مطالعات توسعه اجتماعی ایران
سال:1396 | دوره:9 | شماره:3 (مسلسل 35) |تعداد مقالات:8

مطالعه حاضر به بررسی الگوی علی ارتباط بین تعهد حرفه ای، جامعه پذیری سازمانی و افشای اسرار دانشجویان مدیریت در استان قزوین می پردازد. این تحقیق از لحاظ هدف کابردی و از لحاظ جمع آوری اطلاعات از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 820 نفر از دانشجویان مدیریت استان قزوین است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده و فرمول کوکران 86 نفر برآورد شد. داده ها و اطلاعات موردنیاز در این تحقیق مربوط به سال 95-1394 هستند که جهت گردآوری آن ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه با روش پانل متخصصان و پایایی آن با روش ضریب آلفای کرونباخ (0.85) ارزیابی شد. جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای تعهد حرفه ای، جامعه پذیری و افشار اسرار در بین دانشجویان رشته مدیریت از روش تحلیل رگرسیونی با رویکرد حداقل مربعات معمولی (OLS) و آزمون فرضیه استفاده شد. ضریب برآورد شده برای متغیرهای تعهد حرفه ای و جامعه پذیری دانشجویان مدیریت به ترتیب 0.129 و 0.721- به دست آمد. نتایج نشان داد که در سطح احتمال 0.05 (P<0.05) متغیر تعهد حرفه ای بر افشای اسرار توسط دانشجویان مدیریت اثر معناداری ندارد، اما متغیر جامعه پذیری سازمانی اثر منفی و معنی داری بر این متغیر (افشای اسرار) دارد. بدین مفهوم که افزایش میزان جامعه پذیری در بین دانشجویان رشته مدیریت منجر به کاهش افشای اسرار توسط آن ها می شود. مقادیر آماره F-statistic و ضریب تعیین (R2) نیز به ترتیب 12.01 و 0.723 برآورد شدند که معنی داری تحلیل واریانس و خوبی برازش انجام شده را نشان می دهند.

یکی از نهادهای اجتماعی در هر جامعه ای که نقش و انتظارات از نقش در آن حائز اهمیت است خانواده است. در خانواده شهری ایران اعضا خانواده دارای نقش های مهمی نسبت به یکدیگر هستند و متقابلا انتظار هر یک از اعضا از نقش های سایرین هم مورد توجه می باشد و تعدد نقش های والدین که بعضا به تعارض نقش ها می انجامد از یک طرف و گذار خانواده شهری ایران از سنتی به مدرن از طرف دیگر منجر شده است که بین انتظاراتی که فرزندان از والدین دارند و انتظاری که والدین در ایفای نقش های خود دارند تفاوت ایجاد شود. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از لحاظ زمانی به صورت مقطعی، از لحاظ میزان ژرفایی، پهنا نگر، از بعد کارکردی پژوهش کاربردی و از بعد زمینه و قلمرو اجرا و نحوه جمع آوری داده ها میدانی در نظر گرفته شده است. ابزار اندازه گیری در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته جهت اخذ اطلاعات از مصاحبه شوندگان است. جامعه آماری مورد مطالعه این تحقیق، کلیه خانواده های شهر تهران در 22 منطقه شهرداری می باشند که تعداد آنها برابر با 2597731 خانواده با توجه به آمار سرشماری سال 1390 است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین نگرش به نوگرایی، نگرش به فردگرایی، و شکاف نسلی تفاوت معنی داری وجود دارد. در بعد شعائر و مناسک دینی نظیر نماز و روزه و ... شکاف نسلی وجود دارد.

جامعه پذیری بهداشتی فرد را به آموختن هنجارها، ارزش ها، مهارت ها، عقاید و الگوهای فکر و عمل به منظور تصمیم گیری بهینه رفتار های بهداشتی که همگی برای زندگی اجتماعی ضروری می باشند، قادر می سازد. جامعه پذیری اولیه بهداشتی، افراد را با مفاهیم عملی و کاربردی اولیه بهداشتی و مراقبت از خود آشنا می کند. نتیجه حاصل از جامعه پذیری رفتار بهداشتی مهارت سواد بهداشتی می باشد. این تحقیق با هدف بررسی جامعه شناختی نقش خانواده در جامعه پذیری بهداشتی و با استفاده از رویکردها و نظریات جامعه شناختی و پزشکی سعی براین داشته است تا به شناختی علمی دراین باره دست یابیم. از این منظر ضمن مروری بر فضای مفهومی موضوع از تئوری مطرح ومرتبط با موضوع با توجه به ماهیت بین رشته ای موضوع از نظریات جامعه شناسی، جامعه شناسی پزشکی و روانشناسی اجتماعی برای تبیین موضوع بهره گرفته شده است و باعنایت به فرضیاتی که از این تئوری ها اخذ شده، سعی در بررسی جامعه شناختی نقش خانواده در جامعه پذیری بهداشتی بوده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه برروی 608 نفر از سرپرستان خانوار شهر شیراز از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای با سطح خطای 0.05 و ضریب اطمینان 0.95 درصد انتخاب شده اند، اطلاعات و داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. نتایج بدست آمده حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها و انجام رگرسیون چند متغیره بیانگر آن است که متغیرهای آگاهی های اجتماعی خانواده، سرمایه فرهنگی، سواد سلامتی، حساسیت خانواده بر مسائل بهداشتی، دسترسی به وسایل ارتباطی، سبک تربیتی، ساختار ارزش خانواده بر ارتقای جامعه پذیری بهداشتی تاثیر دارند به تعبیری هفت متغیر از متغیرهای مستقل توانسته اند به میزان 42 درصد از واریانس جامعه پذیری بهداشتی را تبیین کنند.

