مطالعات جامعه شناسی
سال:1393 | دوره:7 | شماره:25 |تعداد مقالات:8

مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه عوامل اجتماعی (اعتماد سازمانی، مشارکت سازمانی، شبکه روابط و عدالت سازمانی) با تعهد سازمانی کارکنان بانک ملی شعب استان آذربایجان شرقی، انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی کارکنان رسمی و غیر رسمی صف و ستادی شعب بانک ملی استان آذربایجان شرقی به تعداد 1820 نفر، روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه در دو رده مدیران و کارمندان، حجم نمونه آماری 326 نفر از کارکنان بانک ملی شعب استان آذربایجان شرقی تشکیل داده بودند که 15 نفر زن برابر با 4.6 درصد و 311 نفر برابر با 95.4 درصد را مردان تشکیل می دادند که از این تعداد 111 نفر معادل 34 درصد از نمونه های آماری دارای سمت های مدیریتی و 215 نفر معادل 66 درصد دارای سمت های اجرایی بودند. در این تحقیق پرسشنامه های استاندارد به عنوان ابزار سنجش مورد استفاده قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده در این مطالعه، بین تعهد سازمانی و اعتماد سازمانی، مشارکت سازمانی، عدالت سازمانی، شبکه روابط و پست سازمانی رابطه معناداری به دست آمد. اما بین تعهد سازمانی کارکنان به تفکیک جنسیت تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، سازمان ها جهت بالا بردن میزان تعهد سازمانی کارکنان خود باید به تقویت اعتماد، مشارکت، شبکه روابط و عدالت اهتمام ورزند.

یکی از عواملی که باعث اخلال در نظم و امنیت اجتماعی می گردد کجروی های فرهنگی می باشد. این نوع کجرفتاری زمینه ساز ارتکاب جرم در سال های آتی می باشد و افراد در این سنین به شدت از گروه های همسال خود تبعیت کرده و الگو می پذیرند. در این راستا در این تحقیق، تلاش بر این است که میزان کجروی های فرهنگی و عواملی که می تواند زمینه ساز آن باشد مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق مورد استفاده در این طرح، پیمایش بوده و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری تحقیق را، کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر تبریز تشکیل می دهد که از این تعداد، نمونه ای به حجم 354 نفر، از طریق فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب شده اند. یافته های تحقیق حاکی از آن بود که میزان کجروی های فرهنگی دانش آموزان شهر تبریز در حد پایینی بوده است. هم چنین نتایج ضریب همبستگی نشان داد که از بین متغیرهای مستقل، متغیر کجروی فرهنگی همسالان، عملکرد تحصیلی و نظارت و کنترل خانواده با متغیر وابسته رابطه معنی داری داشته است. در مجموع بر اساس مقدار ضریب تبیین تعدیل شده، متغیرهای مستقل معنی دار توانسته اند حدود 44 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند.

هوش فرهنگی، به عنوان قابلیت یادگیری الگوهای جدید در تعاملات فرهنگی و ارائه پاسخ های رفتاری صحیح به این الگوها تعریف شده است. با توجه به این که دانشگاه ها از جمله مکان هایی هستند که جوانانی از فرهنگ ها و قومیت های مختلف با هم در تعامل قرار می گیرند، هدف پژوهش حاضر، سنجش وضعیت هوش فرهنگی دانشجویان و ارتباط آن با سرمایه اجتماعی است. این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر را دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 93- 1392 تشکیل می دهند.حجم نمونه 384 نفر برآورد شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که 39.06 درصد پاسخگویان میزان هوش فرهنگی شان در حد متوسط، 19.28 درصد پایین و حدود 41.66 درصد نیز بالا است.هم چنین، سایر یافته های پژوهش نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و حمایت اجتماعی) و هوش فرهنگی و ابعاد آن (بعد رفتاری، انگیزشی، شناختی و فراشناختی) همبستگی مستقیمی وجود دارد. علاوه بر این، سرمایه اجتماعی 23 درصد از تغییرات هوش فرهنگی پاسخگویان را تبیین کرده است.

