فناوری آموزش
سال:1401 | دوره:17 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

پیشینه و اهداف: سرعت فزاینده تغییرات محیط و تشدید رقابت بین سازمان ها سبب شده است که سازمان ها به دنبال راهکاری جهت انعطاف پذیری بیشتر در پاسخ به نیازها و تغییرات محیطی باشند. در واقع حرکت به سوی ایجاد سازمان هایی که از انعطاف پذیری بالایی در انطباق با محیط متغیر برخوردارند راه حلی حیاتی و مؤثر است. یکی از عوامل مؤثر جهت همگام شدن با تغییرات محیط بهبود عملکرد سازمانی است. در این راستا، اهمیت و توجه به پرورش، توسعه و بهسازی منابع انسانی سبب بهبود عملکرد سازمانی می شود. راهکارها و روش های مختلفی برای توسعه و بهسازی منابع انسانی وجود دارد. یکی از راهکارهای توسعه و بهسازی منابع انسانی مربیگری است. در واقع مربیگری رویکردی نوین در یادگیری و توسعه کارکنان ایجاده کرده است. از آنجا که فناوری اطلاعات به عنوان پیوند دهنده تمامی علوم روز به کار می رود و خمیر مایه توسعه منابع انسانی را تعیین می نماید باعث ایجاد مفهوم جدیدی در مربیگری شده است. این پژوهش بر روی مربیگری و فناوری اطلاعات تمرکز دارد. در واقع هدف از پژوهش حاضر طراحی نمونه اولیه نرم افزار مربیگری به عنوان یکی از ابزارهای بهینه سازی عملکرد منابع انسانی می باشد. هدف از پژوهش حاضر طراحی نمونه اولیه نرم افزار مربیگری جهت توسعه منابع انسانی و نهایتاً بهبود عملکرد سازمان است.روش ها : اطلاعات این پژوهش با استفاده از رویکرد آمیخته بدست آمد. رویکرد آمیخته از دو بخش کیفی و کمی برای رسیدن به نتیجه پژوهش کمک می گیرد. لذا، پژوهش حاضر در بخش کیفی روش پدیدارشناسی را مورد استفاده قرار داد و در بخش کمی نیز روش پیمایشی را استفاده کرد. ابزار پژوهشی بخش کیفی روش گروه کانونی بود. در بخش کمی پژوهش نیز از پرسشنامه محقق ساخته جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد. جامعه آماری مورد پژوهش در بخش کیفی متخصصان حوزه تعلیم و تربیت و منابع انسانی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی 10 نفر معرفی شدند. جامعه آماری مورد پژوهش در بخش کمی نیز مدیران پایه شرکت توزیع نیروی برق شهرستان مشهد بودند که از این جامعه آماری، مدیران پایه بخش غرب شرکت مذکور که شامل 20 نفر می شدند، جهت انجام تست کاربردپذیری انتخاب شدند.یافته ها: داده های حاصل از بخش کیفی پژوهش شامل 4 مؤلفه جهت طراحی نرم افزار مربیگری بود که بر مبنای مدل نمونه اولیه توسعه نرم افزار انجام پذیرفت. داده های حاصل از پژوهش در بخش کمی نیز به وسیله نرم افزار spss تحلیل شد. داده های کمی تحلیل شده به وسیله نرم افزار نشان داد که نرم افزار مذکور کاربردپذیری لازم جهت اجرا در سازمان ها و استفاده توسط افراد را دارد.نتیجه گیری: پژوهش حاضر با تأکید بر کاهش فاصله شکاف نسلی بین مدیران و کارکنان کنونی و افرادی که وارد سازمان خواهند شد و همچنین، با تأکید بر طراحی فناوری توسط متخصصان رشته تعلیم و تربیت و منابع انسانی و بررسی نرم افزارهای موجود منابع انسانی، درصدد برآمد تا به طراحی نمونه اولیه نرم افزار مربیگری با ویژگی هایی چون ارتباط، شناخت، فرایند تسهیلگری مسئله و مواجهه گری با مسئله، باور به توانستن در افراد و ابعاد انگیزشی، اجرای راه حل منتخب و ارزیابی 360 درجه بپردازد؛ که ویژگی های ذکر شده در نرم افزارهای ایرانی بررسی شده در پژوهش دیده نشد. علاوه بر ویژگی های گفته شده، وجه ممیزه نرم افزار مذکور، توجه به مدل مربیگری کوهن و برادفورد، فرایندمحور و بازخوردمحور بودن است.

