غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1380 | دوره:3 | شماره:4 (مسلسل 12) |تعداد مقالات:9

مقدمه: هورمونهای تیرویید در سنتز، متابولیسم و تجزیه لیپیدها نقش عمده ای ایفا میکنند. افراد هیپرتیرویید دچار افزایش قابل ملاحظه حساسیت نسبت به استرس های اکسیداتیو و در نتیجه اکسیداسیون LDL-C میشوند. آنزیم پاراکسوناز آنزیمی مستقر بر لیپوپروتیین با چگالی بالا (HDL-C) است که در شرایط آزمایشگاهی از اکسیداسیون LDL-C جلوگیری کرده و ممکن است نقش آنتی آتروژنیک داشته باشد. هدف از این مطالعه مقایسه فعالیت آنزیم پاراکسوناز و وضعیت لیپیدها در هیپرتیروییدی قبل و بعد از درمان میباشد.مواد و روشها: 24 بیمار مبتلا به هیپرتیروییدی به عنوان گروه مورد و 23 فرد به عنوان گروه شاهد مورد مطالعه قرار گرفتند. در تمام افراد مورد بررسی پس از گرفتن شرح حال و تعیین اندازه های تن سنجی، سطح سرمی هورمونهای تیرویید، لیپیدها و آپولیپوپروتیینها و فعالیت آنزیم پاراکسوناز در یک نمونه خون ناشتا اندازه گیری شد.یافته ها: بیماران پس از درمان با متی مازول مورد پیگیری مجدد قرار گرفتند (متوسط درمان 7.3±3.9 ماه) که از مجموع این افراد 15 نفر یوتیرویید شده بودند. از نظر وزن، نمایه توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن تفاوت معنی داری بین بیماران قبل و بعد از درمان وجود نداشت. پس از درمان در بیماران یوتیرویید کاهش معنی داری در سطح سرمی 8.4±2.2) T4 در مقابل 134±38) T3 ,(P<0.001: mg/dL 16.6±4.4 در مقابل (P<0.05; ng/dL 250±90 و افزایش معنی داری در سطح سرمی 1.9±2.2) TSH در مقابل (P<0.001; mU/mL 0.06±0.06 وجود داشت. پس از درمان، فعالیت پاراکسوناز سرمی افزایش معنی داری نسبت به وضعیت قبل از درمان نشان داد 64.6±37.8) در مقابل (P<0.001; lU/mL 49.0±22.8. همچنین پس از درمان افزایش معنی دار در سطوح سرمی کلسترول تام 209±48) در مقابل (P<0.001; mg/dL 172±39، تری گلیسیرید و نسبت کلسترول تام به HDL و LDL به HDL در مقایسه با قبل از درمان وجود داشت. درمان بیماران، منجر به تغییر معنی داری در سطوح HDL-C، آپولیپوپروتیین A-I و آپولیپوپروتیین B نسبت به قبل از درمان نشد.نتیجه گیری: در مطالعه حاضر افزایش معنی دار فعالیت آنزیم پاراکسوناز پس از درمان بیماران هیپرتیرویید این فرضیه را مطرح میکند که بخشی از افزایش اکسیداسیون LDL-C در این بیماران میتواند ناشی از کاهش فعالیت پاراکسوناز باشد.

مقدمه: در بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس خطر پیشرفت ضایعات عروقی وجود دارد که یکی از عوامل بسیار مهم و موثر در اتیولوژی آن را صدمات اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد و گونه های فعال اکسیژن میدانند و تقویت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی در این بیماران میتواند تا حدودی مانع از ایجاد و پیشرفت این عوارض گردد.مواد و روشها: در این مطالعه به منظور ارزیابی استرس اکسیداتیو در بیماران دیابتی نوع دو (30 نفر) و مقایسه آن با افراد شاهد (28 نفر) قدرت آنتی اکسیدانی تام پلاسما با روشFRAP ، مالون دی آلدئید به عنوان فراورده نهایی پراکسیداسیون لیپیدها با روش HPLC، گروه های کربونیل و گروه های تیول به عنوان شاخص هایی از اکسیداسیون پروتیینها، ویتامینهای E، C، و نسبت ویتامین E به کلسترول اندازه گیری گردیدند. علاوه بر آن مجموعه ای از پارامترهای بیوشیمیایی دیگر نظیر قندخون، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول، تری گلیسیرید، HDL-C، LDL-C، بیلی روبین و اسیداوریک مورد آزمایش قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان میدهد که در بیماران دیابتی، میزان مالون دی آلدئید به عنوان شاخصی از پراکسیداسیون لیپیدها، نسبت به افراد شاهد افزایش مییابد (P<0.005). از بین شاخص های اکسیداسیون پروتئینها، تغییر معنی داری در میزان گروه های کربونیل مشاهده نشد، ولی میزان گروه های تیول در بیماران دیابتی کاهش معنی داری داشت (P<0.02). مقادیر ویتامین E و C نیز در پلاسمای بیماران دیابتی نسبت به افراد شاهد تغییر چندانی نداشت، اگرچه نسبت ویتامین E به کلسترول تام در این بیماران کاهش نشان میداد (P<0.05). قدرت آنتی اکسیدان تام پلاسما در دو گروه تغییر معنی داری نداشت. در بین آزمایش های بیوشیمیایی انجام شده، سطح گلوکز خون، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول تام، تری گلیسیرید و LDL-C در بیماران دیابتی نوع دو افزایش معنی داری داشت و مقدار HDL-C کاهش نشان میداد.نتیجه گیری: نتایج حاصل بخصوص افزایش پراکسیداسیون لیپیدها ایجاد استرس اکسیداتیو را در بیماری دیابت ملیتوس تایید میکند. بنابراین ارزیابی این وضعیت و اتخاذ شیوه های درمانی مناسب در جهت تقویت دفاع آنتی اکسیدانی میتواند موثر باشد.

