نقش جهان
سال:1398 | دوره:9 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

این مقاله به معماری خانه، مامن خانواده، براساس معیارهای توسعه پایدار می پردازد و دامنه آن به کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان محدود است، اقلیم گرم و مرطوب ایران که بیشترین رشد جمعیت ایران در سال های اخیر را داشته است، ضرورت این مطالعه را در مقیاس کلان، هدایت معماری به سوی توسعه پایدار ایجاب می نماید. در این پژوهش مسکن بومی اقلیم گرم و مرطوب در گونه تک واحدی که فراگیرترین نوع سکونت در دامنه تحقیق است، از جنبه پایداری سنجیده می شود. پرسش اصلی پژوهش این است که از کدام ویژگی های پایداری معماری مسکن بومی در اقلیم گرم و مرطوب ایران می توان برای طراحی معماری معاصر الگو گرفت. اهداف پژوهش شامل ارزش گذاری پایداری سکونت گاه های تک واحدی بومی و ارایه چک لیست طراحی پایدار در این اقلیم بود. بر این اساس، پژوهش، بر دو سطح مطالعه نظری و تجربی استوار است؛ در سطح نظری، سامانه GSAS به عنوان ملاکی برای ارزیابی انتخاب و بررسی شد. در سطح تجربی، مدل های تحقیق که شامل 9 خانه بومی که تا به امروز به حیات خود ادامه داده و مورد بهره برداری مسکونی هستند، در اقلیم گرم و مرطوب، ارزیابی و در یک آنالیز مقایسه ای، نتایج ارزیابی ها مقایسه و تحلیل شدند. نتیجه این بود که رسیدن به این مهم که خانه های بومی در کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان در مواردی خاص قابلیت الگوبرداری دارند و نقاط قوت آنها از جنبه پایداری ارایه و معیارهایی برای طراحی مسکن معاصر در این اقلیم ارایه شده است.

اهداف: بلندمرتبه های مسکونی در دهه های گذشته با میزان قابل توجهی در تعداد و سهم، در تعیین شکل کالبد شهرها به خود اختصاص داده اند، همچنین به دلیل تاثیرگذاری زیاد در منظر شهرها در زمینه زیبایی شناسی می توانند مورد تحلیل قرار گیرند. این بناها از لحاظ زیباشناسی می توانند به الگویی برای بناهای کوتاه تر نیز تبدیل شوند. تدوین اصول نمای ساختمان ها ضرورتی است که مغفول مانده و دستیابی به آن نیازمند شناخت، ارزیابی و دسته بندی الگوهای زیباشناسانه حاکم بر این بناها است. پرسش اصلی این است که در سیمای بلندمرتبه های مسکونی در زمینه زیبا شناسی چه دگرگونی پدید آمده است، شکل گیری آنها از چه روندی پیروی می کند و هدف خوانشی روشن از سیر دگرگونی الگوهای زیبا شناسانه نمای بلندمرتبه های مسکونی تهران، از سال 1340 تاکنون است. ابزار و روش ها: با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، نمای بلندمرتبه های مسکونی تهران و روند شکل گیری آنها در دوره های زمانی بررسی و اطلاعات با حضور در محل بناها جمع آوری شدند، سپس در جداولی قرار گرفتند که براساس شاخص های زیبایی شناسی تعریف، دسته بندی و تاریخچه این نمونه ها با مطالعات کتابخانه ای گردآوری شد. تحلیل نمونه ها، الگوهای زیبا شناسانه در سیمای بناهای بلندمرتبه ها را روشن نمود. یافته ها: با توجه به فراوانی هر یک در بازه های زمانی، چهار موج زیباشناسانه و مشخصات دقیقی از ویژگی الگوها و موقعیت شکل گیری هر موج در شهر به دست آمد. از سوی دیگر الگوواره بناها از لحاظ شکلی به مکعب، ترکیب مکعب و زیگورات در تاج و گونه با تنوع حجمی و شکلی دسته بندی شدند. نتیجه گیری: روندی سیال در تدوین الگوهای زیبایی شناسی بناهای بلندمرتبه مسکونی متناسب با شرایط زمانی و مکانی تهران وجود دارد.