پیشینه و اهداف: هدف از این پژوهش، بررسی استفاده از مثال  ­های ساخته­ پژوهشگر توسط نر م­افزار جئوجبرا به عنوان یک ابزار آموزشی برای افزایش مهارت یادگیری و اثبات قضایای هندسی و سنجش نگرش دانش آموزان پایه یازدهم ریاضی نسبت به درس هندسه و ارائه مدلی کاربردی برای آموزش درس هندسه است.روش ها : این تحقیق از نوع شبه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و استفاده از پیش ­آزمون و پس ­آزمون بوده و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم پایه یازدهم رشته ریاضی در ناحیه سه و چهار شهرستان اصفهان در سال تحصیلی 1400-1399 است. نمونه­­ آماری شامل 120 دانش آموز، به صورت هدفمند و به روش نمونه در دسترس انتخاب شدند. در همه­ گروه­  ها پیش آزمونی از درس هندسه 1، همچنین آزمون هوش کتل مقیاس سه به طوریکسان برگزارشد. سپس برای سنجش نگرش دانش­ آموزان نسبت به درس هندسه، هم قبل و هم بعد از انجام پژوهش، پرسشنامه ساخته­ پژوهشگر با طیف پنج درجه ای مقیاس لیکرت، در اختیار تمام گروه ها قرار گرفت. جهت سنجش روایـی پرسشنامه، از نظرات مشاوران و دبیران مجرب آموزش و پرورش استفاده شد. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای سؤالات، 93/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بسیار خوب پرسشنامه است. در ابتدا گروه آزمایش از طریق فضای مجازی، نحوه­ استفاده، ساخت اشکال ساده و اندازه­گیری اجزای اشکال درجئوجبرا را دریافت کردند و اشکالاتشان در پنج جلسه یک ساعته، توسط نویسنده اول مقاله برطرف شد. پس از آن 9 مثال کاربردی ساخته پژوهشگر، مربوط به بخش های دایره و تبدیلات هندسه 2 در اختیار گروه آزمایش قرار گرفت که با بهره ­مندی از نظرات پنج تن از اساتید و معلمان با تجربه، اصلاح و جواب آنها با استفاده از نرم ­افزار جئوجبرا طراحی شده بود. دانش آموزان با استفاده از نرم افزار جئوجبرا به آنها پاسخ داده، رابطه بین اجزاء را حدس زده و در ادامه، درستی آن را تحقیق کردند. سپس با در اختیار داشتن جواب ­های درست، صورت اصلی قضایای مربوط را حدس زده و آنها را اثبات کردند. در این مدت، گروه های کنترل، مطالب همین قسمت ازکتاب را به روش معمول دریافت کردند در پایان این دوره از همه گروه ­ها پس آزمون، با سؤالات یکسان برگزار شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از بخش استنباطی نرم افزار SPSS 25 که شامل تحلیل مانکوا، آزمون کلموگروف اسمیرنوف، آزمون لون و آزمون ام باکس بود، استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل مانکوا نشان می دهد که استفاده از مثال­ های ساخته شده توسط نرم افزار جئوجبرا نسبت به تدریس به روش سنتی، تأثیر معنی داری بر افزایش توانایی دانش ­آموزان در حدس و یادگیری قضایای هندسی دارد. علاوه بر این، پرسشنامه ای که در اختیار دانش ­آموزان قرار گرفت بیانگر آن است که آن­ها برای استفاده از جئوجبرا برای حل این مثال­ ها و حدس و اثبات قضایای مربوط به آن­ها ارزش قائل بوده و انگیزه بیشتری برای شرکت درکلاس هندسه دارند.نتیجه گیری: با توجه به تحقیق انجام شده می توان گفت که شیوه تدریس و اثبات یک قضیه هندسی با استفاده از مثال­ های ساخته شده توسط نرم افزار جئوجبرا، با ارتقاء میزان یادگیری، انگیزه دانش­ آموزان را افزایش داده و کلاس درس را برای آن ها جذاب تر می کند. این روش، خلاقیت دانش آموزان را افزایش داده و باعث درگیری بیشتر آنها در فرایند یادگیری و فعال­تر شدن آنها درکلاس درس شده و این مهارت­ ها باعث توانمند سازی دانش آموزان و تسهیل یادگیری درکلاس درس هندسه می شود. مشکلاتی برای انجام پژوهش به وجود آمد. از جمله مدیران بعضی مدارس، اجازه تدریس هندسه به روش مذکور را ندادند. بعضی از دبیران هندسه نیز خود، طرز کار با نرم ­افزار جئوجبرا را نمی دانستند. بسیار بجاست که دوره­ های ضمن خدمت در این زمینه برای معلمان ریاضی تشکیل شود تا دانش ­­آموزان با اشتیاق بیشتری مطالب هندسه را بهتر یاد گیرند.

پیشینه و اهداف: ابزارهای آموزشی جدید فرصت هایی را برای دانش آموزان فراهم می کنند تا آن چیزی را که مورد علاقه آن ها است انتخاب کنند. تکنولوژی با ابزارهای یادگیری چند رسانه ای باعث می شود تا دانش آموزان در یادگیری درگیر شوند و با علاقه یاد بگیرند. به همین منظور، پژوهش حاضر، با هدف مقایسه آموزش حضوری با آموزش الکترونیکی، برسطوح یادگیری شناختی دانش آموزان در سه حیطة (دانش، فهم و کاربرد) بلوم، در درس های ریاضی و علوم پایة ششم شهر روانسر انجام شده است.روش ها : روش پژوهش شبه آزمایشی و نحوه نمونه گیری به این صورت بود که برای شرکت در این پژوهش به روش نمونه­گیری در دسترس، 60 نفر از دانش آموزان  پایة ششم دبستان نیایش انتخاب، سپس به صورت تصادفی ساده، به دو کلاس 30 نفره  تقسیم شدند. دانش آموزان هر دو کلاس به ­طور هم زمان به­­مدت دو ماه، یکی تحت آموزش حضوری و دیگری آموزش الکترونیکی قرارگرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی با آلفای (87/0) و علوم با آلفای (91/0 ) محقق ساخته استفاده شد. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه سطوح یادگیری بلوم بود، که به­منظور سنجش سطح یادگیری دانش آموزان در سه حیطه­ (دانش، فهم و کاربرد) در درس ریاضی و علوم طراحی شد. در ابتدا با جلب مشارکت و همکاری آزمودنی ها، در گروه آزمایشی1 (آموزش حضوری) و گروه آزمایشی2 (آموزش الکترونیکی)، پرسش نامه پیشرفت تحصیلی ریاضی و علوم که به منظور سنجش سطح یادگیری دانش آموزان در سطح دانش، فهم و کاربرد در درس ریاضی و علوم طراحی شده بود، بین آن­ها توزیع و اجرا گردید و داده های مربوط به پیش­آزمون جمع آوری شد. پس از برگزاری پیش­آزمون، سه فصل درس علوم و دو فصل درس ریاضی به مدت دو ماه تدریس و سپس پس­آزمون گرفته شد. به­منظور تجزیه و تحلیل داده ها، در آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و برای بررسی نرمال بودن داده­ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنف تک نمونه­ای و جهت آزمون فرضیه ها از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش حضوری و آموزش الکترونیکی بر سطوح یادگیری شناختی دانش آموزان اثربخشی دارند (05/0 < P). آموزش الکترونیکی (درس ریاضی با میانگین 63/15 و درس علوم با میانگین 33/17) در مقایسه با آموزش حضوری (درس ریاضی با میانگین 73/14و درس علوم با میانگین 08/16)، نقش بیشتری در افزایش یادگیری دانش آموزان دارد و با افزایش آموزش الکترونیکی در فرآیند آموزش، افزایش بیشتری در سطوح شناختی یادگیری دانش آموزان به وجود می­آید. به­علاوه این اثربخشی در درس علوم (71.R) بیشتر از درس ریاضی (26.R) است.نتیجه گیری: نتیجه تحقیق نشان داد که آموزش به شیوه الکترونیکی و حضوری بر افزایش سطوح یادگیری شناختی دانش آموزان تأثیر دارد؛ بنابراین پیشنهاد می­شود در فرایند تدریس و آموزش، معلمان از (آموزش ترکیبی) استفاده کنند تا از جنبه­های سودمند، هر دو آموزش الکترونیکی (انعطاف­پذیری بیشتر) و حضوری (تعاملات اجتماعی بیشتر) استفاده شود. در شیوه­ ترکیبی، طراح آموزشی سعی دارد تا محتوای یادگیری را از طریق آموزش­های کلاسی چهره به چهره و کتاب­های چاپی با آموزش­های تعاملی مبتنی بر وب و کلاس های درس مجازی ترکیب کند تا با ایجاد فرصت­های یادگیری اثربخش، محیط غنی­تری برای یادگیرنده شکل گیرد.  همچنین با توجه به اثربخشی بیشتر آموزش الکترونیکی در این تحقیق، توسعه مهارت­های رایانه­ای و اینترنتی معلمان و استفاده­ بیشتر از این شیوه­ آموزش در فرایند یادگیری، بیشتر باید مورد توجه مدارس و معلمان باشد.