مقدمه: تحقیق حاضر به منظور تعیین رابطه بین شاخص های نمایه توده بدنی، نسبت دور کمر به باسن (WHR) و فشارخون با شاخص وضعیت تحمل گلوکز در سال 80-1377 در جمعیت شهری 69-30 ساله شرق تهران انجام پذیرفت.مواد و روشها: این مطالعه بخشی از یک مطالعه مقطعی است که در آن 15000 نفر از جمعیت شهری 69-3 ساله ساکن شرق تهران از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. از این جمعیت 2886 مرد و 4013 زن در گروه سنی 69-30 سال قرار داشتند که تحت آزمون تحمل گلوکز خوراکی 2ساعته قرار گرفتند. دیابت قندی و اختلال تحمل گلوکز بر اساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی تعریف شدند. BMI برابر یا بالاتر از 30 kg/m2، چاقی و BMI بین 25-29 kg/m2، اضافه وزن تعریف شدند. WHR بالاتر از 0.8 در زنان و بالاتر از 95/0 در مردان به عنوان چاقی تنه ای در نظر گرفته شد. فشارخون سیستولی 140 میلیمتر جیوه یا بیشتر و دیاستولی 90 میلیمترجیوه یا بالاتر یا مصرف داروی ضد فشارخون به عنوان پرفشاری خون تعریف شدند. از مدل رگرسیون لجستیک گام به گام پیشرو برای تعیین ارتباط بین دیابت و شاخصهای مورد بررسی استفاده شد.یافته ها: از کل 6899 نفر جمعیت مورد مطالعه، 911 نفر (2/13%) دچار IGT و 372 نفر (4/5%) مبتلا به دیابت بودند. چاقی در افراد دیابتی (1/45%) و در افراد دارای (39.1%) IGT نسبت به افراد سالم (22.9%) شایعتر بود (P<0.001). نتایج رگرسیون لوجستیک گام به گام پیشرو بعد از تطبیق دهی بر اساس سن و جنس در فاصله اطمینان 95% نشان دهنده وجود ارتباط معنی دار دیابت با سن (OR=4.4, P<0.001)، چاقی تنه ای (OR=1.8, P<0.001)، چاقی (OR=3, P<0.001) و اضافه وزن (OR=2, P<0.001) بود. شیوع پرفشاری خون در دیابتی ها، افراد دارای IGT و افراد طبیعی بترتیب 9/51، 5/39 و 8/18% بود (P<0.001) و بعد از تطبیق دهی بر اساس سن، جنس، BMI و WHR، دیده شد که انواع اختلالات گلوکزی با پرفشاری خون دارای رابطه معنی داری بودند: در افراد دیابتی (OR=2.4, P<0.001) و در افراد دارای (OR=1.8, P<0.001) IGT.نتیجه گیری: پرفشاری خون، چاقی و چاقی تنه ای در افراد دیابتی و افراد دارای IGT شایعتر از جمعیت عادی است. به علاوه، چاقی تنه ای در مقایسه با چاقی عمومی، بیشتر با اختلال تحمل گلوکز همراه است.

