زنان مامایی و نازایی ایران
سال:1400 | دوره:24 | شماره:AB0052 |تعداد مقالات:12

ارتباط وضعیت ویتامین D مادر با زایمان زودرس در یک دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است، هرچند یافته های گزارش شده در این زمینه متناقض است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D بین زنان دارای زایمان زودرس ایدیوپاتیک و زنان با زایمان سر موعد انجام شد. روش کار این مطالعه مورد-شاهدی در سال 1399 بر روی 60 نفر از زنان با محدوده سنی 35-18 سال که جهت زایمان به بیمارستان بنت الهدی بجنورد مراجعه کرده بودند، صورت گرفت. سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D سرمی در 30 زن مبتلا به زایمان زودرس ایدیوپاتیک با سن حاملگی بین 28 تا 37 هفته (گروه مورد) و 30 زن با زایمان سر موعد (گروه کنترل) از طریق الایزای ساندویچ تعیین گردید. اطلاعات بیماران شامل اطلاعات دموگرافیک، وضعیت بالینی و تاریخچه بارداری از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های کای دو و توزیع همبستگی پیرسون انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها حدود 56 نفر (4/93%) از مادران شرکت کننده، دچار درجاتی از کمبود ویتامین D بودند. سابقه سقط، مرده زایی و تولد نوزاد نارس، عامل خطری برای زایمان زودرس محسوب نگردید، ولی نخست زا بودن خطر زایمان زودرس را تا 8 برابر افزایش می داد. میانگین 25-هیدروکسی ویتامین D در زنان با زایمان زودرس بالاتر از گروه مورد بود (9/8±, 8/19 نانوگرم در میلی لیتر در مقابل 4/5±, 52/14 نانوگرم در میلی لیتر، 007/0=p). نتیجه گیری اگرچه سطح سرمی ویتامین D در زنان با زایمان زودرس به طور معناداری بیشتر از زنان با زایمان سرموعد بود، اما به علت محدودیت های این مطالعه، نمی توان احتمال نقص ویتامین D را به عنوان یک فاکتور خطر زایمان زودرس رد کرد.

لرز متعاقب بی حسی نخاعی، ناشی از مختل شدن تنظیم درجه حرارت بدن می باشد و باعث افزایش مصرف اکسیژن بافتی و فعالیت قلبی-ریوی می شود. تاکنون روش های مختلفی برای کاهش و درمان آن استفاده شده است. سولفات منیزیوم داروی رایج مورد استفاده در مادران باردار می باشد که خاصیت ضدلرز نیز دارد، مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی سولفات منیزیم وریدی تجویز شده به صورت بولوس با انفوزیون آن در پیشگیری از لرز متعاقب عمل جراحی سزارین انجام شد. روش کار این مطالعه کارآزمایی بالینی از نوع مداخله ای در سال 1396 بر روی 300 زن باردار با حاملگی ترم، بارداری تک قلویی، وضعیت بالینی ASA class I بیهوشی آمریکا که به صورت الکتیو در بیمارستان آیت الله روحانی بابل تحت بی حسی نخاعی سزارین شدند، انجام گرفت. افراد به 3 گروه تقسیم شدند که بلافاصله پس از انجام بی حسی نخاعی به ترتیب تحت تزریق انفوزیون 30 دقیقه ای سولفات منیزیم، تزریق بولوس سولفات منیزیم و نرمال سالین قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 25) و آزمون های آنووای یک طرفه، آزمون تی، من ویتنی و کای اسکویر انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها در مجموع فراوانی بروز لرز در دقایق 30، 60، 75 و 90 به طور معنی داری در گروه انفوزیون سولفات منیزیوم (018/0=p) پایین تر از گروه تزریق بولوس (038/0 =p) و کنترل بود. نتیجه گیری شیوع لرز با تزریق سولفات منیزیم به طور بارزی کاهش یافت. در مقایسه نحوه تجویز داروی سولفات منیزیوم، تجویز دارو به صورت انفوزیون در عرض 30 دقیقه به جهت کاهش بروز لرز بر تجویز بولوس دارو برتری محسوس داشت و در بیماران دارای شرح حال قبلی لرز حین عمل توصیه می شود.

