یکی از نیاز هایی است که همواره بیشتر به آن نیاز داریم. کار گروهی همواره باعث افزایش سرعت و بهبود کارایی در انجام کارهای بزرگ شده است. موفقیت در انجام ترجمه گروهی، وابسته به اجرای آن است. ترجمه گروهی با وجود محدودیت هایی که در عمل دارد (مثل محدود بودن به متون محتوامحور)، اما می تواند، در صورت اجرای صحیح آن، در کل مزیت های بزرگی، از جمله افزایش انگیزه و خلاقیت، بهبود کیفیت ترجمه و کاهش زمان ترجمه را فراهم آورد. این می تواند در صورت استقبال مترجمان، موجب بروز تحول در بازار ترجمه شود. بایسته این دگرگونی، آشنایی با دانش و مهارت های لازم برای تشکیل و مشارکت در کار ترجمه گروهی است و از این رو پیشنهاد می شود که پس از انجام پژوهش های بیشتر، آموزش این دانش و مهارت ها در سرفصل دروس رشته های مترجمی قرار داده شود. این کار می تواند گامی بزرگ در تحقق سیاست های کلان آموزشی کشور از تاسیس رشته های آموزش مترجمی و تربیت مترجمان باشد.

این پژوهش بر آن است که کتاب داستان هایی دو زبانه، با هدف تقویت مهارت های سواد عاطفی در دانش آموزان 8 تا 14 سال را تدوین کند، زیرا بیشتر کتاب ها و ابزارهای آموزشی موجود در بازار، بر پایه روش هایی تهیه شده اند که ریشه در زبان شناسی، روانشناسی و یا مکتب های اجتماعی داشته است و هیچ کدام جنبه های هیجانی را در سواد آموزی بصورت دو زبانه در نظر نگرفته اند. بدین منظور کتاب داستان هایی دو زبانه با تمرین هایی بر پایه طرحواره هوش هیجانی بوکت و پرسیوال (2010) در سه سطح بر پایه رشد فکری برونر (1969) نوشته شد. سپس این کتاب داستان ها به 30 نفر دانش آموز 8 تا 14 سال آموزش داده شد و سرانجام مصاحبه ای در زمینه محتوای کتاب داستان گرفته شد. نتایج نشان داد که کتاب داستان ها از اثرگذاری کافی برای تقویت سواد عاطفی دانش آموزان برخوردارند.

پژوهش حاضر به منظور تحلیل ژانری و استخراج حرکات و گام های ساختاری حاکم بر این گونه مداخل به منظور آشناسازی متخصصان ایرانی دخیل در امر دانشنامه نگاری صورت گرفت. در مجموع 240 مدخل از دانشنامه تخصصی ادبیات جهان میریام وبستر (1995) به صورت تصادفی انتخاب شد که از این میان 120 مدخل زندگینامه ای و 120 مدخل موضوعی بودند. از نرم افزار انتموور (انتونی، 2003) و نیز کدگذاری دستی، برای استخراج حرکات و گام های ساختاری موجود در این مداخل استفاده شد. از چارچوب پیشنهادی راسمینین (2006) و یانگ و الیسون (2003 و 2004) نیز به منظور مشخص کردن انواع حرکات ساختاری (یعنی حرکات اجباری، حرکات اختیاری و حرکات معمول) در ژانر دانشنامگی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ساختار ژانری مداخل موضوعی، با ساختار ژانری مداخل زندگینامه ای، تفاوت های مشخصی دارد. در این مقاله، یافته های پژوهش حاضر، به منظور بهره برداری پژوهشگران ایرانی عرضه شده اند.

یادگیری معکوس رویکرد نسبتا جدیدی در تدریس است. در این رویکرد، برای ارتقاء یادگیری فعال و افزایش میزان مشغولیت، جایگاه سخنرانی معلم در کلاس و تکلیف منزل با هم جابه جا می شود؛ به عبارت دیگر، سخنرانی و تدریس معلم به منزل و تکلیف و فعالیت به کلاس انتقال می یابد. این مطالعه به بررسی تاثیر روش معکوس در آموزش نومعلمان زبان انگلیسی پرداخته است؛ روش معکوس تا چه میزان بر مشغولیت و نگرش نومعلمان در توسعه حرفه ای آنها اثرگذار است. به این منظور تعداد 150 معلم زن که زبان انگلیسی تدریس می کردند، از موسسه های مختلف و مدارس غیرانتفاعی شهر تهران به روش هدفمند انتخاب شدند. معلم ها به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. دوره «مدیریت کلاس» به مدت شش هفته برگزار شد. برای جمع آوری داده از پرسشنامه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان مشغولیت معلم ها در کلاس معکوس در مقایسه با کلاس سخنرانی محور یا کلاس سنتی بیشتر بود و نگرش معلم ها به مدل توسعه حرفه ای معکوس مثبت بود. این مطالعه می تواند به عنوان مدلی نوین در توسعه حرفه ای معلمان موثر باشد.

