مطالعات جامعه شناسی
سال:1393 | دوره:6 | شماره:22 |تعداد مقالات:8

از بدو شکل گیری جوامع انسانی، زنان در اسارت مردان بوده اند. آنان سرکوب را در زمان ها و مکان ها و شرایط اجتماعی گوناگون به شیوه های مختلف تجربه می کنند. ستم و سرکوب تجربه ای است که زنان در نظامی مبتنی بر سلطه از سر می گذرانند. فرودستی زنان و سرکوب ایشان بخشی از بنیان جامعه مردسالار است. زنان از هنگام تولد به گونه ای تربیت می شوند که فرمانبردار مردان باشند. این مقاله به مطالعه رابطه بین میزان اطاعت زنان از مردان و عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن در مشکین شهر پرداخته است. جامعه آماری تحقیق، زنان متاهل مشکین شهر بوده و طبق فرمول کوکران نمونه آماری تحقیق 383 زن متاهل می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه بود. پایایی پرسشنامه ضریب بالایی (0.828) را جهت ادامه مطالعه نشان داد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق که به دو روش آمار توصیفی و استنباطی انجام شد این نتایج حاصل گردید. بین میزان برخورداری زنان از منابع ارزشمند، میزان دینداری زنان و نوع نگرش زنان به کالاشدگی شان در ساختار خانواده با میزان اطاعت آنان از مردان رابطه معناداری وجود داشت. اما بین اعمال فن آوری و تکنولوژی های فراروی از بدن با میزان اطاعت زنان از مردان رابطه ای وجود نداشت.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه کلیشه های جنسیتی با گرایش به مشارکت اجتماعی در بین دانشجویان دختر دانشگاه آزاد شهر میاندوآب می باشد. این تحقیق با توجه به اهداف، ماهیت و نحوه انجام در زمره تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق 1300 نفر، که از بین آن ها با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی و بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران، حجم نمونه، برابر با 297 به عنوان پاسخگویان تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد که داده های آن را با استفاده از برآوردهای نرم افزار spss نسخه 20، و بر اساس روش های آماری مطابق با فرضیات تحقیق، شامل همبستگی پیرسون، آزمون T و آزمون F و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافته های تحقیق حاکی از این است که بین کلیشه های جنسیتی سنتی و مدرن و میزان گرایش به مشارکت اجتماعی به ترتیب با سطح معناداری (0.10) و (0.098) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. ولی با متغیر سن چنین رابطه ای وجود ندارد. بین کلیشه های جنسیتی مدرن و پایگاه اجتماعی با سطح معنا داری (0.42)، بین مشارکت اجتماعی و نوع قومیت با سطح معنا داری (0.22) تفاوت معنی داری وجود دارد. هم چنین بین وضعیت تاهل و میزان گرایش به مشارکت اجتماعی و بین کلیشه های جنسیتی سنتی و پایگاه اجتماعی تفاوت معنی داری وجود نداشت.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی مقایسه ای میزان احساس امنیت اجتماعی در میان بیمه شدگان و بیمه نشدگان روستایی آذربایجان شرقی می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر ماهیت، توصیفی- پیمایشی و از نظر روش، پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش مشمولین به عضویت اختیاری در صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر می باشند که برابر آمار اعلام شده از طرف این صندوق تعداد آن ها 177497 نفر می باشد. حجم نمونه آماری پژوهش با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردیده که برابر با 384 نفر از بیمه شدگان و بیمه نشدگان روستایی آذربایجان شرقی است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شد که روایی آن با تایید اساتید و داوران امر حاصل شد و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 0.93 می باشد. در پژوهش حاضر با توجه به متغیرهای تحقیق شش فرضیه مطرح شد و میزان احساس امنیت اجتماعی پاسخگویان در ابعاد مالی، جانی، آبرویی و کل براساس متغیرهای سن، جنس، سطح تحصیلی، بعد خانوار، وضعیت تاهل، وضعیت بیمه ای مورد بررسی قرار گرفت که یافته های پژوهش نشان می دهد تفاوت معنی داری در میزان احساس امنیت اجتماعی بیمه شدگان و بیمه نشدگان وجود دارد.

