یافته های نوین در علوم زیستی (نشریه علوم)
سال:1395 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

این مطالعه حاصل مجموعه پژوهش های انجام شده طی سال های 1388 تا 1391 بر روی پرندگان جوجه آور منطقه حفاظت شده دز است. روش انجام مطالعه، بازدیدهای میدانی با فواصل زمانی دو تا چهار روز بوده است. در مدت مطالعه پنج گونه جوجه آور بومی، شامل بلبل خرما (Pycnonotus leucotis)، لیکو (Turdoides caudatus)، یاکریم (Streptopelia decaocto)، قمری معمولی (Streptopelia senegalensis) و سبزقبا (Coracias garrulous) و هفت گونه جوجه آور مهاجر، شامل میوه خور (Hypocolius ampelinus)، سنگ چشم خاکستری (Lanius excubitor)، سلیم طوقی کوچک (Charadrius dubius)، دیدومک (Vanellus indicus)، باقرقره شکم سفید (Pterocles alchata)، چلچله رودخانه های (Riparia riparia) و زنبور خور گلوخرمایی (Merops persicus) مشاهده شد. از میان گونه های جوجه آور، یاکریم طولانی ترین دوره جوجه آوری را به خود اختصاص داد و از اسفند تا مرداد همچنان تخم گذاری می کرد. لیکو با 53 آشیانه در طول دوره بررسی معمول ترین گونه جوجه آور در بخش خشکی زیستگاه دز بوده است. پرندگان خشکی زی جوجه آور منطقه، زیستگاه های با گونه رمیلک Ziziphus nummularia را برای جوجه آوری ترجیح داده بودند. چلچله رودخانه ای نیز با بیش از 300 آشیانه، معمول ترین گونه در بخش زیستگاه آبی بوده و دیواره های عمودی حاشیه رودخانه را برای آشیانه سازی انتخاب کرده اند. مهم ترین عامل تهدیدکننده جوجه آوری پرندگان در منطقه، تخریب زیستگاه بوده است.

این تحقیق در بخش سواحل ماسه ای پارک ملی بوجاق با مساحت 3477 هکتار انجام شد. هدف این مطالعه بررسی تنوع گونه ای، تعیین گروه های گیاهی و بررسی تاثیر متغیرهای محیطی و گونهز ای بر وجود و یا عدم وجود گونه زها و اجتماع آنها است. به این منظور، 52 قطعه نمونه در طول شش ترانسکت در منطقه استقرار یافت. در داخل قطعات نمونه نوع گونه، ضریب فراوانی - چیرگی گونه ها با استفاده از معیار براون- بلانکه تعیین و فرم رویشی گونه ها بر اساس سیستم رانکیه مشخص شد. از روش های تحلیل دو طرفه گونه های شاخص اصلاح شده برای تعیین گروه های گیاهی و تحلیل تطبیقی متعارف برای تعیین عوامل موثر بر گروه های گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار گروه گیاهی در منطقه حضور دارند: گروه اول Convolvulus persicus-Crepis foetida subsp. foetida، گروه دوم Argusia sibirica، گروه سوم Eryngium caucasicum-Juncus acutus و گروه چهارم Rubus sanctus. گروه اول و دوم دارای درصد بیشتری از گیاهان تروفیت اند و در مناطقی که خاک آن دارای درصد ماسه بیشتری است، گسترش پیدا کرده اند. گیاهان گروه سه و چهار در مناطقی با ماسه های تثبیت شده و دارای درصد لای بیشتر گسترش داشتند. نتایج تحلیل تطبیقی متعارف نشان داد که متغیرهای خاک (بافت، کربن آلی، سدیم، پتاسیم، ازت، کلسیم، منیزیم) ارتباط معنزی داری با گروه های گیاهی تحت مطالعه دارد. در بین گروه های گیاهی درصد ماسه و لای، غنای گونه ای و نیز شکل های زیستی تروفیت و ژئوفیت روابط معنی داری را نشان می دهند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که این عوامل در تفکیک و پراکنش گروه های گیاهی موثر هستند.

طی بازنگری گونه های یک ساله جنس Silene در ایران، نمونه های جالب توجهی مشاهده شدند که تاکنون به طور رسمی از ایران گزارش نشده اند. در این مقاله S. nocturna از بخش Scorpioideae به منزله گزارشی جدید و S. gallica از بخش Lasiocalycinae از رویش گاه های جدید به گونه های سومین جنس بزرگ فلور ایران افزوده می شوند. شرح کامل هریک از گونه ها، توزیع جغرافیایی در ایران و تصاویر آنها ارائه می شود.