جامعه شناسی ادبیات، از شیوه های جدید و کار آمد مطالعه و بررسی آثار ادبی مانند یک پدیده اجتماعی می باشد. تحقیق حاضر به روش تحلیل محتوا و جامعه آماری این پژوهش رمان زنان بدون مردان شهرنوش پارسی پور است. نقد و بررسی و تحلیل این رمان با توجه به ساختار تاریخی، سیاسی و اجتماعی ایران در دهه 1330 هدف این رساله بوده است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از روش ساختارگرایی تکوینی گلدمن و نظریه جامعه شناسی کنش های ارتباطی هابرماس با این اثر ادبی به مکاشفه بپردازیم. رمان (در 15 بخش و 5 شخصیت زن و نمادهای مورد استفاده در متن) مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی بر اساس روش گلدمن رمان در دو مرحله دریافت و تشریح، بررسی شده و از روش کنش ارتباطی هابرماس به عنوان مکمل استفاده شد و در این پژوهش نتیجه گرفتیم که ساختار زیبایی شناختی رمان و ساختار عینی جامعه در برهه مورد نظر ما دارای رابطه متقابل هستند و می توان برای آن ها هم ارزی ساختاری را در نظر گرفت. 15 بخش کتاب در جهت ارائه تفکر فمینیستی بوده و بازتاب ایدئولوژی و نگرش نویسنده الگو گرفته از افکار فمینیستی می باشد.در بررسی این اثر دیدگاه زنانه نمود یافته است و زنان از خود بیگانه و در سیطره مردان و اسیر آنان بوده و از خود اراده ای ندارند. او به دنبال تحول نقش و افکار زنانه بوده و تنها راه رسیدن به هویت مستقل زنانه را شرکت در فعالیت های اجتماعی و ایفای نقش های متفاوت با آزادی کامل و بدون قید و شرط، همپای مردان می داند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی میزان رضایت شغلی دبیران و تعیین عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط می باشد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه بسته پاسخ می باشد. جامعه آماری این پژوهش، دبیران شهر بستان آباد در سال 1393، به تعداد 420 نفر بوده است که از این تعداد، 200 نفر با استفاده ازفرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه نهایی انتخاب شده اند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات لازم توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش به تناسب سطوح سنجش متغیرها، از آزمون های t، ضریب همبستگی r پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که در مجموع، رضایت شغلی دبیران در حد متوسط می باشد. هم چنین، بین متغیرهای احساس محرومیت، بیگانگی از کار، امنیت شغلی و رضایت شغلی رابطه معنی داری وجود دارد. سایر نتایج این که، بر اساس تحلیل رگرسیونی، مقدار ضریب تعیین اصلاح شده به میزان 39 درصد، نشان می دهد که متغیرهای احساس امنیت شغلی، بیگانگی از کار و احساس محرومیت نسبی توانسته اند، 0.39 تغییرات متغیر وابسته رضایت شغلی را تبیین نمایند.

در دهه های اخیر به موازات تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که درجامعه ایران روی داده، بسیاری از ارزش ها و هنجارهای اجتماعی دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. تغییرات به وجود آمده در زمینه شیوه های همسریابی و ازدواج جوانان، از جمله مواردی است که بسیاری از خانواده ها را با مسائل متعددی مواجه ساخته است. در نتیجه شناخت الگوهای جامعه شناختی ازدواج می تواند حائز اهمیت باشد. هدف تحقیق حاضر، شناخت تفاوت در نگرش های دانشجویان و والدین در زمینه ارزش های خانواده و ازدواج است. روش تحقیق درمطالعه حاضر پیمایشی و توصیفی است و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه می باشد. برای این منظور بعد از تهیه پرسشنامه مقدماتی، آزمون مقدماتی آن و تهیه پرسشنامه نهایی اقدام به جمع آوری داده ها شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، دانشجویان واحدها و مراکز دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13 در سال تحصیلی 93-1392 می باشد که تعداد آن ها حدود 96000 می باشد. بر اساس نتایج تحقیق، بین نگرش دانشجویان و والدین آنان در مورد خصوصیات همسر خوب، نحوه انتخاب همسر، سن مناسب برای ازدواج، میزان تفاوت سنی پسر و دختر در زمان ازدواج، معاشرت دختر و پسر قبل از ازدواج، میزان اهمیت رضایت والدین برای ازدواج، میزان پذیرش اظهارنظرها و مشورت های ارائه شده از طرف والدین پس از ازدواج، میزان اهمیت رضایت والدین برای ازدواج، نگرش نسبت به نوع اقتدار در خانواده، میزان اهمیت فرزند در خانواده، تعداد مطلوب فرزندان، و میل و رغبت به رفت و آمد و دیدار با اعضای فامیل پس از ازدواج تفاوت وجود دارد. بین نگرش دانشجویان و والدین آنان در مورد نگرش نسبت به مکان مناسب برای زندگی پس از ازدواج، جنسیت مطلوب فرزندان و اشتغال زن در بیرون از خانه تفاوت وجود ندارد.

