سلامت و مراقبت
سال:1394 | دوره:17 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: استرس شغلی در پرستاران به فرسودگی، نارضایتی شغلی و تغییر شغل منجر می شود. همچنین خودکارآمدی از مهمترین عوامل در رشد ارتباطات سالم اجتماعی است که افزایش آن فرد را قادر می سازد تا با فشارها و استرس های طولانی مدت مقابله کند. رفتار درمانی دیالکتیکی با تاکید بر اصل تغییر و پذیرش، زمینه را برای تحمل پریشانی و کارامدی رابطه بین فردی فراهم می کند. لذا این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش گروهی رفتار درمانی دیالکتیکی بر کاهش استرس و افزایش خودکارآمدی پرستاران انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. از بین کلیه پرستاران بیمارستان های شهر سنندج در سال 1393، 30 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابتدا از هر دو گروه مداخله و کنترل پیش آزمون گرفته شد، سپس برای گروه مداخله برنامه آموزشی رفتار درمانی دیالکتیکی طی 8 جلسه 2.5 ساعته به صورت 1 جلسه در هفته به صورت گروهی اجرا گردید. پس از اتمام جلسات آموزشی از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استرس شغلی و پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر استفاده شد. در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-20 و با شاخص های توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین میانگین نمرات پس آزمون دو گروه مداخله و کنترل در استرس شغلی (F=49.83, p<0.002) و خودکارآمدی (F=185.91, p<0.002) تفاوت معناداری وجود داشت.نتیجه گیری: همانطور که نتایج نشان می دهد رفتاردرمانی دیالکتیکی در کاهش استرس شغلی و افزایش خودکارآمدی موثر بود. رفتار درمانی دیالکتیکی می تواند با تاکید بر هوشیاری فراگیر بنیادین و تحمل پریشانی به عنوان مولفه های اصل پذیرش و همچنین تنظیم هیجانی و کارآمدی بین فردی به عنوان مولفه های اصل تغییر و نیز از طریق راهبردهایی از قبیل آموزش مهارت های رفتاری، جایگزینی رفتارهای ناسازگارانه با پاسخ های منطقی و سازگارانه، شناسایی هیجانات منفی و نحوه مقابله با آنها، منجر به کاهش استرس و افزایش خودکارآمدی گردد.

زمینه و هدف: اختلال وسواسی - جبری اختلالی شایع در جامعه است و آثار منفی این اختلال در عملکرد افراد قابل توجه است. نظریه های رایج نشان می دهد که اختلال وسواسی - جبری تحت تاثیر عوامل بیولوژیکی است. با این حال مدل های شناختی وسواس فکری - جبری تاکید بر عوامل شناختی دارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی پیش بینی کننده های شناختی علایم وسواس - جبری در دانشجویان انجام شد.روش کار: در یک مطالعه همبستگی تعداد 300 دانشجو (243 مونث و 57 مذکر) از رشته های روان شناسی، علوم تربیتی، مهندسی کشاورزی، علوم کامپیوتر، مدیریت و حقوق دانشگاه پیام نور لرستان به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در نیمه دوم سال تحصیلی 93-1392 انتخاب شدند. دانشجویان پرسشنامه وسواسی اجباری - بازنگری شده (OCI-R)، ارزیابی فراشناختی-(MCQ-30)30، نگرانی پن استت (PSWQ) و طرحواره های ناکارآمد یانگ(YSQ-SF)  را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان چندگانه با استفاده از SPSS-16 انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد نگرانی، باورهای فراشناختی و طرحواره های ناکارآمد با علایم وسواسی - جبری رابطه معنی داری داشتند (p<0.001). نتایج حاصل از رگرسیون همزمان نیز نشان داد 64.8 درصد از کل واریانس وسواسی - جبری به وسیله نگرانی، باورهای فراشناختی و طرحواره های ناکارآمد پیش بینی می شود.