مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1389 | دوره:12 | شماره:5 (مسلسل 53) |تعداد مقالات:17

مقدمه: هدف این مقاله مرور یافته های موجود در مورد واسکولیت ناشی از داروهای ضدتیروئید است. مواد و روش ها: پژوهش های انجام شده بین سال های 1396 تا 2009 با کلمات کلیدی «داروهای ضد تیروئید و واسکولیت»، «داروهای ضد تیروئید و خونریزی منتشر آلوئولی» و «داروهای ضد تیروئید و گلومرولونفریت» در وب سایت مدلاین مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: 92 مقاله واجد معیارهای انتخابی بودند. یافته ها نشان داد که %15-46 بیماران درمان شده با پروپیل تیواوراسیل (PTU) دارای ANCA  مثبت شدند، در مقابل تنها %0-3 بیماران درمان شده با کربی مازول (CMZ) یا متی مازول (MMI) دچار این عارضه شدند. از داروهای ضد تیروئید،PTU  شایع ترین دارویی است که بیشتر به عنوان عامل ایجاد واسکولیت ناشی از دارو گزارش می شود. بیماری تیروئید زمینه ای در بیشتر موارد، بیماری گریوز است اما در همراهی با گواتر مولتی ندولر سمی نیز گزارش شده است. نشانه های واسکولیت ناشی از PTU عبارتند از: کم خونی (که در بیشتر بیماران مشاهده می شود)، ضایعات پوستی (زخم، پورپورا، ندول های زیرجلدی و ضایعات شبیه اریتم ندوزوم و اریتم مولتی فرم)، آرترالژی، تب، خستگی، لنفادنوپاتی، هماچوری، پروتئینوری، خونریزی آلوئولار و پلورال افیوژن، خونریزی منتشر آلوئولی و گلومرولونفریت هلالی. هنگامی که واسکولیت ناشی از PTU تشخیص داده می شود، تنها قطع دارو می تواند سبب برطرف شدن علایم طی 1-4 هفته شود. در کل پیش آگهی واسکولیت ناشی از داروهای ضد تیروئید بسیار بهتر از واسکولیت های اولیه می باشد. نتیجه گیری: داروهای ضد تیروئید مثل PTU می توانند سبب ایجاد واسکولیت ANCA مثبت شوند که بیماری زایی آن ممکن است چند عاملی باشد و تشخیص بر اساس ارتباط بین واسکولیت بالینی و تجویز داروی ضد تیروئید و نیز کنار گذاشتن همه وضعیت هایی است که واسکولیت را تقلید می کنند. بعد از تشخیص، داروی ضد تیروئید باید به سرعت قطع شود و پروگنوز آن در اغلب موارد خوب می باشد.