رژیم غذایی سالم، نقش مهمی در پیشگیری از دیابت بارداری (GDM) داشته و از سویی دیگر، زمینه ژنتیکی نیز در پاتوژنز GDM موثر است. آدیپونکتین هورمونی است که تاثیرات گسترده ای بر متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتیین دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برهم کنش الگوهای غذایی غالب و پلی مورفیسم ژن آدیپونکتین بر فاکتورهای بیوشیمیایی، در بین زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و سالم انجام شد. روش کار این مطالعه مورد شاهدی در سال 98-1397 بر روی زنان باردار مراجعه کننده به بخش زنان بیمارستان ها/ کلینیک های شهر جهرم، استان فارس انجام شد. 387 زن باردار سالم و 306 زن باردار مبتلا به GDM پرسشنامه بسامد خوراک را تکمیل نمودند. برای استخراج الگوهای غالب رژیم غذایی، از روش تحلیل مولفه های اصلی استفاده شد. همچنین آنالیز فاکتورهای بیوشیمیایی خون و استخراج DNA ژنومی انجام شد. برای شناسایی پلی مورفیسم rs266729 ژن آدیپونکتین از تکنیک PCR-RFLP استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 22) انجام شد. برای بررسی برهم کنش بین الگوهای غذایی غالب و پلی مورفیسم ژن آدیپونکتین با فاکتورهای مختلف بیوشیمیایی از آزمون آنالیز واریانس مولتی فاکتوریال استفاده گردید. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها بین فراوانی پلی مورفیسم rs266729 و GDM ارتباط معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). در زنان مبتلا به GDM، سطح لیپوپروتیین کلسترول با چگالی زیاد (HDL-C) در چارک های الگوی غذایی «میوه ها و فرآورده های لبنی» تفاوت معنی داری را نشان داد (048/0=p). سطح قندخون ناشتا و تری گلیسیرید در چارک های الگوی غذایی «میوه ها و فرآورده های لبنی»، برای ژنوتیپ های مختلف پلی مورفیسم rs266729 در زنان مبتلا به دیابت بارداری، اختلاف معنی داری را نشان دادند (p-interaction به ترتیب 033/0 و 002/0). نتیجه گیری در زنان باردار متناسب با ژنوتیپ آدیپونکتین، مصرف متعادل میوه و لبنیات در پیشگیری از دیابت بارداری نقش دارد.

ناباروری و مشکلات فردی و اجتماعی ناشی از آن به عنوان یکی از مشکلات مهم زوجین محسوب می گردد. حدود نیمی از کل ناباروری ها، مربوط به عوامل مردانه است. بر اساس مطالعات مختلف، دمای هوا می تواند دارای تاثیراتی بر باروری مردان یا دیگر موجودات نر باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان شکستگی DNA اسپرم مراجعین مرکز ناباروری ام البنین دزفول به تفکیک فصول مختلف سال انجام شد. روش کار در این مطالعه گذشته نگر، جامعه آماری شامل تمام مردان مراجعه کننده به مرکز ناباروری شهر دزفول در فاصله زمانی سال های 1392 تا نیمه اول سال 1399جهت آنالیز سمن بودند. اطلاعات مربوط به متغیرهای تحت مطالعه شامل: سن، تعداد فرزندان، شغل، سطح تحصیلات، بیماری ها، اعتیاد، فصول مختلف سال و میزان شکستگی اسپرم توسط پژوهشگر با استفاده از چک لیست جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 24) و آزمون های کای اسکویر و آنووای یک طرفه انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها بین شکستگی DNA اسپرم و گروه های سنی مختلف، تعداد فرزندان، انواع مشاغل، سطح تحصیلات، بیماری های زمینه ای، اعتیاد و در نهایت فصول و ماه های مختلف سال، ارتباط معنی داری یافت نگردید (05/0

