دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت
سال:1396 | دوره:6 | شماره:23 |تعداد مقالات:13

نقش و جایگاه هوش های معنوی و هیجانی در کنترل استرس بر کسی پوشیده نیست. زمانیکه این موضوع در رابطه با حسابرسان مطرح می شود موضوع ابعاد جالبی به خود می گیرد. هدف پژوهش فعلی بررسی رابطه هوش هیجانی و هوش معنوی با استرس شغلی حسابرسان است. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل حسابرسان شاغل انفرادی عضو جامعه حسابداران رسمی در سال 1395 می باشد که تعداد 56 نفر هستند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس های هوش هیجانی سیبریا شرینگ، هوش معنوی جامع آمرام ودرایر با هنجار ایرانی و پرسشنامه استرس شغلی فیلیپ رایس استفاده شده است. داده های بدست آمده با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد مولفه های هوش معنوی و مولفه های هوش هیجانی بر استرس شغلی حسابرسان اثرگذار هستند.

کیفیت خدمات حسابداری و حسابرسی در هر کشوری تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل قرار دارد که بسیاری از این عوامل ریشه در تقاضا برای ستانده های نظام حسابداری و حسابرسی آن کشور دارد. با توجه به اینکه کیفیت حسابداری و حسابرسی متغیر با اهمیتی است که سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل فعال در بازار سرمایه در تصمیم گیری های خود به آن توجه دارند (علاوه بر اعداد و ارقام مندرج در گزارش های مالی)، بخش قابل ملاحظه ای از تقاضای مزبور در بازار سرمایه هر کشور جلوه می یابد. بنابراین تصور عام بر این فرض استوار است که توسعه حرفه ای بازار سرمایه یک کشور می تواند موجب ارتقای کیفیت حسابداری و حسابرسی آن کشور شود. به عبارت دیگر، تصور می شود توسعه حرفه ای بازار سرمایه را می توان به عنوان یک محرک محیطی مهم برای افزایش کیفیت نظام حسابداری و حسابرسی یک کشور مطرح کرد. در این پژوهش، با استفاده از مجموعه اطلاعات 125 شرکت در بازه زمانی سال های 1380 تا 1390، تاثیر توسعه حرفه ای بازار سرمایه ایران بر کیفیت حرفه ای حسابداری و حسابرسی کشور بررسی گردید. بدین منظور، شاخص های رایج اندازه گیری کیفیت حسابداری و کیفیت حسابرسی در دو مقطع قبل و بعد از توسعه حرفه ای بازار سرمایه ایران مورد سنجش قرار داده شد تا به نوعی فرضیه تقاضا برای گزارشگری مالی و حسابرسی باکیفیت از سمت بازار سرمایه از یک طرف، و محرک بودن توسعه حرفه ای بازار سرمایه در ارتقای کیفیت حسابداری و حسابرسی از طرف دیگر، مورد بررسی قرار گیرد. برای آزمون فرضیات تحقیق از رگرسیون چند متغیره، رگرسیون لجستیک و آزمون تی زوجی استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان داد که مربوط بودن اطلاعات حسابداری و محافظه کاری در گزارشگری مالی پس از توسعه حرفه ای بازار سرمایه کشور افزایش، و مدیریت سود کاهش یافته است. لذا کیفیت حسابداری پس از توسعه حرفه ای بازار سرمایه ارتقا یافته است. از طرف دیگر، اگرچه کیفیت اقلام تعهدی به عنوان یکی از شاخص های کیفیت حسابرسی، پس از توسعه حرفه ای بازار سرمایه افزایش یافته است، اما با توجه به اینکه حجم تعدیلات سنواتی (به عنوان یکی از دیگر از شاخص های بااهمیت کیفیت حسابرسی) نسبت به دوره قبل از توسعه حرفه ای بازار سرمایه تغییر معناداری نداشته است، لذا نمی توان ادعا نمود که کیفیت حسابرسی پس از توسعه حرفه ای بازار سرمایه ارتقا یافته است.