پیشینه و اهداف: دوره های برخط آزاد انبوه به عنوان یکی از جدید­ترین تکنولوژی آموزشی سبب تغییرات اساسی و کیفیت بخشی به فرایند های آموزشی در سطح دانشگاه های مختلف شده اند و به شدت در حال گسترش هستند. موک ها یک محیط یادگیری آنلاینند که به ­عنوان جدیدترین انقلاب در آموزش و یادگیری آنلاین در نظر گرفته می شوند. این دوره های یادگیری فراگیر، دسترسی به دانـش را کـه در گذشـته راحـت نبـود، بـرای افراد بسیاری فراهم نموده است. موک، دوره ای است که هدف آن مشارکت تعاملی فراوان و دسترسی آزاد از طریق اینترنت است. با وجود اهمیت این مسأله، هنوز مقیاسی استاندارد برای سنجش برنامه­درسی مبتنی بر موک وجود ندارد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس برنامه­درسی مبنی بر موک در آموزش عالی انجام شده است.روش ها : طرح پژوهش، ترکیبی و روش پژوهش در بخشی کیفی، مرور اسناد بوده است. در این راستا در ابتدا داده­های کیفی، گردآوری و تحلیل، سپس بر مبنای نتایج کیفی به دست آمده به تحلیل و گردآوری داده­های کمّی پرداخته شد و در ادامه از نتایج بخش کمّی برای تبیین بهتر یافته­های کیفی استفاده گردید. جامعه آماری نیز شامل منابع داخلی و خارجی موجود در حوزه آموزش مجازی، الکترونیکی و موک بود. جهت دست یابی به متون و مقالات مرتبط با کلیدواژه های فارسی و انگلیسی برنامه­درسی، موک، آموزش­مجازی، یادگیری الکترونیکی، دوره­های برخط در منابع الکترونیکی متعدد داخلی نمایه شده و منابع الکترونیکی در خارج از کشور سعی شد جدیدترین منابع در ارتباط با پژوهش حاضر استخراج شود. براین اساس از سال 2000  تا 2019 منابع موجود و غنی در راستای پژوهش حاضر مطالعه و با استفاده از روش تحلیل مضمون، 62 مضمون پایه، 7 سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر کشف گردید. روش پژوهش بخش کمّی، توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری 386 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه مازندران بوده است که طبق جدول نمونه­گیری مورگان و براساس نمونه­گیری طبقه­ای نسبتی 181 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کمّی پرسش نامه محقق ساخته بوده که روایی محتوایی آن 83/0 و پایایی براساس ضریب آلفای کرونباخ بالای 92/0 به دست آمد.یافته ها: نتیجه تحلیل عامل تأییدی نشان داد که برنامه­درسی مبنی بر موک، شامل مسائل مدیریتی، فناورانه، نیروی انسانی، هدف، محتوا، راهبرد های یاددهی یادگیری و ارزشیابی است. مقادیر شاخص ­های TLI و CFI در سطح مطلوب و بیشتر از نقطه برش 90/0 هستند. بنابراین مدل دارای برازش مناسبی با داده ها است.نتیجه گیری: از آنجاکه موک، دوره ای است که هدف آن مشارکت تعاملی فراوان و دسترسی آزاد از طریق اینترنت است و به عنوان منبعی برای یادگیری و آموزش در نظر گرفته می­شود؛ می توان گفت این شیوه به نسـبت شـیوه سـنتی دارای جذابیت های بسیار بیشتری است. از طرفی امروزه وجود اطلاعات بیش از حد و در دسترس بودن منبع اطلاعاتی نا معتبر در اینترنت برای افراد، به چالش بزرگی تبدیل شده که دسترسی به موک ها، می تواند به آن هایی که به دنبال اطلاعات هستند، کمک کند؛ زیرا محتوای آن توسط مؤسسات معتبری تهیه شده است و به راحتی می توان فهمید که آیا منبع معتبر و موثق است یا خیر؟.