سطح سرمی هورمون آنتی مولرین (AMH)، یک ابزار قدرتمند برای پیش بینی پاسخ تخمدان است که نه تنها اندازه فولیکول اولیه، بلکه کیفیت تخمک را نیز منعکس می کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سطح سرمی AMH و کیفیت تخمک های حاصل از سیکل های IVF در مرکز نازایی زاهدان انجام شد. روش کار این مطالعه مقطعی (توصیفی-تحلیلی) در سال 97-1396 بر روی 108 زن نابارور که کاندید انجام IVF بودند، در شهر زاهدان انجام شد. بیماران به روش سرشماری انتخاب و وارد مطالعه شدند. اطلاعات لازم از قبیل سن، کیفیت تخمک ها و سطح سرمی AMH استخراج و در فرم اطلاعاتی هر بیمار ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 19) و آزمون های کای دو و آنووا انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها میانگین سطح سرمی AMH بیماران 26/3±, 81/3 نانوگرم بر میلی لیتر بود. 87 بیمار (6/80%) تخمک با کیفیت A، 80 بیمار (1/74%) تخمک با کیفیت B، 34 بیمار (5/31%) تخمک با کیفیت C و 1 بیمار (9/0%) تخمک با کیفیت D داشتند. میانگین سنی با سطح سرمی AMH و کیفیت تخمک ها ارتباط معناداری نداشت (05/0>p). نتیجه گیری سطح AMH با کیفیت تخمک ها در سیکل های IVF ارتباط داشت، در حالی که سن با سطح AMH و کیفیت تخمک ها ارتباط نداشت. بنابراین سطح AMH می تواند به عنوان یک نشانگر برای کیفیت تخمک ها در سیکل های IVF مورد استفاده قرار گیرد.

پرولاپس ارگان های لگن، یکی از اختلالات شایع زنان است. مطالعات ضدونقیضی در زمینه ارتباط نوع زایمان با پرولاپس ارگان های لگن وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط نوع زایمان با پرولاپس ارگان های لگن در زنان انجام شد. روش کار این مطالعه روش مقطعی در سال 98-1397 بر روی 250 زن واجد شرایط مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی مشهد انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه محقق ساخته (مشخصات دموگرافیک-مامایی و فرم ثبت مشاهدات و معاینات)، والو واژینال و هیسترومتر بدون انحنا، اسپچولای مدرج و اسپکلوم بود. معاینات لازم جهت تعیین پرولاپس ارگان های لگن و همچنین شدت و نوع آن انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های آماری من ویتنی، کای دو و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها بر اساس نتایج رگرسیون تک متغیره، در زنان با زایمان طبیعی نسبت به سزارین، شانس داشتن سیستوسل درجه 2 نسبت به صفر 67/23 برابر، رکتوسل درجه 2 نسبت به صفر 13/31، آنتروسل درجه 2 نسبت به صفر 21/12 و پرولاپس رحم درجه 2 نسبت به صفر 38/7 برابر بود (001/0>p). از نظر فراوانی انواع پرولاپس، در گروه زایمان طبیعی سیستوسل درجه 1 (6/54%)، پرولاپس رحم درجه 1 (52%) و رکتوسل درجه 1 (4/46%) بیشترین فراوانی را داشتند و در گروه زایمان سزارین پرولاپس رحم درجه 1 (6/57%)، سیستوسل درجه 1 (52%) و رکتوسل درجه 1 (0/36%) شایع تر بودند. نتیجه گیری در زنان با زایمان طبیعی، فراوانی و شدت ایجاد پرولاپس ارگان های لگن بیشتر از زایمان سزارین است.