مصرف انرژی ساختمان به شدت به مشخصات حرارتی پوسته خارجی آن وابسته است. در این میان، پنجره ها به دلیل مقاومت حرارتی کم در کنار عبور مستقیم انرژی تابشی، تاثیر قابل ملاحظه ای بر مشخصات حرارتی پوسته ساختمان دارند، بنابراین تعیین نسبت بهینه پنجره به دیوار در هر اقلیم اهمیت بسیار زیادی دارد. هدف از این پژوهش تعیین متغیرهای تاثیرگذار بر نسبت بهینه پنجره به دیوار در جبهه جنوبی شهر کرمان براساس مشخصات حرارتی پوسته ساختمان است. روش تحقیق، ترکیبی از برداشت میدانی و شبیه سازی نرم افزاری است. در برداشت میدانی، نسبت پنجره به دیوار جنوبی در ٢ ٦ تک فضا مربوط به ١ ٦ نمونه از خانه ها و مدرسه های تاریخی شهر کرمان اندازه گیری، ترسیم و تحلیل شدند. نتایج نشان داد نسبت پنجره به دیوار ٥ تا ١ ٥ ٪ بیشترین فراوانی را بین نمونه های برداشت شده داشته است. در شبیه سازی نرم افزاری، ضریب انتقال حرارت پنجره و دیوار و همچنین ضریب بهره حرارتی خورشیدی با درنظرگرفتن بار حرارتی سالیانه تحلیل، و درنهایت نسبت ٣ ٠ ٪ به عنوان نسبت بهینه پنجره به دیوار مشخص شد. درمجموع می توان نتیجه گرفت اگر صرفاً تحلیل حرارتی را مد نظر داشته باشیم، نسبت بهینه پنجره به دیوار در جبهه جنوبی دیوار در شهر کرمان، در صورت استفاده از شیشه های تک جداره برابر ١ ٥ ٪ و در صورت استفاده از پنجره دوجداره برابر ٣ ٠ ٪ می شود، مشروط بر آن که ضریب بهره حرارتی خورشیدی پنجره از ٤ /٠ کمتر نباشد. نتایج پژوهش همچنین وابستگی زیاد بار حرارتی سالیانه ساختمان به ضریب بهره حرارتی خورشیدی پنجره ها را نشان داد. بر این اساس، درنهایت پیشنهاد اضافه شدن این شاخص به مشخصات حرارتی پنجره ها در پیوست ٩ مبحث ١ ٩ ارایه شده است.

اهداف: بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها که بخش بزرگی از کل انرژی مصرف شده در کشور را شامل می شوند، اهمیت زیادی دارد. پنجره نیز به عنوان رابط محیط داخل و خارج ساختمان بخش تاثیرگذاری بر این مساله است. هدف از این پژوهش، بهینه سازی بازشو در فضای اداری در شهر تهران از نظر دریافت نور کافی و کاهش مصرف انرژی است. روش ها: شبیه سازی و بهینه سازی بازشو به صورت پارامتریک در گرسهاپر و آنالیز اهداف با استفاده از پلاگین هانیبی و لیدیباگ صورت گرفت. اتونومی فضایی نور روز و شدت مصرف انرژی برای تناسبات و موقعیت های متنوع پنجره در هشت جهت متغیر محاسبه شد. یافته ها: پنجره در جبهه شمال شرقی و بعد از آن در شرق، بهترین نتایج را داشته اند. نسبت پنجره به دیوار 20 تا 28% با طول و عرض به ترتیب به طور میانگین 53/6 و 9/0متر برای مدل پژوهش ایده آل ترین پاسخ ممکن بود. فاصله جداره پنجره ها از لبه دیوار و فاصله لبه بالای پنجره از کف به ترتیب به طور میانگین 65/0 و 22/2متر بود. نتیجه گیری: استفاده از روش های نوین شبیه سازی مقداری طراحان را قادر سازد تا با رویکردهای علمی، انتخاب های آگاهانه تری در فرآیند طراحی داشته باشند. چارچوب قابل تکرار ارایه شده در این پژوهش می تواند برای ساختمان هایی با کاربری یا موقعیت و تناسباتی متفاوت به کار گرفته شود و درنهایت طراحان را قادر سازد که با افزایش بهره وری فضا، نقشی موثر در توسعه پایدار داشته باشند.

اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رویکرد سبز (آب، خاک و گیاه) زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان بود. دستاوردهای حضور کودک در فضای طبیعی شامل ارتقای مهارت های پرورشی، ذهنی و شناختی، تسهیل کنندگی آموزش و قابلیت احیای ارتباط کودک و طبیعت است. در این بین تسهیل کنندگی آموزش و احیا ارتباط گسسته شده کودک و طبیعت به عنوان فاکتورهایی که تنها با قرارگیری کودک در محیطی با رویکرد سبز حاصل می شود، از دستاوردهای کودک انتخاب شده و چگونگی دستیابی کودک به این دو مهم مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار و روش ها: جامعه آماری پژوهش شامل روان شناسان و والدین کودکان 5 تا 12ساله در تهران بودند که اطلاعات آنها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از روش های تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی و مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که رویکرد سبز در زمین بازی بر دستاوردهای کودکان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین نتایج نشان دادند که میزان تاثیر زمین بازی طراحی شده بیشتر از زمین بازی بکر و طبیعی بر دستاوردهای کودکان است. نتیجه گیری: علی رغم حضور بازی در تجربه تاریخی بشر و نقش آن در رشد کودک، همچنین آگاهی از تاثیر قرارگیری کودک در فضای بازی طبیعی، امروزه شاهد کاهش کیفیت فضاهای بازی و بی توجهی به رویکرد سبز در آن هستیم. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت استفاده از زمین بازی طراحی شده با رویکرد سبز تاثیر معنی داری بر دستاورد کودکان خواهد داشت.

