آبزیان و شیلات
سال:1390 | دوره:2 | شماره:6 |تعداد مقالات:8

به منظور مطالعه برخی از ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی گونه Capoeta fusca Nikolskii, 1897، طی سال های 1389 تا 1390، تعداد 90 نمونه ماهی از سه قنات در شهرستان فردوس جمع آوری شدند. نمونه ها پس از تثبیت در فرمالین 10 درصد، به آزمایشگاه رازی شهرستان فردوس منتقل شده و به کمک کلید، مورد شناسایی قرار گرفتند. بیشترین و کمترین طول کل بدست آمده برای این گونه از قنات های شهرستان فردوس، 19.6 و 3.02 سانتیمتر بود. نتایج نشان داد که در این گونه، 3 شعاع سخت و 7 شعاع نرم در باله پشتی، 3 شعاع سخت و 5 شعاع نرم در باله مخرجی، 1 شعاع سخت و 8 شعاع نرم در باله لگنی و 1 شعاع سخت و 16 شعاع نرم در باله سینه ای وجود دارد. همچنین، تعداد فلسهای روی خط جانبی 45 تا 53 عدد، بالای خط جانبی 7 یا 8 عدد و پایین خط جانبی 7 عدد شمارش شد. بررسی رابطه بین سه فاکتور طول کل و طول سر، طول کل و ارتفاع بدن و طول سر و ارتفاع بدن برای این گونه، نشان داد که آنها دارای ضریب همبستگی 0.99 بوده و دارای یک همبستگی مثبت و معنی دارند. همچنین، در مقایسه آماری صفات ریختی و شمارشی نمونه های بین سه ایستگاه با کمک آزمونF ، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). 

این مطالعه به منظور بررسی و مقایسه غلظت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و جیوه در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه رودخانه دز استان خوزستان در سال 1388 انجام شد. نمونه برداری در فصل زمستان توسط صیادان محلی به وسیله تورهای سنتی (گوشگیر رودخانه ای) صورت پذیرفت. پس از بیومتری 27 نمونه صید شده، بافت های عضله، کبد و آبشش جداسازی شدند. آماده سازی و آنالیز نمونه ها طبق روش استاندارد Moopam صورت گرفت. اندازه گیری غلظت فلزات سنگین اندام های مورد مطالعه به روش هضم خشک و با دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100 در آزمایشگاه کیمیا پژوه البرز شهرکرد انجام شد. نتایج حاصل از میانگین زیست سنجی ماهی بیاه رودخانه دز بر اساس طول کل، طول استاندارد و وزن ماهی به ترتیب 0.82±21.16، 0.91±17.94 و 21.03±119.77 بود. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین غلظت فلزات سنگین در بافت عضله حداقل (0.001±0.023) و در بافت آبشش (0.038±0.959) حداکثر می باشد. بالاترین غلظت کادمیوم، جیوه و سرب به ترتیب 0.024±0.367، 0.000± 0.025و 0.038±0.959 میلی گرم در کیلوگرم و پایین ترین غلظت کادمیوم، جیوه و سرب 0.031±0.348، 0.001±0.023 و 0.33±0.907 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میزان جیوه، کادمیوم و سرب در عضله، آبشش و کبد اختلاف معنی داری نداشت (P>0.05). مقایسه نتایج بدست آمده از اندازه گیری فلزات سنگین با استانداردهای جهانی (WHO)، (FDA)، (MAFF)،(NFA)   (NHMRC) ونشان داد که میزان کادمیوم در گونه مورد مطالعه بیشتر از حد مجاز استانداردهای بین المللی و سرب تنها بیشتر از استاندارد سازمان بهداشت جهانی می باشد.

رشد ریزجلبک ها می تواند بدلیل سطوح پائین مواد غذایی در محیط، محدود شده و همچنین در ترکیبات بیوشیمیایی آنها تغییراتی حاصل شود. برخی از ریزجلبک ها برای تغذیه موجودات پرورشی استفاده می شوند. در مطالعه ای که در بهار سال 1390 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال انجام گرفت، ریزجلبک Tetraselmis suecica در محیط کشت F/2 گیلارد، حاوی مقادیر متفاوتی از نیترات(6.12 mgL-1) ( (کم)، 12.25 (استاندارد، محیط کشت(f2 ، 24.71 (زیاد) کشت داده شد و اثر غلظت های مختلف نیترات بر میزان پروتئین، کلروفیل a و وزن خشک جلبک Tetraselmis suecica بررسی شد. نتایج بررسی ها نشان داد که با افزایش غلظت نیترات محتوای پروتئین جلبک به طور معنی داری افزایش پیدا کرد (P<0.05). میزان پروتئین در روز پنجم کشت در غلظت بالای نیترات 5.8% بود و در روز نهم به 10.7% رسید. این در حالی بود که میزان پروتئین در روز نهم کشت در غلظت استاندارد و پائین نیترات به ترتیب از 5.8% و 5.1% تجاوز نکرد. با کاسته شدن از میزان نیترات در دسترس سلول های جلبکی، میزان کلروفیل a نیز در حد معنی داری (p<0.05) کاهش یافت، این در حالیست که وزن خشک سلول های جلبکی افزایش یافت. در روز نهم میزان وزن خشک در سلول های کشت داده شده در غلظت پائین نیترات 0.18mgL-1 و در غلظت بالای نیترات 0.156mgL-1 اندازه گیری شد.

