پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1394 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

مقدمه: رفتارهای غیرحرفه ای در حال تبدیل به یک اتفاق معمول در میان دانشجویان پزشکی است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آموزش تعهدات حرفه ای پزشکی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین به منظور تعیین پیش شرط ها و موانع استقرار آن است.روش ها: این مطالعه کیفی فنومنولوژیک در سال 1392 در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین با مشارکت 18 عضو هیات علمی که به صورت هدفمند از بین 130 عضو هیات علمی دانشکده پزشکی انتخاب شدند صورت گرفت. شرکت کنندگان در قالب 3 گروه متمرکز به تبیین باورها، ادراکات و انتظارات خود در مورد آموزش تعهدات حرفه ای در قالب سوالاتی همچون «فراگیران شما چگونه تعهدات حرفه ای را فرا می گیرند؟» و « شما با چه چالش هایی در آموزش تعهدات حرفه ای به فراگیرانتان روبرو هستید؟» پرداختند. برای استخراج کدها از روش تحلیل محتوا استفاده شد.یافته ها: اعضای هیات علمی تجربه های آموزشی قبل از ورود به دانشگاه، آموزش های ساختارمند در دانشکده و یادگیری نقش حرفه ای از الگوها را عوامل اصلی موثر بر یادگیری تعهدات حرفه ای برشمردند. شرکت کنندگان مشاهده رفتار اساتید و بازخورد های دریافتی از آنان را تاثیرگذارترین عامل در یادگیری فراگیران معرفی نمودند. آنان معتقد بودند درحال حاضر نقش الگویی اساتید کمرنگ شده است. آنان تعهدات حرفه ای را چند بعدی عنوان نموده و عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را بر آن موثر دانستند. همچنین روش ترکیبی برای آموزش پیشنهاد شد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که برنامه ریزی منسجم در دانشکده پزشکی برای التزام بیشتر فراگیران و اساتید به آموزش تعهدات حرفه ای ضروری است. برنامه های رسمی فعلی آموزشی در زمینه تعهدات حرفه ای کافی نیست و پیشنهاد می شود تمرکز بیشتری بر بهبود این آموزش ها از جمله توجه به نقش الگو بودن اساتید در طول دوره آموزشی پزشکی صورت گیرد.

مقدمه: پرستاران جهت داشتن حداکثر کارآیی باید در کلاس های نظری اطلاعات و دانش مورد نیاز خود را کسب نموده و از طریق تمرین و تجربه در محیط های بالینی توانمندی های علمی خود را احراز کنند. این پژوهش جهت بررسی عوامل موثر برانطباق آموزش نظری و مراقبت بالینی از دیدگاه پرستاران انجام شد.روش ها: این تحقیق، یک مطالعه توصیفی- مقطعی است که در آن 200 نفر از کارکنان پرستاری بیمارستان های آموزشی و درمانی رشت و بیمارستان رسول اکرم (ص) در سال 1393 شرکت داشتند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ای دو مرحله ای بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه دو قسمتی شامل اطلاعات فردی و عوامل موثر برانطباق آموزش نظری و مراقبت بالینی پرستاران بود. جهت انجام نمونه گیری ابتدا لیستی از بخش های فعال بیمارستان ها و مراکز آموزشی درمانی رشت تهیه و به تعداد 20 نفر در هر خوشه به صورت تصادفی انتخاب شدند. در داخل هر بخش انتخاب شده با توجه به حجم پرستاران شاغل، نمونه گیری در هر سه شیفت انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی و نرم افزار آماری SPSS انجام گردید.یافته ها: عوامل موثر برانطباق آموزش نظری و مراقبت بالینی در چهار حیطه فعالیت پرسنل بخش ها، وضعیت بالینی، کیفیت آموزش و تسلط مربیان داده ها نشان داد که ارتقای خودباوری پرستاران در اتخاذ تصمیم مستقل، انجام مراقبت های بالینی براساس استانداردها، میزان تحصیلات و سطح علمی مربیان و میزان اعتماد به نفس مربیان در هنگام آموزش مراقبت بالینی از بیشترین اهمیت برخوردار بود.نتیجه گیری: با توجه به وجود فاصله بین آموزش نظری و مراقبت بالینی پرستاران تدوین برنامه های آموزشی مناسب در آینده با در نظر گرفتن نقاط ضعف و قوت در حیطه های مختلف جهت انطباق آموزش تئوری و مراقبت بالینی الزامی می باشد.