نتیجه گیری: با توجه به نقش موثر متغیرهای پژهش حاضر در اختلال وسواسی - جبری، برگزاری دوره های آموزشی مهارت های مقابله با اختلال وسواس - جبری برای دانشجویان و ارائه راه حل های ارتقاء سلامت روان در طول دوره تحصیلی می بایست توسط متولیان سلامت دانشگاه ها پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: خشونت خانگی یکی از بحث انگیزترین مسائلی است که در دهه های اخیر توجه پژوهشگران و محققان را به خود جلب نموده و می تواند تاثیر منفی زیادی بر جنبه های مختلف سلامت زنان از جمله حالات خلقی داشته باشد. هدف از این پژوهش مقایسه حالات خلقی زنان با و بدون تجربه خشونت خانگی و ارزیابی نقش حالات خلقی زنان در پیش بینی خشونت خانگی بود.روش کار: روش پژوهش از نوع مقایسه ای بود و جامعه آماری شامل کلیه زنانی بودند که در سال 1393 به دلیل خشونت همسر به مرکز پزشکی قانونی شهرستان اردبیل مراجعه کرده و همچنین زنانی که هیچگونه شکایتی مبنی بر خشونت همسر علیه خود نداشتند. از این جامعه نمونه ای به حجم 90 نفر (از هر گروه 45 نفر) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و با استفاده از مقیاس حالات خلقی برومز مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با تحلیل واریانس یکطرفه و تحلیل رگرسیون لوجیستیک در SPSS v.16 تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین زنان با و بدون تجربه خشونت از لحاظ حالات خلقی مانند تنش، افسردگی، خستگی، سردرگمی، آرامش و شادکامی تفاوت وجود داشت (p<0.05). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 54 تا 74 درصد واریانس خشونت پذیری زنان با حالات خلقی تبیین می شود (p<0.001).نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد که برای کاستن از میزان شیوع خشونت های خانگی و کنترل مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی ناشی از خشونت، می توان با ارزیابی حالات خلقی زنان و شناسایی افراد در معرض خشونت، اقدامات پیشگیرانه ای مانند آموزش مدیریت استرس و اضطراب انجام داد.

زمینه و هدف: تنش شغلی بعنوان قویترین عامل ایجاد کننده اختلالات روانی و حتی جسمی است. عوامل تنش زای مختلفی در حرفه معلمی وجود دارد که می توانند سبب کاهش کیفیت عملکرد معلمان و بروز مشکلات مرتبط با سلامت آنها گردند. لذا پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه هوش هیجانی و سلامت روانی با تنش شغلی معلمان انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری شامل تمامی معلمان شهرستان ملکان بود که در سال تحصیلی 92-91 مشغول به تدریس بودند. نمونه های پژوهش 200 نفر (116 نفر مرد و 84 نفر زن) بودند که بر پایه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه تنش شغلی باگلیونی، پرسشنامه هوش هیجانی سیبر یاشرینگ و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28). داده های جمع آوری شده از طریق رگرسیون گام به گام در spss-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد که دو متغیر هوش هیجانی و سلامت روانی با هم 82 درصد از تغییرات تنش شغلی معلمان را پیش بینی می کنند. از بین این مولفه ها اضطراب بیشترین نقش زا در پیش بینی تنش شغلی داشته و به تنهایی حدود 61 درصد از تغییرات تنش شغلی را تبیین کرد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مولفه های هوش هیجانی و سلامت روانی به طور معنی داری تنش شغلی معلمان را پیش بینی می کنند، بنابراین برای ارتقای بهره وری شغلی معلمان آموزش مولفه های هوش هیجانی در محیط کاری و زندگی روزمره و توجه به عوامل تاثیرگذار در افزایش سلامت روان توصیه می گردد.