این تحقیق در سال 1389 جهت بررسی امکان افزایش میزان سوددهی و تولید میگو در واحد سطح در مزرعه پرورش میگوی خلیج فارس صورت گرفت. برای این منظور از 6 استخر خاکی 0.8 هکتاری استفاده شد. میگوی سفید غربی Litopenaeus vannamei در سنPL12  و با تراکم 38 عدد در متر مربع در 16 فروردین ماه به صورت همزمان ذخیره سازی شدند. همه استخرهای مورد آزمایش در این تحقیق همجوار و تمام شرایط پرورش یکسان بود. پس از گذشت 93 روز از شروع پرورش، برداشت 3 استخر به روش برداشت نهایی در 16 تیرماه انجام گرفت. 3 استخر دیگر برای انجام روش برداشت جزئی انتخاب و تنها 55 درصد میگو ها صید و بقیه (45 درصد) برای مرحله پرورش بعد از برداشت جزئی در استخر باقی ماندند. پس از انجام برداشت جزئی تراکم میگوها به 14 عدد میگو در متر مربع رسید. در مرحله بعد از انجام برداشت جزئی، پرورش به مدت 99 روز طول کشید و برداشت نهایی در 24 مهرماه صورت گرفت. پس از انجام برداشت نهایی و محاسبه تولید کل و سود ناخالص، نتایج به دست آمده حاکی از افزایش 1.21 برابری تولید میگو (کیلوگرم در هر استخر)، 1.60 برابری سود ناخالص و 2.34 برابری سود خالص (دلار در هر استخر) در استخرهای با برداشت جزئی نسبت به استخرهای با برداشت نهایی بود. در نهایت مدیرت خوب برداشت جزئی در استخرها، باعث افزایش بقا، تولید میگوی با اندازه بزرگتر، تولید میگوی بیشتر گشته و در نهایت سود خالص بیشتر گردید.

در این مطالعه، اثرات جیره های غذایی توبیفکس، آرتمیا، رش، دل گوساله و بیومار بر برخی از فاکتورهای بیوشیمیای سرم خون ماهی پنگوسی(Pangassius hypopthalmus)  با میانگین وزن 0.63 گرم بررسی گردید. بدین منظور، این تحقیق به مدت 8 هفته و در 5 تیمار و 3 تکرار شامل: تیمار 1: غذای بیومار، تیمار 2: دل گوساله چرخ شده، تیمار 3: رش، تیمار 4: آرتمیا، تیمار 5: کرم فشرده انجام پذیرفت. در طول دوره پرورش میزان غذای مورد نیاز با توجه به وزن توده زنده و در مقاطع زمانی مختلف و پس از هر دو هفته زیست سنجی برابر 10 درصد وزن بدن و 4 بار در روز (ساعات 8، 16، 12 و 20) به هر آکواریوم داده شد. پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل اکسیژن، سختی، pH و دما به ترتیب برابر6-6.5ppm ، 370dh،8  و 2±29 درجه سانتیگراد بودند. برای تجزیه و تحلیل کلیه داده ها از نرم افزار SPSS 13 و برای رسم نمودارها از برنامه Excel 2003 استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص گردید از نظر میزان گلوکز، تری گلیسیرید، کلسترول، آهن، فسفر، کلسیم، آلبومین، پروتئین کل و آنزیم آلانین آمینوترانسفراز سرم خون ماهیان اختلاف معنی دار آماری وجود دارد (P<0.05). اما هیچگونه اختلافی در میزان آنزیم آسپارات آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز در بین تیمارهای مختلف وجود نداشت (P>0.05). بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان اظهار نمود که جیره های غذایی آزمایشی بر فاکتورهای بیوشیمایی سرم خون ماهی پنگوسی تاثیرگذار بوده اند.

