مطالعات جامعه شناسی
سال:1395 | دوره:8 | شماره:30 |تعداد مقالات:8

واقعیت این است که هر کدام از دولت ها با برنامه های از پیش تعیین شده قصد دارند توسعه را در جامعه تحقق ببخشند. به همین خاطر طرح شعارکلیدی و محوری به عنوان نقشه راه از سوی دولت ها موضوعی است که نمی توان به سادگی از آن گذشت. آن چه که به عنوان فصل مشترک در برنامه های هر کدام از دولت ها است، تمرکز بر برنامه های اقتصادی است. به عبارتی، توجه به مسائل اقتصادی در برنامه های توسعه یکی از بخش ها، الزامات و سیاست های برنامه های توسعه کشوری به شمار می آید. در این مقاله به بررسی بخش اقتصادی برنامه سوم و پنجم توسعه با روش تحلیل گفتمان پرداخته شده است. در این تحلیل از رویکرد تحلیل گفتمان لاکلا و موف استفاده شده است. برنامه سوم توسعه که مربوط به گفتمان اصلاح طلب است برنشانه های «رابطه اقتصادی با کشورهای خارجی»، «عدم تمرکز دولتی» و «مشارکت بخش های غیردولتی (خصوصی و تعاونی)» تاکید دارد؛ در حالی که در مقابل آن، برنامه پنجم توسعه که مربوط به گفتمان اصولگرا هست بر نشانه های «اقتصاد مقاومتی»، «هدف مندی یارانه ها»، «درآمدهای مالیاتی و عمومی»، «اصلاح الگوی مصرف» و «اقتصاد اسلامی» استوار است.

شکل گیری فرهنگ بستگی به دلایل به وجود آمدن سازمان و جایگاه آن در جامعه و عوامل موفقیت آن از قبیل کارآیی، کیفیت ارائه خدمات، ابداع و نوآوری، تلاش زیاد و وفاداری نسبت به سازمان دارد. وقتی سازمان متولد می شود، تلاش زیادی از طرف کارکنان برای موفقیت سازمان صورت می گیرد. با توجه به نقش فرهنگ سازمانی در افزایش کیفیت مراقبت های درمانی، توجه به متغیر های تاثیرگذار بر آن اهمیت فوق العاده ای دارد. در این بین توان مندی اجتماعی یکی از متغیر هایی است که بر فرهنگ سازمانی تاثیرگذار بوده و کنش های معین افراد را در درون ساختار تسهیل می کند؛ بر همین اساس نیز هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی از دیدگاه کارشناسان صنعت قطعه سازی خودرو می-باشد. این تحقیق با توجه به هدف آن کاربردی بوده اما بر اساس روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. نمونه آماری این تحقیق شامل 425 نفر از کارشناسان صنعت قطعه سازی خودرو شاغل در بخش های مختلف شهرک های صنعتی تبریز می باشد. در این مقاله برای گردآوری مبانی نظری و ادبیات پژوهش از فیش تحقیق استفاده شده است؛ هم چنین برای گردآوری داده ها جهت آزمون فرضیه های تحقیق از دو پرسشنامه استفاده گردیده که پس از بررسی روایی و پایایی در بین نمونه آماری تحقیق توزیع شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد توان مندی اجتماعی با ضریب استاندارد شده 79/0 و مقدار t 63/12 بر فرهنگ سازمانی تاثیر دارد. هم چنین سرمایه اجتماعی با ضریب 603/0 بر فرهنگ تداوم، با ضریب 529/0 بر فرهنگ رسالتی، با ضریب 802/0 بر فرهنگ مشارکتی و با ضریب 581/0 بر فرهنگ سازگاری تاثیر دارد. بر همین اساس پیشنهاد شده که مدیران با تفویض اختیار بیشتر به کارشناسان صنعت قطعه سازی خودرو، تشکیل تیم های کاری مختلف و ایجاد احساس اعتماد بیشتر به مجموعه و همکاران، سرمایه اجتماعی را تقویت نموده تا از طریق آن فرهنگ سازمانی تقویت شده و از مزایای فرهنگ قوی استفاده شود. محدودیت دیگر این تحقیق، به محدود بودن نمونه آماری آن باز می-گردد؛ نمونه آماری تحقیق حاضر فقط شامل 425 نفر از کارشناسان صنعت قطعه سازی خودرو بوده است که با در نظر گرفتن تعداد شاغلان در این شغل، این تعداد کم به نظر می آید؛ بنابراین بایستی در تعمیم نتایج تحقیق به کل جامعه احتیاط بیشتری صورت گیرد. نتایج به دست آمده برای این تحقیق با محدودیت هایی همراه بوده است که از جمله می توان به استفاده از پرسشنامه اشاره نمود که با توجه به محدودیت های پرسشنامه در تشخیص وضعیت واقعی و موجود، پیشنهاد می گردد تا در تحقیقات بعدی ضمن استفاده از پرسشنامه، از ابزارهای دیگری نیز برای جمع آوری داده ها استفاده گردد.

