علوم و فنون شیلات
سال:1393 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

درجه سمیت آفت کش مالاتیون و LC50 آن در بچه ماهی کپور معمولی دریای خزر (Cyprinus carpio) و اثر این سم بر میزان هماتوکریت، گلوکز، کلسترول و پروتئین کل سرم خون این ماهی در مدت 96 ساعت بررسی شد. غلظت کشنده، حداقل غلظت موثر، حداکثر غلظت مجاز مالاتیون به ترتیب برابر 1.3، 0.646 و 0.13 میلی گرم در لیتر محاسبه شد و این حشره کش را می توان با «درجه سمیت متوسط» برای کپور معمولی طبقه بندی کرد. اختلاف معناداری در درصد هماتوکریت، کلسترول و گلوکز در بین گروه های آزمایشی مشاهده شد (p<0.05)، اما بین میزان پروتئین کل اختلاف معنادار نبود (p>0.05). درصد هماتوکریت در گروه شاهد از دیگر گروه ها پایین تر بود و کمترین میزان کلسترول و گلوکز در تیمار با غلظت 0.5 میلی گرم در لیتر و بیشترین میزان آن ها به ترتیب در غلظت های 2.5 و 2 میلی گرم در لیتر مشاهده گردید. بنابراین می توان گفت، غلظت هایی از آفت کش مالاتیون که از نظر آزمون کشندگی، غیرموثر و مجاز برای گونه های غیرهدف شناخته می شوند، می توانند باعث بروز تغییراتی در شاخص های خونی و آسیب های زیستی در آن ها شوند.

تاثیر پوسته پسته سبز در سطوح صفر، 1.5، 4.5، 13.5 و 27 درصد از وزن جیره بر عوامل رشد و خصوصیات بیوشیمیایی و خون شناسی ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 27.03±0.58 گرم در قالب یک طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و 3 تکرار و در هر تکرار 14 قطعه ماهی انجام شد. در پایان هشت هفته تغذیه، از هر تکرار 4 قطعه ماهی به  صورت تصادفی خون گیری شد. نتایج حاصل تفاوت معناداری (p<0.05) را در نرخ رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی تیمار 27 درصد پوسته نسبت به دیگر تیمارها نشان داد. هیچ گونه اختلاف معناداری در خصوص مقدار آلبومین، گلوبولین، تریگلیسیرید و گلوتامیک اگزالواستیک ترنس آمیناز بین تیمارها مشاهده نشد. مقادیر پروتئین کل (2.76±0.15 گرم در دسی لیتر)، آنزیم لاکتات دهیدروژناز (2139±44.26 واحد بین المللی در لیتر)، آلکالین فسفاتاز (331.9±21.4 واحد بین المللی در لیتر)، گلوتامیک پیرویک ترنس آمیناز (407±17.82 واحد بین المللی در لیتر)، هموگلوبین (8.73±0.7 گرم در دسی لیتر) و درصد هماتوکریت (33.33±2.28) در ماهی تغذیه شده با جیره 27 درصد در مقایسه با تیمار شاهد اختلاف معناداری از خود نشان دادند (p<0.05). به طور کلی، استفاده از سطوح بالای پوسته پسته در جیره غذایی اثر نامطلوبی بر رشد و عوامل سلامتی ماهی قزل آلای رنگین کمان داشت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

این تحقیق برای بررسی تمایز ریختی و الگوهای رشد آلومتریک ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) در مراحل اولیه زندگی (از روز 0 تا 35 پس از تفریخ) انجام شد. داده های ریختی مورد مطالعه از روی تصاویر گرفته شده از نمونه ها، با نرم افزار ImageJ استخراج و الگوهای رشد آلومتری بر اساس Log10 y= Log10 a+bLog x محاسبه شدند. بر اساس آستانه های تغییرات در رشد ویژگی های ریختی و تغییرات شکل، مراحل مختلف زندگی لاروی ماهی سفید به دوره های Eleuthero-embryo, Propterygio-larval, Pterygio-larval و نوجوانی تقسیم گردید، که در هر یک از این مراحل وقایع مهم و حیاتی در لارو رخ می دهد. تغییرات در مراحل اولیه لاروی با سرعت و شدت بیشتری (eleuthero-embryo، Propterygio-larvae) رخ داد که از آن جمله می توان به تکوین ساختار آبششی، شروع تغذیه فعال و تکوین ساختارهای تغذیه ای، حسی و اندام های موثر در شنا اشاره کرد. همچنین نتایج نشان داد که بروز این وقایع مهم حیاتی با نقاط عطف خصوصیات ریختی همخوانی داشته و روند تغییر آن ها، ترجیحات تکوینی ساختارهای دخیل در تغذیه، تنفس، شنا و اندام های حسی را نشان می دهد.