ملانوزیس عامل بروز لکه هایی سیاه رنگ بر روی سطح بدن میگو در مرحله پس از صید می باشد که سبب کاهش ارزش محصول در بازار می گردد. این تحقیق به بررسی روش های متفاوت اثرگذاری متابی سولفیت سدیم بر روی میگو پرداخته است. میگو بلافاصله پس از صید به زمان 30 ثانیه درون مخلوطی از آب و یخ قرار گرفت و قبل از این که به درون حوضچه های متابی سولفیت زنی وارد گردد، نمونه برداری انجام و در جعبه های یخ به صورت یک لایه میگو و یک لایه یخ قرار داده شد، سپس جهت انجام آزمایش از منطقه تیاب به پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس واقع در بندرعباس منتقل گردید. میانگین طول و وزن میگوهای مورد آزمایش، 0.90±11.5 سانتیمتر و 0.62±12.2 گرم اندازه گیری شد. میزان جذب متابی سولفیت سدیم باقیمانده در بافت عضله میگو و pH آن، با توجه به تغییرات اعمال شده در مورد زمان های مختلف (0.5، 1، 2، 4 و 6 دقیقه)، دماهای مختلف (0، 5، 15 و20oc ) و محلول هایی با غلظت های مختلف (1.25، 5 و 10 درصد) در آب دریا (شوری 38 در هزار) مورد اندازه گیری قرار گرفت. تعیین میزان باقیمانده SO2 در عضله میگو توسط روش تیتراسیون و با محلول آیدین انجام پذیرفت. بطور کلی نتایج حاصله نشان داد که درجه حرارت محلول، مدت زمان ماندگاری میگو در محلول و غلظت محلول متابی سولفیت، تقریبا به یک نسبت و در حد عالی از جذب SO2 اثرگذار بوده اند. همچنین از زمان 0.5 تا مدت زمان 4 دقیقه، میزان جذب SO2 روندی افزایشی داشته ولی طی زمان بعدی (6 دقیقه)، میزان جذب آن کاهش یافته است. PH در تمامی تیمارها با میزان جذب SO2 نسبت عکس داشته است. قرار دادن میگو در محلولی با غلظت 5 درصد متابی سولفیت سدیم در آب شور، برای مدت زمان 4 دقیقه و در دمای صفر درجه سانتی گراد، سبب جذب دی اکسید گوگرد توسط میگو به میزان 7.51±251 میلی گرم بر کیلوگرم گردید، که مقداری از آن با توجه به یخ پوشی میگو، در طول مسیر حمل ونقل به دلیل ذوب شدن یخ و محلول بودن متابی سولفیت سدیم در فاز مایع از بافت میگو خارج شده و نهایتا به حدود مورد انتظار، یعنی 100 تا 150 میلی گرم بر کیلوگرم خواهد رسید، که به پرورش دهندگان توصیه می گردد.

هدف از این مطالعه ارزیابی اثر نایسین Z بر زمان ماندگاری فیله ماهی سفید نگهداری شده در دما 4 درجه تا زمان 16 روز بوده است. تغییرات برخی از شاخص های کیفی ماهی از جمله عدد پراکسید و مجموع بازهای ازته فرار، همچنین پارامتر های میکروبی (باکتری های مزوفیل، سرماگرا و لاکتیک) در فواصل زمانی 0، 4، 8، 12 و 16 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در تیمارهای دارای باکتریوسین، روند تغییرات میکروبی و شیمیایی کندتر بوده و نسبت به نمونه های شاهد (بسته بندی در شرایط خلا) دارای زمان ماندگاری بیشتری بوده اند. از دیدگاه شیمیایی و میکروبی، زمان ماندگاری نمونه های دارای نایسین Z به ترتیب تا 12 روز و 16 روز قابل افزایش می باشد.

در این مطالعه ساختار جمعیت زئوپلانکتون ها به همراه ویژگی های شیمیایی و فیزیکی آب نظیر دمای آب، عمق شفافیت آب(SD) ، فسفر کل (TP)، نیترات (NO3)، نیتروژن کل (TN)، نسبت TN/TP و کلروفیل a بصورت ماهانه از فروردین ماه 1388 تا فروردین ماه 1389 (13 ماه) در سه ایستگاه مطالعاتی در دریاچه ولشت بررسی گردید. بدین منظور زئوپلانکتون ها، کلروفیل a و دیگر پارامترها در هر ایستگاه در سه تکرار جمع آوری گردید. در این مطالعه مجموعا 71 جنس از زئوپلانکتون ها شناسایی گردید که متعلق به 9 شاخه، 12 رده، 21 راسته و 43 خانواده می باشد. میانگین تراکم کل زئوپلانکتون های دریاچه ولشت 10086 عدد در متر مکعب محاسبه گردید. بیشترین تراکم زئوپلانکتون ها در فروردین ماه 1388 با میانگین 24506 عدد در متر مکعب و حداقل آن در دی ماه با میانگین 846 عدد در متر مکعب مشاهده گردید. همچنین میانگین سالانه غلظت کلروفیل a دریاچه ولشت 2.87 میکروگرم در لیتر با حداکثر 6.47 در شهریور ماه و حداقل 1.13 میکروگرم در لیتر در اسفند ماه اندازه گیری شد. در این میان میزان غلظت کلروفیل a با میزان نیترات همبستگی منفی و با فراوانی گونه هایی متعلق به دو شاخه Ciliophora و Rhizopoda، همچنین با فراوانی گونه Chydorus sphaericus متعلق به گروه Cladocera از شاخه Arthropoda همبستگی منفی نشان داد.