مقدمه: با توجه به اهمیت سنجش نگرش افراد تیم سلامت در ارتباط و همکاری میان افراد تیم مراقبت بهداشتی در جهت ارتقاء کیفیت مراقبت از بیمار و لزوم ارزیابی ابزارهایی که در هر مطالعه استفاده می شوند، این مطالعه برای ارزیابی روایی و پایایی ابزار سنجش نگرش بین حرفه ای تیم سلامت (AHPQ) برای اولین بار در ایران، انجام گردید.روش ها: در یک مطالعه توصیفی- مقطعی ابزار سنجش نگرش مهارت های بین حرفه ای مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا برای استفاده از ابزار از مولف آن اجازه گرفته شد . سپس ابزار به زبان فارسی ترجمه شده و جهت بررسی روایی پرسشنامه برای 10 نفر متخصص آموزش پزشکی ارسال گردید. سپس پرسشنامه توسط دو مترجم زبان انگلیسی از فارسی به انگلیسی باز ترجمه شد و مغایرتی با پرسشنامه اصلی مشاهده نگردید. برای بررسی پایایی از دوشیوه همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و آزمون - آزمون مجدد با استفاده از ضریب همبستگی درون طبقه ای (Intra-class correlation coefficient=ICC) و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. جهت تعیین روایی محتوای کمی CVR و CVI محاسبه گردید.یافته ها: امتیاز CVR هر 20 آیتم از عدد جدول لاوشه (0.62) بزرگتر بود. نتایج محاسبه CVI حاکی از آن بود که 17 آیتم نمره CVI بالاتر از 0.79 داشته و سه آیتم با امتیاز پایین تر مورد بازبینی قرار گرفت. همسانی درونی سوالات (آلفای کرونباخ 1/94درصد) نشان داد که تمام سوالات ابزار همبستگی بالایی دارند. پایایی آزمون - آزمون مجدد با استفاده از ضریب همبستگی ICC=0.966 و r=0.875 در سطح p<0.005 معنی دار بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که نسخه فارسی ابزار سنجش نگرش بین حرفه ای (AHPQ) از روایی و پایایی لازم برخوردار بوده و ابزار مناسبی برای سنجش نگرش مهارت های بین حرفه ای است.

مقدمه: بکارگیری مراقبت مبتنی برشواهد جهت ارتقاء مهارت های پرستاری نیازی اساسی بوده و پرستاران باید ضمن کسب آگاهی از آخرین شواهد پژوهشی، دانش تولید شده را در بالین به کار بندند. در این بین شناسایی عوامل بازدارنده و تسهیل کننده می تواند یکی از گام های اساسی در بکارگیری مراقبت مبتنی بر شواهد باشد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل تسهیل کننده و بازدارنده بکارگیری مراقبت مبتنی بر شواهد از دیدگاه پرستاران شاغل درمراکز آموزشی درمانی شهر رشت انجام شد.روش ها: دراین مطالعه توصیفی- مقطعی 247 نفر از پرستاران مراکز آموزشی درمانی شهر رشت در سال 1392 به روش نمونه گیری تصادفی نسبتی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، مقیاس موانع فانک و پرسشنامه عوامل تسهیل کننده بکارگیری مراقبت مبتنی برشواهد بود که به روش خودایفا تکمیل می گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های t مستقل و ANOVA تجزیه تحلیل شد.یافته ها: مهمترین عوامل بازدارنده از دیدگاه پرستاران، به ترتیب نداشتن وقت کافی برای مطالعه تحقیقات انجام شده (3.22±0.9)، نبودن تسهیلات کافی به منظور بکارگیری یافته های تحقیق (3.11±0.9) و نداشتن وقت کافی برای کاربرد عملی ایده های جدید در پرستاری (3.05±1) و مهم ترین عامل تسهیل کننده، همکاری متقابل مراکز دانشگاهی با بیمارستان ها (3.25±0.8) بود . همچنین ارتباط معناداری بین سمت پرستاران و نمره عوامل تسهیل کننده مشاهده شد (P=0.002).نتیجه گیری: اجرای مراقبت مبتنی بر شواهد زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که پرستاران در محیطی که حامی و ارزش گذار مراقبت مبتنی برشواهد باشد، فعالیت کنند. سازمان ها با اختصاص وقت مناسب، ارائه تسهیلات لازم و ضروری و توانمند نمودن پرستاران در امر تحقیق نقش موثری در رفع عوامل بازدارنده خواهند داشت.

