پژوهش های زبانشناختی در زبان های خارجی (پژوهش زبان های خارجی)
سال:1397 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

هدف از مقاله حاضر یافتن الگوهای مختلف معنای واژه سازی در واژه های مختوم به – e در زبان آلمانی می باشد. بدین جهت درک معانی مشتقات این پسوند با توجه به تنوع آن ها برای زبان آموز از اهمیت خاصی برخوردار است. این پسوند ریشه در – ī زبان آلمانی باستان دارد و یکی از زایاترین پسوندهای بومی زبان آلمانی معاصر به شمار می رود. داده ها و یافته-های اولیه مقاله عمدتا از بررسی دو منبع شاخص در زمینه واژه سازی زبان آلمانی اخذ شده و آن چه که نگارنده اقتباس نموده است، همین داده ها و یافته های اولیه است. یافته های ثانویه ماحصل تحقیق نگارنده است. پسوند – e در بافت مقولات فعلی، صفتی، اسمی و قیدی توزیع می شود. همچنین مشتقات مختوم به پسوند – e از بیشترین فراوانی نسبت به الگوهای معنای واژه سازی برخوردارند: اسم های مختوم به این پسوند از میان الگوهای گوناگون، کمابیش از هشت راهبرد تعویض شامل اسم مصدر، حاصل مصدر، اسم مکان، اسم ابزار، اسم فاعل، اسم کیفیت، اسم تبدیل و اسم شخص بهره می گیرند. البته گاهی اسم مختوم به پسوند – e حاوی یک یا چند کاربرد ثانویه است.

هدف این پژوهش ارائه یک نظریه براساس گردآوری نظام مند داده ها درباره عوامل موثر بر شرکت در دوره های آمادگی آزمون زبان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (MSRT) از دیدگاه دانشجویان شرکت کننده در این دوره ها بود. روش پژوهش حاضر به صورت کیفی و بر اساس روش نظریه داده بنیاد بود. نمونه پژوهش، 9 دانشجوی دکتری (3 مرد و 6زن) بودند که به روش نمونه گیری هدفمند، نظری و گلوله برفی انتخاب شدند. ضمن انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با شرکت کنندگان، مجموعه ای از مفاهیم و مقوله ها طی فرایندهای کدگذاری باز، محوری وگزینشی به دست آمد. بر اساس نتایج پژوهش، 6مقوله اصلی تحت عناوین شرایط علّی، پدیده محوری، مقوله راهبردی، مقوله زمینه ای، مقوله واسطه ای و مقوله پیامدی به-همراه زیرمقوله های آن ها استخراج و در قالب مدل نظری بر مبنای نظریه داده بنیاد ترسیم شد. در پایان، ضمن اشاره به پیامدها و عوامل مختلف موثر بر شرکت در دوره های آمادگی آزمون و نظرات شرکت کنندگان در این دوره ها، پیشنهاداتی برای انجام تحقیقات بیشتر ارائه گردید.

هدف از این مطالعه ی دو مرحله ای با روش ترکیبی اکتشافی این بود تا به ساخت پرسشنامه ای مناسب جهت اندازه گیری راهبردهای نگارش بپردازد. بدین منظور، ابتدا راهبردهای نگارش به کار گرفته توسط پنج تن از دانشجویان ممتاز کارشناسی ارشد رشته ی آموزش زبان انگلیسی از طریق تکنیک تفکر گویا استخراج شدند. سپس، بر آن اساس، پرسشنامه ای 52 سؤالی توسط محققین ساخته و در میان نمونه ا ی 100 نفری پایلوت و پویایی آن محاسبه شد (α =0. 85) که می توان آن را به عنوان شاهد همبستگی برای روایی سازه ی پرسشنامه نیز در نظر گرفت. در مرحله دوم، همان پرسشنامه به نمونه ای 60 نفری از همان دانشجویان ارشد آموزش زبان انگلیسی داده شد. نتایج این مطالعه نشان دهنده ی همبستگی مثبت و معنا دار (49. =r) بین نمرات دانشجویان در درس نگارش پیشرفته و راهبردهای بکارگرفته توسط آنان بود. نتایج نشان داد که دانشجویانی که درک بهتری از راهبردهای فراشناختی دارند در نگارش به زبان انگلیسی موفق ترند. بنابراین، فرآیند شناختی مهارت نگارش با بکارگیری راهبرد هایی با همان ماهیت تقویت می شود.

