قرآن و طب
سال:1401 | دوره:7 | شماره:3 |تعداد مقالات:21

هدف: بررسی علل شکایت از کادر درمانی و تلاش در جهت کاهش آن گامی جهت رضایت هر چه بیش تر بیماران و کارکنان پزشکی می باشد. هدف از این مطالعه تعیین علت و انگیزه های شکایت، میزان و نوع قصور انجام شده در رشته جراحی و در آخر ارایه راه حل برای کاهش قصور پزشکان می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه یک مطالعه توصیفی تحلیلی مقطعی (Cross-sectional) بود که به بررسی پرونده های شکایت از گروه جراحی ارجاعی به اداره کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور در طی یک دوره 5 ساله از ابتدای سال 1396 تا پایان سال 1401 پرداخت. نمونه گیری به صورت سرشماری انجام شد. با مراجعه به بایگانی اداره کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی تهران، پرونده های مربوط به شکایت از گروه جراحی مشخص و اطلاعات لازم بر حسب جدول متغیرها، در پرسشنامه ای که طراحی شده بود، استخراج شد. اطلاعات جمع آوری شده وارد نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 شد و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی در سطح معنی داری 05/0P< تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در کل در طی دوره انجام مطالعه 406 پرونده مورد بررسی قرار گرفت. از این تعداد 215 مورد مرد (0/53٪, ) بودند. میانگین سنی بیماران 08/17±, 5/43 سال بود. میانگین سنی پزشکان مشتکی عنه 17/10±, 73/52 سال بود. 369 مورد (9/90٪, ) از پزشکان مرد و اکثر آنها غیر هیات علمی بودند (0/64٪, ). در 365 پرونده (9/89٪, ) اقدام مورد شکایت، اقدام جراحی بود. در 284 مورد (70٪, ) پرونده ها شکایت مطرح شده در مورد یک اقدام غیر اورژانسی انجام شده بر روی بیمار بوده است. بیشترین عارضه ایجاد شده مورد شکایت با 115 مورد (3/28٪, ) مربوط به فوت بیمار بود. در کل در 164 پرونده (4/40٪, ) قصور وجود داشت. بیشترین نوع قصور تعیین شده، بی مبالاتی با 80 مورد (7/19٪,کل پرونده ها و 8/48٪,موارد قصور) بود. میانگین درصد قصور تعیین شده برای پزشکان 73/20±, 34/20 درصد با میانه 10 درصد بود. ارتباط معنی داری بین نوع قصور و درصد قصور با سن، جنس، اقدام انجام شده، سابقه فعالیت و تخصص پزشک دیده نشد (p>0. 05). میزان قصور در موارد غیر اورژانس به طور معنی داری بیشتر از موارد اورژانسی بود (3/43٪,در مقابل 6/33٪, ) (p=0. 04). اما ارتباط معنی داری بین نوع قصور و درصد قصور با فوریت اقدام و محل خدمت پزشک وجود نداشت (p>0. 05) میزان توافق نتیجه کمیسیون اول و قصور پزشک 84/0 بود. تحصیلات، شغل و سن بیمار تاثیری در شکایت مجدد وی نداشت. اما جنس ارتباط معنی داری با اعتراض به رای اولیه داشت (8/51٪,در زنان در مقابل 3/42٪,در مردان (p=0. 04)). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه میزان تعیین قصور در رشته جراحی قابل توجه است و بیشترین نوع قصور در این گروه بی مبالاتی می باشد. نتایج مطالعه میزان توافق قابل قبولی در رای کمیسیون اول و قصور پزشک را نشان داد. در کل انجام آموزش های مناسب به جراحان چه در زمینه انتخاب بیمار و همچنین ارتباط و تعامل مناسب با بیماران می تواند نقش موثری در کاهش هرچه بیشتر بار شکایات مطرح شده بر علیه این گروه و صدور آرای قصور بر علیه آنان ایفا نماید.

هدف: پژوهش حاضر تلاش می کند مساله نقش رضایت پزشک یا کادر درمان مرتکب قتل اتانازی در پرداخت دیه با تاکید بر آیه 8 سوره مایده و ادله فقهی و حقوق ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا از رهگذر این بررسی های حکم حقوقی و فقهی این مساله مبرهن گردد. مواد و روش ها: این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به متون قرآنی، فقهی و حقوقی اطلاعات لازم به دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: اتانازی یا هومرگی (euthanasia) که به معنی «مرگ خوب» است، در اصطلاح، شرایطی است که در آن بیمار بنا به درخواست خودش به صورت طبیعی و آرام بمیرد. پرسش پژوهش آن است که «آیا رضایت پزشک یا کادر درمان مرتکب قتل اتانازی در پرداخت دیه نقشی دارد یا خیر؟ » فرضیه پژوهش این است که بر اساس ماده 384 قانون مجازات اسلامی؛ در صورتی که اولیای دم خواهان دیه باشند، بدون موافقت قاتل، حق اخذ دیه از او و یا اموالش را ندارند. نکته قابل تامل در این ماده قانونی آن است که پرداخت دیه از اموال جانی به مجنی علیه را مقید به رضایت جانی کرده است. این ادبیات قانونگذاری برگرفته از دیدگاه برخی فقهاست. فرضیه محقق آن است که اصولا رضایت جانی در این ماده قانونی جایگاهی ندارد و اگر اولیای دم خواهان دیه باشند، جانی باید به تعداد مقتولین دیه بدهد. نوشتار حاضر در پژوهشی توصیفی-تحلیلی، با نگاهی مسیله محورانه، رضایت جانی در این ماده قانونی را نقد و مبانی فقهی آن را دنبال می کند. بر اساس یافته های تحقیق رضایت جانی در ماده مذکوربه دلیل ناسازگاری با قواعد فقهی نیاز به بازنگری دارد. نتیجه گیری: با توجه با آیات قرآن کریم و روایاتی از جمله آیه شریفه «اعدلوا هو اقرب للتقوی» (مایده: 8) که اقتضای عدالت و اصل مهم قرآنی است و همچنین در نظر گرفتن حقوق اولیای دم نباید رضایت جانی را موثر دانست.