پیشینه و اهداف: در پی شیوع بیماری کرونا، آموزش الکترونیکی فرصتی بی­نظیر برای مواجهه با محدودیت­های آموزش حضوری و تحقق آرمان آموزش برای همه را فراهم آورده است. از آن­جا که معلمان به عنوان مهم­ترین عامل تأثیرگذار در فرایند یاددهی – یادگیری محسوب می­شوند؛ لذا واکاوی تجارب موفق و ناموفق آموزشی ایشان می­تواند به ما در درک عمیق­تر شناخت وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی برای نیل به وضعیت مطلوب و تقویت آن یاری برساند. با عنایت به انبوه پژوهش­های انجام شده در زمینه چالش­ها و مشکلات آموزش معلمان در بستر الکترونیک، پژوهش حاضر بر آن است که به طور خاص، بر روی نقاط قوت تجارب آموزشی معلمان در محیط جدید آموزش متمرکز شود. از این­رو، هدف پژوهش حاضر شناسایی و مدل­سازی تجارب موفق آموزشی معلمان دوره ابتدایی در محیط یادگیری الکترونیکی است.روش ها : این مطالعه به روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. مشارکت­کنندگان این پژوهش شامل کلیه معلمان شاغل دوره ابتدایی بودند که تجربه تدریس در بستر الکترونیک (برنامه شاد) در سال تحصیلی1400-1399 را داشتند، که 18 نفر از آنان از طریق نمونه­گیری هدفمند ملاک­محور انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه نیمه­ساختارمند نسبت به جمع­آوری اطلاعات تا دستیابی محقق به اشباع نظری اقدام شد. یافته­ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله­ای کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. تحلیل عمیق مصاحبه­ها به شناسایی 7 مقوله اصلی و تعداد 25 مقوله فرعی مرتبط منتج شد. در گام بعد، مقولات اصلی شناسایی شده وارد نرم­افزار مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) شدند. در این بخش، نخست ساختار ارتباطات فی­مابینی مقولات در قالب یک شبکه تعاملی ترسیم و پس از آن میزان اهمیت هر یک از آن­ها تعیین شد.یافته ها: یافته­های پژوهش نشان داد که تجارب موفق آموزشی معلمان دوره ابتدایی در محیط یادگیری الکترونیکی به ترتیب میزان اهمیت آن­ها شامل رشد صلاحیت­های فناورانه (61 امتیاز)، پیشرفت و نوسازی عناصر برنامه درسی (60 امتیاز)، توجه به نیازهای عاطفی – روانی (53 امتیاز)، ارتقای مهارت­های اجتماعی (51 امتیاز)، توسعه تربیت علمی (28 امتیاز)، توجه به جنبه­های تربیت زیستی و بدنی (21 امتیاز) و تقویت ظرفیت­های زیباشناختی (17 امتیاز) است.نتیجه گیری:  نتایج پژوهش حاضر را به صورت پیوستاری می­توان در نظر گرفت که در یک سوی آن، رشد صلاحیت های فناورانه با بالاترین میزان اهمیت قرار گرفته و در سوی دیگر طیف، تقویت ظرفیت­های زیباشناختی است، که کمترین میزان اهمیت را داراست. براساس نتایج حاصله، بازنگری اساسی در شیوه­های آموزش بدو خدمت و ضمن­ خدمت معلمان، جهت هم­سویی با تحولات در محیط­های غنی از فناوری لازم است. همچنین شایسته است معلمان در راستای ارتقای کیفیت فرایند یاددهی و یادگیری در بستر الکترونیک، به اقتضائات خاص این محیط جدید آموزشی و ظرفیت­های پیش­روی آن توجه نموده و به جای کاربرد شیوه­های سنتی آموزش، محدوده و اولویت توجه خود را تربیت تمام ساحتی دانش آموزان، تشویق به همکاری گروهی و مشارکت در کلاس مجازی، پرورش حس کنجکاوی و شکوفایی خلاقیت­های فردی دانش­آموزان، تقویت انگیزه دانش آموزان و توجه به توانایی، علایق، استعدادها و تفاوت های فردی دانش آموزان در زیست بوم جدید معطوف نمایند؛ تا به این ترتیب امید به حضور مؤثر و فعال دانش­آموزان در کلاس­های مجازی خود را داشته باشند.

پیشینه و اهداف: امروزه یکی از اساسی ترین امور در امر آموزش و یادگیری، استفاده از فناوری در محیط های آموزشی است. با استفاده از فناوری روز دنیا، می توان تا حد چشم گیری سطح یادگیری را ارتقا داد و درنتیجه سطح آگاهی جامعه را بالا برد. واقعیت افزوده، به عنوان یکی از راه های آموزش از راه دور، با شبیه سازی دنیای واقعی به صورت پویانمایی، اجسام مجازی، تصاویر سه بعدی، صدا و عناصر مشابه امکان تعامل کاربر را با مفاد درسی ممکن می سازد. هدف این پژوهش اثربخشی آموزش ریاضی مبتنی بر واقعیت افزوده در فضای مجازی بر یادگیری مادام العمر و اشتیاق تحصیلی دانشجو معلمان و مقایسه آن با روش موجود (سنتی) است.روش ها : روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجو معلمان رشته آموزش ابتدایی پردیس شهید بهشتی هرمزگان بود که 40 نفر به طور هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. گروه کنترل به صورت سنتی مبتنی بر فضای مجازی (ادوبی کانکت) و گروه آزمایش به روش مبتنی بر واقعیت افزوده در فضای مجازی که با نصب برنامه حل مسائل ریاضی در موبایل خود در شش جلسه یک ساعته تحت آموزش قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه یادگیری مادام العمر وتزل همکاران (2010) و پرسش نامه اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران (2002) بود.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش ریاضی مبتنی بر واقعیت افزوده در فضای مجازی بر یادگیری مادام العمر و اشتیاق تحصیلی دانشجو معلمان تأثیر دارد و باعث افزایش یادگیری مادام العمر و اشتیاق تحصیلی در دانشجو معلمان می شود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج آزمایش ها، عملکرد گروه آزمایش در استفاده از آموزش ریاضی مبتنی بر واقعیت افزوده در فضای مجازی و تأثیر آن بر یادگیری مادام العمر و اشتیاق تحصیلی مفید و مؤثر گزارش شده است که فناوری واقعیت افزوده می تواند به عنوان یک روش آموزشی استفاده شود که نه تنها سبب جلب توجه دانشجو معلمان به موضوع مورد آموزش می شود؛ بلکه با توجه به رویه های تعامل بصری مناسب و کاربرپسند آن می تواند ضمن تلفیق مجاز با واقعیت، یادگیری عمیق تر و مادام العمری را برای افراد فراهم کند و به عنوان رقیبی برای ابزارهای سنتی آموزش در نظر گرفته شود. همچنین، جذابیتی که در این نوع از تدریس است باعث افزایش علاقه به محیط می شود و اشتیاق و علاقه افراد که یکی از مؤلفه های مهم برای یادگیری است را به دنبال دارد. به طورکلی روش آموزش مبتنی بر واقعیت افزوده سبب افزایش درک دانشجو معلمان از خود و افزایش سرعت یادگیری و درنتیجه شوق به آموختن می شود که تلاش آنان را دوچندان می نماید. درنهایت یافته های این مطالعه نشان دهنده این است که واقعیت افزوده ابزاری است که توسط آن می توان علاوه بر کارآمد بودن آموزش به برطرف کردن نیازهای معلمین آینده در کلاس درس ریاضی پرداخت. همچنین از طریق واقعیت افزوده درس ریاضی می توان نیازهای دانشجو معلمان را به خوبی پاسخ داد. افزایش اطلاعات دانشجو معلمان درزمینه آموزش واقعیت افزوده و برگزاری دوره های ضمن خدمت برای معلمان، فراهم کردن آموزش مبتنی بر واقعیت افزوده از پیشنهاد های کاربردی این مقاله است.