پژوهش حاضر برای بررسی یادگیری توصیف کنندگان اسم در زبان آموزان عربی بعنوان زبان سوم صورت گرفت؛ بدین منظور 32 زبان آموز سطح متوسط انگلیسی بعنوان زبان دوم که زبان اولشان فارسی بود انتخاب شدند و از آزمون شامل آزمون قضاوت دستوری و آزمون ترجمه جهت بررسی جایگاه و تطابق توصیف کنندگان اسم در زبان عربی استفاده شدند. پس از تحلیل داده ها، نتایج بدست آمده به وسیله نرم افزار آماری، نشان داده شد که ساختار مورد نظر بیشتر از زبان دوم تا از زبان اول و یا معجونی از زبان اول و دوم به زبان سوم منتقل می شود و زبان دوم نقش عمده ای در فراگیری این ساختار ایفا می کند. مقاله حاضر نقش زبان های از قبل آموخته شده را در فراگیری زبان سوم بررسی می کند. نتایج تحقیقات محققان، انتقال دانش زبانی را از زبان اول، زبان دوم و یا مخلوطی از دانش زبانی اول و دوم به زبان سوم می دانند. اهمیت فوق العاده ی این مطالعه به خاطر مسائل تئوری و آموزشی آن است.

بررسی دامنه نفوذ و گسترش واژه های فارسی در زبان های مختلف از جمله موضوعات درخور توجه در حوزه پژوهش-های ریشه شناختی به شمار می آید که تاکنون به انتشار آثار داخلی و خارجی متعددی در قالب مقاله و یا فرهنگ های واژگانی مستقل انجامیده است. در این بین، در بین زبانهای اروپایی، زبان انگلیسی به دلایلی چند توجه بیشتری را به خود جلب نموده است به نحوی که شاهد انتشار آثار متعددی در این خصوص بوده ایم که از آن جمله می توان به فرهنگ واژگان فارسی در انگلیسی تالیف احمد میرفضائلیان (1385) اشاره نمود؛ اثری که بازبینی و نقد آن با هدف ارایه تصویری از ضعف ها، کاستی ها و اشتباه های آن موضوع اصلی این مقاله است. به طور خلاصه، کاستی های این فرهنگ ریشه شناختی در شش مقوله و به شیوه ای توصیفی-تحلیلی بررسی و ارایه شده است. یافته ها مبین آن است که معرفی واژه های غیرفارسی به عنوان واژه های فارسی، ارایه شواهد و مثالهای نامناسب، ارایه معادلهای نامناسب، معرفی سیر انتقال نادرست و. . . مهمترین ضعف های این فرهنگ به حساب می آید.

یکی از گروه های اجتماعی که تمایلی به افشای اسرار مکالماتشان ندارند زندانیان هستند که این عدم تمایل آنها منجر به تولید گونه ی زبان زندان می شود. در این پژوهش، واژه های جدیدی که در زندان توسط زندانیان به کار برده می شود، جمع آوری شده و از لحاظ نمود واژی بررسی شده اند. پژوهش به صورت میدانی بوده و داده ها به شیوه ی ایجاد ارتباط مستقیم و براساس گفتار 50 نفر مشارک مرد که به مدتی بیش از 10 سال برای تحمل کیفرشان در زندان های استان تهران به سربرده اند، جمع آوری شده است. پژوهشگران پس از تجزیه وتحلیل حدود 600 لغت و اصطلاح گردآوری شده به این نتیجه رسیدند که شرایط حاکم بر زندان بر گفتار زندانیان تأثیر می گذارد و تغییرات واژی در گفتار آنها رخ می دهد. فرایندهای واژه سازی به دست آمده عبارتند از: ابداع، تکرار، تبدیل، کوتاه سازی، ترخیم، سرواژه سازی، آمیزش و قرض گیری. از میان فرایندهای واژی، بیشترین بسامد، مربوط به فرایند ابداع است. نتایج این پژوهش، زبان شناسان را در شناخت هرچه بیشترِ گونه ی زبان زندان یاری می رساند و به جامعه شناسان نیز در شناخت روابط انسانی و نهایتاً برنامه ریزی و بازپروری زندانیان کمک می کند.