11 بیمار دیابتی غیروابسته به انسولین (7 زن و 4 مرد) با میانگین سن 6/7±2/51 سال و میانگین نمایه توده بدنی 6/3±39 کیلوگرم بر مترمربع که به مدت 9/6±9 سال به دیابت مبتلا بودند، در یک مطالعه کارازمایی بالینی متقاطع برای بررسی اثرات غنی سازی نان با سبوس گندم بر روی گلوکز و چربیهای خون در طی 6 ماه انتخاب شدند. بیماران به مدت 10 هفته از رژیم های ایزوکالریک استفاده کرده، هیچ دارویی مصرف نمی کردند. شش نفر از بیماران نان غنی شده (سبوس گندم به میزان 33% به آرد اضافه شد) به مدت 4 هفته مصرف کردند. سپس 2 هفته استراحت داشتند و مجددا 4 هفته با نان معمولی تغذیه شدند و 5 نفر دیگر از بیماران عکس این مسیر را انجام دادند. گلوکز ناشتا، در پایان دوره نان غنی شده به ترتیب 2/20 و 45/21% کمتر از مقادیر پایه و پایان دوره نان معمولی بود و این اختلاف معنی دار بود (P<0.005). در پایان دوره نان غنی شده، گلوکز سرم 1، 2 و 3 ساعت بعد از آزمون صبحانه استاندارد 18.7% (BTT) و 54/11% و 57/13% بترتیب کمتر از مقادیر پایه بود که اختلافات معنی دار بود (P<0.005). گلوکز سرم 1، 2 و 3 ساعت بعد از BTT در پایان دوره نان غنی شده 91/19، 52/25 و 37/24% بترتیب کمتر از پایان دوره نان معمولی بوده است که اختلافات نیز معنی دار بودند (P<0.005). کلسترول تام ناشتا در پایان دوره غنی شده به طور معنی داری کمتر از مقادیر پایه بود (P<0.005). LDL-C ناشتا در پایان دوره نان غنی شده به طور معنی داری کمتر از پایان دوره نان معمولی بود (P<0.005). اختلاف بین TG و HDL-C و VLDL-C در پایان دوره غنی شده و نان معمولی معنی دار نبود، نتیجه گرفته میشود که نان غنی شده با سبوس گندم میتواند باعث کاهش گلوکز ناشتا، کلسترول تام و LDL-C  شود.

مقدمه: استفاده روزافزون از پیوند مغز استخوان موجب افزایش تعداد کودکان و بالغان جوانی شده که علیرغم ابتلا به بیماریهای بدخیم و غیربدخیم خونی، طول عمر درازی پیدا کرده‏اند و از این رو توجه به کیفیت زندگی در این افراد روز به روز اهمیت بیشتری پیدا میکند. اختلالات رشد و نمو بخصوص به دنبال رژیم‏های آماده سازی با پرتوتابی تمام بدن، در این بیماران گزارش شده است. البته در بیمارانی که تحت رژیم‏ های آماده سازی با داروهای سیتوتوکسیک قرار میگیرند، نیز این اختلالات مشاهده میشود. دوز داروهای شیمی درمانی برای آماده سازی پیوند در میزان و نوع بروز اختلالات هورمونی موثر است.مواد و روشها: در این مطالعه 12 کودک که وارد مرحله بلوغ نشده بودند (P1G1)، (4 دختر و 8 پسر)، در محدوده سنی 10-5/3 سال (میانگین 2±6 سال) از نظر رشد در قبل از بلوغ بررسی شدند. این بررسی قبل از پیوند، 3، 6، 12 ماه و 2 سال پس از پیوند تکرار شد.یافته ها: رشد در کودکان در یک سال پس از پیوند مغز استخوان به طور واضحی افزایش یافت به طوری که سرعت رشد قدی در یک سال پس از پیوند 5/3±10 سانتی‏ متر در سال و SDS سرعت رشد 21/4±31/4 بود و SDS قد از 2/1± 4/1- در قبل از پیوند به -0.5±1.3 در یک سال پس از پیوند رسید (P<0.004). وزن این کودکان نیز از 6±20 کیلوگرم در قبل از پیوند به 5/9±26 کیلوگرم در یک سال پس از پیوند افزایش یافت.نتیجه گیری: پیوند مغز استخوان با رژیم آماده سازی شیمی درمانی بدون پرتوتابی، نه تنها باعث اختلال رشد در کودکان نمیشود، بلکه یک جهش نسبی نیز در رشد قدی ایجاد می کند.