پیشینه و اهداف: با توجه به اهمیت آموزش سواد رسانه ای به کودکان در برنامه های آموزشی بسیاری از مدارس دنیا و خلأهای موجود در آموزش سواد رسانه ای کشور ایران و همین طور تأکید پژوهش های مختلف  بر استفاده از روش های یادگیرنده محور مبتنی بر الگوهای پردازش اطلاعات و یادگیری اجتماعی در آموزش سواد رسانه ای، این مسأله مطرح می شود که با توجه به ویژگی های آموزش سواد رسانه ای در مطالعات پیشین، عناصر برنامه درسی آموزش سواد رسانه ای چیست؟ هدف پژوهش حاضر، تعیین ویژگی های عناصر برنامه درسی سواد رسانه ای دوره دوم ابتدایی در جهت مصرف کارکردی، مصرف انتقادی، تولید-مصرف کارکردی و تولید-مصرف انتقادی رسانه بود.روش ها : این پژوهش با روش ترکیبی (کیفی و کمّی) انجام گرفت. در مرحله اول جهت شناسایی ویژگی های برنامه درسی آموزش سواد رسانه ای دوره دوم ابتدایی از روش کیفی سنتز پژوهی (فراترکیب کیفی)، در مرحله بعد جهت بررسی نظر متخصصان از روش توصیفی- پیمایشی و در بررسی میزان تأثیر اجرای برنامه از طرح شبه تجربی پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و آزمایش استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش از سه گروه تشکیل شده است. الف) پژوهش های انتشار یافته در حوزه   آموزش  سواد رسانه ای در پایگاه های علمی معتبر داخلی و خارجی که از تعداد4309،  18 سند مرتبط در حوزه سواد رسانه ای به صورت هدفمند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ب) در بخش اعتبار سنجی اولیه طرح نیز،  15 نفر از متخصصان به صورت هدفمند (با معیار تخصص و تجربه در حوزه آموزش سواد رسانه ای) از جامعه آماری مدرسان و متخصصان برنامه ریزی درسی حوزه های سواد رسانه ای  به عنوان  نمونه انتخاب شدند. ج) در بخش کمّی جامعه آماری شامل دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی 99-1398 بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای 2 کلاس و درمجموع 63 دانش آموز دختر پایه ششم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها برای استخراج اطلاعات از پژوهش ها و تحلیل و ترکیب یافته ها در تعیین ویژگی های برنامه درسی، از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. در این مرحله علاوه بر استفاده از ابزار CASP  در انتخاب واحدهای مناسب مطالعاتی، برای اطمینان از نحوه کدگذاری ها، علاوه بر استفاده از تکنیک خود بازبینی محقق، از دو نفر از متخصصین حوزه ارتباطات و برنامه درسی جهت کدگذاری مجدد یافته ها استفاده شد. در مرحله دوم  با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، ارزیابی داده های حاصل از نظرخواهی جهت اعتبار سنجی برنامه درسی، با  ضریب CVR انجام گرفت. در مرحله سوم برای تجزیه وتحلیل داده های حاصل از آزمون های محقق ساخته(عملکردی، والد سنجی و خود سنجی) در چهار سطح مصرف کارکردی، مصرف انتقادی، تولید-مصرف کارکردی  و تولید-مصرف انتقادی، با توجه به عدم برخورداری داده ها از توزیع نرمال در پیش آزمون و پس آزمون از آزمون یومان-ویتنی استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش در بخش فراتحلیل حاکی از آن بود که ویژگی هایی چون توجه به رویکرد انتقادی، سواد رسانه ای انتقادی، سواد رسانه ای شناختی و سواد رسانه ای جدید و مبانی برنامه فلسفه برای کودکان  در عنصر مبانی؛ کسب و ارتقای شاخص های مصرف رسانه ای (پرورش تفکر مراقبتی)، سواد رسانه ای انتقادی (پرورش تفکر انتقادی) و تولید پیام های رسانه ای  (پرورش تفکر خلاقانه) در عنصر هدف؛ توجه به ابعاد شناختی، احساسی، زیبایی شناختی و اخلاقی، تجارب زیسته دانش آموزان در مواجهه با رسانه های مختلف، مؤلفه های مورد تأکید در نظریه های سواد رسانه ای  و در تلفیق با سایر دروس در عنصر محتوا؛  توجه به  بحث و مشارکت در حلقه های کندوکاو کلاسی، پژوهش محوری، مبتنی بودن بر الگوهای شخصی (فردی) و همچنین بهره گیری از روش های تلفیقی در عنصر روش؛ تأکید بر بحث وگفت وگو، توجه به ابعاد مختلف شناختی، عاطفی و رفتاری، استفاده از ابزارهای مختلف ارزشیابی و همچنین خودارزیابی فراشناختی، در  عنصر ارزشیابی برنامه درسی سواد رسانه ای در دوره دوم ابتدایی بودند. در بخش اعتبارسنجی از نظر متخصصان، با توجه به بالاتر بودن ضریب CVR به دست آمده در تمامی گویه ها از حداقل ضریب قابل قبول برای 15 نفر (49/0)، ویژگی های ذکر شده در برنامه درسی دوره دوم ابتدایی تأیید شد. در بخش بررسی تأثیر برنامه درسی اجرا شده بر شایستگی های سواد رسانه ای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی، نتایج پس آزمون مان-ویتنی نشان داد که اثر گروه آزمایش در سطح اطمینان 95/0 معنی دار است                          (000/0=P، 939/5-=Z).نتیجه گیری: تجمیع مطالعات کتابخانه ای، طرح های تجربی و مصاحبه های انجام شده با متخصصان و صاحب نظران در پژوهش های پیشین و همچنین تأیید اعتبار ویژگی های استخراج شده از نظر متخصصان حوزه آموزش سواد رسانه ای و اثربخشی الگو در اجرا، برنامه درسی را پیشنهاد می دهد که در جریان آن دانش آموزان با تشکیل اجتماع پژوهشی، در جهت یافتن، ساختن و پرداختن پیام های رسانه ای به تبادل نظر  و مشارکت مثبت (به جای فضای رقابتی) در محتواهای چالش انگیز مرتبط با شاخص های سواد رسانه ای مشغول خواهند شد و نتیجه آن پرورش افکار براساس تأمل و تعمق غیرخصمانه، تقویت التذاذ حاصل از توانایی مطالعه و درک عمیق پیام های رسانه ای براساس گفت وگو، رشد خلاقیت در ضمن ایجاد شناخت های مشترک، پایبندی به اصول اخلاقی چون تحمل و مدارا، سعه صدر و پذیرش ابهامات و به طورکلی زمینه سازی و ارتقای سواد رسانه ای و خود رهبری فرد از طریق پرورش انواع تفکر مراقبتی، انتقادی و خلاقانه است.