مقدمه: درمان انتخابی در موارد عود بیماری گریوز ید رادیواکتیو است، که از جمله عارضه های مهم آن هیپوتیروئیدی و مصرف لوتیروکسین تا آخر عمر می باشد. مواد و روش ها: این بررسی به صورت کارآزمایی بالینی نیمه تصادفی با دوره پیگیری کمینه 15 سال انجام شد. در این پژوهش 132 بیمار مبتلا به عود گریوز به دو گروه تقسیم شدند، 59 نفر در گروه متی مازول، 73 نفر در گروه ید رادیواکتیو و از نظر متغیرهای متعددی مانند آزمون های روان شناختی، کیفیت زندگی، تراکم استخوان، اکوکاردیوگرافی و آزمون های آزمایشگاهی از جمله آزمون های عملکرد تیروئید، الگوی لیپید، قند خون ناشتا،OGTT  و HOMA-IR مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: قند خون ناشتا در کل و در گروه زنان با مصرف ید رادیواکتیو از گروه متی مازول بالاتر بود. هم چنین مقاومت به انسولین بر اساسHOMA-IR  در زنان گروه ید رادیواکتیو از متی مازول بیشتر بود. میانگین سرمی TSH غیر طبیعی (بیشتر از 5 و کمتر از 0.3) در طول 12 سال پی گیری در گروه ید رادیواکتیو از متی مازول بالاتر بود و میانگین غلظت کلسترول، تری گلیسرید و کلسترولLDL- در گروه ید رادیواکتیو از گروه متی مازول بیشتر بود. در یافته های اکوکاردیوگرافی نکته مهم این بود که شواهدی به نفع اختلال عملکرد دیاستولی در بیماران گروه ید رادیواکتیو نسبت به متی مازول وجود داشت. نتیجه گیری: عوارض کمتر، تحمل بهتر، آزمون های روان شناختی و عملکرد قلبی بهتر، متی مازول را به عنوان انتخاب درمانی دیگر در مبتلایان به گریوز که دچار عود شده اند، قرار می دهد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع اضافه وزن، چاقی و سطح آمادگی جسمانی در نوجوانان شیراز بود. مواد و روش ها: این بررسی روی 808 دانش آموز پسر 14-16 ساله که از راه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند، صورت گرفت. قد و وزن آزمودنی ها به روش استاندارد اندازه گیری و نمایه توده بدن (BMI) محاسبه شد. آزمودنی ها با BMI بالاتر از صدک 95 استاندارد مرکز کنترل بیماری ها (CDC) برای سن و جنس به عنوان چاق و با BMI صدک 85 تا 95 به عنوان اضافه وزن در نظر گرفته شدند. سطح آمادگی جسمانی آزمودنی ها نیز توسط آزمون های دراز و نشست، بارفیکس اصلاح شده، تخته کشش، دو 540 متر، دو 45 متر و دو4x9  متر اندازه گیری شد. یافته ها: شیوع اضافه وزن در دانش آموزان 14، 15 و 16 سال به ترتیب 13.4، 9.2 و %7.8 و شیوع چاقی در آن ها به ترتیب 7.8، 5.9 و %4.4 بود. یافته ها نشان داد هر چه میزان درصد چربی و نمایه توده بدن بیشتر باشد، سطح آمادگی جسمانی پایین تر است. نتیجه ‏گیری: شیوع چاقی و اضافه وزن در نوجوانان شیراز در مقایسه با برخی نقاط کشور و دنیا بیشتر بوده و طی چند سال اخیر روند چاقی در نوجوانان این شهر افزایش پیدا کرده است. از آنجا که ارتباط منفی بین سطح آمادگی جسمانی با درصد توده چربی و نمایه توده بدن مشاهده شد، بنابراین انجام فعالیت های ورزشی برای نوجوانان دارای اضافه وزن و چاق مورد تاکید قرار می گیرد.

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی روند شیوع اضافه وزن و پرفشاری خون در نوجوانان تهرانی در سه مطالعه مقطعی طی سال های 1378-87 است. مواد و روش ها: این پژوهش روی نوجوانان 10-19 سال شرکت کننده در سه بررسی اول 1378-80 (3010=تعداد)، دوم 1381-84 (1107=تعداد) و سوم 1384-87 (1090=تعداد) از مطالعه قند و لیپید تهران انجام شد. نمایه توده بدنی بر اساس صدک های ایرانی و فشار خون بر اساس معیارهای آکادمی کودکان آمریکا و جدول های رشدCDC  سال 2000 تعریف شد. یافته ها: میانگین±انحراف معیار BMI نوجوانان از 4.3±20.1 در بررسی اول به 4.7±21.6 کیلوگرم بر مترمربع در بررسی سوم افزایش یافت (P<0.001). شیوع تعدیل شده سنی و جنسی افراد در معرض خطر اضافه وزن به ترتیب از %12.8 در بررسی اول به  %18.5در بررسی سوم افزایش یافت(P<0.001)  و درصد افراد دارای اضافه وزن از %6.4 در بررسی اول به %12.7 در بررسی سوم رسید (P<0.001). طی این سه مقطع شیوع فشار خون بالا، روند کاهشی داشته و شیوع فشار دیاستولی بالا از %7.9 به %3 و فشار سیستولی بالا از %3 به %1.3 رسید (P<0.001). پس از تعدیل اثر سن و جنس، احتمال داشتن پرفشاری خون با افزایش BMI به ترتیب در بررسی اول (:1.11-1.17 فاصله اطمینان، 1.14: نسبت شانس)، دوم (:1.15-1.30 فاصله اطمینان، :1.23 نسبت شانس) و سوم (:1.00-1.11 فاصله اطمینان، :1.05 نسبت شانس) ارتباط داشت. نتیجه گیری: درصد اضافه وزن در مقایسه با در خطر اضافه وزن از سرعت بیشتری برای اضافه وزن برخوردار است. شیوع افراد با فشارخون بالا در طی سه بررسی کاهش یافته است. اثر افزایشی BMI بر احتمال ابتلا به پرفشاری خون در بررسی سوم از بررسی های دیگر کمتر بود.

