پژوهش در آموزش علوم پزشکی
سال:1396 | دوره:9 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

مقدمه: با توجه به اهمیت نقش تحقیقات دانشجویی در دانشگاه ها و لزوم آگاهی مسوولین دانشگاه از مشکلات دانشجویان و از آنجائی که بر اساس تحقیقات انجام شده، دانشجویان علوم پزشکی با توجه به موانع و چالش ها، مایل به انجام پژوهش نیستند، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین موانع فعالیت های پژوهشی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس انجام شد.روش ها: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر بر روی 400 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته متشکل از سه بخش اطلاعات دمو گرافیک، موانع شخصی و سازمانی انجام شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایایی آن برابر با 0.87=r تایید گردید. داده ها از طریق آزمون های t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار آماری SPSS آنالیز شدند.یافته ها: در حیطه فردی بیشترین موانع مربوط به دانش ناکافی از متدلوژی و روش تحقیق (1.24±2.91) و نداشتن مهارت کافی در انجام تحقیق (1.36±2.89) و در حیطه سازمانی، عدم دسترسی به منابع کسب اطلاعات (2.72±2.75) بود. همچنین نتایج نشان داد که دانشجویان محقق، بیشتر با موانع سازمانی (13.90±56.13) و غیرمحقق با موانع فردی (10.95± 53.80) مواجهه بودند.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که بیشترین موانع از دیدگاه دانشجویان نداشتن مهارت کافی در انجام تحقیق، دانش ناکافی از متدلوژی و روش تحقیق، آشنا نبودن به اصول آماری، عدم دسترسی به منابع کسب اطلاعات می باشد. این موانع می تواند تا حدودی از طریق افزایش آگاهی دانشجویان از متدلوژی تحقیق، ایجاد انگیزه از طرف مسوولین و اساتید، در دسترس قرار دادن نیروهای مشاور متخصص و پژوهشگر، جبران کمبود امکانات و تجهیزات و اصلاح شیوه های اداری رفع گردد.

مقدمه: آموزش از وظایف اصلی دانشگاه هاست و در واقع استاد مهم ترین رکن آن است. آموزش، کلید شکوفا کردن توانایی های انسان است و مهم ترین نقش متعلق به اساتید است، چرا که تاثیر گسترده و قوی دارند. هدف از این مطالعه تعیین ویژگی های یک استاد خوب و تآثیر آن بر انگیزه تحصیلی دانشجویان دندانپزشکی بود.روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بر روی 137 نفر از دانشجویان دانشکده دندانپزشکی (رشت) دانشگاه علوم پزشکی گیلان در سال 1394 انجام گرفت. داده های پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه استاد خوب و انگیزه تحصیلی که روایی و پایایی آن تایید گردید، بدست آمد. داده ها پس از از جمع آوری با استفاده از مدل معادلات ساختاری از طریق نرم افزار آماری PLS (Partial least squares) تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج ضرایب مسیر معادلات ساختاری نشان داد که ویژگی های استاد خوب شامل دانش 0.86، شخصیت 0.84، ارتباطات0.82 ، روش تدریس 0.79، ارزشیابی 0.68، اخلاق0.60 در چارچوب استاد خوب و همچنین در بعد انگیزه تحصیلی، انگیزه درونی با 0.84، خودپنداره 0.78 و انگیزه بیرونی 0.74 مهم ترین عوامل بودند. میانگین نمره انگیزه دانشجویان در دامنه مقادیر ممکن 5-1، 3.37 بدست آمد که در حد مطلوب بود. هم چنین نتایج نشان داد که ویژگی های استاد خوب بر انگیزه تحصیلی دانشجویان تاثیری ندارد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های یک استاد خوب تاثیری بر انگیزه تحصیلی دانشجویان دندانپزشکی ندارد. لذا با توجه به نقش کلیدی استاد در آموزش توصیه می شود در جذب و توانمند سازی اعضای هیات علمی دانشگاه، ویژگی های یک استاد خوب مد نظر قرار گیرد.

