خانواده و پژوهش
سال:1394 | دوره:12 | شماره:27 |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه تاثیر وابستگی به اینترنت بر مهارتهای اجتماعی دانش آموزان مدارس هوشمند و عادی انجام گرفته است.جامعه آماری شامل دانش آموزان مدارس هوشمند و عادی شهر تهران است که تعداد آنها در سال تحصیلی 94-93، 599659 نفر بوده است. تعداد نمونه پژوهش طبق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد که به 400 نفر افزایش داده شد و به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. نخست شهر تهران به پنج ناحیه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد و از هر منطقه یک مدرسه هوشمند و یک مدرسه عادی به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس از هر مدرسه به صورت تصادفی کلاسها و دانش آموزانی انتخاب شدند و پرسشنامه ها میان آنان توزیع شد. یافته ها بااستفاده از آزمون آنالیز واریانس چند سویه تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل یافته های پژوهش نشان داد که میزان مهارتهای اجتماعی دانش آموزان در مدارس هوشمند و عادی تفاوت قابل ملاحظه ای ندارد، در حالی که میزان مهارتهای اجتماعی دختران از پسران مورد مطالعه بیشتر است. این موضوع در هردوگروه دانش آموزان مدارس هوشمند و عادی صدق می کند.همچنین یافته ها موید آن است که دانش آموزان وابسته و غیروابسته به اینترنت ازلحاظ مهارتهای اجتماعی تفاوت معنادار دارند، یعنی مهارتهای اجتماعی دانش آموزان وابسته بیشتر است.

ازدواج یکی از مهم ترین روابط اجتماعی و صمیمانه آدمی است. از جمله جوانب با اهمیت یک نظام زناشویی، رضایت جنسی و سازگاری زناشویی است که همسران در ازدواج تجربه می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه رضایت جنسی و سازگاری زناشویی در دبیران متاهل با ازدواج فامیلی و غیر فامیلی انجام شده است. روش این پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بود. گروه نمونه شامل 215 نفر (110 مرد، 105 زن) فرد متاهل از شهر تهران بود که حداقل یکی از زوجین در آموزش و پرورش به تدریس اشتغال داشت. گروه نمونه از مناطق 10 و 19 آموزش و پرورش شهر تهران به روش تصادفی ساده انتخاب شد و به پرسشنامه های سازگاری زناشویی (DAS) با ضریب آلفای کرونباخ 0.94، پرسشنامه رضایت جنسی فرم مردان با آلفای کرونباخ 0.89 و پرسشنامه رضایت جنسی فرم زنان با ضریب آلفای کرونباخ 0.85 پاسخ دادند. تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد و علاوه بر شاخصهای آمار توصیفی از روش آمار استنباطی t مستقل برای مقایسه میانگین گروهها استفاده شد. نتایج نشان داد که دبیران با ازدواج فامیلی از دبیران با ازدواج غیر فامیلی رضایت جنسی کمتری دارند اما میان سازگاری زناشویی دو گروه تفاوت معنادار مشاهده نشد. به طور کلی نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که زوجین دارای ازدواجهای غیر فامیلی از ارتباطات رضایت بخش تری نسبت به زوجین دارای ازدواج فامیلی برخوردارند.

قیمت آموزش بر تقاضای آموزش تاثیرگذار است و انتظار می رود میزان تقاضای خانواده ها برای آموزش عمومی در شرایطی که قیمت و مخارج مربوطه افزایش می یابد، کاهش پیدا کند. بر این اساس دولتها به منظور توسعه پوشش تحصیلی تلاش می کنند با جلوگیری از افزایش قیمتها از مخارج آموزشی خانواده ها بکاهند و حتی به برخی خانواده ها برای ثبت نام در مدرسه یارانه پرداخت کنند. بنابراین شناخت سازوکار تصمیم گیری خانواده ها در زمینه اختصاص دادن منابع به انواع مصارف، به ویژه آموزش عمومی در سبد هزینه خانواده ضرورتی برای اتخاذ سیاستهای مناسب است. این امر از طریق برآورد کشش های قیمتی تقاضای آموزش عمومی برای خانواده های شهری متعلق به دهکه ای درآمدی گوناگون تحقق می یابد. برآورد ضرایب کشش های مذکوربا به کارگیری سیستم تقاضای رتردام در سالهای 1386 تا 1391 نشان داد که علایم مربوطه منفی و با قانون تقاضا سازگار است. همچنین تقاضای خانواده های متعلق به دهکهای اول تا ششم برای گروه کالایی آموزش عمومی با کشش (حساس) و تقاضای خانواده های طبقات هفتم تا دهم بی کشش است. بنابراین می توان نتیجه گرفت تقاضای خانواده های متعلق به دهکهای درآمدی پایین تر (به استثنای دهک هشتم)، حساسیتی فزونتر نسبت به تغییر قیمت گروه کالایی و خدماتی آموزش عمومی در مقایسه با دهکهای درآمدی بالاتر دارد. افزایش قیمت آموزش تقاضای آموزش عمومی در میان اقشار کم درآمد و مرفه شهری را به اندازه گستره نابرابری در مخارج آموزشی کاهش خواهد داد.