این مطالعه به بررسی ارتباط میان توسعه اجتماعی و رشد اقتصادی کشورهای همجوار ایران و ترکیه می پردازد و به این منظور، وضعیت اقتصادی و اجتماعی این دو کشور را با استفاده از شاخص های مربوطه در دوره زمانی 1393-1375 مورد بررسی قرار داده و با تخمین مدل اقتصاد سنجی، رابطه مستقیم میان شاخص های اجتماعی و استانداردهای زندگی (جمعیت جویای کار، سلامت (امید به زندگی) و آموزش (هزینه های انجام شده در بخش آموزش)) در کنار شاخص های اقتصادی (صادرات، سرمایه) و رشد اقتصادی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. نتایج مقاله حکایت از این دارد که، شاخص های توسعه اجتماعی از عوامل اثر گذار در رشد اقتصادی کشورهای مذکور محسوب می شوند و به صورت میانگین یک واحد افزایش در شاخص های توسعه اجتماعی مورد استفاده در تحقیق حدود 3.5 واحد رشد اقتصادی این دو کشور را بهبود می بخشد که این عامل به خوبی نشان دهنده تاثیرپذیری بالای رشد اقتصادی از توسعه اجتماعی در کنار فاکتورهای اقتصادی می باشد. همچنین داشتن تاثیر بالای متغیر جمعیت جویای کار و امید به زندگی بر رشد اقتصادی میان متغیرهای مدل، نشان از تاثیر بالای سرمایه گذاری اقتصادی و سلامتی روی جمعیت، در رشد اقتصادی این دو کشور می باشد.

چگونگی مناسبات بین نسلها و عوامل موثر بر آن یکی از موضوعات اساسی در بررسی تغییرات اجتماعی در جوامع در حال توسعه است. از اینروست که شناسایی ابزارها و زمینه هایی که در راستای تقویت فرایند مذکور هستند می تواند کاربست مناسبی در ایجاد بسترهایی برای تعاملات مناسب بین نسلی، و در نهایت حفظ تمدن و فرهنگ، داشته باشد تغییرات الگوی گذران اوقات فراغت به عنوان یکی از شاخص های سبک زندگی یکی از این بسترهاست که با چگونگی مناسبات بین نسلها رابطه دارد. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی رابطه بین سطح توسعه یافتگی استان و الگوی گذارن اوقات فراغت و الگوی روابط بین نسلی است. با استفاده از نظریات مانهایم و اینگلهارت در ارتباط با تغییرات ارزشی بین نسلها و با بهره گیری از روش پیمایش و نمونه آماری 1200 نفر از شهروندان 5-65 سال در سه دسته استانهای توسعه یافته (تهران و اصفهان)، در حال توسعه (زنجان و کرمان) و محروم (کهکیلویه و بویر احمد و سیستان و بلوچستان) با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و به شیوه تصادفی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد برای گذران فراغت فعال جمعی همچنان خانواده مهمترین و اولی ترین گزینه است. با افزایش سطح توسعه یافتگی استانها، فراغت فعال جمعی با خانواده کاهش یافته و الگوی جدید فراغت فعال جمعی در فضای مجازی افزایش می یابد. همچنین روابط بین نسلی با سطح توسعه یافتگی استان ها در ارتباط بوده و در استانهای محروم روابط نسلی قوی تر می باشد.

هر ساله برنامه های عمرانی- اجتماعی و فرهنگی مختلفی اجرا می شود که نقش شهروندان در آنها تا حدودی موثر است. اما سهم و میزان مشارکت شهروندان می تواند بیش از گذشته افزایش یابد. این اتفاق می تواند تحقق پذیری بیشتر برنامه ها و رویکرد اجتماعی شهرداری را تقویت کنداین پژوهش با هدف سنجش میزان بالفعل مشارکت شهروندان تهران در برنامه های مدیریت شهری، تدوین مدل و الگوی اجرایی و عملیاتی به منظور افزایش مشارکت پذیری صورت گرفته است. تحقیق از نوع توصیفی است که داده ها با ترکیبی از روش های کمی و کیفی جمع آوری شده است. بخش اول از طریق پیمایش و استفاده از فرمول کوکران با حجم نمونه 384 نفر با ابزار پرسشنامه در سطح محلات 13 گانه منطقه 8 تهران تکمیل و تحلیل شده است. همچنین مصاحبه های فردی، نیمه متمرکز و فوکوس گروپ به منظور جمع آوری داده های کیفی از گروه های دیگر صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد به طور میانگین حدود 60 درصد برنامه های اجرا شده توسط حوزه های مختلف شهرداری مشارکت مردمی را همراه خود داشته است اما عدم پایداری و تغییر اولویت ها منجر به کاهش مشارکت و استمرار آن شده است. همچنین عدم تعریف درست جایگاه شورایاری ها و سراهای محلات شکلی ناقص از مشارکت مردمی و بومی را رقم زده است. نتایج نشان می دهد اقدامات مدیریت شهری که میزان بالاتری از فرایند اطلاع رسانی و آگاهی سازی را داشته است با همراهی بیشتر شهروندان روبرو است.