تحقیق حاضر در راستای پاسخ به این پرسش اساسی است که «تغییرات درون مایه و جوهر اجتماعی فرهنگی، متن و محتوی بخش نخست منظومه حیدربابایه سلام درمقایسه با بخش دوم آن چگونه است؟» تحقیق حاضر از نوع مطالعات ناهمزمان یا تاریخی است که با بهره گیری از روش های اسنادی و تحلیل محتوی به مقایسه بخش نخست و دوم منظومه حیدربابایه سلام از دیدگاه مردم شناسی می پردازد. در این مقاله جلوه های فرهنگ عامه درمنظومه نخست حیدربابایه سلام در مقایسه با بخش دوم آن، از دید مردم شناختی مورد تحلیل قرارگرفته است. رویکردهای نظری استفاده شده دراین تحقیق نظریات ترنر از انسان شناسی نمادین و تفسیری و رویکرد شخصیتی فروید می باشد.به طور کلی محتوی بخش نخست منظومه حیدربابایه سلام، فضایی نوستالژیک است؛ که در نتیجه دوری چندین ساله شاعر از زادگاه اصلی خود شکل گرفته است. درمنظومه نخست در تصاویری که شاعر ارائه می دهد شور و حال دوران کودکی و جنب و جوش آن دوران به وضوح نمایان است، حال آن که از بند 45 منظومه نخست حیدربابایه سلام، شعر رنگ و بوی پیری و نصیحت گونه به خود می گیرد که این حالت در منظومه دوم حیدربابایه سلام بیشتر خود را نشان می دهد، هم چنین عناصر فرهنگ عامه در منظومه نخست حیدربابا بسیار غنی تر و پر بار تر از منظومه دوم می باشد. اعتراض و شکایت شاعر در منظومه نخست حیدربابایه سلام بیشتر از پیری و مرگ انسان ها بوده حال آن که درمنظومه دوم حیدربابایه سلام این اعتراض شاعر به تجدد گرایی و به تبع آن تغییر در هنجارها و ارزش های حاکم آن می باشد. در این مقاله چگونگی تغییرات در ارزش ها و هنجارها در دو منظومه نخست و دوم حیدربابایه سلام به طور ویژه با فرایند چهار مرحله ای درام اجتماعی ترنر بررسی شده است.

این بررسی به شیوه روند پژوهی به مطالعه ارتباط معنادار و نقش و کارکرد آمیزش جنسی در ارتباط با همسری زنان و مردان خوزستانی در سال 1394 می پردازد. از دو نظریه کارکردگرایی و تئوری تحلیل تبادلی اریک برن (1964) استفاده شد. جامعه آماری شامل زنان و مردان مراجعه کننده به مراکزی چون دادگاه های خانواده، کلانتری ها و نهادهای دولتی و با روش نمونه گیری در دسترس و تصادفی جمعا 70 زن و مرد بودند. پژوهش نشانگر ارتباط معنادار بین کارکردهای کنش آمیزش جنسی و نوع ارتباط تبادلی همسران بوده که دراین میان متغیرهای مداخله گر سن در جهت مثبت وطلاق درجهت منفی ارتباط معنادار و اثرگذار بر روی متغیرهای اصلی بررسی داشتند. متغیرهای سن و سواد در تقویت ارتباط تکمیل کننده بین من شخصیت همسران و بهره وری مناسب از کارکردهای کنش جنسی در جهت تداوم این ارتباط موثر خواهند بود. شغل فاقد ارتباط معنادار و طلاق را می توان نتیجه بد کارکردی آمیزش جنسی و ارتباط تبادلی قطع کننده من والد کودکی همسران دانست.