مقدمه: کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، طیفی از بیماری های بالینی می باشد که سبب شناسی آن از استئاتوز کبدی ساده تا استئاتوهپاتیت غیر الکلی، سیروز و کارسینوم کبدی را شامل می شود. نظر به اهمیت چاقی به عنوان عامل خطرساز، و استرس اکسیداتیو به عنوان عامل موثر در بیماری زایی، بروز التهاب و پیشرفت بیماری، پژوهش کنونی با هدف تعیین میزان اضافه وزن، چاقی و بررسی وضعیت استرس اکسیداتیو در بیماران کبد چرب غیرالکلی صورت گرفت. مواد و روش ها: در این بررسی مورد-شاهدی، 50 فرد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی و 48 فرد سالم شرکت داشتند. اندازه گیری های تن سنجی، تعیین سطح سرمی آنزیم های کبدی، پروفایل لیپیدی، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (TAC) و مالون دی آلدئید (MDA) بر اساس روش استاندارد صورت گرفت. تحلیل های آماری داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 11.5 انجام شد. یافته ها: در بیماران کبد چرب غیر الکلی میانگین نمایه توده بدن (BMI) به طور معنی داری از گروه شاهد بیشتر بود. تفاوت معنی داری از نظر میانگین سطح سرمی MDA در دو گروه مورد بررسی وجود نداشت (P=0.1)، در صورتی که میانگین سطح سرمی TAC در بیماران به طور معنی داری از گروه شاهد، پایین تر بود(P=0.02) . نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش کنونی، کنترل اضافه وزن و چاقی در افراد سالم جامعه برای جلوگیری از ابتلا و در بیماران به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری ضروری به نظر می رسد، هم چنین با توجه به پایین بودن سطح سرمی TAC در این بیماران، توصیه به مصرف منابع سرشار از مواد آنتی اکسیدان و مکمل های آن، می تواند در مراحل درمانی ارزشمند باشد.

مقدمه: کوتاهی قد یکی از مشکلات شایع کودکان است. نوع شایعی از کوتاهی قد، کوتاهی قد سرشتی می باشد که تشخیص زود هنگام و درمان به موقع آن در بیشتر موارد ارزشمند است. مواد و روش ها: در این پژوهش به ارزیابی قد نهایی در کودکانی پرداخته شد که طی سال های 1381 تا 1387 با کوتاهی قد سرشتی به درمانگاه غدد کودکان بیمارستان لقمان مراجعه کرده بودند و قد نهایی بیماران پس از رسیدن به سن بلوغ بررسی شد. انحراف معیار قد ابتدایی، قد نهایی بیماران و قد والدین آن ها مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: 49 بیمار (35 مورد پسر و 14 مورد دختر) مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سن تقویمی بیماران در بدو ورود1.4 ±13.4 سال، میانگین تاخیر سن استخوانی 1.4±2.6 سال، میانگین قد بدو ورود به مطالعه7.5 ±141.9 سانتی متر، میانگین انحراف معیار قد ابتدایی 0.69±-2.69، میانگین قد والدین 3.9±163.8 سانتی متر و میانگین انحراف معیار قد والدین 0.47±-0.85 بود. میانگین سن، هنگام بررسی قد نهایی 0.5±18.7 سال و انحراف معیار قد نهایی 0.89±-1.23 مشاهده شد. از میان بیماران مورد بررسی در این پژوهش، تمام بیماران به محدوده طبیعی قد نهایی مورد انتظار خود رسیدند. در این بررسی قد نهایی 9 نفر (%18.4) بیش از 2 انحراف معیار از میانگین جامعه پایین تر بود. نتیجه گیری: اگرچه تمام کودکان مورد بررسی، به محدوده طبیعی قد نهایی خود رسیدند، اما این میزان در محدوده پایینی طبیعی قرار داشت و می توان نتیجه گرفت در بیمارانی که قد ابتدایی آن ها به میزان زیادی از میانگین فاصله دارد، استفاده از مداخلات درمانی می تواند کمک کننده باشد.

