آموزش و سلامت جامعه
سال:1395 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: شناسایی عوامل موثر بر رفتارهای بهداشت دهان و دندان در دانشجویان می تواند نقش مهمی در ارتقاء سلامت دهان و دندان آنها داشته باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تعیین کننده های شناختی- رفتاری بهداشت دهان و دندان در دانشجویان انجام گرفته است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 251 نفر از دانشجویان دانشگاه های آزاد، پیام نور و علوم پزشکی سراب در سال 1395 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه استاندارد مشتمل بر سه بخش متغیرهای جمعیت شناختی، سازه های مدل ارتقاء سلامت پندر و رفتارهای بهداشت دهان و دندان بود. داده ها با نسخه 21 نرم افزار SPSS و آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون خطی تحلیل گردید.یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش 1.67±21.9 بود. رفتار بهداشت دهان و دندان با تمام سازه های مدل ارتقاء سلامت پندر به جز تاثیرگذارنده های موقعیتی (r=0.048) همبستگی آماری معنی داری داشت. سازه های مدل ارتقاء سلامت پندر قادر به پیش بینی 43.6 درصد رفتار بهداشت دهان و دندان و 26.4 درصد تعهد به عمل بودند. خودکارآمدی درک شده قویترین پیش بینی کننده رفتار (b=0.342) و موانع درک شده قویترین پیش بینی کننده تعهد به عمل (b=-0.217) بود.نتیجه گیری: طبق یافته ها، خودکارآمدی قویترین پیش بینی کننده رفتار بهداشت دهان و دندان و موانع درک شده قویترین پیش بینی کننده تعهد به طرح عمل بود. به طور کلی براساس یافته های مطالعه حاضر، مدل ارتقاء سلامت پندر می تواند به عنوان یک چارچوب مناسب در شناسایی عوامل و طراحی مداخلات موثر جهت بهبود رفتارهای بهداشت دهان و دندان در دانشجویان استفاده شود.

سابقه و هدف: بیماری پرفشاری خون به عنوان یک مشکل مهم بهداشت عمومی در سراسر دنیا شناخته شده است. ادراک بیماری بازنمایی شناختی سازمان یافته بیمار از بیماری خود می باشد و می تواند تبعیت از درمان بیمار را تحت تاثیر قرار دهد. لذا، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین ابعاد مختلف ادراک بیماری و تبعیت از رژیم درمانی در بیماران مبتلا به پرفشاری خون انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 140 بیمار مبتلا به پرفشاری خون مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی شهر قم در سال 1395 به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه فرم کوتاه ادراک بیماری و مقیاس تبعیت به درمان های فشار خون بالا بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره در محیط نرم افزار آماری SPSS-16 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: میانگین سنی بیماران 11.21±60.40 بود و 57 درصد از آنان را زنان تشکیل می دادند. 35 درصد بیماران تبعیت از درمان بالاتر از میانگین داشتند. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره کنترل شخصی و قابلیت درک و فهم بیماری به ترتیب با ضریب بتای 25 درصد و 22 درصد مهمترین پیش بینی کننده های تبعیت از رژیم درمانی بودند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، تقویت ادراک بیماری به خصوص دو جزء قابلیت درک و فهم بیماری و کنترل شخصی به منظور افزایش تبعیت از درمان بیماران، به عنوان یک راهبرد مهم در مداخله های آموزشی ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: سرطان دهانه رحم یکی از مهمترین بیماری های دستگاه تناسلی زنان است. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع پاپ اسمیرهای غیرطبیعی در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به علوم پزشکی همدان انجام گردید.مواد و روش ها: در طی یک مطالعه گذشته نگر 36046 نتیجه پاپ اسمیر استخراج شده از پرونده زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی دولتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان و بیمارستان زنان فاطمیه شهر همدان بین سال های 1390-1394 بررسی شد که 605 مورد غیرطبیعی، جمع آوری و مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات، چک لیست بود. داده ها با نسخه 21 نرم افزار SPSS و با استفاده از روش های آمار توصیفی تحلیل گردید.یافته ها: 30.4 درصد از زنان دارای نتایج پاپ اسمیر غیرطبیعی در محدوده سنی 45-36 سال بودند و 48.6 درصد از آنان سابقه 1 تا 3 بارداری را گزارش کرده بودند. از کل 36046 پرونده مورد بررسی، 605 مورد پاپ اسمیر غیرطبیعی دیده شد. بیشترین فراوانی پاپ اسمیر غیر طبیعی مربوط به ASCOUS با 78 درصد و کمترین فراوانی مربوط به LSIL با 1 درصد بود. بین نتایج غیرطبیعی پاپ اسمیر با سن افراد ارتباط مستقیم و معنی دار آماری مشاهده شد (P=0.037).نتیجه گیری: شیوع پاپ اسمیر غیرطبیعی در استان همدان، 1.67 درصد گزارش شد. ریسک سرطان های بدخیم سرویکس و سرطان های مهاجم با بالارفتن سن افزایش می یافت، بنابراین غربالگری و انجام تست پاپ اسمیر بخصوص از سن 35 به بالا توصیه می شود.

