مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات)
سال:1398 | دوره:30 | شماره:4 (پیاپی 120) |تعداد مقالات:8

هدف: شناسایی شاخص های علم سنجی گمراه کننده و گزارش رواج استفاده مجله های ایرانی از آنها. روش شناسی: تمامی 410 مجله ایرانی نمایه شده در وب سایت 35 شاخص علم سنجی مطالعه شدند. داده ها از وب سایت های شاخص ها و وب سایت مجله ها گردآوری و با استفاده از نرم افزار اکسل تحلیل شد. یافته ها: ویژگی های شاخص های گمراه کننده مانند از دسترس خارج شدن ناگهانی وب سایت، بسیار زیادبودن مجله های استفاده کننده، روش شناسی مبهم و غیرعلمی، ندادن اطلاعات دقیق تماس و نشانی موسسه، معرفی نکردن کادر علمی و اجرایی ارزیابی و محاسبه شاخص مجله ها، دریافت هزینه برای محاسبه شاخص مجله، و انجام سریع محاسبه مشخصه آنها شناخته شد. نام 410 مجله ایرانی در وب سایت 23 شاخص گمراه کننده وجود دارد. 49 عنوان مجله معتبر زیرنظر وزارت علوم و 101 عنوان مجله معتبر زیرنظر وزارت بهداشت دست کم یک شاخص گمراه کننده را در وب سایت خود آورده اند. 56% از مجله های استفاده کننده از شاخص های گمراه کننده وابسته به دانشگاه ها/موسسات علوم پزشکی هستند. نتیجه گیری: استفاده از شاخص های علم سنجی گمراه کننده برای اعتبار مجلات علمی زیان بار است و می تواند نام آنها را در فهرست مجلات چپاولگر و نامعتبر قرار دهد. لازم است دست اندرکاران این مجلات از نمایه شدن در چنین شاخص هایی بپرهیزند و به پایگاه های اطلاعاتی و استنادی معتبر روآورند.

هدف: شناسایی الگوهای سنجش کیفیت عملکرد کتابخانه های دیجیتالی به منظور استخراج معیار برای ارزیابی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی. روش شناسی: محتوای 18 مقاله از میان 66735 مقاله مرتبط با کیفیت سنجی خدمات کتابخانه های دیجیتالی از پایگاه های معتبر بین سال های 2000 تا 2018 براساس معیارهای کیفی مبتنی بر هدف، ارزیابی و مقالات نهایی انتخاب و تحلیل شد. به منظور یکپارچه سازی نتایج جستجو از نرم افزار اندنوت استفاده شد. اعتبارسنجی نتایج با استفاده از روایی صوری و نظر متخصصان بیرون از گروه پژوهش احراز شد. یافته ها: کیفیت سنجی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی دارای رویکرد ترکیبی شامل کاربردپذیری، کارکرد، و دسترس پذیری است. پژوهش ها در سه بعد به ترتیب 8/38%، 5/55% و 3/33% بود. نتیجه گیری: رویکرد ترکیبی به سبب بهره گیری از معیارهای پذیرفتنی برای ارزیابی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی مناسب است.

هدف: ارزیابی کتاب های ضرب المثل های ترکی منتشرشده در مناطق مختلف ایران از لحاظ رعایت معیارهای منابع مرجع. روش: فهرست نسبتا کاملی از کتب ضرب المثل های ترکی از فهرست اینترنتی کتابخانه ملی ایران فراهم و اصل آثار تهیه شد. با تدوین سیاهه وارسی پژوهشگرساخته حاوی معیارهای ارزیابی آثار مرجع از این دست، این کتب طبق این معیارها بررسی شدند. یافته ها: معیارهای کتاب های مرجع در تدوین آثاری که بررسی شد، به ویژه از نظر راهنمای جامع استفاده، ارجاعات داخل متن، نمایه های پایانی و ساختار مدخل ها در حد مطلوب رعایت نشده است. نتیجه گیری: لازم است برای تدوین چنین آثاری دستنامه تدوین شود و دانشگاهیان در تدوین آنها مشارکت کنند.