در این پژوهش به بررسی تأثیر بیش اعتمادی مدیران بر میزان چسبندگی هزینه های عملیاتیِ شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1392-1386 پرداخته شد. برای انجام این پژوهش تعداد 150 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیونی تلفیقی/ترکیبی در نرم افزار EViews 6 استفاده شده است. متغیرهای مستقل (توضیحی) استفاده شده در این پژوهش عبارتند از تغییر در لگاریتم فروش (رشد فروش)، متغیر مجازی کاهش فروش و شاخص های بیش اعتمادی مدیران شامل مخارج سرمایه ای و سرمایه گذاری بیش از حد در دارایی ها. متغیر وابسته این پژوهش، تغییر در لگاریتم هزینه های عملیاتی (رشد هزینه های عملیاتی) است. همچنین در پژوهش حاضر، از متغیرهای کنترلی شدت دارایی ها، جریان نقد آزاد و درصد پاداش پرداختی به مدیر عامل نیز استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که هزینه های عملیاتی، چسبنده بوده است. دیگر نتایج حاکی از تأثیر مستقیم معیارهای مختلف بیش اعتمادی مدیران بر چسبندگی هزینه ها طی دوره پژوهش است.

حسابداری مدیریت تغییرات زیادی را در طی عمر خود طی کرده است. پژوهشهای زیادی وجود دارد که بر روی تغییرات حسابداری مدیریت تمرکز میکنند و با شیوه های گوناگون اقدام به تصویرگری آن در پژوهش های مختلف و با رویکردهای متفاوت نموده است. در این میان، ظهور رویه های جدید حسابداری مدیریت به اندازه مناسب بوسیله تئوری نهادگرایی سنتی قدیم و جدید توضیح داده نشده است. با توجه به این موضوع، این پژوهش به دنبال ارائه یک رویکرد جدید به منظور رفع کاستی های مرتبط با تغییرات حسابداری مدیریت در این زمینه می باشد. همچنین، با توجه به اهمیت بحث توسعه پایدار در این میان، نیاز به چارچوبی مفهومی که بتواند به حسابداری مدیریت در این امر کمک کند به شدت احساس می شود. پژوهش حاضر ارائه کننده این چارچوب مفهومی با توجه به رویکرد نهادگرایی به طور عام و کارآفرینی به طور خاص می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد اگرچه در سطح انفرادی، فرآیند تغییر عمدتاً نیازمند تفسیر و یکپارچه سازی رویه های جدید است، در سطح سازمانی این امر نیازمند رمزگشایی، اعمال و تولید مجدد چنین رویه هایی با توجه به زمینه نهادگرایی در درون هر سازمان است. برای اطمینان از نهادینه شدن چنین رویه هایی در سطح زمینه، فرآیندی از تئوری سازی و تجزیه کردن بایستی دنبال شود.

سابقه نگاه به منابع انسانی به عنوان یک دارایی به قرن هفدهم میلادی برمی گردد، ویلیام پتی(1690)، کنتیلون(1755) و آدام اسمیت(1776) بودندکه برای اولین بار اهمیت منابع انسانی در سازمان به عنوان یک سرمایه را مطرح نمودند. به طور کلی تعداد زیادی از مطالعات نمایانگر این موضوع هستند که گزارشات مرتبط با سرمایه انسانی بر تصمیم گیری سرمایه گذاران و تحلیل آنها اثرگذار است و این موضوع اهمیت گزارشگری سرمایه های انسانی را آشکار می سازد، با این وجود تا کنون توسعه قابل توجهی در زمینه گزارشگری سرمایه های انسانی انجام نشده است. این تحقیق با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد[i] مدلی جهت توسعه گزارشگری سرمایه های انسانی ارائه می دهد، اگرچه در وضعیت ایده آل ارائه ارزش سرمایه های انسانی در متن صورتهای مالی )همانند سایر داراییهای فیزیکی( بهترین شکل گزارشگری سرمایه های انسانی است ولی با در نظر گرفتن شرایط و محدودیتهای موجود، حداقل در آینده نزدیک، مدل پیشنهادی تحقیق یک رویکرد گام به گام جهت توسعه گزارشگری سرمایه انسانی را توصیه می کند.