ناهنجاری های رفتاری از جمله عواملی هستند که به تدریج نظم اجتماعی را مختل می سازند بنابراین بررسی و شناخت علل ناهنجاری در هر اجتماعی می تواند در تصحیح روند جامعه پذیری و نظم اجتماعی موثر باشد. این مساله با توجه به جوانی جمعیت کشورمان اهمیتی مضاعف پیدا می کند. برای بررسی مشکلات یاد شده ابتدا باید علل و عوامل آن را به درستی شناخت. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با ناهنجاری رفتاری دانشجویان شهر هریس در سال تحصیلی 93-1392 انجام گرفته است. تحقیق از نوع پیمایشی است و از نظر زمانی مقطعی بوده و از نظر دامنه پهنانگر می باشد و از حیث هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد و پیام نور شهر هریس که برابر 1600 نفر می باشد، تشکیل می دهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 300 نفر مشخص گردید. نمونه گیری به شیوه تصادفی طبقه ای صورت گرفته و برای جمع آوری اطلاعات از ابراز پرسشنامه استفاده شد. اطلاعات به دست آمده ابتدا به صورت توزیع فراوانی توصیف و سپس با استفاده از آزمون F، T و r پیرسون تحلیل شدند. یافته های تحقیق نشان می دهند که بین عملکرد خانواده و ناهنجاری های رفتاری دانشجویان رابطه وجود دارد. بین میزان دینداری افراد و ناهنجاری افراد و ناهنجاری رفتاری دانشجویان رابطه وجود دارد. بین کجرو بودن دوستان و ناهنجاری رفتاری دانشجویان رابطه وجود دارد. بین جنسیت و ناهنجاری رفتاری دانشجویان تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بین سطح تحصیلات والدین و ناهنجاری رفتاری دانشجویان تفاوت معنی داری وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی موثر بر احساس امنیت اجتماعی با روش تحقیق پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه های شهر جهرم می باشد که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 372 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. داده های لازم با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی جمع آوری شد و پایایی و اعتبار پرسش ها سنجش شد و با روش های آمار توصیفی و استنباطی ارتباط هر یک از متغیرها با احساس امنیت اجتماعی سنجش و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که بین بومی بودن و غیر بومی بودن دانشجویان و نوع دانشگاه با احساس امنیت اجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون بیانگر رابطه معنادار بین وضعیت دانشگاه، شایعه پراکنی و مشارکت اجتماعی به عنوان متغیر های مستقل با احساس امنیت اجتماعی است. بر اساس داده های رگرسیونی متغیرهای وضعیت دانشگاه، شایعه پراکنی، مشارکت اجتماعی و بومی و غیر بومی بودن با ضریب تعیین 0.242 بر امنیت اجتماعی تاثیر دارند.

هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. بنابراین از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، روش تحقیق پیمایشی می باشد. جامعه آماری کلیه معلمان دوره ابتدایی شهرستان اردبیل (1957 نفر) می باشد و طبق فرمول کوکران برای جامعه نامحدود، حجم نمونه 321 نفر برآورد گردید. گفتنی است، روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده بود. برای جمع آوری اطلاعات از دو نوع پرسش نامه استاندارد و محقق ساخته استفاده شد. پرسشنامه سلامت اجتماعی (کییز) و عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی (محقق ساخته) که مقدار ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0.776 و 0.834 به دست آمده است که حاکی از پایایی سوال ها می باشد. برای خلاصه کردن داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و...) استفاده شد و در بخش آمار استنباطی برای بررسی روابط بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون، هم چنین از تحلیل واریانس و تی مستقل استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین سلامت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود دارد. بین متغیرهای بیگانگی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعهداجتماعی، مسوولیت پذیری و احساس امنیت محیط شهری با سلامت اجتماعی معلمان رابطه معناداری وجود دارد، ولی بین سن، تعداد فرزندان و میزان درآمد با سلامت اجتماعی معلمان رابطه معناداری وجود ندارد. هم چنین بین جنسیت و میزان سلامت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود ندارد. از طرفی بین سلامت اجتماعی معلمان بر حسب تحصیلات تفاوت معناداری وجود دارد.