مفهوم سرمایه اجتماعی یک مفهوم فرا رشته ای است که اخیراً مورد توجه بسیاری از شاخه های علوم انسانی قرار گرفته است این مفهوم در واقع پل ارتباطی مهمی بین اقتصاد، جامعه شناسی و علوم سیاسی است. سرمایه اجتماعی ناشی از وضعیت فرهنگی و اجتماعی موجود است، در واقع سرمایه اجتماعی یکی از شاخص های مهم وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه است. سرمایه اجتماعی نقش موثری در کاهش هزینه فعالیت ها و موفقیت افراد در دست یابی به اهداف خود دارد. تحقیق حاضر با بهره گیری از نظریات سرمایه اجتماعی نظریه پردازان مختلف سرمایه اجتماعی بامحوریت نظریات جیمزکلمن، به بررسی تجربی فرضیه رابطه بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانشجویان پرداخته است. برای بررسی این رابطه از یک نمونه 380 نفری از دانشجویان دانشگاه کردستان شهر سنندج استفاده شده است که در سال تحصیلی 88-1387 مشغول به تحصیل بودند. روش تحقیق به صورت پیمایشی انجام گرفته و دانشجویان به پرسشنامه که با استفاده از نظریات مربوطه طراحی شده بود پاسخ داده اند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی و موفقیت تحصیلی دانشجویان ارتباط معناداری وجود دارد، هم-چنین در بین سازه های متغیر سرمایه اجتماعی، روابط درون خانواده بیشترین تاثیر را به موفقیت تحصیلی دانشجویان داشته است.

بر اساس گزارش یونسکو در سال 2007، ایران جز پنج کشور برتر از نظر میراث فرهنگی و جز ده کشور اول در زمینه پتانسیل جذب گردشگر بین المللی در جهان می باشد. مساله اصلی این می باشد که چرا با توجه به پتانسیل بالایی ایران در زمینه جذب گردشگر، در این امر، به موفقیتی دست نیافته است. بررسی پیشینه مطالعات دراین زمینه نشان می دهد که صنعت گردشگری در ایران دارای فرصت ها و محدودیت هایی می باشد. به همین منظور در این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل به بررسی فرصت ها و محدودیتهای صنعت گردشگری در ایران پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که قدمت و تمدن ایرانی، اکوتوریسم مناسب و منحصر به فرد، وجود فرقه ها و مذاهب مختلف و هزینه های کم گردشگری در ایران از مهم ترین فرصت ها و پتانسیل های گردشگری در این کشور می باشد. هم چنین، وجود محدودیت های سیاسی و برنامه ریزی، اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی، محدودیت های زیربنایی و متمرکز شدن صنایع و خدمات در چند شهر بزرگ، محدودیت های فرهنگی و مذهبی، محدودیت های مرتبط با تبلیغات و رسانه و محدودیت در زمینه آموزش از جمله مهم ترین چالش ها و محدودیت های صنعت گردشگری در ایران می باشد.

انسان سالم می تواند به عنوان محور توسعه همه جانبه جامعه که هدف اصلی جامعه امروزی هست نقش ایفا نماید. در این میان، دانشجویان به عنوان رکن اصلی و معماران آینده جامعه نقش غیر قابل انکاری در توسعه و تعالی جامعه دارند. با توجه به اهمیت سبک زندگی سلامت محور در بین دانشجویان، در این تحقیق به بررسی ابعاد سبک زندگی سلامت محور و عوامل اجتماعی مرتبط با آن در بین دانشجویان دانشگاه تبریز پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق تمام دانشجویان در حال تحصیل دانشگاه تبریز درسال 1394 می باشدکه از بین آن ها تعداد 377 نفر بااستفاده ازفرمول نمونه گیری کوکران انتخاب شده اند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کتبی استفاده شده است. سرمایه اجتماعی در سه بعد شبکه اجتماعی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه بر اساس چارچوب نظری و نتایج به دست آمده از انجام تحلیل عامل اکتشافی سبک زندگی در پنج بعد که عبارت است از: ورزش، معاینات پزشکی و خود سنجی، تغذیه مناسب، تغذیه نامناسب و مصرف مواد اعتیادآور طبقه بندی شدند. جهت آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که بین ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی (شبکه اجتماعی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی) با سبک زندگی سلامت محور رابطه معنی داری وجود دارد.