مقدمه: میزان شیوع و شدت چاقی در دوران کودکی رو به افزایش است، شناسایی عوامل موثر بر آن نقش مهمی در پیشگیری از این عارضه دارد. مواد و روش ها: 513 دانش آموز دختر و پسر سال اول دبستان که به صورت تصادفی از 19 منطقه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند، در این مطالعه مقطعی شرکت کردند. وزن و قد دانش آموزان اندازه گیری شد. ویژگی های تولد و نوع تغذیه در دوران شیرخوارگی دانش آموزان (شامل رتبه و وزن هنگام تولد، نوع تغذیه، طول مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر، طول مدت تغذیه با شیر مادر و شیرخشک، زمان شروع غذای کمکی و میزان فعالیت) با استفاده از پرسش نامه مربوط به آن ها تعیین گردید. برای توصیف نمونه ها از روش های آمار توصیفی شامل جدول توزیع فراوانی، آزمون مجذور خی، شاخص های مرکزی و پراکندگی استفاده شد. یافته ها: اضافه وزن در %8 و چاقی در %11.7 کودکان مورد بررسی وجود دارد. نمایه توده بدن کودکان با نوع تغذیه در شیرخوارگی (تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک) و مدت تغذیه با شیر مادر ارتباط معنی داری نداشت. اما نمایه توده بدن کودکان با مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر ارتباط خطی معکوس داشت (P=0.0001، r=0.151). هم چنین نمایه توده بدن کودکان با مدت تغذیه با شیر خشک، ارتباط خطی مستقیم (P=0.007، r=0.108) و با زمان شروع غذای کمکی ارتباط خطی معکوس داشت (p=0.002، r=-0.128).نتیجه گیری: این پژوهش نشان دهنده اهمیت طول مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر در کاهش خطر چاقی کودکان می باشد.

مقدمه: کمبود ویتامین D از مسایل شایع اپیدمیولوژیک است که می تواند با سندروم متابولیک، دیابت نوع 2 و هم چنین مقاومت به انسولین مرتبط باشد. هدف این پژوهش، بررسی اثر درمانی فرم فعال ویتامین D خوراکی (کلسیتریول) بر کنترل قند و لیپید بیماران دیابتی نوع 2 بود. مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای در بیمارستان قائم مشهد انجام شد. 58 بیمار دیابتی نوع 2 انتخاب شدند. بیماران مورد درمان با کلسیتریول به میزان 0.5 میکروگرم در روز به مدت 8 هفته علاوه بر داروهای پایین آورنده قند خون قرار گرفتند. معیارهای بالینی بیماران شامل وزن، فشار خون سیستولی، دیاستولی و معیارهای آزمایشگاهی شامل قند خون ناشتا، سطح انسولین، پروفیل لیپیدی، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسیم و فسفر بود، هم چنین میزان مقاومت به انسولین با استفاده از فرمول HOMA-IR قبل و بعد از درمان بررسی و با یکدیگر مقایسه شد. یافته ها: پس از 8 هفته درمان با کلسیتریول، گرچه میزان قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول، تری گلیسیرید و مقاومت به انسولین کاهش یافت، اما این تغییرات از نظر آماری معنی دار نبود(P>0.05) . تغییر سطح کلسترول LDL-و فشار خون دیاستولی بیماران پس از درمان از نظر آماری معنی دار بود (0.04، P=0.02). نتیجه گیری: به نظر می رسد درمان با کلسیتریول اثری بر کنترل قند در بیماران دیابتی نوع 2 ندارد، ولی شاید بتواند بر کنترل سطح لیپید ها و فشار خون در این بیماران موثر باشد.

