روان پرستاری
سال:1401 | دوره:10 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

مقدمه صفات سرشتی یکی از عوامل خطر مهم برای اختلال سلوک در نظر گرفته می شود و مکانیسم های این ارتباط نیز چندان روشن نیست. هدف مطالعه حاضر تعیین نقش میانجی نشخوار خشم در روابط سرشت های عاطفی با نشانه های اختلال سلوک در نوجوانان بود. روش کار: روش این مطالعه، توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دوره های اول و دوم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 1400-1399 بود. تعداد 220 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و به پرسشنامه توانایی ها و مشکلات (SDQ)، مقیاس مرکب سرشت های عاطفی هیجانی (AFECT) و مقیاس نشخوار خشم (ARS) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل یابی معادله ساختاری با نرم افزار SmartPLS 3 استفاده شد. یافته ها: نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که که سرشت های درونی سازی شده و باثبات اثر مستقیم منفی ولی سرشت های برونی سازی شده و بی ثبات اثر مستقیم مثبتی بر نشانه های اختلال سلوک دارند. سرشت های برونی سازی شده و باثبات با اثر منفی بر نشخوار خشم و سرشت های درونی سازی شده و بی ثبات نیز با اثر مثبت بر نشخوار خشم تاثیر غیرمستقیمی بر نشانه های اختلال سلوک دارند (0/05>p). نتیجه گیری: این نتایج بیان می کنند که سرشت های برونی سازی شده و بی ثبات به عنوان عامل خطر و سرشت های درونی سازی شده و با ثبات به عنوان یک عامل حفاظتی در برابر نشانه های اختلال سلوک عمل می کنند. نشخوار خشم نیز میانجی اثر سرشت های عاطفی بر نشانه های اختلال سلوک می باشد.

مقدمه مشکلات مربوط به حافظه به ویژه بیش کلی گرایی حافظه شرح حال نقش محوری در ایجاد، تداوم و درمان اختلال استرس پس از سانحه دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش اختصاصی کردن خاطرات در کاهش علایم شناختی و هیجانی افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع آزمایشی (پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه) بوده است. جامعه آماری در این مطالعه شامل تمامی افراد دارای تجربه ترومای زلزله و نشانگان PTSD ساکن شهرستان سرپل ذهاب در سه ماهه اول سال 1401 بود. 30 نفر از بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه به صورت نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 6 جلسه 90 دقیقه ای، یک روز در هفته تحت آموزش اختصاصی سازی خاطرات قرار گرفت اما برای گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. هر دو گروه (کنترل و آزمایش) قبل و بعد از مداخله و پس از پیگیری یک ماهه به پرسشنامه های مقیاس دشواری در تنظیم هیجان-فرم کوتاه (DERS-16)، مقیاس توجه به اطلاعات مثبت و منفی APNIS)) و مقیاس نقص در کارکردهای اجرایی بارکلی (BDEFS) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آزمون تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 28 استفاده شد. یافته ها: بین میانگین نمره های پس آزمون گروه مداخله و شاهد تفاوت معنی داری وجود داشت، بدین ترتیب که آموزش اختصاصی کردن خاطرات به طور معناداری منجر به کاهش بدتنظیمی هیجانی منفی، سوگیری توجه و نارسایی بازداری در گروه مداخله شد (05/0>P)، همچنین در مرحله پیگیری یک ماهه این تفاوت حفظ شده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، استفاده از درمان های گروهی همچون برنامه آموزش اختصاصی کردن خاطرات اثرات مثبتی بر کاهش بدتنظیمی هیجانی منفی، سوگیری توجه و نارسایی بازدرای افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بر جای می گذارد. لذا به عنوان یک مداخله موثر جهت کاهش مشکلات شناختی و هیجانی افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه توصیه می شود.