سابقه و هدف: توجه به زندگی زناشویی و تلاش جهت افزایش مولفه های مرتبط با زندگی زناشویی رشد روزافزونی را به خود گرفته است، چرا که نمی توان جامعه سالم بدون خانواده سالم را متصور بود. بر همین اساس هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش غنی سازی روابط بر ارتقاء کیفیت زندگی و رضایت زناشویی دانشجویان متاهل دانشگاه خمینی شهر بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمام دانشجویان زن متاهل دانشگاه خمینی شهر اصفهان تشکیل می دادند. به منظور انجام پژوهش، تعداد 32 نفر از دانشجویان متاهل زن دانشگاه آزاد خمینی شهر به شیوه نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمون در دوره آموزش غنی سازی روابط طی 7 جلسه 90 دقیقه ای شرکت کردند و در گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. ابزار پژوهش شامل مقیاس کیفیت زندگی و رضایت زناشویی بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS-20 استفاده شد.یافته ها: تحلیل نتایج بیانگر این بود که بین میانگین نمرات مقیاس کیفیت زندگی و رضایت زناشویی شرکت کنندگان برحسب عضویت گروهی (دو گروه آزمون و کنترل) پس از تعدیل تاثیر متغیر پیش آزمون تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.001). نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مثبت آموزش غنی سازی روابط بر کیفیت زندگی و رضایت زناشویی می توان از این روش جهت افزایش کیفیت زندگی و رضایت زناشویی و در نتیجه آن رضایت از زندگی زوجین بهره برد.

سابقه و هدف: کمردرد یکی از شایع ترین علائم وابسته به بارداری است، لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش برنامه ورزشی بر تغییر رفتارهای پیشگیرانه کمردرد در زنان باردار انجام گردید.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع پیش آزمون -پس آزمون همراه با گروه کنترل بود که جامعه آماری آن 120 زن باردار مراجعه کننده به مراکز سلامت شهر کرج بودند که به صورت تصادفی به دو گروه مداخله (60 نفر) و کنترل (60 نفر) تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل مشخصات جمعیت شناختی، مقیاس دیداری درد، پرسشنامه سنجش آگاهی، نگرش و رفتارهای پیشگیرانه از کمردرد بود. داده ها با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS و آزمون های تی زوجی، من ویتنی و آزمون توکی تحلیل گردید.یافته ها: بین میانگین نمرات آگاهی، نگرش و رفتارهای پیشگیرانه از کمردرد دوران بارداری و همچنین شدت درد بر اثر کمردرد در سه ماهه سوم و در گروه مداخله قبل و بعد از آموزش اختلاف معنی داری مشاهده شد (P<0.001) همچنین اختلاف معنی داری در مولفه های ذکرشده در دو گروه آزمون و کنترل وجود داشت (P<0.001).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که مداخله آموزشی می تواند باعث بهبود آگاهی، نگرش و رفتار زنان باردار در رابطه با رفتار پیشگیرانه از کمردرد گردد.