مقدمه: روستاهای شمال غرب تهران از مناطق کمبود ید شدید کشور بودند که از سال 1368 ابتدا توسط محلول روغنی یددار و سپس با توزیع و مصرف نمک یددار، برنامه های پیشگیری در این مناطق اجرا شده است. جهت ارزیابی برنامه ید رسانی در دانش آموزان 6 تا 14 سال روستاهای منطقه امامزاده داود (ع) شامل کیگا، کشار و رندان، طی یک بررسی در سال 1378 انجام شد.مواد و روشها: 250 دانش آموز تحت معاینه بالینی گواتر قرار گرفتند و از 233 نفر نمونه گیری خون جهت انجام آزمایش های هورمونی و از 226 نفر نمونه گیری ادرار برای اندازه گیری ید ادرار انجام شد. اندازه گیری غلظت هورمونهای تیرویید توسط کیتهای تجاری و ید ادرار با روش هضم تعیین شد. نتایج حاصل از این بررسی با داده های موجود در سال 1368 در این روستاها مقایسه شد.یافته ها: گواتر درجه 2 در مقایسه با سال 1368 در روستاهای مورد بررسی به طور قابل توجهی کاهش یافته است (P<0.0001). به طوری که در کیگا از 5/94 به 3/14%، در کشار از 66 به 4/9%، و در رندان از 82 به 7/9% تقلیل پیدا کرده است. بالعکس گواتر درجه یک به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین درصد افراد فاقد گواتر در این روستاها به طور کلی از یک درصد در سال 68 به 41% در سال 78 رسید. میانگین ید دفعی ادرار در کل افراد مورد بررسی 18.6±6 میکروگرم در دسی لیتر بود که در مقایسه با مقادیر سال 68 به طور مشخصی افزایش یافته است (P<0.001). میانگین هورمونهای تیرویید TSH، T3Rup و FT4I در محدوده طبیعی قرار داشت و تفاوت مشخصی بین میانگین های غلظتهای هورمونی در سه روستای مورد بررسی دیده نشد. بین هورمون های تیرویید، ید ادرار و درجه گواتر ارتباط معنی داری دیده نشد. غلظت هورمونهای قبل و 10 سال بعد بترتیب برای 8.4±1.6, 6.5±2; T4 میکروگرم در دسی لیتر (P<0.001)، 177±38, T3 و 145±29 نانوگرم در دسی لیتر (P<0.001) و 10.8±15.1; TSH و 1.8±0.8 میکرویونیت در میلی لیتر (P<0.001) بود.نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان میدهد که برنامه یدرسانی با محلول روغنی یددار و به دنبال آن مصرف نمک یددار در دانش آموزان روستاهای مورد بررسی با کمبود ید شدید، پس از 10 سال موجب کاهش قابل توجه در شدت و شیوع گواتر، افزایش مشخص در میزان ید دفعی ادرار و استمرار درستکاری تیرویید گردیده است.

در یک مطالعه 20 ساله، 40 بیمار مبتلا به هیپرپاراتیروییدیسم اولیه مورد بررسی قرار گرفتند. 90% بیماران زن و 10% مرد بودند و متوسط سن آنان 12±35 با دامنه 62-25 سال بوده است. متوسط کلسیم تام سرم 9/0±4/11 و فسفر سرم 2.0±0.3 میلی گرم درصد بود و درگیری استخوانی در 80% و درگیری کلیه بصورت وجود سنگ های ادراری در 5/22% بیماران وجود داشت. این بیماران در مقایسه با مطالعات کلاسیک انجام شده در کشورهای غربی سن کمتری داشته و نسبت زن به مرد در آنها بالاتر بود. هیپوفسفاتمی و فرم نورموکلسمی شایعتر و سنگهای کلیوی نادرتر بود. علایم استخوانی پیشرفته تر و اندازه تومور بزرگتر تخمین زده شد. شیوع هیپرپلازی نیز در مقایسه با آدنوم کمتر بود. در پایان نتیجه گیری میشود که این اختلافات احتمالا در نتیجه تشخیص دیرتر بیماری و عوامل تغذیه ای بخصوص کمبود ویتامین D میباشد.

اراگانگلیوم تومور منشا گرفته از سلولهای نورواندکرین میباشد که در محل های مختلفی دیده میشوند. آدرنال محل شایع و شناخته شده پاراگانگلیوم میباشد که آن را به نام فئوکروموسیتوم می شناسیم. ما یک بیمار با پاراگانگلیوم در ناحیه لیگامان پهن رحمی همراه با فعالیت هورمونی را معرفی می کنیم. سلولهای تومورال از نظر کروموگرانین و سیناپتوفیزین مثبت بودند.

استئوپروز یک بیماری قابل پیشگیری و درمان است و درمان آن نیز موثر و مطمئن میباشد. دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین D میتواند در شیوع فراوان استئوپروز در افراد بزرگسال سهیم باشد. کاهش توده استخوانی، پیش بینی کننده شکستگی استخوان است. در مورد شیوع استئوپروز، هیپوویتامینوزD  و میزان دریافت کلسیم در کشورمان به مطالعات همه گیرشناختی بیشتری نیاز است. در این مقاله به نقش دریافت کلسیم و ویتامین D در پیشگیری و درمان استئوپروز پرداخته میشود.