پیشینه و اهداف: تربیت معلم به عنوان مهم ترین رکن تعلیم و تربیت، وظیفه آموزش و تربیت دانشجومعلمان برای ورود به شغل خطیر معلمی را بر عهده دارد. خلاقیت یکی از مسائل مهم در میان محققان خصوصاً متخصصان آموزشی بوده که همواره باید مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. بهبود خلاقیت به عنوان یک دغدغه همواره از سوی محققان موردتوجه بوده است. دنیای معاصر مربیان و برنامه ریزان آموزشی را بر آن داشته تا به دنبال روش هایی باشند که فراگیران را برای آینده آماده سازد. واضح است در دوره ای که فراگیران با استفاده از اینترنت در چند ثانیه می توانند به هر اطلاعاتی دسترسی داشته باشند تأکید بر حفظ و به خاطر آوردن محتوای کتاب های درسی کفایت لازم را ندارد. تمرکز اصلی باید بر رشد مفهومی، تفکر انتقادی، همکاری و از همه مهم تر خلاقیت باشد؛ زیرا که در جهان امروز احتمال مواجه شدن با مشکلاتی که در مورد آن راه حل از پیش تعیین شده ای وجود ندارد؛ افزایش پیداکرده است. ازاین جهت حل مشکلات جدید، نیازمند خلاقیت است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت برای دانشجومعلمان است.روش ها : این پژوهش ازنظر روش کیفی و از نوع داده بنیاد و رویکرد تحلیل ابعاد است. شرکت کنندگان در پژوهش کلیه متخصصان برنامه درسی و اساتید دانشگاه فرهنگیان بودند. با نمونه گیری معیاری برای مصاحبه نیمه ساختاریافته و اکتشافی 18 نفر انتخاب شدند. مصاحبه ها تا رسیدن داده ها به اشباع نظری ادامه یافت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی با استفاده از نرم افزار MAXQDA استفاده شد. اعتبار داده ها با روش های تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار و مصاحبه های آزمایشی تأیید شد.یافته ها: براساس عناصر برنامه درسی اکر (Akker) یافته ها نشان داد که منطق برنامه درسی خلاقیت محور مبتنی بر تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و یادگیری خلاقیت، بومی سازی خلاقیت، آموزش و بهبود مهارت های خلاق دانشجومعلمان جهت پرورش دانش آموزان خلاق در مدارس پس از فراغت از دوره تربیت معلم و وارد شدن به مدارس  است. محتوا باید متنوع و متکثر، برانگیزاننده، استفاده از فناوری های نوین آموزشی و ابزارهای چندرسانه ای و جذاب در تولید محتوا، سازمان دهی این محتوا باید مبتنی بر مارپیچی و تلفیقی باشد. معلم نقش تسهیلگری و محرک خلاقیت را دارد. فعالیت های یادگیری باید مبتنی بر روش های ترکیبی، کارگاهی، پرسش گری و مبتنی بر یادگیری مشارکتی باشد. از فناوری اطلاعات و ارتباطات در تدریس، به منظور غنی سازی فرآیند تدریس استفاده شود. همچنین محیط خلاق باید ویژگی هایی مثل محرک خلاقیت، مشارکت، مبتنی بر معماری خلاق و با گرافیک رنگارنگ جذاب رایانه ای داشته باشد. ارزشیابی برنامه درسی باید به صورت کیفی و توصیفی در طی زمان و به طور مستمر ادامه داشته باشد. قرار گرفتن فراگیران در موقعیت هایی متفاوت از امتحان همچون نمایش خلاق یا بازی های گروهی، ارزشیابی هایی خلاقانه با استفاده از مفاهیم درسی ولی متفاوت با سؤالات کلیشه ای داخل کتاب، برگزاری آزمون های گروهی و یا انفرادی پس از ایجاد فرصت های مشاوره ای در گروه، خودارزیابی، ارزشیابی هدف آزاد، سنجش مهارت های خلاق، فرآیندی و عملکردی نیز از دیگر ویژگی های محیط خلاق است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه برنامه درسی خلاقیت محور در دوره تربیت معلم نیازمند یک فضای تعاملی، باز و آزاد است؛ لذا در کنار برنامه تجویزی نیازمند فضای غیردستوری و انعطاف پذیر منطبق با اقتضائات و ویژگی هایی اجرایی است. استفاده از فناوری های نوین آموزشی و همچنین تلفیق تکنولوژی های فناوری اطلاعات و ارتباطات در همه عناصر برنامه درسی توصیه می شود. همچنین پیشنهاد می شود تغییر و تحول در برنامه های درسی مراکز تربیت معلم به قصد ایجاد برنامه درسی آموزش خلاقیت یا تلفیق خلاقیت در محتوای دروس دیگر مثل درس اصول و روش های تدریس یا درس نظریه های یادگیری و آموزش که مناسب تر برای این کارند، جهت تربیت دانشجومعلمان خلاق صورت پذیرد تا از این طریق گامی مثبت در جهت کیفیت بخشی به برنامه های درسی دانشگاه فرهنگیان در جهت رشد و توسعه خلاقیت دانشجومعلمان برداشته شود.