سابقه و هدف: سوءتغذیه یکی از مهم ترین معضلات بهداشتی دنیای امروز است که میلیون ها کودک را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزشی بر رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان دختر 8 تا 10 ساله شهر چابهار انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمام دانش آموز دختر 8 تا 10 ساله شهر چابهار در سال 1393 تشکیل می دادند. به منظور انجام پژوهش، تعداد 65 نفر از دانش آموزان دختر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گرد آوری اطلاعات شامل اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه های آگاهی، نگرش و عملکرد بود که قبل از آموزش، بلافاصله و دو ماه بعد از آخرین مداخله ی آموزشی تکمیل گردید. مداخله آموزشی با استفاده از آموزش ترکیبی (سخنرانی، چندرسانه ای) در 3 جلسه 30 دقیقه ای انجام گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون اندازه گیری های تکراری و کای دو با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS-16 استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین میانگین نمره آگاهی دانش آموزان قبل از آموزش با بلافاصله و دو ماه بعد اجرای برنامه مداخله ای تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0.05) ولیکن بین میانگین نمرات نگرش و عملکرد قبل و بعد از آموزش تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P>0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش ترکیبی به علت بکار گرفته شدن حواس بیشتر در افزایش آگاهی موثر است اما در زمینه تغییر نگرش و عملکرد نیازمند بررسی های بیشتر و انجام مداخلات در مدت زمان طولانی تر می باشد.

سابقه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر دو برنامه تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT: High Intensity Interval Training) بر اکسیداسیون چربی، درصد چربی و VO2max در مردان جوان دارای اضافه وزن بود.مواد و روش ها: 16 مرد جوان غیرفعال دارای اضافه وزن به صورت داوطلبانه در این پژوهش نیمه تجربی شرکت و به طور تصادفی به دو گروه HIIT-1 و گروه HIIT-2 تقسیم شدند. گروه HIIT-1 به مدت دو هفته و سه جلسه در هفته پروتکل تمرینیHIIT  (4 وهله فعالیت یک دقیقه ای با 4 دقیقه استراحت) و گروه HIIT-2 (4 وهله فعالیت 30 ثانیه ای با 2 دقیقه استراحت) را با حداکثر سرعت در یک ناحیه 20 متری انجام دادند. گازهای تنفسی یک روز قبل و بعد از تمرین، به صورت ناشتا برای انجام تجزیه و تحلیل های آزمایشگاهی جمع آوری شد. داده ها در نرم افزار SPSS-18 و با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل و تی وابسته تحلیل گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که 6 جلسه اجرای HIIT موجب افزایش 43 درصدی اکسیداسیون چربی به هنگام تست بروس در گروه HIIT-1 گردید که این تغییرات در مقایسه با گروه HIIT-2 از نظر آماری نیز معنی دار بود (P<0.05) تغییرات وزن و درصد چربی بدن تنها در گروه HIIT-1 معنی دار بود (P<0.05). همچنین، افزایش معنی دار 5.19 درصدی VO2max در گروه HIIT-1 و افزایش معنی داری 4 درصدی در گروه HIIT-2 مشاهده گردید (P<0.05). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، اجرای 6 جلسه HIIT منجر به بهبود نسبی اکسیداسیون چربی، VO2max، کاهش درصد چربی بدن و وزن می شود. البته نقش پروتکل تمرینی گروه HIIT-1 بیشتر بوده و می تواند علاوه بر کاهش موثر چربی بدن و افزایش آمادگی هوازی، از نظر تاثیر زمانی یک پروتکل کارآمد برای ارتقاء سلامتی و کاهش وزن باشد .

سابقه و هدف: مصرف دخانیات در بین جوانان در سال های اخیر در حال افزایش می باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری و کاهش مصرف دخانیات در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 126 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه علوم پزشکی لرستان به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شده بودند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی و اطلاعات جمعیت شناختی آزمودنی ها بود. برنامه مداخله ای شامل 4 جلسه آموزشی بود که در مدت زمان 1 ماه برای شرکت کنندگان گروه آزمون به مرحله اجرا درآمد. دو گروه آزمون و کنترل سه ماه پس از مداخله مورد پیگیری قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS-18 و با بکارگیری آزمون کای اسکوئر، تی مستقل، تی زوجی و مک نمار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: اختلاف های معنی داری برای میانگین نمرات نگرش، هنجارهای انتزاعی و قصد رفتاری بین گروه های آزمون و کنترل بعد از اجرای برنامه مداخله ای مشاهده گردید (P<0.05). همچنین یافته های مطالعه حاضر نشان داد که اختلاف معنی داری در خصوص مصرف سیگار و قلیان در بین دانشجویان گروه آزمون و کنترل بعد از اجرای مداخله آموزشی وجود دارد (P<0.05).نتیجه گیری: اجرای جلسات آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده موجب پیشگیری و کاهش مصرف دخانیات در دانشجویان می گردد.