مقدمه: آموزش مهارت حل مساله، روشی برای شرکت فعال افراد در بحث گروهی و تشویق آنان به تفکر انتقادی ولی سازنده و خلاق برای یافتن راه حل هائی می باشد که نهایتا به ارائه بهتر خدمات بهداشتی درمانی مطلوب کمک کند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مهارت های حل مساله خلاق با دو روش کارگاه آموزشی و کتابچه آموزشی بر مهارت های بین فردی شاغلین مامایی انجام شد.روش ها: در یک مطالعه نیمه تجربی بر روی ماماهای شاغل در بیمارستان های استان کرمان در سال 1394 تعداد 97 نفر در مطالعه شرکت داشتند. ماماها به دو گروه کتابچه آموزشی (49 نفر) و کارگاه آموزشی (48 نفر) تقسیم شدند که به گروه (1) کتابچه آموزشی برای مطالعه مستقل داده شد و برای گروه (2) کارگاه آموزشی 3روزه با روش های تعاملی اجرا گردید. این دو گروه از نظر مشخصات فردی همگن بودند. نمونه گیری از بیمارستان ها به روش تصادفی ساده و برای ماماها سهمیه ای انجام شد. ارتباطات بین فردی هر دو گروه قبل و پس از مداخله و 2 ماه پس از مداخله از طریق پرسشنامه استاندارد مهارت های ارتباطی بین فردی (Interpersonal Communication Skills Test) ارزیابی شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون های من ویتنی یو، t زوجی، t مستقل، تحلیل واریانس و از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه، از نظر ارتباط بین فردی قبل از مداخله اختلاف آماری معنی داری وجود ندارد (0.064=p). اما بعد از مداخله آموزشی بین گروه 1 و 2 اختلاف آماری معنی داری در ارتباط بین فردی مشاهده گردید (0.001=p). به طوری که میانگین تغییر نمره در گروه کارگاه آموزشی 8.89 و در کتابچه آموزشی 3.11 بود.نتیجه گیری: آموزش فارغ التحصیلان مامایی طبق الگوی دزوریلا با دو روش کارگاه آموزشی و کتابچه آموزشی بر ارتباط بین فردی آن ها موثر بوده و پس از آموزش، ارتباطات بین فردی آنان افزایش یافته است. پس با توجه به محدودیت ها امکان برگزاری کارگاه در بعضی موارد، برای آموزش می توان از کتابچه های آموزشی استاندارد شده استفاده نمود.

مقدمه: منشور حقوق بیمار، به منظور اطمینان از انجام مراقبت کافی از بیماران تنظیم شده است. همچنین افزایش میزان رضایتمندی بیماران مستلزم ارتقاء کیفیت مراقبت های بهداشتی-درمانی است. این امر با اجرای منشور حقوق بیمار محقق می شود. هدف مطالعه حاضر تعیین میزان آگاهی و رضایت مندی بیماران بستری در بیمارستان از منشور حقوق بیمار بود.روش ها: این پژوهش به صورت توصیفی – مقطعی انجام بر روی 565 نفر از بیماران زن مراجعه کننده به بیمارستان کوثر شهر قزوین در سال های 1393 و 1394 انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 3 بخشی شامل اطلاعات دموگرافیک، آگاهی از حقوق بیمار و رضایت مندی از اجرای منشور حقوق بیمار بود. روایی پرسشنامه با استفاده روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از روش دو نیم کردن (0.78=r) تایید شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های ناپارامتری (آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون مقایسه ای کروسکال والیس) و از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین نمرات میزان آگاهی بیماران 2.4±7.32 و رضایت مندی 1.8±3.89 بود که نشان دهنده میزان آگاهی متوسط و رضایت مندی ضعیف بود. نتایج نشان داد بین رده های مختلف سنی از نظر آگاهی اختلاف معنی دار آماری وجود ندارد (0.991=P) اما در میزان رضایت مندی آنان وجود دارد (0.000=P). همچنین بین سطوح مختلف تحصیلی از نظر آگاهی اختلاف معنی دار آماری وجود دارد (0.000=P) اما در میزان رضایت مندی آنان وجود ندارد (0.122=P). در نهایت رابطه معنی دار آماری بین میزان آگاهی و رضایت مندی بیماران مشاهده نشد (0.158=P و 0.059=r).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان دهنده آن بود که میزان آگاهی و رضایت مندی بیماران از مفاد منشور حقوق بیمار در حد متناسب نبود. بنابراین برنامه ریزی آموزشی مدیران کیفیت بیمارستان ها برای ارتقای دانش و نگرش بیماران در خصوص میزان آگاهی از منشور حقوق بیماران، ضروری است. این تغییر نگرش بیماران باعث افزایش مطالبه حقوق منشور بیمار و در نتیجه افزایش میزان رضایت مندی خواهد شد.