سه نوع فیش فینگر تولید شده از گوشت ماهی کپور معمولی (حاصل از قطعات فیله، گوشت چرخ شده و سوریمی) ارزیابی ارگانولپتیکی شدند. فیش فینگرها پس از قالب گیری، لعاب زنی و پوشش دهی در دستگاه سرخ کن با روغن آفتابگردان در دمای 180oC به مدت 8 دقیقه سرخ شدند. شاخص های ارگانولپتیک بافت، طعم، بو، رنگ و مطلوبیت کل از سوی ارزیاب ها بررسی شدند. فیش فینگر حاصل از سوریمی از لحاظ شاخص های ارگانولپتیک تفاوت معناداری (p<0.05) نسبت به بقیه نمونه ها داشت. ارزیابی صفت مطلوبیت کل نشان دهنده برتری فیش فینگر حاصل از سوریمی نسبت به دیگر فیش فینگرها بود. بنابراین توصیه می شود که از سوریمی حاصل از گوشت ماهی کپور معمولی در فرایند تولید فیش فینگر استفاده شود.

فیلم ها و پوشش های خوراکی لایه نازکی از مواد هستند که هم در سطح و هم بین لایه های مختلف ماده غذایی استفاده می شوند. بیوپلیمرهایی از قبیل پلی ساکاریدها، پروتئین ها، لیپیدها و مخلوط های آن ها برای تهیه فیلم ها و پوشش های خوراکی به کار می روند. با توجه به تقاضای مصرف کنندگان برای دسترسی به موادی با کیفیت بالا و نگرانی آن ها به دلیل مشکلات ناشی از مصرف نگهدارنده های مصنوعی و نیز نگرانی های زیست محیطی ناشی از تجمع پلیمرهای مصنوعی، ایده استفاده از بیوپلیمرهای زیست تخریب پذیر به عنوان جایگزینی مناسب برای بسته بندی های پلاستیکی قوت گرفت. بازدهی و خواص کاربردی فیلم ها و پوشش های خوراکی مربوط به خواص ذاتی مواد تشکیل دهنده فیلم یعنی بیوپلیمرها، نرم کننده ها و دیگر افزودنی هاست. مفیدترین خواص فیلم ها و پوشش های خوراکی قابلیت خوردن و زیست تخریب پذیری آن هاست. برخی از خواص فیلم ها و پوشش های خوراکی از قبیل جلوگیری از انتقال رطوبت و خروج ترکیبات فرار از ماده غذایی، عبوردهی انتخابی گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن، به تاخیر انداختن آب زدایی (Dewatering) سطح، تغییرات بافتی، مانعی در برابر عبور چربی ها و روغن ها، افزایش ارزش تغذیه ای، جلوگیری از آب چک، رشد میکروب ها و تندشدگی لیپیدها، حفظ کیفیت محصولات آبزی و فراورده های آن ها در مقابل صدمات فیزیکی ناشی از حمل و نقل است و باعث افزایش زمان ماندگاری آن ها می شوند. برای استفاده صنعتی، لازم است مطالعات علمی بیشتری برای تعیین مکانسیم های تشکیل فیلم از بیوپلیمرها برای بهینه سازی خواص آن ها انجام شود. در مطالعه حاضر ترکیبات زیست تخریب پذیر استفاده شده برای پوشش آبزیان و اثرهای آن ها در حفظ کیفیت آبزیان و مکانیزم عمل آن ها بررسی شده است.

هدف مطالعه حاضر ارزیابی اثرات آرتمیای غنی شده با روغن های ماهی و سویا همراه با ویتامین E بر عملکرد رشد، مقاومت به استرس، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و پراکسیداسیون چربی لارو تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) می باشد. از پنج جیره غذائی مختلف شامل آرتمیای غنی نشده (جیره شاهد)، آرتمیای غنی شده با روغن سویا همراه با 15 یا 30 درصد ویتامین E (جیره های S15 و S30) و روغن ماهی همراه با 15 یا 30 درصد ویتامین E (جیره های F15 و F30) استفاده شد. لاروها تا حد سیری ظاهری به مدت 17 روز تغذیه شدند. نتایج نشان داد که ماهیان تغذیه شده با آرتمیای غنی شده در مقایسه با گروه شاهد از نظر رشد و بازماندگی تفاوت معناداری نداشتند اما افزایش سطح ویتامین E از 15 به 30 درصد عملکرد رشد و مقاومت به استرس شوری را بهبود بخشید. محتوای ویتامین E در ماهیان تغذیه شده با جیره های S15 و S30 در مقایسه با تیمارهای دیگر به طور معناداری بالاتر بود. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در ماهیان تغذیه شده با آرتمیای غنی نشده و جیره های F15 و F30 بالاتر بود. بیشترین مقدار TBA در ماهیان تغذیه شده با آرتمیای غنی نشده مشاهده شد. نتایج نشان داد که اضافه کردن ویتامین E به روغن های ماهی و سویا برای غنی سازی آرتمیا می تواند اکسیداسیون روغن ها را کاهش داده و برای سلامتی و کیفیت لارو مفید باشد. در مجموع غنی سازی آرتمیا با روغن سویا همراه با 30 درصد ویتامین E (جیره S30) جهت تغذیه لارو تاسماهی ایرانی پیشنهاد می شود.

بی شک بالا بودن تراکم پرورش اثر معکوسی بر وضع سلامتی و بهداشت ماهی خواهد گذاشت و این وضعیت سبب ایجاد شرایط محیطی نامناسب و استرس زا و همچنین افزایش حساسیت ماهی به عوامل بیماری می شود.