آموزش دستور زبان از موضوعات بحث برانگیز در حوزه آموزش زبان برشمرده می شود که درنتیجه ظهور رویکردهای جدید آموزشی، با فراز و نشیب های قابل توجهی همراه بوده است. با ظهور رویکرد ارتباطی و گسترش انکارناپذیر آن، کماکان لزوم یا لازم نبودن آموزش آموزش دستور زبان، به مثابه موضوعی مهم مطرح است. از این رو، در مقاله حاضر، ابتدا مبتنی بر پیشینه موضوع، به نحوی توصیفی و تحلیلی به بررسی منطق بهره گیری از آموزش دستور زبان در رویکرد ارتباطی پرداخته شده و سپس نظر به ورود این مقوله، به کتاب های نوتالیف زبان انگلیسی، در نظام رسمی آموزش و پرورش که تا حد زیادی بر پایه رویکرد ارتباطی تدوین شده اند، به سنجش برداشت دبیران متوسطه اول و دوم از این مقوله پرداخته شده است. در راستای نیل به این هدف، با بهره گیری از الگوی کیفی و در قالب مصاحبه کانونی از هشت دبیر زبان ارزیابی به عمل آمد. یافته ها مبین آن است که دبیران زبان انگلیسی، تصور درستی از رویکرد ارتباطی و جایگاه دستور زبان در این رویکرد نداشتند و از همین رو آموزش دستور زبان در کتاب های جدید را در تعارض با رویکرد ارتباطی بر می شمارند؛ موضوعی که ضرورت دانش افزایی مدرسان در راستای اجرای برنامه جدید آموزش زبان را در برنامه جدید آموزش زبان انگلیسی را اجتناب ناپذیر می سازد.

پژوهش حاضر، برای بررسی یادگیری افعال کمکی انگلیسی در زبان آموزان فارسی زبان صورت گرفته است؛ بدین منظور، 34 زبان آموز سطح متوسط و 33 زبان آموز سطح پیشرفته انتخاب شدند. سطح توانایی این فراگیران، با استفاده از آزمون های انتخاب صحیح و ترجمه سنجیده شد. این زبان آموزان مشکلات زیادی در به کارگیری صورت های ساده و کامل فعل کمکی would داشتند. علاوه بر آن، عدم تمایز بین افعال کمکی اجباری should، must و have to را نیز می توان یکی دیگر از مشکلات زبان آموزان به حساب آورد. از مقایسه این دو گروه، می توان نتیجه گرفت که ساختارهای ربطی زبان انگلیسی که در زبان فارسی وجود ندارند، برای زبان آموزان حتی در سطح های بالاتر هم مشکل آفرین اند. این یافته ها با ادعاهای مطرح شده در نظریه انتقال کامل/ دسترسی کامل تناقض دارند که مبنی بر به کارگیری هم زمان زبان اول و قواعد زبانی در سطوح اولیه آموزشی است.

پژوهش حاضر به بررسی دلایل ارتکاب انواع سرقت ادبی و راهکارهای پیشگیری از آن از دیدگاه سردبیران مجلات علمی، اساتید و دانشجویان رشته های مرتبط با زبان انگلیسی در ایران پرداخته است. 12 سردبیر، 41 استاد و 112 دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری با پاسخگویی به دو سوال تشریحی و پرسشنامه iThenticate از طریق ایمیل در این پژوهش شرکت کردند. نتایج نشان داد فقدان آموزش اصولی و فرهنگ سازی مناسب از سطوح پایه، رواج فرهنگ تنبلی و تقلب در میان ایرانیان، عدم آگاهی کافی از انواع سرقت ادبی و عواقب ارتکاب آن، اجبار اساتید و دانشجویان به ارائه مقالات و تکالیف فراتر از محدوده توانایی آنها برای ارتقا، کسب رتبه یا مدرک دانشگاهی بالاتر و سهولت ورود به مقطع ارشد و دکتری از عمده دلایل رواج سرقت ادبی در ایران بودند. فرهنگ سازی صحیح و اصولی از سطوح پایه، وضع قوانین سخت گیرانه و تنبیه جدی خاطیان و آموزش و اطلاع رسانی صحیح از مهمترین راهکارهای پیشنهادی شرکت کنندگان برای مقابله با سرقت ادبی بودند.

پژوهش های جدید در حوزه ترجمه بر نقش مترجم بعنوان واسط فرهنگی تاکید بسیار دارند و بیان کننده این مطلب اند که هویت فردی و جنسیتی مترجمان بر بازگردانی متون تاثیرگذارند. در این پژوهش ابتدا داستان «کاغذ دیواری زرد» که بازخوردهای اجتماعی متنوعی داشته و نظرهایی را در میان منتقدان نظریه جنسیت برانگیخته بود، انتخاب و در اختیار مترجمان زن و مرد قرار گرفت. چگونگی ترجمه این مترجمان و تاثیرات احتمالی نقش جنسیت بر بازگردانی داستان بر اساس چارچوب نظری لیکاف (1975) بررسی شد تا تاثیر زبان زنانه و نگرش های جنسیتی زنان و مردان در بازگردانی متن در مقایسه با متن اصلی مشخص شود. ده مورد معرفی شده به مثابه ویژگی های زبان زنانه لیکاف در متن اصلی مشخص و با معادل های انتخابی برای آن ها از سوی مترجمان مقایسه شدند. در نهایت این نتیجه حاصل شد که مترجمان زن شیوه خاص زبان زنانه نویسنده متن مبدا را بهتر درک کردند و نسبت به زبان زنانه و بازگردانی بی کم و کاست مطالب، وفاداری بیشتری نسبت به مترجمان مرد داشتند.