تفاوت اعتقاد یا نگرش در مبانی و ارزش ها می تواند باعث تغییراتی در رفتار نیروهای پزشکی شود و در ارایه خدمات بهداشتی و درمانی آنان نیز موثر باشد. به طور کلی از دیدگاه مکاتب مختلف، برخی خصوصیت ها و شاخص ها ارزش و برخی ضد ارزش هستند. بر اساس دیدگاه اومانیسم در گذر زمان شاهد تغییراتی در این ارزش ها و ضد ارزش ها هستیم چرا که زاییده تفکر و عقل بشری بوده و قابلیت نسخ، تعدیل یا تغییر را دارد. از نگاه دین اسلام در راستای نظام تعالی و تکامل بشر، شاخص های ارزشی و ضد ارزشی ثابتی معرفی گردیده و تاکید بر ترویج دو نوع ارزش های مادی و معنوی شده است. کادر درمان و افرادی که با جان و روان انسان سر و کار دارند لازم است شناخت کافی از این ارزش ها داشته باشند تا بتوانند در حرفه خویش، شرافت و کرامت انسان را حفظ نموده و آن را زیر پا نگذارند. بنابراین، ضروری می نماید که تصویری صحیح از ارزش والای آدمی و جایگاه رفیع او در دین مبین اسلام ارایه شود تا نیروهای عهده دار خدمات پزشکی بتوانند به صورت بهینه و درخور، به فعالیت های سلامتی بپردازند و کوچک ترین خدشه ای به وجود انسان و کرامت وی وارد نیاورند. در بررسی آموزه های دین اسلام مشخص گردید سه ارزش مهم در مورد جایگاه انسان قابل توجه می باشد که اثرات کاربردی برای نیروهای پزشکی به همراه دارد: 1. ارزش حیات انسان. 2. ارزش جسم انسان. 3. ارزش کرامت انسان

هدف: درنگ بر سفارشهای اولیای دین در برپا داشتن سوگواری شهیدان کربلا و بشارت به پاداش های گرانسنگ در گریستن و گریاندن بر این مصیبت بزرگ، بیانگر این حقیقت است که تداوم عزاداری برای سید الشهدا علی (ع) و یارانش، هدف بزرگی را دنبال کرده و آثاری چند را در پی خواهد داشت. شرکت در سوگواری امام حسین (ع) و گریه بر ایشان، نه تنها زمینه تشدید افسردگی و رنجوری عزادارن را فراهم نمیآورده بلکه خود مقدمهای بر بهبود سلامت عزاداران و رشد و شکوفایی آنان است. مواد و روش ها: پژوههی کتابخانهای حاضر بر آن است تا با جمعآوری و دستهبندی آیات و روایاتی که درخصوص گریه آیینی و تاثیر آن بر سلامتی بیان شدهاند، به شیوهی توصیفی-تحلیلی، مسیله همبستگی مثبت میان سوگواری امام حسین (ع) و بهبود سلامت در آموزه های ثقلین را دنبال نماید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان از همبستگی و تاثیر مثبت گریه آیینی بر بهداشت روانی و سلامت بدن دارد. نتیجه گیری: دریافت صحیح مفهوم زیارت، سوگواری و گریه، و برقراری پیوند میان سوگواری امام حسین (ع) و معنای زندگی، منجر به تصحیح شناختی عزاداران و به دنبال آن تعدیل هیجانات و تنظیم رفتار ایشان شده و زمینهی تحقق بهزیستی و شکوفایی را فراهم خواهد آورد.