عامل اصلی رنگ قرمز - نارنجی حنا، مولکولی به نام لاوسون بوده که خاصیت ضدمیکروبی، ضد تومور، ضدالتهاب و ضددرد را نیز بر عهده دارد. کیتوزان بیوپلیمری با خصوصیاتی از قبیل استحکام زیاد، زیست سازگاری و زیست تخریب پذیری، غیرسمی بودن و اثر ضدمیکروبی است. الکتروریسی فرآیندی جهت تهیه الیاف پلیمری با قطری زیر میکرون با تخلخل و نسبت سطح به حجم بالا است. در این پژوهش، الکتروریسی کیتوزان با افزودن عصاره حنا و ایجاد نانوالیاف با خواص ضدمیکروبی تحت بررسی قرار گرفت. نانوالیاف با اندازه قطر و توزیع اندازه مناسب به وسیله الکتروریسی محلول پلیمری کیتوزان/پلی اتیلن اکساید (Chit/PEO) با نسبت 10.90 ساخته شد. در ادامه، عصاره حنا به عنوان افزودنی به محلول پلیمری اضافه شده و به وسیله دستگاه الکتروریسی به صورت نانوالیاف بر روی سطح موردنظر الکتروریسی شد. پس از بررسی مورفولوژی نانوالیاف توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی، خصوصیات ضدمیکروبی محلول های پلیمری و نانوالیاف حاصل بررسی شد. در بررسی تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی دیده شد که نانوالیاف Chit/PEO با درصد پایین عصاره، همانند نانوالیاف Chit/PEO بدون افزودن عصاره، نانوالیافی با اندازه قطر و توزیع اندازه مناسب تشکیل می دهد. در مطالعات باکتریولوژیکی مشاهده شد که محلول های پلیمری کیتوزان حاوی 1% عصاره حنا، بهتر از محلول پلیمری کیتوزان بدون افزودن عصاره، موجب توقف رشد باکتری های استافیلوکوکوس اوریوس، اشریشیا کلی و سودوموناس آیروژینوزا می شود.

پاکلی تاکسل داروی شیمی درمانی است که باعث مهار رشد سلول ها می شود. در بررسی های انجام شده، بیماران با عمل کرد نرمال کبدی با مصرف پاکلی تاکسل افزایش بیلی روبین، ALT و AST را تجربه کرده اند. هدف این مطالعه بررسی اثر تزریق درون صفاقی دوزهای 5 mg/kg و 10 نانوذره اکسید روی بر کبد موش های تیمار شده با پاکلی تاکسل بود. 35 موش ماده بالغ نژاد ویستار به 7 گروه شامل کنترل، شم (تزریق سالین)، گروه تجربی 1 و 2 (تزریق نانواکسید روی)، گروه تجربی 3 (تزریق پاکل یتاکسل)، گروه تجربی 4 و 5 (تزریق نانو اکسید روی همراه با پاکلی تاکسل) تقسیم شدند. عمل کرد کبد 28 روز پس از پایان تزریق بررسی شد. درگروه تجربی3 مورفولوژی کبد بزرگ و متورم بود. اکثر سلول های کبدی هسته های متراکم و شکل سلولی تغییریافته داشتند که حاکی از وقوع مرگ سلولی بود. آزمایش خون افزایش قابل ملاحظه در سطح ALT، AST و بیلی روبین و کاهش معنادار در سطح ALP را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. در گروه تجربی 4 و 5 تغییرات شکل سلولی، افزایش در مرگ سلولی و شاخصه های کبدی به طور مشخصی در مقایسه با گروه تجربی 3 کاهش یافت، به طوری که تفاوت معناداری با گروه کنترل وجود نداشت. تفاوتی بین گروه های تجربی 1 و 2 در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد. بر اساس یافته ها، می توان نتیجه گرفت که نانوذرات اکسید روی اثر جانبی پاکلی تاکسل بر کبد را کاهش می دهد.

پونه معطر (Mentha pulegium L.) از خانواده نعنائیان، گیاهی دارویی است که خواص آنتی اکسیدانی فراوانی دارد. تنش های محیطی مانند خشکی می تواند سبب تغییر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و محتوای بیوشیمیایی گیاهان شود. در این تحقیق اثر تنش خشکی بر میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز، قندهای محلول و محتوی مالون دی آلدئید اندام هوایی و ریشه پونه معطر ارزیابی شد. برای ایجاد تنش کمبود آب، گیاهچه های 24 روزه پونه معطر به مدت 24 ساعت در محلول 1.2 هوگلند حاوی غلظت های PEG 6000 (صفر و 5 درصد (w/v)) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب افزایش فعالیت کاتالاز و میزان پراکسیداسیون لیپیدی و کاهش فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز اندام هوایی و افزایش فعالیت کاتالاز و پراکسیداز ریشه پونه معطر شد. فعالیت آسکوربات پراکسیداز در اندام هوایی و ریشه تفاوت معنی داری را در گیاهان تحت تیمار نشان نداد. تنش خشکی نیز سبب افزایش میزان قندهای محلول گلوکز، گالاکتوز، رامنوز و زایلوز در اندام هوایی شد. بنابراین، افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و همچنین افزایش میزان قندهای محلول تحت تنش خشکی در پونه معطر می تواند نشانه ای از تحمل نسبی این گیاه به سطوح پایین خشکی باشد.