مقدمه: توجه به نظریه بار شناختی و فنون بهینه سازی انواع بار شناختی در طراحی محتوای چند رسانه ای های آموزشی از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر پیش آموزی بر بار شناختی درونی، یادگیری و بهره وری آموزشی دانشجویان پرستاری در درس فیزیولوژی بود.روش ها: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته پرستاری دانشکده علوم پزشکی شهرستان اسدآباد در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل می دادند. از این تعداد، 32 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (17 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. مواد و ابزارهای پژوهش شامل محتوای چند رسانه ای های آموزشی دارای اثر پیش آموزی (گروه آزمایش) و بدون اعمال اثر پیش آموزی (گروه کنترل)، آزمون های یادگیری (پیش آزمون و پس آزمون) و مقیاس سنجش بار شناختی درک شده توسط دانشجویان بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری t مستقل و تحلیل کواریانس (آنکوا) از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که گروه آزمایش بار شناختی درونی کمتری (M=3.41, SD=1.86) را نسبت به گروه کنترل (M=5.03, SD=1.77) تجربه کردند، 0.017=p، یادگیری (M=14.71, SD=3.42) بیشتری نسبت به گروه کنترل (M=11.60, SD=3.04) داشتند، 0.008=p، و از بهره وری آموزشی (M=0.55, SD=0.99) بیشتری نسبت به گروه کنترل (M=-0.63, SD=0.98) برخوردار بودند (0.002=p).نتیجه گیری: اعمال اثر پیش آموزی در محتوای چند رسانه ای آموزشی منجر به کاهش بار شناختی درونی تجربه شده توسط یادگیرندگان، افزایش یادگیری و بهره وری آموزشی آنان می شود. بنابراین، توصیه می شود طراحان چند رسانه ای های آموزشی از فنون کاهش بار شناختی درونی جهت افزایش یادگیری و بهره وری آموزشی استفاده نمایند.

مقدمه: مهارت های ارتباطی به عنوان یک بخش مهم و ضروری در ارائه خدمات پرستاری شناخته شده است و ارتباطات غیرموثر به عنوان یک مانع قدرتمند در مراقبت سلامت محسوب می شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت مهارت های ارتباطی دانشجویان پرستاری با بیماران بود.روش ها: این پژوهش توصیفی - مقطعی در میان 200 نفر از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1393 به روش نمونه گیری در دسترس انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد شامل دو بخش جمعیت شناختی و گویه های خودارزشیابی مهارت های برقراری ارتباط دانشجو با بیمار بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و با بهره گیری از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار تحلیلی (مربع کای، و همبستگی پیرسون) در سطح معنی داری 0.05 انجام گرفت.یافته ها: 54 درصد از دانشجویان دختر، 13.1 درصد متاهل و 79.4 درصد بومی استان کرمانشاه بودند. 85.1 درصد از شرکت کنندگان از نظر مهارت های ارتباطی ضعیف و 14.9 درصد متوسط بودند. نتایج نشان داد که بین مهارت های ارتباطی با جنسیت (0.002>P)، وضعیت تاهل (0.024>P) و سال تحصیلی دانشجویان (0.001>P) ارتباط معنی داری وجود دارد و میانگین نمرات مهارت های ارتباطی در دانشجویان دختر از پسر بیشتر بود. نتایج نشان داد که به ترتیب 50.3، 37.6، 41.2، 34.7، 51.5 و 41.7 درصد دانشجویان از حداکثر نمره قابل اکتساب برای حیطه های شروع آگاهانه، مهارت های کلامی و غیرکلامی ارتباط، هماهنگی بیرونی و درونی، احترام به مددجو، پذیرش غیرمشروط مددجو و نمره کلی پرسشنامه مهارت های ارتباطی را دریافت کردند.نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه حاضر وضعیت مهارت های ارتباطی در میان دانشجویان نامطلوب بود و بیشترین ضعف مهارت های ارتباطی در حیطه های مهارت های کلامی و غیرکلامی ارتباط و هم چنین احترام به مددجو بود، که این ضعف می تواند مانع از برقراری ارتباط موثر با بیماران شود.