مسئله این مقاله ناظر بر این است که نتایج به کارگیری ترکیبات سازوکارهای کنترلی بر اثربخشی نظام کنترل مدیریتی متفاوت از بررسی تک تک آنها است. ازاین رو، در تحقیق حاضر ابتداء مجموعه سازوکارهای کنترلی شامل حسابداری، انگیزشی، ساختار سازمانی و فرهنگی به عنوان شروط علّی لازم جهت دستیابی به نظام کنترل مدیریتی اثربخش در بافت استراتژیک تدافعی و تهاجمی با روش تحلیل مقایسه ای کیفی فازی (FSQCA) بررسی شده و در مرحله دوم روابط مکملی و جایگزینی انواع سازوکارهای بسته های کنترلی مؤثر حاصل از روش قبل با استفاده از رگرسیون (OLS) آزمون می شود. نمونه تحقیق متشکل از 62 شرکت بوده که اطلاعات مربوط در مقطع 1395 با ابزار پرسشنامه گردآوری شد. یافته های تجربی حاصل از روش FSQCA ناظر بر شناسایی دو بسته کنترلی مؤثر در بافت استراتژیک دفاعی و یک بسته در بافت استراتژیک تهاجمی است. بررسی ها نشان داد که در بافت تدافعی دو سازوکار حسابداری تشخیصی و عوامل انگیزشی مبتنی بر قواعد عینی رابطه مکمل داشته و به کارگیری همزمان آن ها هم افزایی ایجاد می کند. همچنین وجود رابطه مشابه بین ساختار ارگانیک و حسابداری تعاملی در بافت تهاجمی و ساختار مکانیکی و حسابداری تشخیصی در بافت تدافعی مشاهده شد.

یکی از راه های افزایش روایی پژوهش های تجربی حسابداری مدیریت ترکیب روش های کمی و کیفی در چارچوب پارادایم های کارکردگرا و اثبات گرا است. به کارگیری زاویه بندی از تبیین های ناقص، سطحی و ساده انگارانه جلوگیری می کند و منجر به افزایش روایی پژوهش می شود. هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای پژوهش های حسابداری مدیریت است که با زاویه بندی بین مطالعه موردی و روش های پیمایشی انجام شده اند. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی و از لحاظ گردآوری داده ها از نوع پژوهش های آرشیوی است. یافته های پژوهش نشان داد که روش های کمی و کیفی مختلف همچون رویکردهای آزمون نظریه و توسعه نظریه، نیازمند شیوه های اعتباربخشی داخلی و خارجی مختص به خود هستند به طوری که هر یک به تنهایی ممکن است با کاوش های بی نتیجه و ناتمام مواجه شوند. در این میان، تلاش در جهت ترکیب عناصر این رویکردها به شکلی متعادل تر، همراه با برنامه های پژوهشی منسجم فرایند اعتباربخشی را بهبود می بخشد. بررسی های مطالعه حاضر همچنین نشان داد که نه تنها استفاده از زاویه بندی بین مطالعه موردی و روش های پیمایشی در پژوهش های داخلی اندک است بلکه در آن ها به فرایند اعتباربخشی توجه نشده است.

مدیریت سود براساس فعالیت های واقعی روشی است که مدیران می توانند سودهای گزارش شده را از راه تعریف فعالیت های واقعی مدیریت کنند. به طور خاص آن ها می توانند زمان و میزان فعالیت های واقعی در سراسر دوره حسابداری را به گونه ای تغییر دهند که به یک هدف درآمدی خاصی دست پیدا کنند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود واقعی در زمان عرضه اولیه سهام شرکت ها می باشد. به منظور بررسی این موضوع در ایران، تعداد 52 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی سال های 1383 تا 1392، مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش از نوع همبستگی، علّی و پس رویداری و روش آزمون فرضیه ها، رگرسیون خطی چند متغیره است. برای سنجش مدیریت سود واقعی، از دو متغیر هزینه های غیرعادی اختیاری و جریان غیرعادی وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی، استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که شرکت هایی که سهام آن ها برای بار اول عرضه می شود به دستکاری فعالیت های واقعی از طریق هزینه های اختیاری غیرعادی و جریانات نقدی عملیاتی اختیاری غیرعادی دست نمی زنند