این پژوهش با هدف توصیف و تحلیل رفتار درمانی و اصلاح الگوهای رفتاری و کاهش اضطراب دانش آموزان مدارس با دو رویکرد روانشناسی و اندیشه اسلامی مطابق با احادیث قدسی و آیات قرآنی، انجام شده است. در بررسی تعداد کثیری از منابع اسلامی اعم از آیات و روایات مربوط به موضوع، یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر آیات قرآن و احادیث، از نظر مفاهیم و مضامین همسو با علم روانشناسی می باشند. این احادیث، عمدتا درون مایه اخلاقی، عرفانی و روانشناسی دارند که مخاطبان خود را به حسن سلوک و کسب فضایل و پرهیز از رذایل برای نیل به خود آگاهی وکشف استعدادهای درونی و فطری که منجر به کاهش استرس، نگرانی و تقویت مثبت اندیشی در فرد می شود، فرا می خوانند. مقاله پیش رو، با توجه به اهمیت موضوع، نقش و جایگاه خطیر آیات و احادیث، در جوامع اسلامی بویژه در میان مربیان تعلیم و تربیت و از طرفی تاثیر مدرسه در شکل گیری شخصیت دانش آموزان و به کارگیری روش های نوین درصدد آن است تا با الگوگیری از خصایص رفتاری مطلوب و مورد قبول علم روانشناسی و آموزه های دینی، سعی در اصلاح و تقویت رفتار ایده آل دانش آموزان از طریق کاهش استرس، نگرانی و نیل به خودباوری در آنها گردد.

هدف: خانواده یک نهاد اجتماعی و مقدس در دین اسلام است و در قرآن کریم مفهوم خلقت و خانواده در هم تنیده است. رشد و بالندگی کامل مادی و معنوی و نایل شدن به مقام انسان کامل در گرو خانواده و مولفه های تربیتی و دینی آن است. زوجین به عنوان دو ستون اصلی، نقش چشمگیری در ابعاد مختلف سلامت به خصوص بعد معنوی خانواده دارند، زوجینی که روابط خود را بر مبنای قرآن بنا نهاده اند، سلامت خانواده را تضمین کرده اند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به سوالات زیر است؛ مبانی قرآنی و حقوقی رابطه زوجین چیست؟ و رابطه زوجین براساس این مبانی چه تاثیری بر سلامت معنوی خانواده دارد؟ مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای-استنادی و تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوایی کیفی (توصیفی-تحلیلی) صورت پذیرفته است. یافته ها: قرآن ضمن تاکید بر تشکیل خانواده مبانی روابط زوجین را تحت مولفه های؛ وصول به آرامش، رحمت و مودت، رابطه عاشقانه، رفع نیازهای یکدیگر، معاشرت شایسته تحت اموری چون معاضدت و همکاری، پرهیز از خشونت، روابط جنسی مطلوب و وفاداری بر می شمرد و تمام این مبناها اثر مستقیمی در تقویت و تکامل سلامت معنوی دارد. نتیجه گیری: کاربست مبانی قرآنی در روابط زوجین، سلامت فردی زوج ها و خانواده را برای رسیدن به «حیات طیبه» قرآنی تقویت می کند و حیات طیبه همان رسیدن به سلامت کامل با حاکمیت و محوریت سلامت معنوی است و اگر زوجین به سلامت معنوی دست یابند بالتبع خانواده نیز به این بعد نایل خواهد شد و در این صورت جامعه اسلامی به سمت این بعد از سلامت حرکت خواهد کرد.

هدف: خواص خرما به عنوان یک ماده مغذی ثابت شده است و ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان این میوه بوده و از نظر کیفیت خرما در سطوح جهانی مطرح است. با مطالعه قرآن کریم و احادیث، ویژگی های شگفت انگیزی از خرما به دست می آید که اهمیت مصرف این ماده غذایی را بیشتر می کند. یکی از مسایل مهمی که زنان در سراسر جهان با آن مواجه هستند، تغذیه مناسب در دوران بارداری و پس از زایمان است تا مراحل مختلف بارداری را به بهترین شکل سپری کنند و پس از زایمان نیز هر چه زودتر انرژی از دست رفته خود را بازیابند. از این رو مطالعه مروری حاضر با هدف بررسی تاثیر میوه و دانه خرما بر مراحل زایمانی و پیامدهای بارداری از منظر پزشکی، قرآن کریم و احادیث انجام شده است. مواد و روش ها: این پژوهش مطالعه مروری بوده که با توجه به هدف تحقیق، اطلاعات لازم از منابع مختلف قرآنی، تفاسیر قرآن کریم و احادیث و همچنین پایگاه های اطلاعاتی نظیر، PubMed، Web of Science، Embase, scopus,، SID, Magiran، google، Pubmed، Scopus، Google Scholar، و براساس کلید واژه های میوه خرما، دانه خرما، بارداری، زایمان قرآن و حدیث، تا سال 2022 استخراج گردید؛ سپس اطلاعات دسته بندی و تلخیص شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتابج این پژوهش نشان داد که مصرف میوه و دانه ی خرما می تواند تاثیر مثبتی در مراحل مختلف بارداری از قبیل کاهش فشار خون بارداری و پیشگیری از بروز دیابت بارداری داشته باشد. همچنین مصرف خرما در مراحل مختلف زایمان آثاری از قبیل بهبود امتیاز بیشاپ و دیلاتاسیون سرویکس در زمان پذیرش، القای زایمان خود به خودی، کاهش نیاز به القا و تحریک لیبر و کاهش طول مراحل مختلف لیبر دارد. به علاوه مصرف خرما جهت بهبودی پس از زایمان، ترمیم زخم های ناشی از زایمان و بازیابی انرژی از دست رفته مناسب است. بنابراین یافته های این پژوهش تاییدی بر اعجاز علمی قرآن کریم و صحت احادیث از جهت تاثیر مصرف خرما بر زنان باردار می باشد. نتیجه گیری: مصرف میوه و دانه ی خرما می تواند تاثیر مثبتی بر مراحل مختلف بارداری، مراحل مختلف زایمانی و بهبودی پس از زایمان داشته باشد.