این پژوهش باهدف مطالعه « تحلیل نشانه شناختی ارزش های فرهنگی-اجتماعی کارتون های خارجی پخش شده از شبکه 5 سیما، انجام گرفته است. از میان 117 فیلم پخش شده از شبکه 5 سیما (به عنوان جامعه آماری) با نظرخواهی از 5 کارشناس حوزه سینما و تلویزیون در خصوص مهم ترین انیمیشن سال (درمحدوده 10ساله 84-1393)، تعداد 10 فیلم (هرسال یک فیلم) به عنوان نمونه موردی، برای انجام تحقیق انتخاب گردید. طی تجزیه و تحلیل کارتون هایی که از سه قاره آمریکا، اروپا و آسیا به عنوان نمونه-های آماری انتخاب شدند، معین گردید، از مجموع 212 فراوانی شناسایی شده در نمونه های آماری کارتون های آمریکایی، «ارزش خیر خواهی» با 42 فراوانی برابر با 20% با سهم زمانی 946 ثانیه برابر با 23%، ارزش جهان گرایی با 39 فراوانی برابر با 18% با سهم زمانی 742 ثانیه 18%، ارزش امنیت با 32 فراوانی برابر با 15% با سهم زمانی 588 ثانیه 14%، سه ارزش برجسته شده ایی هستند که از شبکه 5 سیما طی سال های 84-1393پخش شده اند. این در حالی است که از مجموع 53 فراوانی شناسایی شده در نمونه های آماری کارتون های اروپایی، ارزش «خیر خواهی» و ارزش «سنت » هر کدام با 15 فراوانی برابر با 28% با سهم زمانی 234 ثانیه برابر با 27% و 169 ثانیه برابر با 19%، ارزش جهان-گرایی با 7 فراوانی برابر با 13% با سهم زمانی 153 ثانیه برابر با 18% از برجسته ترین ارزش های فرهنگی-اجتماعی هستند. در نتیجه، در بررسی و مطالعه ارزش های فرهنگی اجتماعی، کارتون های خارجی که از شبکه 5 سیما طی سال های 84-1393 از برنامه«تماشا خانه» پخش شد ، از مجموع کل 293 سطح و درصد فراوانی، ارزش های فرهنگی، اجتماعی در کارتون های خارجی، ارزش « خیر خواهی» با 63 مورد برابر با 21%، ارزش « جهان گرایی » با 52 فراوانی برابر با 18%، ارزش «امنیت» با 41 فراوانی برابر با 14%، ارزش «سنت» با30 فراوانی برابر با 11%، ارزش «قدرت» با 24 فراوانی، «سایر ارزش ها» و «استقلال» با 23 فراوانی هر کدام برابر با 8%، «پیشرفت» با 23 فراوانی برابر با 5 %، انگیزش با 10 فراوانی برابر با 3 %، لذت طلبی با 7 فراوانی و همنوایی با 5 فراوانی هر کدام برابر با 2% در مرتبه های بعدی ارزش های فرهنگی-اجتماعی قرار دارندکه به عنوان ارزش فرهنگی-اجتماعی برجسته شده در کارتون های خارجی، مورد مشاهده قرار گرفتند.

هدف از انجام این تحقیق بررسی آسیب شناختی اجتماعی بالا رفتن سن ازدواج از دیدگاه دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه می باشد. جامعه آماری، دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه به تعداد 4631 نفر بوده و برای تحقیق مورد نظر، بر اساس فرمول کوکران، تعداد 364 نفر به-عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای نمونه گیری جاز روش خوشه ای استفاده شد. ابزار تحقیق در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که اعتبار آن به صورت صوری و پایایی آن از طریق پیش آزمون و آلفای کرونباخ در مجموع 87/0 به دست آمد. طبق یافته ها، دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه عوامل تاثیر گذار بر بالا رفتن سن ازدواج را در درجه اول عوامل اجتماعی، دوم اقتصادی و سوم فرهنگی می دانند و متغیر های سطح تحصیلات والدین و وضعیت اشتغال دانشجویان با مجموع عوامل سه-گانه رابطه معناداری ندارد.

طی دهه های اخیر، «رضایت شغلی کارکنان» به طور فزاینده ای مورد توجه مدیران و نظریه پردازان سازمانی قرار گرفته است، به طوری که تحقیقات بسیاری در زمینه شناخت عوامل موثر بر آن انجام شده است. ازاین رو، پژوهش حاضر باهدف شناسایی «تاثیر هوش هیجانی بر رضایت شغلی کارکنان اداره گاز» انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت پیمایشی است. بدین منظور پرسشنامه ای برای سنجش این متغیرها طراحی شد و پس از اطمینان از اعتبار و پایایی ابزار اندازه گیری در میان نمونه ای متشکل از 235 نفر از کارکنان اداره گاز توزیع شد. داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss با آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بین هوش هیجانی و ابعاد آن با رضایت شغلی کارکنان اداره گاز رابطه معنی داری وجود دارد.