مقدمه بستری در بخش مراقبت های ویژه قلبی رویدادی استرس زاست که می تواند بر روند بهبودی بیمار تاثیر نامطلوبی داشته باشد. توجه به تغییرات شاخص های همودینامیک و عوامل مرتبط با آن از اولویت های مراقبت از این بیماران است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر استرس بر شاخص های همودینامیک بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه قلب انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفی-همبستگی می باشد که جامعه پژوهشی آن را بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه قلب بیمارستان امام خمینی تهران در نیمه ی دوم سال 1400 تشکیل می دادند. 210 بیمار به روش در دسترس و بر اساس معیارهای ورود انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مشخصات دموگرافیک بیماران و DASS-21 استفاده شد. داده ها با نرم افزار 16SPSS تحلیل شدند. یافته ها میانگین سن بیماران 89/13±, 85/53 سال بود. 71/65 درصد بیماران مرد، 38/92 درصد متاهل و 47/50 درصد دارای تحصیلات زیردیپلم بودند. میانگین استرس بیماران 57/9±, 81/22 در محدوده ی متوسط بدست آمد. 76/14 درصد استرس عادی، 61/27 درصد خفیف، 04/39 درصد متوسط، 80/13 درصد شدید و 79/4 درصد بسیار شدید داشتند. همبستگی بین استرس بیماران با شاخص های همودینامیک مانند فشارخون سیستولیک (001/0P<, 726/0=r)، فشار متوسط شریانی (001/0P<, 435/0=r)، ضربان قلب (001/0P<, 311/0=r) و تعداد تنفس بیماران (002/0=P, 255/0=r) معنی دار بود به گونه ای که با افزایش استرس تمام این شاخص ها بالا می رفتند. نتیجه گیری: میزان استرس بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه قلبی در حد متوسط بود اما باتوجه به اثراتی که بر روند بهبودی و شاخص های همودینامیک دارد باید مدیریت شود، لذا پیشنهاد می گردد پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه در بررسی های خود به عوارض روانشناختی و به تبع آن به شاخص های همودینامیک توجه نمایند.

مقدمه افسردگی اساسی یک بیماری شایع در جهان است که با اختلالات شناختی از جمله اختلال در کارکرد اجرایی همراه است. یکی از درمان های جدید که اختلالات شناختی را مورد هدف قرار می دهد آموزش شناختی رایانه است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر بسته آموزش شناختی بر کارکردهای اجرایی در افراد افسرده در مقایسه با گروه کنترل فعال است. روش کار پژوهش حاضر از نوع پژوهش های آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی افراد 20 تا 35 سال مراجعه کننده ی به مراکز روان شناسی و روان پزشکی شهر تهران که در مرداد 1400 تشخیص اختلال افسردگی اساسی را دریافت کرده اند، بودند. روش نمونه گیری در این پژوهش روش تصادفی خوشه ای دو مرحله ای است. از میان مناطق 22 گانه تهران و متناسب با حجم خوشه ها، دو منطقه انتخاب شد. از میان مراکز این دو منطقه، 5 مرکز به روش تصادفی انتخاب شد. با مراجعه به این پنج مرکز از میان افرادی که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند، 28 نفر به صورت در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابتدا آزمون ها (کن تب، ان بک و جملات حافظه کاری دانیمن و کارپنتر) برای هر دو گروه اجرا شد. سپس بسته ی آموزش شناختی رایانه ای تدوین شده (20 جلسه ی 20 دقیقه ای) روی گروه آزمایش و برنامه ای غیر هدفمند (20جلسه ی 20دقیقه ای) برای گروه کنترل اجرا شد. مجددا آزمون ها برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج از طریق تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج آزمون تجزیه وتحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین میانگین متغیر وابسته ترکیبی (کارکرد اجرایی) در میان گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد (85/0=2η,04/0P=، 44/3 F(12, 7)= =لامبدای ویلکز). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بسته آموزش شناختی رایانه ای باعث بهبود کارکردهای اجرایی می شود و می توان از آن به عنوان درمان نوین برای هدف قرار دادن اختلالات شناختی حاصل از افسردگی اساسی استفاده کرد.

مقدمه پاندمی کووید-19 بر سلامت پرستاران به عنوان یکی از اعضای اصلی تیم های مراقبت و درمان تاثیر زیادی داشت. هدف این پژوهش تعیین تاثیر آموزش ذهن آگاهی مثبت نگر بر اضطراب سلامت، احساس خوشبختی و سازگاری بهداشتی پرستاران در دوران پاندمی کووید-19 بود. روش کار مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش پرستاران بیمارستان شفا شهر اهواز در دوران پاندمی کووید-19 در سال 1400 بودند که تعداد 40 پرستار از آنها با توجه به ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی با کمک قرعه کشی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای دو جلسه) با روش آموزش ذهن آگاهی مثبت نگر آموزش دید و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش ماند. داده ها با فرم کوتاه سیاهه اضطراب سلامت (سالکوسکیس و همکاران، 2002)، سیاهه احساس خوشبختی (لنتز، 2010) و خرده مقیاس سازگاری بهداشتی (بل، 1961) گردآوری و با آزمون های خی دو و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل از نظر جنسیت، تاهل و تحصیلات تفاوت معنی داری نداشتند (05/0>p). دیگر یافته ها نشان داد که آموزش ذهن آگاهی مثبت نگر باعث کاهش اضطراب سلامت، افزایش احساس خوشبختی و بهبود سازگاری بهداشتی پرستاران در دوران پاندمی کووید-19 شد (001/0>P). نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تاثیر روش آموزش ذهن آگاهی مثبت نگر بر بهبود ویژگی های روانشناختی پرستاران در دوران پاندمی کووید-19 بود. بنابراین، درمانگران و متخصصان سلامت برای بهبود ویژگی های روانشناختی به ویژه بهبود اضطراب سلامت، احساس خوشبختی و سازگاری بهداشتی می توانند از روش آموزش ذهن آگاهی مثبت نگر در کنار سایر روش های آموزشی موثر استفاده کنند.