اگرچه مطالعه تطبیقی نظام های آموزشی دارای پیشینه ای تاریخی در بسیاری از جوامع بشری است، امادر چند دهه اخیر افزایش علاقه مندی پژوهشگران به کسب آگاهی از وضع و نقش نظامهای آموزشی درروند پیشرفتهای اجتماعی-اقتصادی توام با رشد روزافزون فناوریهای اطلاعاتی-ارتباطی، گرایش به پژوهشهای تطبیقی را سرعت بخشیده است. این موضوع لزوم آگاهی از تئوریها، قواعد و روشهای حاکم برعلم آموزش و پرورش تطبیقی و شناخت روشهای پژوهش در مطالعات تطبیقی را دوچندان کرده است. عدم توجه به این نیاز در ایران سببشده است که فایده پژوهشهای تطبیقی به کسب شناختی سطحی از تفاوتها و شباهتهای موجود میان نظامهای آموزشی محدود شود. هدف مقاله حاضر تاکید بر پرهیز از کاربست مداوم و بعضانادرست یک روش پژوهش در مطالعات تطبیقی آموزش و پرورش ازطریق معرفی روشهای جدیداست. بخش نخست مقاله به بررسی جایگاه پژوهشهای تطبیقی و وضعیت فعلی آن می پردازد. در بخش دوم، ویژگیهای حاکم بر پژوهشهای تطبیقی توضیح داده می شوند. بخش اصلی مقاله به توضیح سه روش تحقیق تطبیقی یعنی روشهای توافق، تفاوت و جبر بولی اختصاص یافته است. مقاله با مرور اجمالی مباحث و ارائه پیشنهادهای راهبردی برای پژوهشگران به پایان می رسد.

پژوهش حاضر، به نقش برنامه های درسی پنهان در میزان جامعه پذیری دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان شهر تهران در سال تحصیلی 93-92 پرداخته است. هدف آن آشنایی با مولفه های موثر برنامه های درسی پنهان در این مدارس و شناسایی آثار مثبت و منفی این نوع برنامه ها بر میزان جامعه پذیری دانش آموزان تیزهوش است. روش تحقیق، از نظر هدف، کاربردی و از نظر نو ع، توصیفی-همبستگی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته ای با 70 گویه است. برای روایی پرسشنامه از نظرات کارشناسان بهره گیری شده و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 0.78 محاسبه شده است. جامعه آماری 4528 نفر و حجم نمونه 360 نفر بوده است. برای سنجش متغیرها از آزمون آماری مناسب شامل ضریب همبستگی پیرسون، مقایسه میانگینها و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که رابطه معناداری میان ارزشها و هنجارهای حاکم بر مدارس تیزهوشان و میزان جامعه پذیری دانش آموزان تیزهوش وجود دارد. از دیگر نتایج جالب توجه، رابطه معکوس میان میزان روابط دبیران و مسوولان مدرسه با اولیای دانش آموزان و میزان جامعه پذیری آنهاست. دو خرده مقیاس روابط دبیران با یکدیگر و روابط اولیا در خانواده تاثیر چندانی بر میزان جامعه پذیری دانش آموزان نداشته، اما رابطه میان دانش آموزان با یکدیگر و تاثیر این روابط بر میزان جامعه پذیری آنها از سطح معناداری مطلوبی برخوردار بوده است. نتایج سنجش رابطه میان نوع نگرش دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان به برچسب تیزهوش بودن و میزان جامعه پذیری آنها نیز از سطح معناداری مطلوب برخورداربوده، اما شدت این رابطه نسبتا ضعیف ارزیابی شده است.

عوامل مختلف اجتماعی بر هویت نوجوانان موثرند که شناخت این عوامل و برنامه ریزی برای کاربست مطلوب این عوامل زمینه را برای پیشگیری از بحران هویت در نوجوانان فراهم می آورد. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی تاثیر سه عامل نقش همسالان، رسانه و عملکرد مدرسه بر هویت نوجوانان است. روش این پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری همه دانش آموزان مقطع متوسطه مدارس تهران هستند که شمارشان 94000 نفر است. حجم نمونه با فرمول کوکران 382 نفر به دست آمده است. در این بررسی دو روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده به کار رفته است. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه بوده که از اعتبار صوری و پایایی لازم برخوردار است. به منظور آزمون فرضیات از دو آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که میان عوامل اجتماعی (مدرسه، همسالان و رسانه) و هویت نوجوانان رابطه معنادار وجود دارد (sig=0.000). در این میان قوی ترین رابطه میان عامل همسالان و هویت وجود دارد (r=0.501). از این نظر مدرسه با ضریب همبستگی 0.412 در مرتبه بعدی قرار دارد و رسانه نیز با ضریب همبستگی 0.332 ضعیف ترین رابطه را با هویت دارد. نتایج آزمون رگرسیون نیز نشان داد که هر سه عامل مدرسه، همسالان و رسانه می توانند تغییرات متغیر هویت را پیش بینی کنند. بدین صورت که به ازای یک انحراف معیار تغییر در عملکرد مدرسه، همسالان و رسانه، به ترتیب 0.211، 0.321 و 0.2 انحراف معیار تغییر در متغیر هویت نوجوانان رخ می دهد.