پوسته ها و نماهای ساختمانی نقش موثری در کاهش مصرف انرژی دارند. نمای دوپوسته به عنوان یک سیستم غیرفعال خورشیدی در دوره سرما بار گرمایشی ساختمان را به طور قابل توجهی کاهش می دهد، ولی در دوره گرما با افزایش دمای حفره میانی بار سرمایشی ساختمان و انرژی مصرفی سرمایشی افزایش می یابد. استفاده از سایه اندازها یک راهکار موثر در کاهش بار سرمایشی ساختمان است. سایه اندازهای ثابت عملکرد نماهای دوپوسته را در زمستان به دلیل ممانعت از نفوذ تشعشعات خورشیدی و کاهش جذب مستقیم، به طور زیادی کاهش می دهند. برای رفع آن باید در سایه اندازهای متحرک، زاویه بهینه قرارگیری را در طول سال محاسبه نمود. در این مطالعه، عملکرد سالیانه نماهای دوپوسته برای یک اتاق اداری در تهران با حضور سایه اندازهای کرکره ای افقی و قائم ثابت و متحرک بررسی شدند. فضا در نرم افزار راینو و مدل پارامتریک سایه اندازها در پلاگین گرس هاپر ایجاد شد. در مدل سازی، یک فضای اداری استاندارد با ابعاد 4 در 5متر و به ارتفاع 3متر با پنجره ای رو به جنوب بررسی، سپس نمای دوپوسته با سایه اندازهای بهینه افقی و قائم متحرک در نرم افزار دیزاین بیلدر مدل سازی و میزان بهره وری و ذخیره سالیانه انرژی آن در مقایسه با نمای دوپوسته بدون سایه انداز بررسی شد. طبق نتایج سایه اندازهای متحرک بهینه تر از حالت ثابت خود و سایه انداز کرکره افقی متحرک نیز بهینه ترین گزینه است. مجموع انرژی مصرفی سایه انداز کرکره افقی متحرک، بهینه ترین گزینه پیشنهادی، نسبت به سایه انداز کرکره ای افقی ثابت 27/34%، نسبت به حالت کرکره ای قائم ثابت و متحرک به ترتیب 87/11% و 37/1% و نسبت به نمای دوپوسته بدون حضور سایه اندازها 69/50% بهینه تر است.

تلاش برای توصیف عمل طراحی به عنوان فرآیند، ریشه در نظریه سیستم ها دارد. بنابراین اشاره می شود که بسیاری از مسایل طراحی و برنامه ریزی محیطی از عناصر ناهمگونی ساخته شده اند که در تعامل با یکدیگر قرار دارند، دارای ویژگی های پیدایش هستند، در طول زمان ادامه پیدا می کنند و با شرایط در حال تغییر سازگار می شوند. ازاین رو طراحان و برنامه ریزان توجه ویژه ای به تفکر محاسباتی کرده اند. با وجود آن که طی سال های اخیر روش های مدل سازی محاسباتی و شبیه سازی موفقیت های زیادی را کسب کرده اند، اما همچنان بسیاری از آنها در نمایش پدیده پیدایش، ایجاد تعامل میان عامل های ناهمگن و رویارویی با پدیده های توزیع شده در طول زمان ناتوان باقیمانده اند. در چند سال اخیر، پارادایم مدل سازی عامل محور مورد توجه قرار گرفته است تا توصیفی از نحوه رفتار این گونه مسایل ارایه و نتایج متعدد بالقوه، در قالب طیف وسیعی از گزینه ها و پیش بینی آینده مورد بررسی قرار گیرد. هدف این مقاله بررسی مدل سازی عامل محور و تبیین خطوط فکری اصلی آن در کاربردهای معماری و بررسی شکاف های تحقیقاتی است. بدین منظور 203 مقاله مرتبط در بازه زمانی 2001 تا 2016 بررسی شد. سپس مقالات براساس موضوعات مشترک گروه بندی شدند، و هر دسته تبیین شد تا وضوح بیشتری از چشم انداز پیشرو برای مطالعات آتی فراهم شود. مطالعات نشان داد که استفاده از این مدل ها می تواند بینش های بیشتری در فرآیندهای برنامه ریزی، طراحی و مداخلات محیطی فراهم آورد، همچنین بررسی خطوط اصلی فکری در کاربردهای آن نشان می دهد که در این حوزه طراحی مشارکتی دیگر مورد توجه طراحان نیست و ربات ها از زمینه های جدید و نوظهور این حوزه هستند.