خط بنفش (یک نقطه بنفش رنگ که در اطراف مقعد در لیبر در زنان ظاهر و همزمان با اتساع دهانه رحم پیشرفت می کند) به عنوان یکی از روش های غیرتهاجمی ارزیابی پیشرفت زایمان است که در اکثریت زنان طی لیبر بروز پیدا می کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارزش تشخیصی تغییرات طول خط بنفش در پیشگویی پیشرفت زایمان در فاز فعال زایمانی انجام شد. روش کار این مطالعه قدرت تشخیصی در سال 1391 بر روی 258 زن باردار بستری در زایشگاه بیمارستان ام البنین (س) شهر مشهد با سن حاملگی ترم، نمایش قله سر جنین و شروع فاز فعال زایمان که دارای ظهور خط بنفش بودند، انجام شد. معاینه مهبلی و اندازه گیری طول خط بنفش هر 1 ساعت یک بار در فاز فعال زایمان انجام شد. بعد از تعیین نقطه برش بر اساس منحنی راک؛ حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی محاسبه شد. داده ها با کمک پرسشنامه های: اطلاعات فردی-بارداری و فرم پیشرفت زایمان و اطلاعات مربوط به خط بنفش جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16)، منحنی راک، حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها افزایش طول خط بنفش در هر مرحله اتساع دهانه رحم با پیشرفت زایمان در همان مرحله همراه بود و در اتساع 5-3 سانتی متری دهانه رحم، طول خط بنفش بیشتر و مساوی 85 میلی متر با حساسیت 93%، ویژگی 100% و ارزش اخباری مثبت 100%، ارزش اخبار منفی 3/33% و اعتبار 22/93% با پیشرفت زایمان در همان مرحله همراه بود و دارای بیشترین ارزش تشخیصی بود. نتیجه گیری اندازه گیری تغییرات طول خط بنفش در مرحله اول زایمان یعنی در اتساع 5-3 سانتی متری دهانه رحم، ≥, 85 میلی متر، در اتساع 8-6 سانتی متری دهانه رحم، طول خط بنفش ≥, 5/101 میلی متر و در اتساع 10-9 سانتی متری اتساع دهانه رحم، طول خط بنفش ≥, 5/110 میلی متر با بیشترین حساسیت با اتساع دهانه رحم در ارتباط بود و به عنوان یک روش غیر تهاجمی برای پیشگویی پیشرفت زایمان در مرحله اول زایمان در بالین توصیه می گردد.

فنیل کتونوری، شایع ترین بیماری متابولیک ارثی در ایران است که با انجام آزمایشات تشخیص قبل از تولد قابل پیشگیری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان بروز فنیل کتونوری و تاثیر اجرای برنامه پیشگیری بر کاهش بروز آن در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد. روش کار این مطالعه توصیفی و از نوع تحقیق در نظام سلامت بود. در این مطالعه تمام زوجین ناقل فنیل کتونوری و بیماران تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1398 بررسی شدند. داده های مربوط به بیماران از فرم کشوری بررسی اپیدمیولوژیک بیماری های ژنتیک و داده های مربوط به مراقبت زوجین ناقل، از فرم مراقبت ژنتیک موجود در معاونت بهداشتی به دست آمد. برای توصیف اطلاعات از جدول فراوانی و نمودار استفاده شد. یافته ها 63 زوج ناقل و 68 بیمار تحت پوشش بودند. 37 زوج (6/60%) ناقل در معرض خطر تولد فرزند بیمار بودند که همگی آنها تحت مراقبت مراکز ارایه خدمات سلامت بودند و برای 9/91% آنها نوع جهش ژن تعیین شده بود. برای بستگان در معرض خطر 9/61% از زوجین، نوع جهش ژن تعیین شده بود. جهت 28 زن باردار (5/87%) آزمایش تشخیص قبل از تولد انجام شده بود. 7 جنین مبتلا تشخیص داده شده بود که برای همگی سقط درمانی انجام شده بود. 32 زوج (5/86%) در معرض خطر، از روش مطمین پیشگیری از بارداری استفاده می کردند. میزان بروز 13 ساله فنیل کتونوری در کل منطقه 13/1 و میزان بروز مورد انتظار 36/1 در 10 هزار تولد زنده بود. نتیجه گیری اجرای برنامه پیشگیری، بر کاهش بروز فنیل کتونوری تاثیر داشته است. فراوانی بالای ازدواج های خویشاوندی می تواند بر بروز بالای بیماری فنیل کتونوری تاثیر داشته باشد. شناسایی بستگان بیمار که در معرض خطر تولد فرزند بیمار هستند (ازدواج خویشاوندی)، ارجاع آنها به مرکز مشاوره ژنتیک و تعیین وضعیت آنها، می تواند بر کاهش بروز این بیماری موثر باشد.