پنبه (Gossypium hirsutum L.) از محصولات مهم زراعی دنیا است و افزایش کیفیت الیاف آن از اهمیت فراوانی در صنایع نساجی برخوردار است. رشته های تار عنکبوت محکم ترین و کشسان ترین الیاف شناخته شده در طبیعت است. بدین جهت سازه ای طراحی شد تا با بیان ویژه پروتئین تار عنکبوت در الیاف پنبه منجر به افزایش کیفیت آن جهت ریسندگی شود. پس از سنتز سازه مورد نظر که ترکیبی از پروموتر ویژه بیان در فیبر پنبه RD22-like1، توالی کوزاک مانند در گیاهان و توالی مصنوعی بر اساس ژن (Lh Major ampullate Spidroin1 (MaSp1 بود، پلاسمید مورد نظر توسط دو آنزیم EcoRI و NheI برش دوگانه داده شد و پس از استخراج قطعه مورد نظر بین جایگاه های برش EcoRI و NheI دروکتور باینری pCAMBIA1304 همسانه سازی شد. پس از تراریختی E.coli DH5 a توسط این پلاسمید و استخراج آن، پلاسمید جدید pCSP نام گذاری شد. با واکنش زنجیره ای پلیمراز توسط پرایمر اختصاصی ژن مورد نظر و ژن مقاومت به هیگرومایسین و همچنین برش آنزیمی دوگانه صحت واکنش اتصال به تایید رسید. پس از تراریختی Agrobacterium tumefaciens LBA4404 توسط pCSP، صحت تراریختی با واکنش زنجیره ای پلیمراز تایید شد. سپس تخمک پنبه رقم ورامین توسط آن ترایخته شد و با اثبات بیان ژن MaSp1 در تخمک و الیاف پنبه در محیط در شیشه مشخص شد پروموتر GaRDL1 که متعلق به گونه دیگری از پنبه است به خوبی توان کنترل بیان ژن مورد نظر در الیاف پنبه را دارد و توالی ژن سنتزی بدون بهینه سازی کدون در الیاف پنبه قابل بیان می باشد.

استرپتوکیناز یکی از شناخته شده ترین عوامل ترومبولیتیک با مصرف بالینی گسترده است. با وجود این، کاربرد آن به دلیل ایمونوژن بودن، ایجاد عوارض هموراژیک و نیمه عمر نسبتا کوتاه، همراه با خطرهایی است. پگیلاسیون اختصاصی بر روی اسیدآمینه سیستئین، تکنیکی مفید جهت کاهش بسیاری از این عوارض است. هدف از مطالعه حاضر، طراحی و تولید مولکول استرپتوکیناز جهش یافته حاوی سیستئین است که برای پگیلاسیون اختصاصی قابل استفاده باشد. اسیدگلوتامیک 263 استرپتوکیناز، که یک اسیدآمینه سطحی در ساختار پروتئین استرپتوکیناز است، برای انجام جهش و تعویض با سیستئین انتخاب شد. برای نیل به این هدف، با به کارگیری روش SOEing PCR، جهش بر روی کدون GLU263 ژن استرپتوکیناز برای تبدیل به کدون سیستئین انجام شد. سپس، ژن استرپتوکیناز دست نخورده و جهش یافته در وکتور بیانی (+)pET-26b  وارد شدند. ساختارهای حاصل درون اشریشیا کلی Rosetta (DE3) ترنسفرم شده و توسط القا با IPTG بیان شدند. درنهایت، تولید پروتئین ها به وسیله آزمون های SDS-PAGE و وسترن بلاتینگ تایید شد. پروتئین ها به وسیله افینیتی کروماتوگرافی با ستون Ni-NTA agarose در شرایط دناتوره با اوره تخلیص شدند و برای حذف اوره و تاخوردگی مجدد پروتئین ها از فیلتراسیون ژلی با سفادکس G-25 استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که با استفاده از وکتور و میزبان مذکور ژن جهش یافته حاوی کدون سیستئین به خوبی بیان می شود و برای پگیلاسیون اختصاصی مناسب خواهد بود.

ساختار تشریحی دمگل آذین 35 جمعیت متعلق به 18 آرایه از .Scrophularia L تحت بررسی قرار گرفت.از بین 37 صفت کیفی و کمی تحت بررسی در دمگل آذین، صفاتی نظیر وجود پارانشیم نردبانی و تعداد لایه های آن، وجود فیبرآبکش، وجود غلاف آوندی، وجود کلانشیم مماسی در قسمت باله ها و تعداد لایه های آن، ابعاد مقطع عرضی، ضخامت دستجات آوندی، ابعاد پارانشیم مغز، ضخامت آوند چوب، ضخامت بخش پارانشیمی و ضخامت کلانشیم مماسی در قسمت باله ها ارزش آرایه شناسی بالاتری در جدایی آرایه ها دارند. درنهایت، مقایسه نتایج این مطالعه با طبقه بندی 1981) Grau) حاکی از آن است که از بین 12 گروهی که او ارائه کرده است، 3 گروه به واسطه صفات تشریحی تایید شده و در بقیه موارد هم خوانی قابل توجهی بین دو مطالعه مشاهده نمی شود.