مطالعات جامعه شناسی
سال:1389 | دوره:2 | شماره:8 |تعداد مقالات:8

احساس امنیت اجتماعی در مقاله حاضر به چهار بعد امنیت فردی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی و امنیت جامعه ای تقسیم شده و تاثیر سرمایه اجتماعی افراد با مولفه های شبکه مشارکت اجتماعی، هنجار اعتماد، هنجار عمل متقابل و آگاهی اجتماعی بر آن، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه در بین ساکنین 18 سال و بالاتر شهرستان کاشان که به تعداد 236750 نفر بود، در سال 1391 به انجام رسیده است. در این تحقیق از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 362 محاسبه گردید که با وجود توزیع 400 نمونه ای پرسشنامه فقط 359 نفر حاضر به پاسخگویی شدند که اطلاعات مورد نیاز از آن ها استخراج گردید. مهم ترین نتایج حاصل از آزمون رابطه بین متغیرهای تحقیق نشان داد که؛ سرمایه اجتماعی شهروندان بر احساس امنیت اجتماعی آن ها تاثیر گذار است. هم چنین بین سه بعد از چهار بعد اندازه گیری شده از سرمایه اجتماعی در این تحقیق یعنی اعتماد اجتماعی، شبکه مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی با احساس امنیت اجتماعی تفاوت معنی داری مشاهده گردیده است و این تفاوت در بعد هنجار عمل متقابل مشاهده نشد. ضمن این که بین متغیرهای زمینه ای جنس، سن، وضعیت تاهل، شغل، مقطع تحصیلی ومیزان هزینه خانواده با احساس امنیت اجتماعی دراین تحقیق هیچ گونه رابطه معنی داری ملاحظه نگردید.در انجام تحلیل رگرسیون چند متغیره در این تحقیق در مجموع پنج متغیر سن، مشارکت اجتماعی، هنجار عمل متقابل، هنجار اعتماد و آگاهی وارد معادله گردیدندکه از میان آن ها دو متغیر آگاهی و اعتماد درمعادله باقی ماندند، بطوری که ضریب تبیین آن ها برابر 36 درصد و درمجموع با توجه به بتای استاندارد شده، میزان اثر آگاهی 0.48 درصد و میزان اثر اعتماد 0.25 درصد می باشد.

بسیاری از صاحب نظران معتقدند که مدیران شخص اول، زیربنا یا سنگ بنای یک سازمان هستند و برای دست یابی به بهره وری در سطح مطلوب، باید مستعدترین افراد برای تصدی این مسوولیت انتخاب شوند. در این تحقیق به بررسی میزان قدرت طلبی مدیران پایه و میانی دانشگاه های دولتی تبریز با تاکید بر نظریه های ماکس وبر، میشل فوکو و از دیدگاه سازمانی، به مفاهیم تعهد سازمانی و امنیت شغلی پرداخته شده است. جامعه آماری، شامل کارکنان و مدیران پایه و میانی دانشگاه های دولتی شهر تبریز است و اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه از بین کارکنان و مدیران سه دانشگاه دولتی تبریز، صنعتی سهند و تربیت معلم آذربایجان (شهید مدنی) شهر تبریز جمع آوری شده است. شیوه نمونه گیری از نوع طبقه ای متناسب به شکل چند مرحله ای و حجم نمونه برابر 300 نفر می باشد مدیران مورد مطالعه تمام شماری شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بین سن، سابقه مدیریت و رتبه علمی و میزان قدرت طلبی مدیران پایه و میانی رابطه معنی دار وجود ندارد. اما بین دسترسی به اطلاعات سازمان، گرایش به انضباط، تعهد سازمانی و امنیت شغلی مدیران با میزان قدرت طلبی مدیران پایه و میانی رابطه معنی دار وجود دارد. این روابط متوسط و معکوس هستند. نتایج رگرسیون چندگانه نشان می دهدکه متغیر دسترسی به اطلاعات درسازمان توسط مدیر، نقش بسیار مهمی درپیش بینی قدرت طلبی مدیران دارد. می توان گفت که سه متغیر دسترسی به اطلاعات سازمان، گرایش به انضباط و تعهد سازمانی قادرند 33 درصد از واریانس متغیر قدرت طلبی مدیران را پیش بینی کنند.

هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه میزان مصرف رسانه و میزان ناهنجاری رفتاری دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر میانه است. تحقیق از نوع کمی با تکنیک پیمایش است و پرسشنامه ابزار گردآوری اطلاعات بوده است. کل جامعه آماری ما 3703 نفر بود که از این تعداد 349 نفر به عنوان نمونه آماری به روش تصادفی انتخاب شده اند. دراین مطالعه، رابطه میزان ناهنجاری رفتاری دانش آموزان با برخی از متغیرها مانند میزان مصرف (برنامه شبکه های خارجی تلویزیون، سایت های اینترنتی، بازی های رایانه ای)، منطقه مسکونی و جنسیت معنی دار بوده و فرضیات تحقیق در این موارد تایید شده است. اما رابطه معنی داری میان متغیر ملاک و متغیرهای پیش بین هم چون میزان مصرف (برنامه شبکه های داخلی تلویزیون، رادیو، سینما، روزنامه، مجله، کتاب) وجود نداشته است. نتایج به دست آمده حاکی از این است که به ترتیب متغیرهای برنامه شبکه های خارجی تلویزیون، سایت های اینترنتی، بازی های رایانه ایی، سینما، کتاب) منطقه مسکونی و جنسیت بیشترین تاثیر را در میزان ناهنجاری رفتاری دانش آموزان دارند و بیشترین تغییرات متغیر ملاک را تبیین می کنند و بقیه متغیرها از معادله خارج شده اند. به طورکلی می توان نتیجه گرفت که میزان ناهنجاری رفتاری دانش آموزان با میزان مصرف رسانه ارتباط تنگاتنگی دارد.

هدف این پژوهش، تعیین عوامل اجتماعی مرتبط با میزان سازگاری زناشویی است. خانواده نخستین و منحصر به فرد ترین نهاد اجتماعی است که سلامت و موفقیت جامعه مرهون پویایی و رضایت مندی اعضای آن است. سازگاری زناشویی حالتی است که طی آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت مندی نموده و بدون شک یکی از عوامل بسیار مهم و حیاتی این رضایت مندی، میزان سازگاری زوجین در ارتباط با عوامل اجتماعی است. محقق با هدف شناخت رابطه عوامل اجتماعی (طول مدت نامزدی، طول مدت ازدواج، سن معلمان هنگام ازدواج، پای بندی به اعتقادات دینی، پایگاه اجتماعی، نسبت خویشاوندی، نحوه آشنایی با همسر، نحوه گذران اوقات مشترک) با میزان سازگاری زناشویی در بعد نظری ازنظریه های نیازهای مازلو، همسان همسری برگس و طول مدت ازدواج میشل آندره برای تبیین روابط متغیرهای پژوهش بهره جسته است. روش تحقیق، پیمایش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری آن معلمان متاهل مدارس راهنمایی در شهر مرند که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم نمونه 230 زوج به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند، می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه مقیاس سازگاری زوجین گراهام اسپینر و اریک ای فیلسینگر است. داده های حاصل شده با استفاده از نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به منظور آزمون فرضیه ها؛ متناسب با سطوح سنجش متغیرها از آزمون مقایسه میانگین، T مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که سازگاری زناشویی در بین افراد مورد مطالعه برابر 80.41±15.51 بود. اختلاف معنی داری بین عواملی چون نسبت خویشاوندی، گذران اوقات مشترک، پایگاه اجتماعی و پای بندی به اعتقادات دینی با سازگاری زناشویی وجود دارد (P<0.05).

جامعه شناسان براین باورند که هویت امری اجتماعی-تاریخی است و در طول زمان نیروهای متفاوتی در ساخت آن نقش دارند. در جوامع سنتی مذهب، خانواده و قومیت از مهم ترین عوامل موثر بر هویت افراد محسوب می شدند، اما در جوامع مدرن عواملی مانند سرمایه فرهنگی که دستاورد خود افراد جامعه است، هویت آن ها را بر می سازد. بنابراین امروزه سرمایه فرهنگی تاثیر زیادی بر شکل گیری هویت های جمعی دارد. پژوهش حاضر تلاشی است در راستای تبیین رابطه سرمایه فرهنگی دانشجویان باشکل گیری ابعاد هویت جمعی تحت تاثیر قومیت آن ها. برای نیل به این هدف چارچوب نظری این پژوهش، به کمک تلفیقی از نظریات کاستلز، گیدنز و تامپسون تدوین گردید. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه کردستان درسال تحصیلی 90–1389 می باشد که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای نسبی 300 نفر از آن ها انتخاب گردید. نتایج پژوهش گویای آن است که در میان دانشجویان کرد، سرمایه فرهنگی بیشترین ضریب همبستگی را با هویت قومی دارد و در میان دانشجویان غیر کرد، بیشترین ضریب همبستگی سرمایه فرهنگی در رابطه با هویت جهانی است.

رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از جمله پدیده های مهم و شایان توجهی است که ازنیازهای جامعه امروز و ضرورت های اساسی برای فرد و جامعه به شمار می آید. بر این اساس، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی جامعه شناختی میزان رعایت قوانین راهنمایی ورانندگی بین رانندگان حاشیه نشین وغیرحاشیه نشین شهر میانه است برای تعیین رابطه بین متغیرهای مذکور از تئوری های قانون گریزی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی استفاده شده است.فرضیه کلی تحقیق تعیین میزان رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی وعوامل مرتبط برآن بین رانندگان حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین است. روش تحقیق پیمایشی وابزار اندازه گیری پرسشنامه بسته پاسخ است. جامعه آماری این پژوهش رانندگان 18 تا 75 سال است که تعداد کل این جمعیت 67914 نفر بوده که از این تعداد 381 نفر با استفاده از فرمول حجم نمونه و روش نمونه گیری هدف مند به عنوان نمونه انتخاب شده اند. اطلاعات پرسشنامه توسط نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه ها، به تناسب سطح متغیرها ازآزمون مقایسه میانگین با دونمونه مستقل، آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است.نتایج تحقیق رابطه بین اکثر متغیرهای اصلی تحقیق و میزان رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی را تایید می کند. نتیجه نهایی این که متغیرهای مستقل مورد استفاده در پژوهش حاضر 20.3 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند دربین متغیرهای مستقل تاثیر تعهد اجتماعی بر متغیر وابسته بیشتر از سایر متغیرها است.

دنیایی که در آن زندگی می کنیم هر روزه درحال تغییر است، جهانی شدن فناوری اطلاعات وارتباطات، نقل و انتقال سریع تجربیات، دستاوردهای جوامع و اشاعه فرهنگ خاص مصرف، بررسی جنبه های مختلف این جهانی شدن از جمله جنبه های نرم افزاری (محتوای)، مصرف رسانه ای، جامعه اطلاعاتی و به خصوص اصلاح الگوهای مصرف حائز اهمیت اساسی است. تاکید جوامع بر استفاده از پتانسیل های این فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در جهت شتاب دهی به توسعه اقتصادی و ارتقای سطح زندگی مردم مهم و قابل توجه می باشد. این روند با الکترونیکی کردن امور و آنی و سریع سازی انتقال اطلاعات باعث از بین رفتن عامل زمان، مکان و کنترل هزینه ها شده، که این رشد شتابان نیازمند سازماندهی و فرهنگ سازی سریع با توجه به نیازهای روز افزون می باشدکه برای هرچه بهتر بهینه کردن این صنعت ارائه راهکارها مناسب ضروری می باشد.بسیج منابع، سرعت، دقت و همه جانبه نگری در مدیریت این منابع، ضرورت هایی است که پیش روی کارشناسان وعالمان اجتماعی قرار دارد. بنابراین این مقاله نتیجه پژوهشی است که پس از شرح ویژگی های جهانی شدن با رهیافت اکتشافی، با تکنیک مصاحبه (دلفی) با مطلعان و کارشناسان اجتماعی به بررسی بعدی از جهانی شدن فناوری اطلاعات و ارتباطات می پردازد تا بدین ترتیب با بهره گیری از نظرات عالمان اجتماعی، رهیافت ها و راهکارهای اساسی درجهت هدایت و مدیریت بهتر این فناوری ها تعیین، تا قدم های اساسی برداشته شود، در نهایت با کدگذاری باز بر روی مصاحبه های انجام شده با اساتید 10 مولفه اساسی و کلیدی با توجه به فرضیات ارائه شد که نتایج در قالب راهبردها ارائه گردید که تمام فرضیات تحقیق مورد تایید قرار گرفت.

توسعه اجتماعی مفهومی است که با چگونگی شیوه زندگی افراد در ارتباط است، سبب بالابردن سطح زندگی افراد جامعه می شود و در زمینه های مسکن، اشتغال، آموزش و اوقات فراغت در ارتباط می باشد. توسعه اجتماعی گامی است در جهت ایجاد امینت در جامعه در بین شهروندان که موجب ایجاد تعادل و توازن در جامعه می شود. هدف این مقاله اندازه گیری و ارزشیابی شاخص های توسعه اجتماعی و نشان دادن سطوح توسعه شهرستان های استان همدان از نظر بهره مندی فضاها و توسعه اجتماعی است. روش بررسی به صورت مقایسه ای و بااستفاده ازشاخص های اجتماعی می باشد. آمار و شاخص های مورد استفاده در این تحقیق از سالنامه های آماری در سال 1390 اخذ شده است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحلیل مقایسه ای و مدل مورد استفاده مدل TOPSIS می باشد. نتایج اولیه تحقیق نشان می دهد که با توجه به معیارهای درنظر گرفته شده برای سطح بندی شهرستان ها، شهرستان های بهار، همدان وملایر دررتبه های اول تا سوم، کبودرآهنگ و اسدآباد، تویسرکان، نهاوند در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.