مقدمه: آموزش بالینی رکن اساسی در آموزش پرستاری است. دستیابی به اهداف بالینی در بخش های ویژه در مراقبت از بیماران امری حیاتی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان دستیابی به اهداف بالینی بخش های ویژه در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کردستان انجام گرفت.روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی بر روی 51 نفر از دانشجویان ترم هفتم در سال 1392 انجام شد. نمونه گیری به روش سرشماری و داده ها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات فردی و چک لیست های خودارزیابی و آزمون آسکی گردآوری شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری t، نمودار همبستگی پیرسون و از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج خودارزیابی نشان داد دستیابی به اهداف بالینی در بخش دیالیز مطلوب و در سی سی یو و آی سی یو متوسط بوده و بررسی آزمون آسکی نشان داد در بخش سی سی یو و آی سی یو پروسیجرهای تفسیر نوار قلب و ساکشن لوله تراشه متوسط، ماساژ قلب و اکسیژن تراپی مطلوب و در بخش دیالیز انجام پروسیجرها مطلوب بوده است. آزمون آماری t بین نتایج خود ارزیابی و آزمون آسکی ارتباط معنی داری نشان نداد. نمودار همبستگی پیرسون بین میانگین معدل دانشجویان با نتایج آزمون آسکی ارتباط معنی داری را نشان داد (P<0.007) اما بین میانگین معدل و خود ارزیابی ارتباطی یافت نشد. نتایج آزمون آسکی بهتر از خودارزیابی بود و آزمون آماری t اختلاف میانگین نمرات دو آزمون در دو گروه را معنی دار نشان داد. (P<0.002) همچنین میانگین نمره دانشجویان دختر در آزمون آسکی بهتر از خودارزیابی بوده و آزمون آماری t اختلاف آنها را معنی دار نشان داد. (P<0.002) اما میانگین نمره دانشجویان پسر در دو آزمون یکسان و اختلاف معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: در برخی مهارت ها دسترسی به اهداف ضعیف بوده لذا بازبینی اهداف در انتهای هر ترم ضروری است. توجه به نتایج ارزیابی در برنامه ریزی آموزشی موجب دسترسی به سطح بالاتری از مهارت ها می شود.

مقدمه: آﻣﻮزش ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎدﮔﻴﺮی در ﻣﺤﻴﻂﺑﺎﻟﻴﻨﻲ داﻧﺴﺖ. شناخت مشکلات موجود در این زمینه اولین گام برای اصلاح و بهبود برنامه های آموزشی می باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین رضایتمندی دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی از وضعیت آموزش بالینی در بیمارستان های آموزشی زاهدان در سال 1392 صورت گرفت.روش ها: این مطالعه بصورت مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی بود. که بر روی 142 نفر از دانشجویان رشته پرستاری، مامایی و اتاق عمل ترم آخر مشغول به تحصیل در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به روش سرشماری انجام گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه روا و پایای سنجش رضایتمندی از وضعیت آموزش بالینی جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های t و ANOVA از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که در حیطه ی برنامه های آموزشی 76.8 درصد، در حیطه ی رضایت از عملکرد مربی 70.2 درصد، در حیطه ی برخورد با دانشجو 33.9 درصد، در حیطه ی محیط آموزشی 24.6 درصد و در حیطه ی نظارت و ارزشیابی 43 درصد دانشجویان از وضعیت موجود، رضایت نداشتند. بین جنسیت دانشجویان و رضایت از وضعیت آموزش بالینی رابطه معنی داری مشاهده گردید (p=0.006)، اما بین رضایت آنان و رشته تحصیلی رابطه معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به پایین بودن رضایت دانشجویان از برنامه ها، عملکرد مربی و ارزشیابی، بازنگری در برنامه های آموزشی متناسب با نیازهای آموزشی دانشجویان و یکسان سازی شیوه های ارزشیابی دانشجویان در کارورزی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: ترجمه دانش فرآیندی است که دانش را به عرصه عمل منتقل کرده و دانسته ها را کاربردی می سازد. فاصله بین دانش و عمل چالشی است که ترجمان دانش می تواند پاسخ آن باشد. این پژوهش با هدف تعیین وضعیت ترجمان دانش در دانشگاه علوم پزشکی قزوین از دیدگاه اعضای هیت علمی انجام شد.روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی و در سال 1392 انجام شد. جمعیت مورد مطالعه آن اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین بودند که به روش انتخاب نمونه در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ترجمان دانش بود که توسط کمیته ترجمان دانش دانشگاه علوم پزشکی تهران تهیه و تایید اعتبار شده و در این مطالعه نیز پس از تغییرات مختصر مجددا روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. این پرسشنامه پس از سوالات جمعیت شناختی، در سه بخش «شناسایی نیاز مخاطبان و تبدیل آن به پروژه های تحقیقاتی»، «تولید شواهد قابل استفاده در تصمیم گیری ها» و «کاربرد نتایج پژوهش ها توسط کاربران نهایی» تنظیم شد. نمره کل ترجمان دانش با متغیرهای دموگرافیک با استفاده از آنالیز آماری t مستقل و آنالیز واریانس چند متغیره با هم مقایسه شدند.یافته ها: نتایج نشان داد میانگین بخش شناسایی نیاز مخاطبان و تبدیل آن به پروژه های تحقیقاتی (2.46)، میانگین بخش تولید شواهد قابل استفاده در تصمیم گیری ها (2.86)، میانگین بخش کاربرد نتایج پژوهش ها توسط کاربران نهایی (2.34) و در نهایت میانگین کل (2.47) بود.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد، وضعیت ترجمان دانش در دانشگاه علوم پزشکی قزوین از دیدگاه اعضای هیئت علمی تا وضعیت مطلوب فاصله داشته و یافته های تحقیقات کمتر به زبان مخاطبان ترجمه شده است. پیگیری راهکارها و سیاست های تشویقی برای پژوهشگران جهت انتقال یافته های پژوهشی به کاربران می تواند فاصله بین دانش تا عمل را کوتاه سازد.