مقدمه: مطالعات مقطعی ارتباط بین کمبود ویتامینD  را با عوامل خطر قلبی-عروقی نشان داده اند. یافته های بررسی های انجام شده برای اثبات ارتباط کمبود ویتامینD با پیامد قلبی-عروقی دارای هماهنگی کامل نمی باشند، بنابراین نیاز به انجام مطالعات بیشتر در جوامع مختلف در این زمینه وجود دارد. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامینD  در ایران مطالعه حاضر در راستای این هدف طراحی شد. مواد و روش ها: این مطالعه nested case-control در قالب مطالعه قند و لیپید تهران (TLGS) در زنان و مردان بالای 30 سال با میانگین سنی (10.6±) 56.7 سال که در بدو ورود به مطالعه بیماری قلبی-عروقی نداشته اند، انجام شد. با استفاده از روش نمونه گیری Risk Set Sampling  گروه شاهد به نسبت یک به یک با موردها انتخاب و از نظر سن و جنس و ماه خون گیری مشابه سازی شدند. یافته ها: میانه سطح سرمیD  25 (OH) در گروه مبتلا به بیماری های قلبی-عروقی (موردها) نسبت به گروه شاهد کاهش قابل توجهی نشان می داد (P<0.001). پس از تعدیل اثر عوامل خطر شناخته شده قلبی-عروقی، نسبت شانس برای ابتلا به رخداد قلبی-عروقی در افراد با سطح سرمیD   25 (OH)کمتر از10  نانوگرم در میلی لیتر در مقایسه با افراد دارای سطح سرمی بالاتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر (فاصله اطمینان:1.75-5.88 ) 3.21 بود.نتیجه گیری: بین سطح سرمی ویتامینD  و ابتلا به پیامدهای قلبی-عروقی به طور مستقل رابطه آماری معنی دار وجود دارد.

مقدمه: گرلین یک پپتید اشتها آور معده ای است که در ایجاد رفتار سیری موثر می باشد و نقش مهمی در تعادل انرژی و هموستاز گلوکز ایفا می کند. شواهد بسیار زیادی نشان می دهد که فعالیت های مقاومتی بخش بسیار مهمی از توصیه های ورزشی، برای کاهش وزن می باشند. هدف این پژوهش بررسی اثر 4 هفته تمرین مقاومتی دایره ای بر سطح استراحتی گرلین تام، گلوکز، انسولین و استروژن پلاسما بود. مواد و روش ها: 27 دانشجوی دختر تربیت بدنی (میانگین سن 1.54±22 سال، قد 5.05±162.66 سانتی متر، نمایه توده بدن 1.86±20.76 کیلوگرم بر مترمربع و درصد چربی 2.08±%2.95) به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و یک گروه شاهد قرار گرفتند. برنامه تمرین با دو شدت 40 و %80 یک تکرار بیشینه، 4 روز در هفته و به مدت 4 هفته انجام شد. نمونه گیری خون 24 ساعت قبل و 48 ساعت بعد از برنامه تمرین انجام گرفت. یافته ها: یافته های آزمون آنووا نشان داد که بین سطح گرلین تام (P=0.88)، گلوکز پلاسما  (P=0.1)و انسولین (P=0.66) در گروه ها تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما همبستگی منفی معنی داری (P=0.05، R=-0.4) بین سطح گرلین تام و استروژن پلاسما به دست آمد. نتیجه گیری: به نظر می رسد، عدم تغییر وزن آزمودنی ها در مدت برنامه تمرین و کوتاه مدت بودن برنامه تمرین ها ممکن است دلیل عدم افزایش گرلین در این پژوهش باشد، البته احتمال دارد زیر گروه های گرلین تام (گرلین آسیل دار و بدون آسیل) تغییر کرده باشند.

