فرهنگ در دانشگاه اسلامی
سال:1392 | دوره:3 | شماره:3 (پیاپی 8) |تعداد مقالات:9

هم اکنون شرایط حاکم بر جهان نشان دهنده شتاب تغییر و تحولات در ساختارهای مختلف اجتماعی بوده و ابزارهای گوناگونی از جمله فرایندهای توسعه ارتباطات اجتماعی، فناوری اطلاعات، رسانه ها و غیره، نقشی قابل توجه در چالش های فرهنگی بر عهده دارند.

افسردگی اختلالی پیچیده، چند مولفه ای و ناتوان کننده است که از هر چهار نفر، یک نفر در طول عمر به آن مبتلا می شود. هر چند نظریات متعددی در رویکردهای مختلف روان شناسی برای تبیین افسردگی مطرح شده، اما نتوانسته اند به طور جامع و همه جانبه به بررسی افسردگی بپردازند. فنون درمانی مبتنی بر آن ها نیز به طور خوش بینانه حدود 60 درصد اثرگذارند.هدف: هدف این پژوهش در گام نخست، تبیین ریشه های افسردگی از منظر سوره مبارکه غاشیه و در گام بعدی، ارائه راهکارهای درمانی و مقابله ای با این اختلال بوده است.روش: روش این تحقیق، بررسی واژه ای در فهم معانی کلام قرآن بود که در نهایت به کشف الگوی قرآنی افسردگی از منظر سوره غاشیه انجامید.یافته ها: نتایج تحلیل در این پژوهش نشان داد رفتارهای زیاد اما بی نتیجه ای که به طور طبیعی فرد را به سختی می اندازند و در وی مشغولیت فکری و توجهی ایجاد می کنند، یکی از عوامل زمینه ساز بروز افسردگی است.نتیجه گیری: نوع باورها، رفتارها، هیجانات و دیگر ابعاد ساختار وجودی فرد، تعیین کننده نوع اختلال و به تبع آن، چگونگی بهبودی به طور کلی و در عین حال منحصر به فرد بودن درمان برای هر فرد به طور جزیی است.

هدف: هدف از این پژوهش، شناسایی و تعیین شایستگی های مطلوب دانش آموختگان مقطع کارشناسی رشته مدیریت دانشگاه تهران با تمرکز بر رویکرد اسلامی- ایرانی بوده است تا بتواند گام مهمی را در جهت انطباق هر چه بیشتر محصول دانشگاه و نیاز بازار کار، بردارد.روش: این پژوهش با استفاده از روش کیفی و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 20 نفر از اساتید رشته مدیریت و مدیران سازمان های دولتی و خصوصی که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، انجام شد. پس از جمع آوری اطلاعات، شایستگی های مطلوب دانش آموختگان رشته مدیریت با روش تحلیل تم استخراج شد.یافته ها: پس از طی مراحل تحقیق، شایستگی های مطلوب دانش آموختگان در قالب در پنج تم اصلی با نام های دانش، رفتار، مهارت، توانایی های ذهنی و ویژگی های شخصیتی به دست آمد.نتیجه گیری: دانش آموخته مدیریت باید توانایی ها و قابلیت های ذهنی خاصی را متناسب با رشته مدیریت داشته باشد و به دانش های تخصصی مدیریت، مسلط باشد. از دیگر قابلیت های فکری مطلوب، می توان به تفکر خلاق، ذهن ساختاریافته، تفکر انتقادی، توانایی تفکر فردی و جمعی و توانایی تفکر کلی و جزیی به طور همزمان اشاره کرد. همچنین دانش آموخته شایسته مدیریت باید دوران تحصیلی مطلوبی را گذرانده باشد. انتظار می رود دانش آموخته شایسته کارشناسی مدیریت از مولفه هایی مانند هوش اجتماعی لازم، هدف مداری، انگیزه یادگیری، داشتن نگاه دینی به علم آموزی و... برخوردار باشد.