مقدمه: پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی یکی از مهم ترین منابع کسب اطلاعات عل می بوده و استفاده از این منابع در هر دانشگاه از شاخص های مهم توسعه آن دانشگاه محسوب می شود. این مطالعه با هدف تعیین سطح آگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در استفاده از منابع اطلاعاتی الکترونیکی انجام شد.روش ها: در این مطالعه توصیفی - مقطعی تعداد 250 نفر از دانشجویان رشته های پزشکی، پیراپزشکی، بهداشت و پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در سال 92 با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و میزان آگاهی و اطلاعات آن ها از منابع اطلاعاتی تحت وب توسط پرسشنامه محقق ساخته که روایی بر اساس اخذ نظرات افراد صاحب نظر و اساتید تخصصی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ تایید گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی ( فراوانی، درصد، میانگین) و آمار استنباطی(آزمون کای دو) و از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که 65 درصد افراد شرکت کننده با کتابخانه دیجیتالی آشنایی نداشتند. میزان آگاهی کلی دانشجویان با منابع اطلاعاتی حدود 46.5 درصد بود. بیشترین بانک اطلاعاتی لاتین مورد استفاده EBSCO با 4/36 درصد و بیشترین بانک اطلاعاتی فارسی مورد استفاده SID با 26.4 درصد بود. بین رشته های مختلف تحصیلی از لحاظ میزان استفاده از منابع اطلاعاتی اختلاف معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میزان آگاهی دانشجویان در استفاده از منابع اطلاعاتی الکترونیکی موجود در دانشگاه در سطح پایین قرار داشت. برنامه ریزی برای تشویق دانشجویان جهت استفاده بیشتر و بهتر از این منابع ضروری می باشد.

مقدمه: مواجهه با تغییرات قابل توجهی که دانشجویان در محیط دانشگاه نسبت به زندگی قبل از آن دارند، استفاده از اساتید راهنما و مشاور را برای آنان اجتناب ناپذیر نموده است. هدف از این مطالعه بررسی دیدگاه دانشجویان دانشکده بهداشت مشهد در مورد وظایف و عملکرد اساتید راهنما در سال 1392 بود.روش ها: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، نظرات 97 نفر از دانشجویان دانشکده بهداشت به روش طبقه ای و تصادفی ساده با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته، مشتمل بر 34 گویه در سه قسمت دموگرافیک، دیدگاه دانشجویان نسبت به وظایف و عملکرد اساتید راهنما بررسی گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون های t مستقل و آنالیز واریانس، با کمک نرم افزار SPSS در سطح معنی دارد 0.05 تحلیل شدند.یافته ها: وظایف مهم اساتید راهنما از دیدگاه دانشجویان به ترتیب اولویت شامل: «آشنا کردن دانشجو با مقررات دانشگاه» (3.9±1.4)، «پیگیری وضعیت تحصیلی دانشجو» (3.2±1.4)، «آماده سازی دانشجو برای پذیرش مسئولیت» (2.97±1.4) بوده است و عملکرد اساتید راهنما از دیدگاه دانشجویان10.3 درصد خوب و 56.7 درصد متوسط و 33 درصد ضعیف بر آورد شد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده از پژوهش دانشجویان نسبت به وظایف اساتید راهنما دیدگاه خوبی داشتند اما عملکرد آنان نتوانسته بود جایگاه رضایت بخشی را بین دانشجویان بدست آورد، بنظر می رسد در جهت بهبود این مساله باید مشاوره تحصیلی به عنوان یک موضوع تخصصی در نظر گرفته شده و ضمن آموزش اساتید، ارتباط بین واحدهای مشاوره دانشگاه و اساتید مشاوره تسهیل گردد.