مقدمه: یکی از مسایل مهم در آموزش بالینی دانشجویان پرستاری ارتقاء کیفیت آن است که مستلزم ارزشیابی مستمر است. لاگ بوک بعنوان یکی از موثرترین شیوه های ارزشیابی بالینی محسوب می گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی لاگ بوک در بخش های بالینی از دیدگاه اساتید و دانشجویان پرستاری زاهدان انجام شد.ر وش ها: در مطالعه مقطعی حاضر، 100 نفر از دانشجویان پرستاری و 24 نفر از اساتید دانشکده پرستاری و مامایی زاهدان در سال تحصیلی 1396 به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه پژوهشگر ساخته در دو بخش ویژگی های فردی و پرسشنامه لاگ بوک شامل 4 حیطه کیفیت، ضرورت، پیامدها و نحوه تکمیل لاگ بوک متشکل از 42 سوال و یک سوال باز پاسخ، جمع آوری شد. روایی صوری و محتوای پرسشنامه توسط اعضای هیات علمی دانشگاه تایید گردید. پایایی پرسشنامه به روش بازآزمایی محاسبه و با ضریب همبستگی 0.80 تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون استنباطی (تی مستقل) تحت نرم افزار SPSS صورت گرفت.یافته ها: 87.5 درصد اساتید و 44 درصد دانشجویان استفاده از لاگ بوک را در واحدهای عملی ضروری می دانستند. بیش از 60 درصد اساتید و دانشجویان معتقد بودند که فعالیت های لاگ بوک منطبق بر نیاز دانشجویان نیست. 66.7 درصد اساتید و 59 درصد دانشجویان تکمیل دفترچه را روزانه انجام می دادند. میانگین نمره کل نظر اساتید از لاگ بوک 9.18±52.58 و دانشجویان 80.9±22.43 بود. تفاوت آماری معنی داری بین میانگین نمره دو گروه وجود داشت (0.001>p).نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، در مجموع دیدگاه اساتید در خصوص لاگ بوک مثبت تر از دانشجویان بود، اما از آنجایی که لاگ بوک بایستی برطرف کننده نیازهای یادگیری دانشجویان باشد، بازنگری در محتوی آن به طور مستمر امری ضروری است.

مقدمه: افت تحصیلی یکی از مشکلات آموزشی دانشکده های گروه پزشکی است. شناخت بیشتر ابعاد این پدیده می تواند به ارائه راه های پیشگیری از آن بیانجامد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی افت تحصیلی و عوامل مرتبط با آن از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود. روش ها:: در این مطالعه توصیفی - مقطعی که در سال 1394 انجام گرفت. 310 نفر از دانشجویانی که حداقل یک سال تحصیلی را در دانشگاه علوم پزشکی گیلان گذرانده بودند، به روش نمونه گیری به صورت طبقه ای تصادفی نسبتی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش: اطلاعات دموگرافیک و افت تحصیلی بود که روایی آن از روش اعتبار محتوایی و پایایی آن از روش آلفای کرونباخ (0.8=a) تایید گردید. بعد از جمع آوری اطلاعات، دانشجویان به دو گروه موفق (بدون افت تحصیلی) و ناموفق (با افت تحصیلی) تقسیم شدند که این خط برش از تفاوت بین معدل دو ترم قبل دانشجو و ترم قبل محاسبه گردید. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های t مستقل، من یو ویتنی، و همچنین کای دو از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در مجموع 87 نفر (28.1 درصد) از دانشجویان و از مقطع کارشناسی بیشترین افت تحصیلی را داشتند (72 نفر، 82.8 درصد). نتایج نشان داد که عوامل فردی اجتماعی مرتبط با افت تحصیلی نظیر جنسیت دانشجو، مقطع تحصیلی، سطح تحصیلات مادر، شغل پدر، وضعیت اشتغال دانشجو و نحوه انتخاب رشته دانشگاهی بین دو گروه دانشجویان با افت تحصیلی و بدون افت تحصیلی اختلاف معنی داری را نشان داد (0.05>p). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی گیلان در معرض معضل افت تحصیلی می باشند. با توجه به آثار منفی این پدیده، اعضای هیات علمی و مدیران آموزشی باید به فاکتورهای موثر بر افت تحصیلی توجه خاص داشته تا بتوانند دانشجویان در معرض خطر را شناسایی و از طریق مشاوره مناسب آن ها را مورد حمایت قرار دهند.

مقدمه: خودارزیابی یکی از روش های محک مهارت های کسب شده بالینی توسط دانشجویان است. این مطالعه با هدف تعیین خودارزیابی دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان از مهارت های کسب شده بالینی بر اساس برنامه آموزشی انجام شد.روش ها: در این مطالعه توصیفی - مقطعی مهارت های بالینی کلیه دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی دانشکده رشت (34 نفر) در سال 1395 از طریق پرسشنامه محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ (0.8=a) تایید گردید. یافته ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های فریدمن و مجذور کای دو از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمره خود ارزیابی دانشجویان از مهارت بالینی (از 25 نمره) معادل 2.81±17.38 بود. نتایج نشان داد که نمره خود ارزیابی دانشجویان در بخش های مختلف بالینی تفاوت معنی داری دارد (0.001>P). بالاترین میانگین رتبه ای نمره در بخش جراحی دهان، فک و صورت (7.60) و کمترین در بخش ارتودنسی (2.76) بود.نتیجه گیری: خودارزیابی دانشجویان از مهارت های بالینی در بیشتر بخش ها خوب بود. امید است که با استفاده از روش های نوین تدریس در افزایش مهارت دانشجویان پیشرفت چشم گیر حاصل شود.