یکی از مسایل بسیار مهم قرآن کریم و نیز ادیان آسمانی مساله " ایمان " بوده که پیرامون آن پرسش های متعددی از همان قرون اولیه در بین مسلمانان شکل گرفته است. ایمان اساسی ترین عنصر تدین یا مقوم دینداری است. تاریخ علم کلام نشان می دهد ورود اولین فرقه ها و نحله های مسلمان در این بحث در وهله نخست نه به انگیزه های کلامی بلکه به منظور موضع گیری های عملی بوده است یعنی دغدغه اساسی آنها حول محور نسبت ایمان و عمل می چرخید. گرایش به مبدا جهان و کشش درونی به سوی حقیقتی که عالم بدان تکیه دارد، در کنار میل به جاودانگی و سعادت، دو دغدغه ی مقدس و دیرپای انسان بوده است. ادیان الهی و توحیدی که از حقیقت انسان و ویژگی منحصر به فرد و ساحت های وجودی او به خوبی آگاهی دارند، تنها راه منحصربه فرد، پاسخ به این دو نیاز انسان را «ایمان» معرفی می کنند. مفهوم حقیقت ایمان اساسی ترین موضوع یک دین را تشکیل می دهد، به طوری که تمامی اصول بنیادین نظری و عملی هر دینی، شامل اصول و فروع، برپایه ایمان و عمل صالح استوار است. به عبارت دیگر، شالوده جهان بینی هر فرد مومنی نسبت به این جهان و جهان دیگر برپایه این موضوع قرار دارد. بدین لحاظ اهمیت این امر چنان است که بی شک بدون درنظر گرفتن آن فهم حقیقت دین غیرممکن و ممتنع است. بنابر اینکه بحث ایمان زوایای ناشناخته ی بسیاری دارد، از اینرو نگارندگان با روش توصیفی-تحلیلی در این پژوهش برآنند تا به اهمیت ایمان در قرآن کریم و کلام شیعه پرداخته و رابطه آن را با عمل صالح مورد بررسی قرار دهند، زیرا ایمان در قرآن جایگاه ویژه ای دارد، به گونه ای که پیام وحی، آن را محور همه ی ارزش ها ساخته است و می فرماید: «قسم به عصر، بی تردید انسان در زیان کاری بزرگی است. مگر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند و یکدیگر را به حق توصیه نموده و به شکیبایی سفارش کرده اند».

هدف: هوش معنوی و سلامت معنوی موجب می شود که انسان تلاش بیشتری برای یافتن راه حل و خود پویایی داشته باشد و از طرفی دانشگاه های علوم پزشکی ارتقا عملکرد شغلی اهمیت دارد؛ بنابراین پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه بین هوش معنوی و سلامت معنوی با ارتقا عملکرد شغلی کارمندان کارمندان دانشگاه علوم پزشکی لنگرود انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری، شامل کلیه کارمندان دانشکده پرستاری مامایی و پیراپزشکی شهرستان لنگرود به تعداد 144 نفر بوده که با روش نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعداد 105 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های هوش معنوی کینگ (2008)، سلامت معنوی پولوتزین و الیسون (1982) و عملکرد شغلی پاترسون (1970) استفاده شد. از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان دادند که بین هوش معنوی و سلامت معنوی با ارتقا عملکرد شغلی کارکنان رابطه معناداری وجود دارد به طوری که با ارتقای یک واحد از متغیر هوش معنوی و سلامت معنوی، به ترتیب 300/0 و 476/0 واحد انحراف عملکرد شغلی ارتقا پیدا خواهد کرد. نتیجه گیری: به طور کلی با توجه به نتایج می توان بیان داشت که بررسی هوش معنوی و سلامت معنوی کارکنان و عوامل مرتبط با آن می تواند زمینه را برای توجه و مشارکت و عملکرد بهینه ی کارکنان را در سازمان ها افزایش دهد.

جرم سقط جنین ازجمله جرایم مخصوص زنان می باشد. که یکی از عواقب و پیامدهای تولید مثل و باروری در جوامع بشری است که مباحث مربوط به آن، قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارد. پژوهش حاضر در صدد است به شیوه توصیفی و با استفاده از روش مطالعه اسنادی و کتابخانه ای نگرش اسلام را به این پدیده از منظر نوع مجازات قاتل جنین دارای روح مورد بررسی قرار دهد، مجازات سقط عمدی جنین دارای روح، از دیدگاه جمهور فقیهان اهل سنت و مشهور فقیهان معاصر شیعه، عدم جواز قصاص در قتل عمدی جنین است اما عبارات عده ای از فقیهان در این زمینه خالی از ابهام نیست، که این امر سبب تضارب آراء در این زمینه شده است.