هدف: هدف این مقاله، بررسی چارچوب مفهومی ابعاد و مولفه های هویت اسلامی- ایرانی و ملاحظات عملی گسترش و تعمیق آن را در نظام دانشگاهی بوده است.روش: روش پژوهش، تلفیقی از توصیفی- تحلیلی (تحلیل اسنادی) و تحلیل محتوای کیفی بوده و از ابزار مصاحبه نیمه رهکردی، برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است.یافته ها: الف) ابعاد شاخص هویت اسلامی- ایرانی شامل پنج بعد دینی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که در هر یک از ابعاد، ضمن مراجعه به آموزه های فرهنگ ایرانی به همراه مبانی اسلامی، کلیاتی از مولفه های تشکیل دهنده آن ابعاد، در جداول مستقل، احصا و تدوین شده است. ب) مولفه های هویت اسلامی- ایرانی در فرایند تطبیق علمی آموزه های فرهنگ ایرانی با مبانی اسلامی، حاصل می شود. ج) تحقق هویت اسلامی- ایرانی، مستلزم درونی سازی و تعمیق جامع ابعاد پنج گانه هویت اسلامی ایرانی در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری در فرد است. د) عمده ترین ملاحظات عملی گسترش و تعمیق هویت اسلامی- ایرانی در نظام دانشگاهی، در هشت محور مدیریت، استاد، تدریس، ارزشیابی، محتوا، قوانین و مقررات، دانشجو و ساختار فیزیکی دانشگاه کرد یافت.نتیجه گیری: با عنایت به ابعاد شاخص هویت اسلامی- ایرانی و مولفه های تشکیل دهنده ابعاد، می توان طی فرایند تطبیق علمی آموزه های فرهنگ ایرانی با مبانی اسلامی، مولفه های هویت اسلامی- ایرانی را حاصل کرد. راهکار نظام دانشگاهی برای تحقق هویت اسلامی- ایرانی، درونی سازی و تعمیق جامع (شناختی، عاطفی و رفتاری) ابعاد پنج گانه هویت اسلامی- ایرانی و مراعات ملاحظات عملی ذکرشده در محورهای هشت گانه است.

هدف: این مقاله با هدف بررسی رابطه میان دینداری و سرمایه اجتماعی دانشجویان در دانشگاه اصفهان انجام شد.روش: روش تحقیق در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، پیمایشی است. این مطالعه بر روی 234 نفر از دختران و پسران دانشجوی دانشگاه اصفهان صورت گرفته است؛ برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه استفاده شده و اعتبار آن، به روش صوری و پایایی آن، به کمک آماره آلفای کرونباخ سنجیده شده است. داده ها از طریق نرم افزار اس. پی. اس. اس تجزیه و تحلیل شدند. سرمایه اجتماعی با استفاده از الگوی فوکویاما در چهار بعد هنجارهای نهادی، ساختمندی خودجوش، برون زاد ساختمندی و هنجارهای طبیعی مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که به غیر از متغیر برون زاد ساختمندی که رابطه معناداری با دینداری ندارد، بقیه ابعاد سرمایه اجتماعی (هنجارهای نهادی، ساختمندی خودجوش) رابطه ای مستقیم و معنادار با میزان دینداری افراد دارد.نتیجه گیری: نتیجه پژوهش حاکی از آن است که عقاید مذهبی تاثیر مثبتی روی سرمایه اجتماعی دارد و سبب افزایش میزان سرمایه اجتماعی در سطح جامعه می شود.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی علل مراجعه دانشجویان به مرکز مشاوره دانشگاه قم و مقایسه این علل بین دانشجویان دختر و پسر بوده است.روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع زمینه یابی است. جامعه آماری و نمونه، شامل 448 پرونده (218 مورد برای دختران و 230 مورد برای پسران) برای مراجعان در سال تحصیلی 90-89 بوده است.یافته ها: با بررسی دقیق پرونده ها، مشخص شد که در مجموع، 10 مشکل روان شناختی علت مراجعه دانشجویان بوده که از بین آن ها پنج علت (به ترتیب مشکلات تحصیلی، مسائل ازدواج، مسائل خانوادگی، اضطراب و افسردگی) بیش از 70 درصد موارد را به خود اختصاص داده است. البته این ترتیب برای پسران و دختران متفاوت بود. در آزمون معناداری تفاوت بین علل مراجعه دانشجویان پسر و دختر با استفاده از آزمون خی دو (a=.05) مشخص شد که به جز در مسائل خانوادگی، مشکلات تحصیلی و افسردگی، در علل دیگر تفاوت معناداری بین آن ها وجود نداشت. در مسائل خانوادگی، دختران سه برابر پسران؛ در مشکلات تحصیلی، پسران دو و نیم برابر دختران و در افسردگی، پسران دو برابر دختران به مرکز مشاوره مراجعه کرده بودند.نتیجه گیری: به نظر می رسد به دلیل شرایط فرهنگی و مذهبی حاکم بر دانشگاه قم میزان شیوع مشکلات روان شناختی حاد در بین دانشجویان نسبت به سایر دانشگاه ها در وضعیت مناسب تری قرار دارد. پیشنهاد می شود اولویت اول برنامه های مراکز مشاوره دانشجویی متمرکز بر مشکلات تحصیلی، ازدواج، مسائل خانوادگی و افسردگی باشد و در اولویت های بعدی اضطراب و روابط اجتماعی مورد توجه قرار گیرند.