عوملل متعددی میتوانند در روایی یک آزمون تاثیر داشته باشند. آری، جیکاب، سورنسون و واکر (2014) از آنها با عنوان عوامل واریانس نامربوط به سازه یاد میکنند. در برخی موارد، رایانه می تواند نتایج آزمون ها را به حاشیه ببرد و تبدیل به منبع تهدیدی برای روایی آزمون شود. علاوه بر یارانه، جنسیت، سن، زبان مادری و رشته تحصیلی نیز متغیرهایی هستند که میتوانند واریانس نامربوط به سازه تولید کنند. در تحقیق حاضر نمرات آزمون تافل آی بی تی به عنوان متغییر وابسته مورد تحقیق قرار گرفت. بدین منظور، صد نفر به پرسشنامه هایی در مورد آشنایی با رایانه و دیدگاهشان نسبت به رایانه پاسخ دادند و نیز در یک تافل آی بی تی شرکت کردند. در مرحله اول، سطح آشنایی با رایانه بررسی شد و در مرحله بعدی دیدگاه شرکت کنندگان در مورد رایانه و تأثیر سه متغیر مشخص شده (سن، جنسیت و زبان مادری) بر نتایج آزمون موردمطالعه قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان دهنده روابط معناداری بین این متغیرها و نمرات آزمون نبود.

تهیه و تدوین مطالب درسی مرحله ای مهم در برنامه ی آموزشی زبان تخصصی می باشد. به همین دلیل، نیاز مبرم به بررسی توانایی های استادان زبان تخصصی در این زمینه حس می شود. این نیاز به ویژه در ایران که دو گروه از استادان – استادان زبان و استادان دروس تخصصی-زبان تخصصی را تدریس می کنند، بیشتر احساس می شود. به همین منظور، این تحقیق ملی تفاوت ها و شباهت های تفکرات و رفتارهای این دو گروه در تهیه و تدوین مطالب درسی، در دانشگاه های علوم پزشکی ایران را بررسی کرده است. ابزارها شامل پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، و یادداشت برداری بود. 128 استاد زبان و 190 استاد دروس تخصصی از تمام دانشگاه های کشور در این تحقیق شرکت کردند. نتایج پرسشنامه تفاوتی را بین دو گروه نشان نداد. اما، طبق نتایج مصاحبه ها و مشاهدات، تفاوت های بسیاری بین دوگروه یافت شد. این نتایج پیامدهای مهمی را برای جامعه استادان زبان تخصصی دارد و نیاز به تغییر کتاب های فعلی را برجسته می کند.