امروزه پیشرفت شگرف در فناوریهای تولیدمثل در سالیان اخیر روزنه امید برای زوجهای نابارور را نمایان ساخته است چرا که آرزوی داشتن فرزند میلی جهانی است و پدر و مادر شدن از مهمترین مراحل تحول زندگی فرد است. یکی از پدیده های نوین پزشکی که در درمان ناباروری و نازایی استفاده می شود، استفاده از رحم جایگزین است. قرارداد استفاده از رحم زن، قراردادی است که به موجب آن زنی موافقت می کند جنین حاصل از تخمک و اسپرم زن و شوهری را حمل نماید و پس از زایمان به آنها تحویل دهد. مطالعات نشان می دهد انتخاب رحم جایگزین آشنا نظیر بستگان، دوستان یا نزدیکان زمینه ی کاهش یا رفع مشکلات ناشی از عمل جایگزینی رحمی را فراهم می نماید. طرفین عقد را در این قرارداد از یک سو زن و شوهر نابارور و از سوی دیگر مادر پذیرنده جنین، ((مادر جانشین)) تشکیل می دهند. مطابق اصل نسبی بودن قراردادها، آثار قرارداد مادر جانشین باید به خود متعاقدین (زن و شوهر متقاضی و مادر حامل) محدود گردد. شرط مسئولیت قراردادی آن است که میان زیان دیده و عامل زیان، قرارداد صحیحی وجود داشته و زیان به سبب نقض تعهدات قراردادی ایجاد شده باشد. امروزه نظریات فقهای معاصر امامیه در مورد اعتبار این قرارداد متفاوت است و عده ای از فقها استفاده از رحم زن دیگر را در تولیدمثل جایز و عده ای دیگر این عمل را حرام و قرارداد را غیر معتبر می دانند. دیدگاه حقوق دانان ایران نیز در این مورد متفاوت است، برخی حقوق دانان این قرارداد را صحیح و معتبر و برخی دیگر به علت مغایرت با نظم عمومی باطل می دانند برای صحت قرارداد رحم جایگزین صرف استناد به ماده 10 قانون مدنی (اصل حاکمیت اراده طرفین و آزادی قراردادها) و قواعد عمومی قرارداد در شرایط صحت کافی نیست. چرا که و همه ی آثار قرارداد بر اساس اراده طرفین نمی تواند تعیین شود و پاره ای آثار قهری است و مهمترین اثر، قرابت و نسب حاصل از قرارداد است. به نظر می رسد با تصویب قوانین و تشکیل کمیته ها خاص برای بررسی موارد درمان نازایی با روش رحم جایگزین می توان از بروز عوارض و عواقب احتمالی پیشگیری کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین و ارائه ی برخی استلزامات تربیتی بر اساس مفهوم اعتدال در آموزه های قرآنی در گرو سلامت فرد و جامعه بود. مواد و روش ها: روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای با ابزار فیش برداری. یافته ها: بیانگر آن است که اعتدال از مفاهیم بنیادین در آموزه های قرآنی بوده و گرچه خود این واژه در قرآن کریم به کار نرفته است لیکن در مفاهیم دیگر ابراز شده و با استفاده از این مفاهیم می توان به ارائه ی برخی استلزامات تربیتی نائل گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که با توجه به مفهوم اعتدال در آموزه های قرآنی می توان استلزامات تربیتی را در ساحت های هستی شناسی، شناخت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی ارائه کرد.

در این مقاله هنر اسوه گزینی به عنوان یک شیوه ی آموزشی، با فرض اینکه هدف نهایی تربیت دینی را قرب الی الله تلقی کنیم، مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش تحلیلی استنتاجی از روش های پژوهش کیفی است. در تبیین قرب الی الله به عنوان هدف غایی تربیت، نزدیک شدن به خداوند، با دل سپردن و متصف شدن به صفات و زیباییهای الهی امکان پذیر است. هرچه کیفیت و میزان این اتصاف بیشتر باشد قرب بیشتری حاصل شده است. در این فرایند، خداوند و صفات او همچون چراغ راهنمایی فراروی ما قرار می گیرد، اما تصور خداوند به عنوان وجود مطلق و بی نهایت در ذهن محدود بشر با سختی های همراه است که ناشی از دشواری و حتی امتناع انطباق مطلق با محدود است، لذا ما همین فرایند قرب الی الله را با کمک گرفتن از وجودهای محدود(انسان) که تا حد ممکن به صفات مطلق(الهی) آراسته شده اند، انجام شود. شیوه ای که خداوند خود در قرآن پیاده نموده است. این مسیری است که می تواند بر آن استدلال کرد و گریزی نیست. علاوه بر آن ساختار فطری انسان هم منطبق براین هدف بوده و بستری برای تحقق و گام نهادن در این فرایند را ممکن می کند. با این اوصاف می توان در همه افراد جامعه به نسبتی صفاتی چند از صفات خداوندی را یافت و مورد اسوه سایرین قرار داد و در صفات ناپسند فقط وصف نمود و مصداقی برای آن نیاورد. مساله ای که از سویی(بهنگام اسوه شدن) باعث پرورش اعتماد به نفس و عزت، و از سوی دیگر حفظ حرمت انسان ها(خطاکاران) که امکان بازگشت و امید را باقی گذاشت.