زمینه و هدف: اضطراب یک اختلال روانی است که می تواند متعاقب تجاوز جنسی بروز کرده و تهدید جدی برای سلامتی زنان باشد. هدف این مطالعه تعیین فراوانی اضطراب در قربانیان زن تجاوز جنسی مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی استان اصفهان در سال 1393 بود.روش کار: این مطالعه توصیفی شامل 93 زن قربانی تجاوز جنسی مراجعه کننده به مرکز پزشکی قانونی استان اصفهان بود که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار مطالعه برگه اطلاعات دموگرافیک و سلامت روان SCL-90 بود. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون های آماری همبستگی اسپیرمن، t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه در spss-17 استفاده شد.یافته ها: این مطالعه نشان داد که همبستگی مثبت و معناداری بین تجاوز جنسی و اضطراب وجود داشت (p<0.001) به طوری که شیوع اضطراب در افرادی که دچار تجاوز جنسی شده بودند متوسط رو به بالا بود. همچنین 6.5 درصد (6 نفر) از افراد اضطراب را در حد خفیف ( نمره 1-0)، 81.7 درصد (76 نفر) در حد متوسط (نمره 3-1) و 11.8 درصد (11 نفر) در حد شدید گزارش نمودند. از 9 زیرشاخص مربوط به اضطراب 51.6 درصد (48 نفر) از واحدهای مورد پژوهش تجربه احساس ترس همیشگی را در حد خیلی زیاد داشتند، 49.5 درصد (46 نفر) دچار احساس تپش قلب ، 39.8 درصد (37 نفر) احساس ترس ناگهانی و بی علت، 29 درصد (27 نفر) وحشت زدگی، 24.7 درصد (23 نفر) کم تحملی، 17.2 درصد (16 نفر) احساس ناآرامی، 12.9 درصد (12 نفر) کابوس و 4.3 درصد (4 نفر) از قربانیان دلشوره داشتند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که تجاوز جنسی با اضطراب ارتباط دارد و اکثر قربانیان بعد از تجاوز جنسی دارای اختلالات روانی از جمله اضطراب می شوند. با توجه به افزایش روزافزون تجاوزات جنسی در زنان و شناخت تجاوز جنسی به عنوان عامل مختل کننده سلامت روان، باید راهکارها و منابعی جهت جلوگیری از تجاوز جنسی علیه زنان و پیامدهای ناگوار آن از جمله اضطراب و تشخیص و درمان زودرس این عارضه و سایر عوارض اختصاص یابد.

زمینه و هدف: گروهی از صاحب نظران استرس را بیماری شایع قرن نامگذاری کرده اند. اثرات استرس بر سلامت بیماران به توانایی مقابله آنها بستگی دارد و تاب آوری به عنوان عاملی در سازگاری موفق با تغییرات مطرح شده است. هدف این از انجام این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت های مدیریت استرس بر میزان استرس ادراک شده و تاب آوری زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس بود.روش کار: پژوهش حاضر از نوع طرح های آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و گروه شاهد است. جهت انتخاب نمونه، در سال 1394 از بین زنان مراجعه کننده به انجمن ام اس شهر کرمانشاه تعداد 45 زن مبتلا در دسترس و بصورت تصادفی انتخاب و در دو گروه مورد و شاهد (23 نفر مورد و 22 نفر شاهد) گمارش شدند. از پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران و پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون در این پژوهش به عنوان ابزار استفاده گردید. تحلیل داده ها توسط آزمون های میانگین، انحراف معیار و تحلیل کوواریانس با استفاده از spss-21 انجام گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین و انحراف معیار هر یک از متغیرهای آزمودنی های گروه مورد در پیش آزمون استرس ادراک شده و تاب آوری به ترتیب 29.78±7.17 و 60.47±20.38، و در گروه شاهد 32.54±6.18 و 65.50±15.02 بود در پس آزمون میانگین و انحراف معیار استرس ادراک شده گروه مورد به 20.26±3.44 کاهش و تاب آوری به 87.68±6.72 افزایش یافت. میانگین و انحراف معیار استرس ادراک شده و تاب آوری در پس آزمون گروه شاهد 33.36±5.41 و 67.18±13.61 بود. همچنین مقدار F برای استرس ادراک شده 6.16 و برای تاب آوری 168.10 به دست آمد که این تفاوت در دو گروه در سطح p<0.001 معنادار بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده مبنی بر اثربخش بودن آموزش مهارت های مدیریت استرس بر استرس ادراک شده و تاب آوری، پژوهش حاضر می تواند در رسیدن به یک راه حل موثر برای کاهش استرس ادراک شده و نیز افزایش تاب آوری و به طور کلی بهبود وضعیت روانی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس راهگشا باشد.