ارزشیابی پویا که ریشه در نظریه اجتماعی فرهنگی ویگوتسکی دارد روشی است که همواره مورد توجه محققان بوده است. اما تحقیق های قبلی نشان می دهد کاربردشناسی در تحقیقات این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت دانش کاربردشناسی در بهبود توانش ارتباطی زبان آموزان، تحقیق حاضر به بررسی تاثیر ارزشیابی پویا، الگوی کیک، بر پیشرفت دانش کاربرد شناسی زبان آموزان پرداخته است. به این منظور تعداد 46 دانشجوی رشته مهندسی دوره کارشناسی دانشگاه تهران به صورت انفرادی به روش ارزشیابی پویا مورد آزمون قرار گرفتند. این آزمون سه نمره واقعی، مداخله و نمره توان بالقوه یادگیری در برداشت. به منظور تحلیل داده ها از ازمون تی جفتی و تحلیل واریانس یک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد ارزشیابی پویا تاثیر مثبتی بر دانش کاربردشناسی زبان آموزان دارد و نمرات افراد تحت تاثیر مداخله است و نه سطح زبانی زبان آموزان. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند در امر ارزشیابی، تدریس و یادگیری کنش های گفتاری عذرخواهی و درخواست مورد استفاده قرار گیرد.

در ایران، دوره های زبان انگلیسی تخصصی هوانوردی را اغلب مدرسان زبان انگلیسی متخصص در امر هوانوردی و معلمان زبان انگلیسی تدریس می کنند که متخصص هوانوردی نیستند. پژوهش حاضر، به بررسی دیدگاه های این دو گروه مدرسان در خصوص تدریس زبان هوانوردی، برای اولین بار در ایران می پردازد. دیدگاه های هشت مدرس این دوره ها از طریق مصاحبه و پرسشنامه مطالعه شده است که نتایج، نشان دهندة عدم یکنواختی روش تدریس زبان انگلیسی در بین دو گروه مدرسان این دوره ها بود. از دیدگاه مدرسان متخصص، زبان تخصصی باید بیشتر به صورت عملی و کاربردی همراه با تأکید زیاد روی مفاهیم تخصصی، آموزش معلم محور و بازخورد های آموزشی مستقیم از طرف مدرسان تدریس شود. از نظر مدرسان زبان، این دوره ها بیشتر باید روش و اصول تدریس، آموزش مشارکت محور و بازخوردهای زبان-آموزمحور را مدّ نظر قرار دهد. نتایج این تحقیق می تواند در شناخت وضعیت مدرسان فعلی این دوره ها و انتخاب مدرسان اصلح (با توجه به آخرین دستاوردها) در امر آموزش زبان انگلیسی برای اهداف ویژه سودمند باشد.

در پژوهش حاضر با استفاده از نظریه فرهنگی-اجتماعی ویگوتسکی و یافته های محققان در سنجش پویا تلاش شده است تا روشی نوین برای تعیین سطح توانایی ترجمه فارسی-انگلیسی دانشجویان مترجمی ارائه شود. در این روش از دو مؤلفه ظرفیت یادگیری و مهارت کنونی ترجمه برای تعیین سطح دانشجویان استفاده شد. با استفاده از رویکرد تداخل گرا در سنجش پویا و طراحی آزمون رایانه ای و تشریحی تعیین سطح ترجمه، دانشجویان طی دو مرحله، در سه گروه طبقه بندی شدند. بعلاوه، با توجه به بسامد خطاهای دانشجویان در هریک از خردتوانش های ترجمه در فرآیند آزمون، تعیین سطح به صورت مبحثی نیز صورت گرفت. نتایج آزمون آزمایشی نرم افزار نشان داد که آزمون، معیار معتبری برای سنجش قابلیت های کنونی و ظرفیت ذهنی افراد در مهارت ترجمه محسوب می شود و از سطح روایی و پایایی قابل توجهی برخوردار است. تحلیل نتایج آزمون بیانگر نقش برجسته سنجش ظرفیت یادگیری در کنار سنجش توانایی کنونی ترجمه در گروه بندی جامع تر دانشجویان است. اطلاعات حاصل از این سنجش می تواند در طراحی برنامه ریزی آموزشی آتی دانشجویان مفید واقع شود.