مقدمه افسردگی از متداول ترین و ناتوان کننده ترین اختلالات روانی در نوجوانان می باشد که تاثیر مخربی بر توانایی ها، عملکرد، روابط و سایر زمینه های زندگی نوجوانان دارد و اغلب با کاهش سرمایه عاطفی که مرتبط با غمگینی، فقدان انرژی، بی توجهی و عدم علاقه است، همراه می گردد. این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر درمان گروهی پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور بر سرمایه عاطفی دختران نوجوان افسرده صورت گرفت. روش کار پژوهش به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری انجام شد. جامعه آماری دختران نوجوان افسرده ناحیه 3 اصفهان در پاییز 1399 بودند. 45 نفر از جامعه مذکور به صورت هدفمند انتخاب و از طریق گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. مقیاس افسردگی کوتچر برای غربالگری اولیه و پرسشنامه سرمایه عاطفی گل پرور برای سنجش متغیر وابسته در سه مرحله استفاده شد. گروه های آزمایش ده جلسه تحت درمان پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور قرار گرفتند و در این مدت گروه کنترل درمانی دریافت نکرد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل گردید. یافته ها نتایج نشان داد که در سرمایه عاطفی تفاوت بین دو گروه درمانی با گروه کنترل معنادار است (P<0. 05) اما بین دو گروه درمانی تفاوت معناداری وجود نداشت (P>0. 05). نتیجه گیری با توجه به یافته های پژوهش، درمان پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور کارآمدی مناسبی بر بهبود سرمایه عاطفی در دختران نوجوان افسرده دارند. بنابراین، پیشنهاد می شود این دو درمان در مدارس و مراکز درمانی برای دختران نوجوان افسرده استفاده شود.

مقدمه اختلال میل/ برانگیختگی جنسی زنان، موجب بروز آسیب های هیجانی و روان شناختی و کاهش کیفیت و رضایت زناشویی و افزایش فرسودگی زناشویی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر شاخص عملکرد جنسی و کیفیت رابطه زناشویی زنان مبتلا به اختلال میل-برانگیختگی جنسی انجام شد. روش کار روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل زنان مبتلا به اختلال میل برانگیختگی جنسی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان در سال 1400-1399 بودند که از میان آنها تعداد 30 نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به روش نمونه گیری تصادفی در دو گروه گمارش شدند (هر گروه 15 نفر). آزمودنی های هر دوگروه در مرحله پیش آزمون با مقیاس های شاخص عملکرد جنسی زنان ایزودوری و همکاران (2006) وکیفیت روابط زوجین کوندی و همکاران (2016) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس گروه آزمایشی پژوهش طی دوماه تحت مداخله قرار گرفتند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام جلسات مداخله، اعضای هر دو گروه دوباره با ابزار پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS-23و روش های آماری تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره به همراه آزمون تقیبی LSD استفاده شد. یافته ها نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان شناختی-رفتاری توانسته است میل جنسی (069/63 F=و 001/0 sig=)، برانگیختگی جنسی (439/51 F=و 001/0 sig=)، رضایت جنسی (07/7 F=و 014/0 sig=)، ارگاسم (18/32F= و 001/0 sig=) و کیفیت رابطه زناشویی (11/34 F=و 001/0 sig=) را بهبود بخشد. نتیجه گیری با توجه به نتایج حاصله، می توان گفت که درمان شناختی رفتاری در تعدیل نشانگان این اختلال از اثربخشی لازم برخوردار است و می تواند به عنوان یک گزینه درمانی مناسب در کنار سایر الگوهای روان درمانی این اختلال مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه این پژوهش با هدف تبیین اثربخشی مداخله سوسیودرام بر کاهش اضطراب کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت. روش کار روش تحقیق در این پژوهش تک آزمودنی آزمایشی از نوع طرحAB بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 6 تا 7 سال مبتلا به اضطراب اجتماعی بود که در سال 1400 در مراکز روانشناسی شهر تهران حضور داشتند. از بین آنها تعداد 5 کودک دارای اختلال اضطراب اجتماعی (دو پسر و سه دختر) بر اساس ملاک های ورود و خروج و به شیوه نمونه گیری هدفمند گزینش شدند. مداخله سوسیودرام برای هر کودک در 10 جلسه اجرا گردید. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس اضطراب کودکان اسپنس (1997) و چک لیست رفتار اجتماعی (محقق ساخته) بود. هر یک از شرکت کنندگان به تفکیک قبل از اعمال مداخله 5-6 بار مورد آزمون ارزیابی قرار گرفتند (مرحله A) و پس از آن به تفکیک تحت آموزش مداخله سوسیودرام قرار گرفتند (مرحله B). تحلیل دیداری داده ها در دو سطح درون موقعیتی و بین موقعیتی انجام گرفت. یافته ها یافته های پژوهش نشان داد که مداخله سوسیودرام سبب کاهش اضطراب کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی در مقیاس اضطراب کودکان اسپنس شده؛ و میزان بهبودی کلی در هر یک از تک رفتارهای اضطراب و اجتناب در حل مساله، اضطراب و اجتناب در خودکنترلی، اضطراب و اجتناب در مسیولیت پذیری، اضطراب و اجتناب در برقراری ارتباط، اضطراب و اجتناب در دوست یابی، اضطراب و اجتناب در مشارکت و همکاری و اضطراب و اجتناب در ابراز وجود به ترتیب 01/67، 30/83، 80/82، 65/82، 37/77، 88/86 و 78/82 درصد بود. میزان بهبودی کلی بین پنج آزمودنی نیز 42/82 درصد برآورد شد. نتیجه گیری با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مداخله سوسیودرام قادر است سبب کاهش اضطراب کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی شود. بنابراین، نهادهای خانواده و آموزشی، مراکز خدمات روان شناختی و مشاوره می توانند برای کاهش اضطراب کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی از مداخله سوسیودرام بهره مند شوند.