پیشینه و اهداف: تحقیقات علم سنجی با توانایی ارزیابی تحقیقات علمی و با بهره گیری از شاخص های چندگانه در تبیین ظرفیت ها و عملکرد علمی و فناوری در ابعاد مختلف، بر جذابیت آن در میان محققان افزوده است. این حوزه از دانش در مطالعات گوناگون انجام می گیرد که بررسی کمّی طیف گسترده ای از اطلاعات علمی، هدف اصلی آن است. تحقیق حاضر، به مطالعه علم سنجی در مجله کامپیوتر و آموزش پرداخته است که ترسیم نقشه موضوعات مقالات و ارائه مسیرهای تحقیقاتی پیش رو، هدف اصلی تحقیق است. هدف از انتخاب این مجله نیز پرداختن به جدیدترین تحقیقات در یکی از تخصصی ترین مجلات حوزه فناوری آموزشی است.روش ها : این تحقیق به لحاظ روش در کلیت شیوه فراتحلیل و در زمره مطالعات کاربردی است، که به روش تحقیقات علم سنجی و کتاب شناختی انجام شده است. در این تحقیق از روش مطالعات کتابخانه ای به منظور مطالعه ادبیات نظری و جمع آوری اطلاعات تحقیق استفاده شده است. واحد تحلیل شامل تمام مقالات منتشر شده در مجله «Computers & Education» در بین سال های 2021- 2010 و منبع جمع آوری اطلاعات، دسترسی به پایگاه استنادی Scopus و جستجوی مقالات از طریق عنوان مجله بود. نتایج جستجوی این اطلاعات، شامل 2597 مقاله بوده است. برای تحلیل و تفسیر مناسب نتایج تحقیق نیز از مجموعه ای از روش ها و ابزارهای علم سنجی استفاده شده است.یافته ها: براساس یافته های تحقیق، 2597 مقاله توسط 5928 نویسنده انجام شده که بیشترین تعداد این مقالات توسط یک نویسنده و متوسط شاخص همکاری برای نویسندگان 5/2 بوده است. کشورهای آمریکا، تایوان و اسپانیا بیشترین تولیدات علمی و نویسندگان هوانگ، چن و تاسی بیشترین تعداد مقالات علمی را داشته اند. این موضوع مشخص کننده نقش مهم و تأثیرگذاری این نویسندگان در مجله بوده است. مرور سیستماتیک ادبیات شواهد تجربی در مورد بازی های رایانه ای و بازی های جدی به عنوان مهم ترین مقاله شناسایی شد و موضوع تحقیقات مجله بیشتر در ارتباط با یادگیری قرار دارد.نتیجه گیری: به طور کلی، آنچه که امروزه بیش از پیش در موضوع مقالات مجله کامپیوتر و آموزش مورد توجه قرار گرفته، استفاده از فناوری های دیجیتال در حوزه یادگیری و آموزش از راه دور است. تحلیل یافته های تحقیق نشان داد مقالات منتشر شده در مجله کامپیوتر و آموزش به طور متنوعی در موضوعات علمی مختلف توزیع شده اند و می توان به علاقه گسترده ای از دیدگاه های تحقیقاتی مختلف پی برد. همچنین، تجزیه وتحلیل کلمات کلیدی برای مقالات مورد مطالعه، چهار تحول موضوعی برای تحقیقات مجله در حیطه هایی مانند یادگیری الکترونیکی، بهبود روش های یادگیری یا تدریس، توسعه رویکردهای آموزشی و کاربرد فناوری های دیجیتال در یادگیری را نشان داد. یافته های مطالعه حاضر می تواند برخی از مسیر های تحقیقات آتی در مورد یادگیری فناورانه را ارائه دهد. پیشنهاد می شود مطالعات آینده بررسی کنند که کدام مسائل پداگوژیکی از طریق روش های فراتحلیل بیشتر مورد توجه جامعه پژوهشی است تا نحوه ادغام ابزارهای فناروانه خاص در کمک به فعالیت های آموزشی و یادگیری را بیابند. علاوه بر این، چگونگی طراحی محیط های یادگیری تعاملی برای مطابقت بهتر با نیازهای فراگیران می تواند با تحقیقات مبتنی بر طراحی بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. به طور خاص، این که چه نوع ابزارهای فناوری باعث عملکرد بهتر تحصیلی و یادگیری در محیط های آموزشی یا یادگیری دانش آموز محور می شود، می تواند بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.

پیشینه و اهداف: مدیریت اطلاعات شخصی یکی از مهم ترین موضوعات در برآورد بازیابی اطلاعات در یک سازمان و در میان اشخاص می باشد. هدف این پژوهش تعیین میزان به کارگیری مدیریت اطلاعات شخصی و فعالیت های 7 گانه آن است.در این پژوهش با فعالیت های مدیریت اطلاعات شخصی میزان دانش و مهارت وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی شناسایی شد و تغییرات آن به لحاظ سن و مقطع تحصیلی و دانشکده محل تحصیل مورد بررسی قرار گرفت. هدف از انجام این پژوهش بررسی فعالیت های مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و بررسی سنجش میزان دانش و مهارت دانشجویان است.روش ها : بررسی این پژوهش بر فعالیت های مدیریت اطلاعات شخصی (7 فعالیت مدل جونز joens) انجام شده است و در مطالعه حاضر یک بررسی و مقایسه بین هفت فعالیت مدیریت اطلاعات شخصی و دو سنجه دانش و مهارت ارائه شده است. پژوهش به روش پیمایشی انجام شد. براساس هدف در زمره تحقیقات کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها و ماهیت از نوع توصیفی و تحلیلی محسوب می شود. جامعه آماری  شامل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال تحصیلی 98- 1397 است. برای تعیین جامعه آماری از روش نمونه گیری استفاده شد. با تعیین تعداد کل دانشجویان ( 1300 نفر) و با استفاده از جدول کرجسی– مورگان (korjse morgana)، تعداد تقریبی نمونه 297 نفر تعیین شد. گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسش نامه مجاور(1392) انجام شد و به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و اسپیرمن  (spearman& person)و نرم افزار آماری اس پی اس اس 22  (spss) استفاده شد.