مقدمه: التهاب نقش مهمی در فرایند های مقاومت به انسولین بازی می کند و به نظر می رسد واسطه های شیمیایی مانند کمرین در مقاومت به انسولین نقش محوری دارند. در پژوهش حاضر به بررسی اثر 12 هفته تمرین قدرتی بر سطح کمرین، CRP،TNF- a  و عوامل خطرساز قلبی و متابولیکی در مردان مبتلا به سندروم متابولیک پرداخته شد. مواد و روش ها: 21 بیمار مبتلا به سندروم متابولیک (سن: 4.3±45.25 سال، نمایه توده بدن 1.32±29.53 (کیلوگرم بر مترمربع) به طور تصادفی به گروه های تمرین قدرتی (11 نفر) و شاهد (10 نفر) تقسیم شدند. برنامه تمرین قدرتی 3 جلسه در هفته و به مدت 12 هفته بود. ترکیب بدنی (سی تی اسکن)، شاخص های متابولیکی و التهابی قبل و بعد از مداخله اندازه گیری شد. یافته ها: بعد از 12 هفته تمرین قدرتی، گلوکز خون، شاخص مقاومت به انسولین (HOMA-IR)، کلسترول تام، کلسترولLDL-، تری گلیسرید و چربی شکمی (احشایی) به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.05)، به طور همزمان، غلظت سرمی کمرین و CRP در پاسخ به تمرین قدرتی نیز به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.05)، اما TNF- a بدون تغییر باقی ماند(P>0.05) . نتیجه گیری: در این پژوهش 12 هفته تمرین قدرتی موجب بهبود شاخص های قلبی و متابولیکی در افراد مبتلا به سندروم متابولیک شد و این بهبودی با کاهش سطح کمرین و CRP همراه بود.

مقدمه: زخم های دیابتی به ویژه در ناحیه پا و نارسایی در ترمیم آن ها، از مواردی است که بیشتر بیماران دیابتی در طول بیماری خود با آن درگیر می باشند. با توجه به گزارش های گذشته مبنی بر نقش مثبت استروژن در تسریع روند ترمیم زخم، این پژوهش اثر احتمالی استروژن موضعی بر ترمیم زخم در موش های دیابتی را مورد بررسی قرار داد. مواد و روش ها: 66 موش نر از نژاد ویستار به دو گروه سالم و دیابتی تقسیم شدند و هر گروه به سه زیر گروه کنترل (دست نخورده)، شاهد و آزمون تقسیم بندی گردیدند. در همه گروه ها یک زخم مدور با قطر 1.5 سانتی متر بر سطح پشت موش های سالم و دیابتی (القا شده توسط استروپتوزوتوسین) ایجاد شد. در زیرگروه آزمون، روزانه پماد استروژن با دوز 0.5 میلی گرم و در زیرگروه شاهد، پماد جنتامایسین با دوز 0.5 گرم استفاده شد. روند ترمیم زخم به صورت ماکروسکوپی و میکروسکوپی در روزهای 3، 5، 7، 14، 21 و 28 مورد پی گیری قرار گرفت. یافته ها: در بررسی ماکروسکوپی، زخم های گروه دیابتی در مقایسه با گروه سالم ترمیم دیرتری داشته و التیام زخم در زیرگروه آزمون در موش های سالم و دیابتی از روز 7 به بعد تغییر چشمگیری داشته است (P<0.05). در بررسی میکروسکوپی گروه سالم، شاخص تشکیل بافت جوانه ای اختلاف نداشته ولی افزایش رگ زایی و تشکیل اپیتلیوم جدید در زیرگروه آزمون مشهود بود. در گروه دیابتی نیز در تمام موارد، زیرگروه آزمون پیشرفت محسوسی نسبت به زیرگروه شاهد نشان داد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده در این پژوهش، استروژن می تواند موجب تسریع در ترمیم ناقص زخم های دیابتی شود.