مقدمه همه انسان ها باخت را تجربه می کنند. بسیاری از ما باخت در رابطه عاشقانه خود را یا تجربه کرده ایم و یا تجربه خواهیم کرد. انجام این کار آسان نیست چرا که اختلال در روابط صمیمی مشکل ساز است هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر شفقت بر تنظیم شناختی هیجان پس از قطع رابطه عاشقانه به روش نیمه آزمایشی تک موردی بود. روش وش پزوهش حاضر نیمه آزمایشی تک موردی بود. به این منظور، سه شرکت کننده دختر با تجربه قطع رابطه عاشقانه به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب و تحت درمان فردی متمرکز بر شفقت در طی هشت جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند. شرکت کننده ها در مراحل درمان، پرسش نامه پرسش نامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) و در مرحله پیش از درمان، به پرسش نامه ضربه عشق (LTI) و پرسش نامه MMPI-2RF پاسخ دادند و مصاحبه بالینی شدند. داده ها به روش ترسیم دیداری و شاخص تغییر پایه و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند؛ یافته ها یافته های پژوهش نشان داد درصد بهبودی کلی در متغیر راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان در مرحله مداخله و پیگیری به ترتیب برابر با 40% و 38% بود و درصد بهبودی کلی در متغیر راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان در مرحله مداخله و پیگیری به ترتیب برابر با 48% و 36% بود و این نشان دهنده موفقیت متوسط در درمان بود؛ نتیجه گیری می توان نتیجه گرفت درمان متمرکز بر شفقت موجب ایجاد احساس امنیت و ظرفیت برای اکتشاف و هماهنگی درونی افراد در ایجاد بافت عصبی-زیستی و احساسی افراد پس از قطع رابطه عاشقانه می گردد. نتایج این پژوهش این قابلیت را دارد که روان شناسان و مشاوران از آن استفاده کنند.

مقدمه کمال گرایی از علایم اصلی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی-جبری است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد بر کمال گرایی بیماران با اختلال شخصیت وسواسی-جبری انجام گرفت. روش کار روش تحقیق در این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی-جبری مراجعه کننده به مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره شهر تهران در سال 1400 بود. از بین آنها تعداد 51 بیمار مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی-جبری بر اساس ملاک های ورود و خروج و به شیوه نمونه گیری در دسترس گزینش شده و به صورت تصادفی در سه گروه (17 نفری) طرحواره درمانی، درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل گمارده شدند. گروه آزمایشی اول، طرحواره درمانی با رویکرد یانگ (1990)، گروه آزمایشی دوم تحت آموزش درمان پذیرش و تعهد با رویکرد هیز، استروسهل و ویلسون (1999)، به تفکیک در 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند و گروه کنترل در فهرست انتظار بود. ابزار پژوهش شامل سیاهه کمال گرایی (PI) و پرسشنامه چندمحوری بالینی میلون (MCMI-III) بود. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (طرح آمیخته) و آزمون تعقیبی بن فرنی در نرم افزار SPSS25تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود داشت؛ و هر دو مداخله طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد باعث کاهش کمال گرایی بیماران با اختلال شخصیت وسواسی-جبری شده و تاثیر این مداخلات درمانی در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است (05/0