پیشنهاد شده است که انجام فعالیت های ورزشی منظم می تواند روش موثری جهت کاهش سطوح استرس اکسیداتیو و اختلالات ناشی از آن باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات سطوح برخی شاخص های پراکسیداسیون لیپیدی و آنتی اکسیدانی تام سرم زنان یایسه غیرفعال به دنبال تمرینات ترکیبی و تناوبی شدید انجام شد. روش کار این مطالعه نیمه تجربی در سال 1399 بر روی 45 زن یایسه بی تحرک در شهرستان بناب انجام شد. افراد به طور تصادفی، در یکی از سه گروه تمرینات تناوبی شدید، تمرینات ترکیبی و گروه کنترل قرار گرفتند. برنامه تمرینی 3 روز در هفته و به مدت 12 هفته انجام شد. نمونه گیری خون 48 ساعت قبل و بعد از دوره تمرینات گرفته شد و سطوح سرمی شاخص های مالون دی آلدیید (MDA) و ظرفیت آنتی اکسیدان تام (TAC) مورد اندازه گیری و آنالیز قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 24) و آزمون های آماری تی همبسته و آنالیز کوواریانس در سطح معناداری 05/0 انجام شد. یافته ها در مقادیر شاخص های جسمانی و فیزیولوژیکی قبل از اجرای پروتکل تمرینی، تفاوت معنی داری بین سه گروه مورد مطالعه وجود نداشت (05/0p)، در حالی که نتایج گروه کنترل نشان دهنده عدم تغییر معنادار این شاخص ها زمان انجام پژوهش بود (05/0p). نتیجه گیری انجام روش های تمرین ترکیبی و تناوبی شدید به مدت 12 هفته می تواند باعث افزایش سطوح ظرفیت آنتی اکسیدانی تام سرمی و کاهش نشانگر پراکسیداسیون لیپیدی شود، لذا می توان انجام این روش های تمرینی را به زنان یایسه بی تحرک جهت بهبود وضعیت استرس اکسیداتیو توصیه نمود.

تغییرات هورمونی دوران بارداری، سیکل خواب-بیداری و ساختار خواب را متاثر می سازند و منجر به اختلال خواب می شود. نشخوار فکری و نگرانی، دو مورد از افکار منفی هستند که می توانند بر کمیت و کیفیت خواب تاثیرگذار باشند و سبب اختلال خواب شوند، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط افکار مزاحم (نشخوار فکری، نگرانی) با کیفیت خواب مادران باردار انجام شد. روش کار این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1398 بر روی 190 نفر از مادران باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اصفهان انجام شد. ابزار مورد استفاده در این مطالعه پرسشنامه های نشخوار فکری، نگرانی و کیفیت خواب بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم ا فزار آماری SPSS (نسخه 22) و آزمون های اسپیرمن و رگرسیون انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها در مادران باردار شرکت کننده در مطالعه، میانگین نمره کلی کیفیت خواب 60/5±, 57/2، نشخوار ذهنی 43/1±, 62/9 و نگرانی 37/3±, 52/33 بود. بر اساس نتایج آزمون اسپیرمن، بین تمام ابعاد کیفیت خواب و نمره کلی کیفیت خواب با نمره کلی نشخوار ذهنی و نگرانی ارتباط معکوس و معنی داری وجود داشت (001/0=p). نتیجه گیری بین افکار مزاحم نشخوار فکری و نگرانی با کیفیت خواب مادران باردار ارتباط معناداری وجود داشت بود. بدین منظور با بررسی مولفه های افکار مزاحم و ارتباط آنها با کیفیت خواب مادران باردار می توان گام موثری در جهت بهبود کیفیت خواب زنان باردار برداشت.