هدف: معرفی، دسته بندی، و نقد پژوهش ها درباره سیستم های بازشناسی و بازیابی اسناد چاپی فارسی و پیشنهاد یک سیستم بازیابی اسناد چاپی با رویکردی نو. روش شناسی: شیوه ای جدید با رویکرد جداسازی، طراحی و سپس پیاده سازی شده است. برای آموزش و آزمایش سیستم، پایگاه داده ای شامل تصویر 50 صفحه متن فارسی در 5 قلم مختلف فراهم آمد. از نیمی از این داده ها برای آموزش و نیمی دیگر برای آزمایش سیستم استفاده شد. یافته ها: سیستم های بازشناسی یا بازیابی سند چاپی فارسی از یکی از سه رویکرد مبتنی بر جداسازی، مبتنی بر شکل کلی کلمه، و رویکرد ترکیبی پیروی می کنند. این پژوهش یک سیستم مبتنی بر جداسازی پیشنهاد و پیاده سازی و نتایج ارائه شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد نظام پیشنهادی، روش مناسبی برای پیاده سازی نظام های بازشناسی یا بازیابی اسناد فارسی است.

هدف: اکتشاف، تحلیل، اعتباریابی، و شناسایی شایستگی های پرسشنامه کارآفرینی در عرصه سئو برای متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی. روش شناسی: این پژوهش کاربردی از روش تحلیل محتوای کیفی و پیمایشی استفاده کرده است. برآورد و کنترل حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری احتمالاتی تصادفی ساده انجام شد. روایی صوری پرسشنامه با نظر خبرگان رشته تایید و اعتبارسنجی عامل های مکنون و متغیرهای آن با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. پایایی پرسشنامه نیز با آزمون آلفای کرونباخ تایید شد. یافته ها: شش مقوله «مهارت های پایه فناوری اطلاعات»، «سئوی معمولی یا ارگانیک»، «سئوی خارجی سایت»، «سئوی پولی یا کلیکی»، «ابزارهای طراحی و مدیریت وب سایت» و «ارزش های افزوده علم اطلاعات و دانش شناسی در عرصه سئو»، اصلی ترین متغیرهای تاثیرگذار برای سنجش شایستگی های کارآفرینی در عرصه سئو برای دانش آموختگان علم اطلاعات و دانش شناسی است. نتیجه گیری: از یافته های این پژوهش می توان برای مطالعه، تحلیل، و بازنگری سرفصل های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور کارآفرینی در عرصه بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو استفاده کرد.

هدف: ارائه راهکار برای ارتقای مدیریت دانش از راه سنجش سطح بلوغ آن مدل براساس مدل زیمنس. روش شناسی: داده ها با پرسشنامه پژوهشگرساخته ای گردآوری شد که نمونه هدفمند 100نفره از کارکنان سازمان آن را پرکردند. یافته ها: همه مولفه های بلوغ مدیریت دانش به غیر از مولفه «تعلیم و آموزش» پایین تر از حد متوسط یافته شد. بلوغ مدیریت دانش در سازمان در سطح یک قرار دارد. نتیجه گیری: مولفه های بلوغ مدیریت دانش براساس دیدگاه کارشناسان ارزیابی و راهکارهایی برای ارتقای آن ارائه شده است.

هدف: بررسی رفتار اطلاع یابی نمایه سازان برای رفع نیازهای اطلاعاتی نمایه سازی پایان نامه ها. روش: جامعه آماری 35 نفر نمایه سازان شاغل در سازمان اسناد و کتابخانه ملی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران بوده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 5 گزینه ای در طیف لیکرت بود. داده ها با نرم افزار آماری اس پی اس اس تحلیل شد. یافته ها: 7 مولفه در رفتار اطلاعاتی نمایه سازان شناسایی شد. تنها مولفه «استفاده از نمونه مدارک مشابه» با میانگین پایین تر از حد متوسط (66/2) نیازهای اطلاعاتی نمایه سازان را برطرف نکرده است. میانگین کل به دست آمده از 8 مولفه 63/3 (بالاتر از متوسط) یافته و فرضیه پژوهش تایید شد. نتیجه گیری: پاسخ گویان تخصص و تجربه کافی دارند. رفتار اطلاع یابی آنها، میزان بالایی از نیازهای اطلاعاتی شان را در مراحل مختلف نمایه سازی برآورده می کند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.