در این مقاله، رابطه بین حاکمیت شرکتی، مدیریت سود و مدیریت مالیات بررسی شده است. بدین منظور برای حاکمیت شرکتی برخی از معیارهای مهم از جمله اندازه هیئت مدیره، استقلال هیئت مدیره و میزان پاداش اعضای هیئت مدیره مورد توجه قرار گرفته است و همچنین برای مدیریت سود از مدل تعدیل شده جونز و برای مدیریت مالیات از معیارهای نرخ موثر مالیاتی قطعی، حسابداری و جاری استفاده شده است. این موضوع با استفاده از اطلاعات استخراج شده از 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1391 انجام شده است. برای آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون چند متغیره، به روش حداقل مربعات با داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که هیچ یک از شاخص های حاکمیت شرکتی (شامل اندازه، استقلال و پاداش هیئت مدیره)، تاثیر معناداری بر مدیریت سود ندارد. از سوی دیگر شاخص اندازه هیئت مدیره از حاکمیت شرکتی، تاثیر معناداری بر شاخص های نرخ موثر مالیاتی قطعی و نیز نرخ موثر مالیاتی حسابداری از مدیریت مالیات داشته است. اما هیچ یک از شاخص های حاکمیت شرکتی تاثیر معناداری بر نرخ موثر مالیاتی جاری نداشته اند. به طور کلی می توان گفت افزایش (کاهش) اندازه هیئت مدیره منجر به کاهش (افزایش) نرخ موثر مالیاتی قطعی و حسابداری و در نهایت مدیریت مالیات می شود.

هدف این تحقیق بررسی رابطه میان دستکاری سود و گزارش غیر مقبول حسابرسی می باشد. روش تحقیق برای جمع آوری داده ها و مبانی نظری روش کتابخانه ای است. برای آزمون فرضیه نیز از روش همبستگی با استفاده از رگرسیون لاجستیک باینری استفاده شده است. جامعه آماری مورد بررسی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1382 الی 1392 می باشد. در این تحقیق گزارش غیر مقبول حسابرسی بعنوان متغیر وابسته و دستکاری سود به عنوان متغیر مستقل و اندازه شرکت، نسبت بدهی، نوع حسابرس، سود آوری، جنسیت حسابرس و درصد سهام متعلق به سهامدار عمده به عنوان متغیر های کنترلی در نظر گرفته می شوند. نتایج پژوهش حاکی از این است که میان دستکاری سود و صدور گزارش غیر مقبول حسابرسی رابطه معنی دار وجود دارد و این رابطه مثبت است. ی عنی هرچه سطح دستکاری سود افزایش می یابد، احتمال صدور گزارش غیر مقبول حسابرسی نیز افزایش می یابد. هم چنین نوع حسابرس (موسسات خصوصی حسابرسی) با صدور گزارش غیر مقبول حسابرسی رابطه ای معنی دار و مثبت داشته به طوری که اگر حسابرسی شرکت بر عهده موسسات خصوصی باشد، احتمال صدور گزارش غیر مقبول حسابرسی افزایش می یابد. بر اساس نتایج بدست آمده بین درصد سهام متعلق به سهامدار عمده و جنسیت (حسابرسان مرد) و نسبت سود آوری رابطه معنی دار و منفی وجود دارد. هم چنین طبق نتایج بین احتمال صدور گزارش غیر مقبول حسابرسی و نسبت اهرمی و اندازه شرکت رابطه ای یافت نشد.

در خصوص تاثیر تاخیر غیرعادی گزارش حسابرس بر تجدید ارائه صورت های مالی، دیدگاه های متناقضی در ادبیات حسابداری ارائه شده است. از یک سو، چنین استدلال می شود تلاش اضافی حسابرس که در قالب تاخیر غیرعادی در ارائه گزارش حسابرسی نمایان می شود، عاملی موثر در کاهش احتمال تجدید ارائه صورت های مالی می باشد. از سوی دیگر، این ادعا وجود داردکه تاخیرگزارش حسابرس لزوماً به انجام حسابرسی با کیفیت تر منجر نشده، بلکه ممکن است به دلیل وجود مسائل گزارشگری مبهم و عدم وجود استانداردهای صریح حسابداری بوده که این به نوبه خود احتمال عدم کشف تحریف های بااهمیت وبه تبع آن احتمال وقوع تجدید ارائه صورت های مالی را افزایش می دهد. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر تاخیر غیرعادی گزارش حسابرس بر تجدید ارائه صورت های مالی آتی شرکت ها می پردازد. بدین منظور، نمونه ای متشکل از82 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1393 انتخاب گردید و فرضیه های تحقیق با استفاده از مدل های رگرسیون لجستیک مورد آزمون قرارگرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تأخیر غیرعادی گزارش حسابرس، احتمال تجدید ارائه صورت های مالی آتی را افزایش می دهد. علاوه بر این، نتایج نشان می دهدکه وابستگی اقتصادی حسابرس به صاحبکار، اثر تأخیر غیرعادی گزارش حسابرس بر تجدید ارائه صورت های مالی را تشدید می کند.