زمینه و هدف: اختلال افسرده خویی اختلال مزمن و مقاوم به درمان است که با خلق افسرده در اغلب روزها و ساعات مشخص می شود. رفتاردرمانی دیالکتیکی نوعی رویکرد درمانی موج سوم است که به عنوان یک روش موثر در درمان اختلال افسردگی اساسی به کار میرود. از آنجا که اختلال افسرده خویی نیز اختلالی مشابه افسردگی اساسی و با مدت طولانی تر و شدت کمتر می باشد به نظر می رسد که درمان دیالکتیکی در درمان افسرده خویی همچون افسردگی اساسی موثر باشد. در نتیجه پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی در بهبود علایم بیماران مبتلا به اختلال افسردهخویی انجام شد.روش کار: این پژوهش از نوع آزمایشی بوده و با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه زنان و مردان 20 تا 50 ساله ای بود که در سال 1391 ساکن شهرستان کرج بوده به کلینیک ها و مراکز درمانی مراجعه کرده و مبتلا به اختلال افسرده خویی بودند. روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود و از افراد واجد شرایط 50 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و گروه کنترل قرارگرفتند که در پایان پژوهش اندازه هر یک از گروه ها به دلیل افت نمونه به 20 نفرکاهش یافت. گروه آزمایش هفته ای یک بار به مدت دوازده جلسه تحت درمان قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس عزت نفس روزنبرگ، پرسشنامه افسردگی بک، و مقیاس افسردگی و اضطراب و استرس (DASS) استفاده شد. داده های پژوهش با تحلیل واریانس و چندمتغیره در SPSS-16 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین میانگین نمره افسردگی کهF  آن برابر 3.377 بوده و نمره کل که F آن مساوی با 3.915 بود در دو گروه تفاوت معنیداری وجود داشت (p<0.05). بنابراین یافته های مطالعه حاضر حاکی از آن است که رفتاردرمانی دیالکتیکی موجب بهبود افسردگی می شود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده مبنی بر اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی در درمان اختلالات مزمن و مقاوم به درمان مانند اختلال افسرده خویی، این روش درمانی در بهبود نشانه ها و علائم اختلال افسرده خویی موثر است و می توان در کنار درمان دارویی و دیگر درمان های شناختی مطرح شده برای درمان افسرده خویی از آن به عنوان یک روش درمانی مفید و مکمل استفاده نمود.

زمینه و هدف: یکی از مهمترین نیازهای نوزاد نیاز عاطفی است که از همان ساعات اولیه پس از تولد باید برآورده شود. نوزادان به دلیل عدم رشد کامل جسمی - ذهنی پس از تولد نیازمند مراقبت ویژه هستند. این شرایط در نوزاد نارس بحرانی تر است، زیرا با بستری شدن نوزاد نارس با توجه به شرایط جسمی که دارد، فرایند دلبستگی مادر - نوزاد مختل می شود و به تکامل نوزاد و توانایی های مادر برای مراقبت از نوزاد آسیب می رسد. هدف از این پژوهش تعیین میزان و عوامل تاثیرگذار بر دلبستگی مادر - نوزاد نارس بستری در بیمارستان های منتخب شهر تهران بود.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی بود که 463 مادر نوزاد نارس بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان و بخش نوزادان مراکز بهداشتی - درمانی منتخب شهر تهران را در سال 1394 مورد بررسی قرار داد. نمونه گیری به روش طبقه ای با توجه به پذیرش نوزاد در مراکز منتخب صورت گرفت. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های جمعیت شناسی و دلبستگی جمع آوری گردید. ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک با دلبستگی با SPSS-19 ارزیابی شد.یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که میانگین دلبستگی مادری 56.59 درصد بود و بین جنسیت دلخواه نوزاد، جنس نوزاد و تمایل به بارداری اخیر با دلبستگی ارتباط معنادار وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: دلبستگی مادر - نوزاد یکی از عوامل مهم سلامت روانی در دوران کودکی و بزرگسالی است، بنابراین باید روند شکل گیری آن تسهیل شود تا فشار روانی و استرس در مادر و نوزاد نارس کاهش یافته و آمادگی مادران برای درگیرشدن با مراقبت از نوزاد نارس و حساسیت و پاسخگویی وی به نوزادش افزایش می یابد که در نتیجه تاثیر مثبت بر شکل گیری فرایند دلبستگی خواهد داشت.