هدف: مقاله حاضر با هدف «بررسی راهکارهای تقویت تعلق دانشجویان به ارزش ها» (حاصل پژوهشی با همین عنوان)، تدوین شده و شناسایی چالش های ارزشی موجود و موانع اجتماعی و فرهنگی نهادمندی ارزش ها اجتماعی را از منظر استادان دانشگاه ها و دانشجویان تحصیلات تکمیلی، در بین دانشجویان مورد کندوکاو قرار داده است.روش: نوع تحقیق حاضر، توصیفی و روش اجرای طرح، پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش، استادان حوزه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه های تهران و دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری بوده اند.یافته ها: داده های تحقیق گویای آن است که استادان و دانشجویان نمونه به طور عمده بر این باورند که بین نظام ارزشی تبلیغ شده از سوی نهادهای رسمی با آنچه در بین دانشجویان رایج است، تعارضاتی وجود دارد. آنان معتقدند رویکردهای سیاسی در ترویج ارزش ها موثر نیستند و با تعریف فرایند طبیعی و در فضای آزاد، بهتر می توان به نهادمندی ارزش ها در بین دانشجویان مبادرت کرد و مشارکت داوطلبانه، نقش موثرتری در درونی سازی ارزش ها دارد.نتیجه گیری: برای توسعه و تقویت ارزش ها در دانشگاه ها باید به این موارد توجه کرد: ایجاد فضای فرهنگی و فکری آزاد در محیط های علمی،پیوند بین گروه های مرجع بومی دانشجویان با نظام ارزشی جامعه و تقویت جایگاه آنان در نزد دانشجویان، فاصله گیری مروجان ارزش ها در دانشگاه ها از گروه ها و جریان های سیاسی و کانون های قدرت رسمی، تبیین عقلانی و منطقی از سودمندی پایبندی به نظام ارزشی جامعه برای دانشجویان، توسعه اشکال مختلف مشارکت دانشجویان و اساتید در فعالیت های فکری و فرهنگی، و....

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش پیش بین التزام عملی به اعتقادات اسلامی و عوامل جمعیت شناختی در افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان انجام گرفت.روش: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی و جامعه آماری آن شامل دانشجویان دانشگاه سمنان بود که از میان این جامعه، تعداد 330 نفر به شیوه تصادفی انتخاب شدند و مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس، مقیاس خودسنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی و پرسشنامه جمعیت شناختی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از همبستگی و رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام تحلیل شد.یافته ها: التزام عملی به اعتقادات اسلامی، جنسیت و وضعیت اجتماعی- اقتصادی به طور معناداری تغییرات مربوط به افسردگی و استرس را پیش بینی کردند (P<0.001). التزام عملی به اعتقادات اسلامی تنها پیش بینی کننده معنادار اضطراب بود (P<0.001). متغیر سن، سهم معناداری در پیش بینی افسردگی، استرس و اضطراب دانشجویان نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: این نتایج بر اهمیت طراحی مداخلات مبتنی بر الهامات دینی و ارتقای شرایط اجتماعی- اقتصادی به منظور بهبود علایم افسردگی، اضطراب و استرس دانشجویان تاکید دارد.

هدف: وندالیسم، نوعی نابهنجاری اجتماعی است که تقریبا همه شاهد عوارض آن بوده اند. یکی از انواع وندالیسم، وندالیسم گرافیتی است که از عمده ترین مظاهر آن، نوشتن و حکاکی کردن بر روی دیوارهای مدارس و دانشگاه ها و موسسه های عمومی است. این کار برای ابلاغ پیام به دیگران انجام می شود. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل محتوای مطالب درج شده بر روی دیوارهای دانشگاه های بوعلی سینا و آزاد اسلامی شهر همدان و کمی و آماری کردن این داده ها به منظور مقایسه تفاوت های موجود بین این دو دانشگاه است. هدف، پاسخگویی به این سوال است که پدیده وندالیسم از نوع گرافیتی در دانشگاه بوعلی سینا و دانشگاه آزاد اسلامی همدان به چه صورتی است؟روش: برای مطالعه حاضر از روش اسنادی استفاده شده و مستندات آن شامل دیوار نوشته های دو دانشگاه بوعلی سینا و آزاد همدان (1218 فیش) است. فن مورد استفاده، تحلیل محتواست و برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار اس. پی. اس. اس استفاده شده است.یافته ها: مطالعه حاضر نشان می دهد که «تقلب» و «نوشتن یادگاری» در اولویت های اول وندالیسم گرافیتی در دانشگاه های آزاد و بوعلی سینای همدان بوده اند. «مطالب عاشقانه» و «هنجارهای قومی» نیز در مراتب بعدی قرار دارند.نتیجه گیری: بسیاری از رفتارهای وندالیستی، واکنشی به سرخوردگی و ناکامی فرد در مواجهه با زندگی، آینده شغلی و به طور کلی دنیای اجتماعی اطراف است.