قدرت حرفه ای حسابرسی داخلیبا تفکر حرفه ای و در چارچوب منطق اقتصادی، نقش نظارتی حسابرسی داخلی در صورتی قابل اجراست که حسابرسی داخلی واجد قدرت حرفه ای باشد تا بتواند در مواقع ضروری با انجام مطلوب وظایف خود از طریق رعایت استانداردهای حرفه ای به تامین منافع عمومی جامعه و سازمان خود کمک کند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل موثربرقدرت حرفه ای حسابرسی داخلی ووضع موجوداین عوامل درایران بوده است. با توجه به ماهیت پژوهش از دو نوع طرح تحقیق استفاده شده است. در طرح تحقیق اول با یک طرح زمینه یابی میدانی توصیفی 30عامل تاثیرگذاربر قدرت حرفه ای حسابرسی داخلی و مکانیزم اثرگذاری آنهاشناسایی گردیده و در طرح تحقیق دوم جهت جمع آوری شواهد تاریخی به عنوان پشتوانه علمی طرح تحقیق اول، از یک طرح تحقیق همبستگی استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، ازمنظرخبرگان حرفه، نتایج حاکی ازتاثیر کلی عوامل برقدرت حرفه ای حسابرسی داخلی است. همچنین همکاری حسابرسی داخلی در تهیه صورت های مالی دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر قدرت حرفه ای حسابرسی داخلی بوده وازنظرخبرگان تک تک عوامل قدرت تااندازه ای مطلوب وازنظرشرکتهامطلوب ارزیابی می شوند. براساس نتایج پژوهش، متغیر همکاری حسابرسی داخلی در تهیه صورتهای مالی دارای تاثیر منفی معنی دار بر متغیر حق الزحمه حسابرسی میباشدوبا افزایش قدرت حرفه ای حسابرسی داخلی میزان حق الزحمه کاهش خواهد داشت.

امروزه ارزیابی عملکرد سازما ن ها و مدیران بسیار موردتوجه قرارگرفته و شاخص های گوناگونی به عنوان معیار ارزیابی معرفی گردیده است. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر دستیابی به معیاری مالی مناسب برای سنجش توانایی و کارایی مدیران است. بدین منظور، برای سنجش کارایی مدیران با توجه به تحقیقات گذشته با استفاده از روش ضریب ارزش افزوده فکری تیم مدیریتی تعریف کردیم که با منابع دراختیار بتواند حداکثر ارزش افزوده را ایجاد کندبا این روش کارایی شرکت محاسبه وسپس با حذف عوامل ذاتی مختص شرکت کارایی مدیریت برآورد گردید. سپس این مدل با مدل دمرجیان و همکاران مقایسه شد. ارزیابی مدل ها با استفاده از نمونه ای متشکل از 22 شرکت دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1394 مورد آزمون قرار گرفت. ارزیابی ومقایسه مدل ها، با استفاده از داده های ترکیبی و رگرسیون چندمتغیره و روش تحلیل پوششی داده ها انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به آزمون و ونگ، استفاده معیار ایجاد شده قدرت توضیح دهندگی بیشتری نسبت به مدل دمرجیان و همکاران دارد. مدل دمرجیان وهمکاران فقط بر خروجی درآمد از منابع فیزیکی تاکید داشت که با توجه به وجود بازار انحصاری وتعیین قیمت دارو توسط سازمان غذا ودارو، تاثیر مدیریت در ایجاد درآمد کم رنگ شده و اتکا برمنابع فیزیکی داشته و توجه کمتری بر سرمایه فکری داشت. در مدل ارائه شده بر ارزش افزوده ایجاد شده توسط شرکت تاکید شده که علاوه بر درآمد عوامل مختلفی را به عنوان خروجی جهت تعیین کارایی در نظر گرفته وبا توجه به جامعه آماری محدود، مشکلات مربوط به روش تحلیل پوششی داده ها را نداشته وبر هردومنبع فیزیکی و فکری تاکید دارد.