هدف: گردشگری سلامت (توریسم درمانی) به عنوان یک صنعت رو به رشد در دنیا و جذابیت های طبیعی و پزشکی یک منطقه، توجهات گسترده ای را به خود جلب کرده است. ایران به دلیل پتانسیل های طبیعی و تاریخی خود در منطقه، به یک مقصد مهم برای گردشگری سلامت تبدیل شده است در این راستا، مسائل حقوقی مرتبط با گردشگری سلامت در ایران به چالش های منحصربه فردی برخوردار است که نیازمند بررسی دقیق و راهکارهای قانونی متناسب با آن است. در آیات قرآن کریم، تأکید بر حفظ و نگهداری از سلامت انسان به عنوان یک ارزش بالا و واجب مورد توجه قرار گرفته است. گردشگری نیز به عنوان یک عامل مهم در تأثیر بر سلامت افراد مطرح می شود. مواد و روش: این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل موضوعات حقوقی گردشگری سلامت در ایران به تفصیل به بررسی نقاط قوت و ضعف قوانین موجود، در حوزه گردشگری سلامت، حقوق و تعهدات اقتصادی مرتبط با ارائه خدمات پزشکی به گردشگران، حفاظت از حریم خصوصی بیماران و امور اخلاقی در تداخل با نیازهای طبیعی گردشگری و دیگر موضوعات جاری می پردازد. یافته ها: این پژوهش نقاط ضعف و قوت قوانین موجود در ایران را مشخص می کند و پیشنهادهای قانونی برای بهبود و بهینه سازی محیط حقوقی در حوزه گردشگری سلامت ارائه می دهد. از این رو، تاکید دارد که به منظور جذب گردشگران سلامت و توسعه این صنعت در ایران، تدابیر لازم در قوانین و مقررات مرتبط بایستی انجام شود. نتیجه گیری: با توجه به توانمندی ها و منابع غنی در زمینه بهداشت و درمان در ایران، این کشور توانایی خوبی دارد تا به یک مقصد برجسته در گردشگری سلامت تبدیل شود، اما این امر نیازمند هماهنگی بیشتر بین مراکز درمانی، بخش های دولتی و نهادهای حقوقی است.

هدف: پژوهش حاضر تلاش می کند حقوق پزشکی کودکان در مخاصمات از منظر قرآن، فقه و حقوق بین الملل مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا از رهگذر این بررسی های حکم حقوقی و فقهی این مساله مبرهن گردد. مواد و روش ها: این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به متون قرآنی، روایی، حقوقی و فقهی اطلاعات لازم به دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: کودکان و نوجوانان معمولاً در جنگ ها و نزاع ها بسیار آسیب پذیر بوده و بیشترین صدمات جسمی و روحی متوجه آنان خواهد بود. کشته شد ن و ازکار افتاد گی، خشونت ها و نجاوزهای جنسی، حملات به بیمارستان ها و مدارس و محرومیت از کمک های بشر دوستانه برخی از این آسیب ها و صدمات است. مسئله هنگامی که جنگ ها و نزاع ها به شهرها و محله ها کشانده می شود، بیشتر نمایان است. از دیدگاه اسلام، این کودکان دارای مصونیت می باشند. همچنین در این راستا قواعد حقوق بشردوستانه و از طرفی موازین حقوق بشری توجه خاصی را به کودکان معطوف و حتی الامکان چتر حمایتی خود را بر سر این گروه آسیب پذیر گسترانده اند. پژوهش حاضر، با روش توصیفی تحلیلی تطبیقی به بررسی تطبیقی حقوق پزشکی کودکان در اسلام و مخاصمات بین الملل پرداخته است. نتایج نشان می دهد که، علیرغم وجود قواعد و هنجارهای بی شمار راجع به رعایت حقوق پزشکی کودکان در جنگ و وجود سازمان های بین المللی در این زمینه مثل یونیسف، کمیته بین المللی صلیب سرخ و سایر سازمان ها، بین قواعد و هنجارهای اعلام شده و تصویب شده در کنوانسیون ها و زندگی واقعی کودکان قربانی جنگ تفاوت فاحشی وجود دارد. همچنین فقه اسلامی نیز در دوره های بعد از معصومین، چه فقه سنی و چه فقه شیعه، همواره سعی در نهادمندسازی حقوق غیرنظامیان در جنگ به خصوص کودکان داشته اند، تا جایی که همواره بر عدم تعرض به کودکان، تأمین معیشت آنان تأکید کرده اند. نتیجه گیری: با استناد به آیات و قواعد عام قرآنی و اصول و قواعد حقوقی و فقهی می توان گفت حقوق پزشکی کودکان عبارت است از: حفظ جان و سلامت آنها، تامین غذای مناسب و دارو، برخورداری از پزشک و مراکز بهداشتی و بیمارستانی، حفظ کرامت و شان کودکان، پرهیز از هرگونه تبعیض از جمله قومی، فرهنگی، مذهبی، نوع بیماری و جنسیتی. این حقوق با رعایت نیازهای جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی مشروع و معقول است که به صورت استانداردها و قوانین و مقررات درمانی خود را نشان می دهد و تیم های درمانی-پزشکی مسئول و موظف به اجرا و رعایت آن هستند.

هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان هیجان مدار بر الگوهای دلبستگی، الگوهای ارتباطی و سبک زندگی زوجین ناسازگار مراجعه کننده به مراکز مشاوره بود. این پژوهش از لحاظ ماهیت جز تحقیقات کاربردی و از لحاط اجرا جز تحقیقات نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه زوجین دارای همسر ناسازگار مراجعه کننده به مراکز مشاوره (مرکز مشاوره بهشت) شهر اصفهان در سال 1401 بودند. از بین جامعه آماری، 45 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند برگزیده و در دو گروه آزمایشی و کنترل (یک گروه 15 نفری گروه آزمایش و یک گروه 15 نفر گروه کنترل) انتخاب شدند. پرسشنامه های مورد استفاده این پژوهش دلبستگی هازن و شیور (1987)، الگوهای ارتباطی کریستنسن و سولاوی (1984) و سبک زندگی میلر اسمیت (2003) بود. نتایج با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس، نشان داده شد که با کنترل پیش آزمون سطوح معنی داری همه آزمون ها، بیانگر آن هستند که بین زوجین دارای همسر ناسازگار گروه های آزمایش و گواه متغیرهای الگوهای دلبستگی (ایمن، نا ایمن اجتنابی و نا ایمن دوسوگرا)، الگوی ارتباطی (سازنده متقابل)، الگو ارتباطی (توقع/کناره گیری)، الگو ارتباطی (اجتنابی) و سبک زندگی تفاوت معنی داری مشاهده می شود که میزان تأثیر یا تفاوت برابر با 48/0 می باشد که مربوط به تأثیر درمان هیجان مدار می باشد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی حقوق غیرمالی زوجین در فقه اسلامی، آیات قرآن بود. یکی از حقوق زوجین، حقوق غیرمالی آن ها نسبت به یکدیگر است. ازاین رو، نظام حقوقی اسلام درباره ی حقوق و روابط حاکم بر زوجین، مبانی خاص دارد. به طوری که برخی از حقوق و تکالیف را برای مرد و پاره ای از آن ها را برای زن مناسب تر دانسته و مبنای تدوین حقوق میان زوجین را بر تفاوت های ذاتی میان دو جنس استوار ساخته است. مواد و روش ها: در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی با رویکرد اسنادی بهره گرفته شده است. یافته ها: حقوق و تکالیف غیرمالی زوجین از منظر فقه و حقوق اسلام شامل سه دسته مشترک، مختص زوجه و مختص زوج است، اما ازآنجاکه حقوق غیرمالی زوجین وابستگی شدیدی به عرف و اخلاق دارد، در طول زمان همیشه دستخوش تغییرات زیادی بوده است و نظر فقها و اندیشمندان هم، از عرف و نگرش غالب مردم زمان آن ها بی تأثیر نبوده است. نتیجه گیری: در بررسی حقوق غیرمالی زوجین بحث ریاست خانواده و تعیین حد و حدود آن و تبیین آثار ریاست زوج بر زوجه نیز مسأله بسیار حائز اهمیت است که با استفاده از اصول و قواعد اساسی فقه و آیات و روایات متعدد، این حد و حدود و همچنین وجود یا عدم تأثیر این ریاست بر اقامتگاه و تابعیت و نام خانوادگی زن به خوبی روشن گردیده است. معاشرت به معروف، مدیریت بر اساس رعایت مصلحت خانواده، پرهیز از خودرأیی و زورمداری از جمله اصول تحدیدکننده حق قوامیت و ریاست مرد در خانواده می باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های معرفت شناختی بازی با تاکید بر فلسفه برای کودکان انجام پذیرفت. پژوهش مذکور از نظر هدف، کاربردی است و از نظر داده ها کیفی است. از نظر نحوه اجراء، روش پژوهش با استفاده از روش داده بنیاد بود. شرکت کنندگان در پژوهش، شامل سندکاوی و مصاحبه با خبرگان دانشگاهی می باشند. در این پژوهش برای تعیین نمونه ها از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده شد که 10 نفر با استفاده از اصل اشباع به عنوان حجم نمونه، در نظر گرفته شد. ابزار سنجش پژوهش حاضر مشتمل بر دو بخش کتابخانه ای (شامل کتاب ها، پایگاه های معتبر علمی و پایان نامه های دانشگاهی) و میدانی (مصاحبه های نیمه ساختاریافته) بود. روش تحلیل داده ها، کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد نظامند بود که با استفاده از نرم افرار MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نشان داد که ابعاد، مولفه ها و شاخص های معرفت شناختی بازی با تاکید بر فلسفه برای کودکان شامل معرفت شناختی فردی (رشد، تفکر و حل مساله)، معرفت شناختی اجتماعی (هویت یابی، تامل و مهارت)، معرفت شناختی آموزشی (تربیتی، مبتنی بر سیاست گذاری و دینی و اخلاقی) بودند.