امروزه حمل و نقل شهری و آثار و پیامدهای آن علاوه بر حوزه های کالبدی و زیست محیطی، در حوزه های اجتماعی و فرهنگی مساله ساز بوده، به طوری که این موضوع در کلان شهرهای کشورهای در حال توسعه از ابعاد پیچیده تری نیز برخوردار است. بدین ترتیب با توجه به این که شهر تهران به عنوان بزرگترین کلان شهر با حجم و تراکم جمعیتی و حجم انبوه جابجایی و حمل و نقلی درون و برون شهری مواجهه بوده و در بعد فنی و زیرساختی نیز در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته، اما کماکان تبعات و پیامدهای حمل و نقلی در حوزه های زیست محیطی و سلامت، به عنوان یکی از مهمترین مسائل شهر تهران پابرجاست. حال با توجه به اهمیت این موضوع، مساله محوری مطالعه حاضر این است که آیا بعد اجتماعی حمل و نقل شهری و تقویت این بعد، تاثیری در توسعه اجتماعی دارد. در این راستا استدلال مقاله این بوده که تقویت بعد اجتماعی حمل و نقل شهری به مثابه سرمایه اجتماعی، که منجر به شکل گیری توسعه اجتماعی در شهر می شود. به منظور بررسی و تحلیل این امر با استفاده از روش تحقیق اسنادی و کتابخانه ای و با بهره گیری از ابزار فیش برداری نظری و تحلیل مضمون، سعی شد ضمن بررسی نظری مفاهیم مرتبط با ابعاد اجتماعی حمل و نقل شهری و توسعه اجتماعی، نقش بعد اجتماعی حمل و نقل شهری در سرمایه اجتماعی و در نتیجه شکل گیری توسعه اجتماعی مبتنی بر استنباط های نظری، تحلیل شود. یافته های مطالعه نشان داد که در بعد مفهومی وسیع، توسعه اجتماعی یعنی بهتر شدن و ارتقای وضعیت زندگی انسان، که تقویت شاخص های امنیت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، آموزش و فرهنگ سازی و هویت اجتماعی، در راستای تعدیل و کاهش آسیب های اجتماعی فضاهای مرتبط با حمل و نقل شهری عمل کرده و منجر به ایجاد سرمایه اجتماعی می شود و محصول نهایی این فرایند شکل گیری توسعه اجتماعی در شهر است و در نتیجه سرمایه اجتماعی به عنوان بعد اجتماعی حمل و نقل شهری، نقش و سهم مهمی در توسعه اجتماعی شهر تهران دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقاط اهرمی فرهنگ سازمانی آن با رویکرد اصلاح اخلاق کار و طراحی الگوی توسعه و تغییر آن در سازمان های دولتی استان گلستان انجام شد. نوع پژوهش کیفی و روش پژوهش گراندد تئوری بود. جامعه آماری پژوهش شامل 17 نفر از مدیران سازمان های دولتی استان گلستان بود که با استفاده از مصاحبه داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش گردآوری شد. یافته ها در سه مرحله کدگذاری 1- کدگذاری باز 2- کدگذاری محوری و 3- کدگذاری انتخابی اجرا شد که در مجموع 73 مفهوم از مصاحبه ها استخراج و در قالب 7 مقوله اصلی حول محور اخلاق کار تقسیم بندی شد. نتیجه پژوهش نشان داد: مقوله اول، که رویکرد راهبردی به اصلاح اخلاق کار نام دارد با نتیجه (0.600)، مقوله دوم که مدیریت ارزش های سازمان نام دارد با نتیجه (0.446)، مقوله سوم که مدیریت عملکرد تغییر مدار نام دارد با نتیجه (0.505)، مقوله چهارم که مهارتهای رهبری تحول گرا نام دارد با نتیجه (0.729)، مقوله پنجم که کارکنان حامی تغییر نام دارد با نتیجه (0.618)، مقوله ششم که مدیریت دانش و اطلاعات تغییر نام دارد با نتیجه (0.730)، و مقوله هفتم که سازماندهی متناسب باز نام دارد با نتیجه (0.646)، هرمقوله بیشترین و کمترین ضریب مسیر نسبت به پیامدهای اصلاح اخلاق کار را به خود اختصاص داده اند.