سرمایه اجتماعی یکی از متغیرهایی است که برفرهنگ سازمانی تاثیرگذار بوده و کنش های معین افراد را در درون ساختار تسهیل می کند، برهمین اساس نیز هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی از دیدگاه مدیران میانی می باشد. این تحقیق با توجه به هدف آن کاربردی بوده اما بر اساس روش تحقیق ازنوع توصیفی همبستگی می باشد. نمونه آماری این تحقیق شامل 276 نفر از مدیران میانی شاغل دربخش های مختلف سازمان های خدماتی شهر تبریز می باشد. در این مقاله برای گردآوری مبانی نظری و ادبیات پژوهش از فیش تحقیق استفاده شده است، هم چنین برای گردآوری داده ها جهت آزمون فرضیه های تحقیق ازدو پرسشنامه استفاده گردیده که پس از بررسی روایی و پایایی در بین نمونه آماری تحقیق توزیع شده است. منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد سرمایه انسانی سازمانی با ضریب استاندارد شده 0.79 و مقدار t=12.63 بر فرهنگ سازمانی تاثیر دارد. هم چنین سرمایه اجتماعی با ضریب 0.602 بر فرهنگ تداوم، با ضریب 0.481 بر فرهنگ رسالتی، با ضریب 0.804 بر فرهنگ مشارکتی و با ضریب 0.581 بر فرهنگ سازگاری تاثیر دارد. بر همین اساس پیشنهاد شده که مدیران با تفویض اختیار بیشتر به مدیران میانی، تشکیل تیم های کاری مختلف و ایجاد احساس اعتماد بیشتر به مجموعه و همکاران، سرمایه اجتماعی را تقویت نموده تا از طریق آن فرهنگ سازمانی تقویت شده و از مزایای فرهنگ قوی استفاده شود. نتایج به دست آمده برای این تحقیق با محدودیت هایی همراه بوده است که از جمله می توان به استفاده از پرسشنامه اشاره نمود که با توجه به محدودیت های پرسشنامه در تشخیص وضعیت واقعی و موجود، پیشنهاد می گردد تا در تحقیقات بعدی ضمن استفاده از پرسشنامه، از ابزارهای دیگری نیز برای جمع آوری داده ها استفاده گردد.محدودیت دیگر این تحقیق، به محدود بودن نمونه آماری آن باز می گردد، نمونه آماری تحقیق حاضر فقط شامل 276 نفر از مدیران میانی بوده است که با در نظر گرفتن تعداد شاغلان در این شغل، این تعداد کم به نظر می آید، بنابراین بایستی در تعمیم نتایج تحقیق به کل جامعه احتیاط بیشتری صورت گیرد.

هدف تحقیق حاضر، تدوین الگوی کارآفرینی سازمانی برای موسسات تبلیغاتی است که برای دست یابی به الگوی مورد نظر، با 15 نفر از اطلاع رسانان کلیدی که با ابعاد مساله و موضوع تحقیق درگیر بوده و واجد تجربه های مفید و مستمر در موضوع تحقیق بودند مصاحبه عمیق انجام گرفته است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی یا نظریه برخاسته از داده ها (GT) می باشد که از طریق مصاحبه عمیق، فعال و اکتشافی با خبرگان، ساختار درونی ارزش ها، نگرش ها و تجارب زیستی ایشان در موضوع تحقیق، احصاء گردید. اطلاع رسانان و افراد خبره در 3 گروه و از بین افرادی انتخاب شدند که با مساله درگیر بودند. دراین تحقیق از روش نمونه گیری هدف مند، برمبنای اصل اشباع نظری استفاده شده است. سپس داده ها و اطلاعات به دست آمده از مصاحبه ها، ابتدا کدگذاری باز و محوری شدند و در همین راستا کدگذاری انتخابی انجام گرفت، از مصاحبه ها مجموعا 570 گزاره مفهومی اولیه درمرحله کدگذاری باز و چندتا؟ گزاره مقوله ای در مرحله کدگذاری محوری، به دست آمد و درنهایت در مرحله کدگذاری انتخابی، قضایایی که روابط تعمیم یافته میان مقولات را منعکس می کنند، وضوح کافی پیدا کردند و مدل GT نمایان شد. این مدل دارای چهار بخش نظریه، موجبات علی، شرایط و زمینه ها، عاملیت و کنش (راهبردها و مداخلات)، بروندادها، پیامدها و نتایج است. بر اساس مدل سه شاخگی، محقق سه گروه عوامل رفتاری، محیطی و ساختاری را در بروز پدیده کار آفرینی در موسسات تبلیغاتی مورد بررسی قرار داده است، بر اساس مدل به دست آمده، پدیده اصلی، ضعف تخصصی مدیریت، فقدان آموزش تخصصی و حرفه ای و محیط کسب و کار است، به عبارت دیگر، در این مدل توضیح داده می شود که چه عواملی و تحت چه شرایطی در بروز پدیده کارآفرینی موثر است. اطلاع رسانان، کار آفرینی را از طریق موجبات علی آن توضیح می دهند و بیان می کنند که چه عواملی در فرایند شکل گیری ضعف تخصصی مدیریت، فقدان آموزش تخصصی و حرفه ای و محیط کسب و کار تاثیر دارد و این امر درکدام شرایط و زمینه ها صورت می گیرد؟ و چه عاملیت ها و کنش هایی (مداخلات و راهبردهایی) می توانند در این فرایند اثر بگذارند و چگونه این فرایند به پیامدهایی که متضمن شکل گیری کارآفرینی سازمانی درصنف تبلیغات است و به دنبال آن بلوغ و گسترش زمینه های کسب و کار، منجر می شود.