هدف: اختلال وسواسی-جبری اختلالی دارای شیوع فراوان است که رنج زیادی چه برای فرد مبتلا و چه اطرافیان وی ایجاد می کند. هدف از پژوهش حاضر مقایسه رفتاردرمانی دیالکتیک و درمان شناختی رفتاری بر نشخوار فکری و احساس گناه در افراد مبتلا به اختلال وسواسی –,جبری بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر با طرح نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را مراجعه کنندگان به مرکز روان شناختی آرتیمان شهر مشهد در سال 1401 که تشخیص اختلال وسواسی-جبری را دریافت کرده اند، تشکیل می داد. نمونه پژوهش شامل 45 نفر بود که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند و به صورت تصادفی به سه گروه رفتاردرمانی دیالکتیک (15 نفر)، درمان شناختی رفتاری (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل مصاحبه بالینی ساختارمند جهت تشخیص اختلال وسواسی-جبری، پرسشنامه سبک پاسخ دهی نشخوار فکری و پرسشنامه احساس گناه کوگلز و جونز اخذ شد. مداخله به صورت گروهی در طی 11 جلسه هفتگی به مدت 90 دقیقه برگزار شد. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد هر دو درمان رفتاردرمانی دیالکتیک و درمان شناختی رفتاری در کاهش احساس گناه (p < 0. 001) و نشخوار فکری (p < 0. 001) اثربخش هستند. نتایج مقایسه اثربخشی دو درمان نشان داد که درمان شناختی رفتاری نسبت به رفتاردرمانی دیالکتیکی اثربخش تر است (p < 0. 001). نتیجه گیری: این نتایج بیانگر کاربرد درمان شناختی رفتاری و رفتاردرمانی دیالکتیکی در کار با بیماران دارای اختلال وسواسی-جبری است و هر دو درمان به عنوان مداخلاتی که مبتنی بر شواهد هستند برای کار با افرادی که مبتلا به اختلال وسواسی-جبری هستند، نویدبخش است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان سروتونین خون افراد قبل و بعد از یک دوره در معرض قرار گرفتن آنان در محیط زرد رنگ با نورپردازی زرد به جهت کمک به بهبود افسردگی خفیف ایشان با تاکید برعبارت پایانی آیه 69 سوره بقره صورت گرفته است. طرح پژوهشی حاضر روش کاربردی نیمه تجربی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل 20 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد کازرون بود. ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از نسخه 24 نرم افزارSPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها انجام گرفت و برای نرمال بودن داده ها و مقایسه میانگین ها در مراحل مختلف با استفاده از آزمون آمار تحلیل واریانس یک طرفه انجام گردید. در تمام آزمون ها سطح اطمینان 95 درصد لحاظ گردید. نتایج این مطالعه پژوهشی نشان می دهد که در معرض قرار گرفتن در محیط زرد رنگ با نورپردازی زرد باعث افزایش سطح مولکول انتقال دهنده عصبی سروتونین می شود. بر این اساس نظاره کردن به رنگ زرد و قرار گرفتن زیر نور زرد باعث افزایش سطح سروتونین و در نتیجه افزایش شادی در انسان می شود. این امر تطبیق کاملی با مضمون آیه 69 سوره بقره دارد که بر مسرت بخشی رنگ زرد تاکید می کند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین آموزش مهارتهای ادراکی و مهارتهای توجه برکاهش اختلالات توجه در دانش آموزان دارای نقص توجه نجام شد. جامعه مورد مطالعه عبارت است از کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه اول مدارس دولتی پسرانه منطقه 2 آموزش و پرورش تهران تشکیل دادند. روش نمونه گیری پژوهش حاضر روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای بود. حجم نمونه حاضر به استناد پژوهشهای پیشین انتخاب شد. در پژوهش حاضر از بسته آموزش مهارتهای ادراکی و مهارتهای توجه و پرسشنامه مهارتهای توجه استفاده شد. نتایج نشان داد که نمرات پس آزمون مهارتهای توجه در گروه آزمایش و کنترل با حذف اثر نمرات پیش آزمون به طور معناداری با هم متفاوت بودند و میزان تأثیر آموزش آموزش مهارتهای ادراکی و مهارتهای توجه بر افزایش مهارتهای توجه بود. سایر نتایج نشان داد تفاوت میانگین های تعدیل شده مهارتهای توجه دو گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون از نظر آماری معنادار بود میزان تفاوت نمرات گروه آزمایش و کنترل یا اندازه تأثیر روش آموزشی نیز بود. نایج نشان داد که بین آموزش مهارتهای ادراکی و مهارتهای توجه برکاهش اختلالات توجه در دانش آموزان دارای نقص توجه تفاوت معناداری وجود نداشت. آموزش مهارت های ادراکی و مهارتهای توجه به دانش آموزان کمک می کند تا توجه و ادراک آنها تنظیم شود و میزان ادراک و دقت دیداری و شنیداری آنها در موضوعات بیشتر شود