کلامیدیا تراکوماتیس، عامل عفونت کلامیدیایی دستگاه تناسلی و تراخم، شایع ترین عفونت باکتریایی منتقله از راه تماس جنسی و مهم ترین و پرهزینه ترین بیماری منتقله مقاربتی غیرویروسی می باشد. این عفونت یک عامل شایع برای ایجاد یورتریت در مردان و سرویسیت در زنان است و عوارض زیادی مانند ناباروری و حاملگی خارج رحمی برای آن ذکر شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی آنتی بادی ضدکلامیدیا در زنان بدون علامت سنین باروری مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شهر مشهد انجام شد. روش کار این مطالعه مقطعی در سال 1395 بر روی 93 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. آنتی بادی IgG ضدکلامیدیا در این نمونه ها با روش ELISA بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون دقیق فیشر فریمن هالتون انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها در مجموع 93 زن مورد ارزیابی قرار گرفتند که میانگین سطح سرمی آنتی بادی در آنها 36/0±, 35/0 نانوگرم در دسی لیتر بود و بر این اساس، 6 نفر (5/6%) نتیجه مثبت داشتند. همچنین در این مطالعه رابطه عفونت با سن (209/0=p) و منطقه زندگی (239/0=p) این افراد بررسی شد که ارتباط معنی داری یافت نشد. نتیجه گیری بر اساس مطالعه حاضر، فراوانی آنتی بادی ضدکلامیدیا در زنان سنین باروری مراجعه کننده به مراکز بهداشتی-درمانی مشهد قابل توجه بود. با توجه به این شیوع و عوارض زیاد این عفونت در صورت عدم درمان، پیشنهاد می شود برنامه غربالگری کلامیدیا تراکوماتیس به صورت روتین حتی برای افراد بدون علامت انجام شود.

آتروفی واژن یکی از مشکلات نسبتا شایع در سنین یایسگی و از نگرانی های بهداشتی اصلی در این گروه از زنان می باشد. مطالعات متعددی در زمینه دارو های گیاهی در این زمینه انجام شده، ولی یافته های متفاوتی در مورد کارایی این روش ها گزارش شده است، مطالعه حاضر با هدف مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه تاثیر گیاهان دارویی بر آتروفی واژن در زنان یایسه انجام شد. روش کار در این مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز، مقالات چاپ شده در پایگاه های اطلاعاتی scopus، pubmed، magiran، Cocharane databases، web of science، SID و google scholar در بازه زمانی 2020-2000 با استفاده از کلمات کلیدی فارسی آتروفی واژن، درمان آتروفی واژن، کارآزمایی بالینی، گیاهان دارویی، طب مکمل و طب سنتی" و کلیدواژه های انگلیسی Vaginal Atrophy، vaginal Atrophy treatment، clinical trial، herbal medicine، complementary medicine، traditional medicine مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار STATA (نسخه 11) در سطح اطمینان 95% انجام شد. جهت ترکیب مطالعات و انجام متاآنالیز از شاخص نسبت شانس و روش Peto استفاده گردید. یافته ها نتایج حاصل از متاآنالیز نشان داد که در تمامی مطالعات، مداخله گیاهی، منجر به بهبود علایم آتروفی واژن شده بود (001/0>p)؛ به طوری که شانس بهبود خارش، خشکی و سوزش در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل، به ترتیب (98/26-82/5 CI؛ 53/12=OR)، (02/11-72/4 CI؛ 21/7=OR) و (55/38-94/8 CI؛ 56/18=OR) بود. همچنین شانس بهبود دیسپارونی، شانس بهبود شاخص بلوغ سلول های واژن و شانس کاهش PH واژن در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل به ترتیب (69/46-79/13 CI؛ 38/25=OR)، (37/43-61/13 CI؛ 30/24=OR) و (59/41-05/13 CI؛ 30/23=OR) بود. نتیجه گیری بر اساس نتایج متاآنالیز، تاثیر استفاده از گیاهان دارویی بر آتروفی واژن در زنان یایسه از نظر آماری معنی دار است و استفاده از روش درمانی گیاهی می تواند به عنوان جانشینی مناسب برای داروهای شیمیایی باشد؛ چراکه در زنان یایسه مورد پذیرش بیشتری نسبت به عوارض هورمون درمانی قرار می گیرد.