این پژوهش برای مطالعه پیش بینی صحت و شیوایی تولید گفتار دانشحویان زبان خارجی توسط خلاقیت و انگیزش کاربردی/ تلفیقی صورت گرفت. 80 شرکت کننده با زبان مادری فارسی برای پژوهش انتخاب شدند که مشغول یادگیری زبان خارجی انگلیسی سطح متوسط در موسسات آموزش زبان بودند. نخست آنها پرسشنامه 60 سئوالی خلاقیت عابدی را تکمیل کردند. سپس تکلیف گفتاری (کشتی غرق شده) ارائه شد و عملکرد آنها برای نمره گذاری توسط دو ارزیاب صحت گفتار و شیوایی گفتار در مرحله بعد ضبط گردید. درآخر شرکت کنندگان به پرسشنامه انگیزش-نگرش گاردنر پاسخ دادند. نتایج حاصل از برازش مدل با داده ها با تکنیک تحلیل مسیر نشان داد خلاقیت و انگیزه کاربردی می تواند شیوایی گفتار را پیش بینی کند. معناداری ضرایب اثر نشان داد خلاقیت و انگیزه کاربردی می تواند صحت گفتار را نیز پیش-بینی کند. همچنین خلاقیت و انگیزه تلفیقی می تواند شیوایی گفتار را پیش بینی کنند. اما برای صحت گفتار، خلاقیت و انگیزه تلفیقی قدرت پیش بینی نداشتند. نتایح این پژوهش پیشنهاداتی را برای شیوه آموزش و نکاتی برای پژوهشهای آتی ارائه داد.

هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر دو روش داستان سرایی و باز نویسی متن در زبان دوم بر درک اصطلاحات انگلیسی زبان اموزان ایرانی است. برای این منظور, 90نفر زبان آموز سطح متوسط مونث ایرانی براساس نمرات آزمون تعیین سطح آکسفورد برای شرکت در این پژوهش انتخاب شده وبه سه گروه 30 نفری تقسیم شده اند که این سه گروه تحت آموزش اصطلاحات انگلیسی ازطریق داستان گفتن وبازنویسی متن و روش سنتی حفظ معادل آنها قرار گرفتند. داده ها جمع آوری شده توسط پیش و پس آزمون از طریق روش آماری “ همپراش, آزمون تعقیبی ” مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد که تکنیک های یاددشده موثر بوده اند و همچنین روش داستان سرایی در مقایسه با دو روش دیگر تاثیر مثبت بیشتری بر درک اصطلاحات انگلیسی داشته است. نتایج این تحقیق و پیامده های مفید آن برای آموزگاران بررسی شدو محدودیت های تحقیق جهت پیشنهاد تحقیقات آتی مورد بررسی گردید.

ارزیابی موفقیت مدرسان در امر آموزش، و استفاده از دانش و تجربه مدرسان حرفه ای که توانایی تشخیص نیازهای زبان آموزان را دارند، در دهه های گذشته، به یکی از مسائل حائز اهمیت تبدیل شده است. پژوهش حاضر، به ارزیابی اهمیت و میزان تأثیر برنامه های پیشرفت حرفه ای، بر موفقیت مدرّسان، براساس دیدگاه دانش آموزان می پردازد. برای این منظور، مدل ساختاری پیشنهاد شد و از نرم افزار SmartPLS و رویکرد کمینة مربعات جزئی معادلات ساختاری برای بررسی آن استفاده شد. برای دستیابی به اهداف پژوهش، 316 مدرس زبان انگلیسی و 828 دانش آموزدر این تحقیق شرکت کردند. یافته ها نشان داد که راهبردهای پیشرفت حرفه ای، رابطة مؤثری با موفقیت مدرسان دارد. سازه های «همکاری» و «به روز رسانی» بیشترین بار را نشان می دهند. سازة «تأمل» به طور متوسط بر «همکاری» تأثیرگذار است. دو سازة «همکاری» و «تأمل» به میزان چشمگیری، تحت تأثیر«به روز رسانی» قراردارند. نتایج تأثیر معنادار سازة «تصمیم گیری» بر «موفقیت مدرسان» را به مثابة عامل پیش بینی کنندة «موفقیت مدرسان» نشان می دهد.