یافته ها: یافته های توصیفی حاصل از پژوهش نشان داد میانگین های دانش، مهارت و مجموع هفت فعالیت دانشجویان به ترتیب برابر با 22/1، 05/2 ، 50/2 و در سطح نا مطلوب و نسبتاً نا مطلوب است. از میان این عوامل «مدیریت اطلاعات شخصی» در بین دانشکده های مختلف و مقطع تحصیلی با توجه به سطح معناداری 05/0رابطه معنا داری وجود دارد و میان دانشجویان با بازه های سنی مختلف رابطه معنا داری وجود دارد.  در این پژوهش بررسی شد که 7 فعالیت درنهایت موجب ارتقای عملکرد اشخاص در مدیریت صحیح منابع اطلاعات و گزینش اطلاعات موردنیازشان می شود. میانگین مدیریت اطلاعات شخصی در کل50/2 نشانگر حد نسبتاً نامطلوب 7 فعالیت است و مقایسه 7 فعالیت مدیریت اطلاعات شخصی بادانش و مهارت آنان نشان می دهد باوجوداینکه دانشجویان دانش و مهارت بالایی نسبت به مدیریت اطلاعات شخصی بیان کردند سطح فعالیت های آن ها در حد رو به پایینی است. فعالیت تدبیر و مفهوم سازی اطلاعات در سطح نسبتاً مطلوب ارزشیابی و ارزش گذاری با 43/2 و امنیت و مدیریت جریان اطلاعات با 36/2 در سطح نسبتاً نامطلوب است. همچنین فعالیت نگهداشت 40/2 و فعالیت سازماندهی اطلاعات با 75/2 در حد نسبتاً نامطلوب صورت می گیرد. ذخیره سازی با میانگین3 نیز در حد نسبتاً مطلوب است.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهند که وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز براساس دانش و مهارت دانشجویان تأثیر مثبت و معنادار دارد. با توجه به تغییرات ایجادشده در مدیریت فعالیت های اطلاعات شخصی می توان گفت تفاوت مقدار و میزان ایجادشده در متغیرهای مدیریت اطلاعات شخصی را می توان مشاهده کرد. از طرفی در این پژوهش بررسی شد که با تغییر مدیریت اطلاعات شخصی میزان رضایتمندی و عدم رضایتمندی دانشجویان و متغیرهایPIM  و گویه های آن تغییر کرده و همچنین با کاربرد مدیریت اطلاعات شخصی (personal information management)، هدر رفت اطلاعات، سرریز حجم اطلاعات و وجود اطلاعات نامناسب، کاهش می یابد که دلیل این امر این است که با تغییر مدیریت اطلاعات شخصی میزان سرعت در اجرای امور اطلاعاتی دانشجویان تغییر  کرده و ارتقای  سطح علمی و اطلاعاتی و درنهایت دانش مفید سودمندتری را موجب می شود. در نتیجه فرصتی جهت برنامه ریزی هدفمند جهت قشر در حال تحصیل دانشجو فراهم کرد. رابطه اطلاعاتی بین دانشجویان در میان جامعه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز دچار مشکل است و نشان دهنده نقاط ضعف و چالش هایی است که عمدتاً  می تواند نشانگر وجود ارتباطات ضعیف میان دانشجویان باشد. میزان به کارگیری مدیریت اطلاعات شخصی توسط دانشجویان با وضعیت مطلوب فاصله دارد. دلایل اصلی این امر می تواند شامل نداشتن وقت کافی، فشارهای کاری و نبود آشنایی کافی با فعالیت های موردنیاز برای مدیریت اطلاعات شخصی باشد.

پیشینه و اهداف: در دنیای امروز و در محیط­ های کسب وکار رقابتی ظرفیت ­ها، شایستگی­ ها و قابلیت­ های نیروی انسانی و شناسایی، پرورش و روزآمدسازی آن­ها نقش بسیار تعیین ­کننده­ای در بقا و ادامه­ حیات سازمان دارد و سازمان­ ها بدون برنامه­ نظام­مند به هیچ عنوان نم ی­توانند از کنار آن­ها بگذرند. نیروی انسانی به ­عنوان منابع استراتژیک و سرمایه ­های دانشی سازمان ها شناخته می­شوند و قطعاً هرگونه بی­ توجهی به توانایی­ ها و شایستگی ­های آن­ها سازمان­ها را خلع امتیاز رقابتی کرده و آن­ها را قربانی تغییرات و رقابت­ های شدید می­کند. پیشرفت تکنولوژی و دیجیتالی شدن زندگی انسان در چند سال اخیر باعث ایجاد نیازهای جدیدی در بازار کار و حتی زندگی مردم شده است که در نتیجه بازار مشاغل روز به روز تغییر کرده و انواع و اقسام شغل­های مختلف به­وجود آمده است. حضور گسترده کسب وکارها در وب و شبکه­ های اجتماعی و استفاده از سایت و وبلاگ برای معرفی و فروش محصولات باعث شده که نیاز به تولید محتوا و درنتیجه نیاز به متخصص تولید محتوای الکترونیکی هم بیش از هر زمان دیگری احساس شود. در این راستا هدف پژوهش حاضر شناسایی شایستگی­ های حرفه­ ای متحصصان تولید محتوای الکترونیکی است.روش ها: پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. داده ­های موردنیاز برای دستیابی به هدف پژوهش از طریق بررسی اسناد و متون داخلی و خارجی و مصاحبه با خبرگان، اساتید و دانشجویان مقطع ارشد و دکتری تکنولوژی آموزشی، فناوری اطلاعات، رایانه و برنامه ­ریزی درسی صاحب تجربه در زمینه­ آموزش الکترونیکی که تجربه­ تولید محتوای الکترونیکی را دارند، گردآوری شد. ابتدا در گام اول برای شناسایی شایستگی­ های متخصص تولید محتوای الکترونیکی، با روش مرور مطالعاتی نقلی مقالات، کتب، نشریات و سایت ­های معتبر علمی داخلی و خارجی مرتبط با برنامه­ درسی تولید محتوای الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انتخاب منابع علمی از سایت­های معتبر همچون ScienceDirect SAGE, Elsevier, Scopus, Eric)) استفاده شد. ملاک شمول در مورد مقالات و منابع این سایت­ ها این بود که مقالات موردنظر در بازه­ سال­های 2000 تا 2021 باشند و هم­چنین در ارتباط با تولید محتوای الکترونیکی و معیارهای شایستگی در برنامه درسی باشند. در گام دوم بعد از شناسایی عناصر و شاخص­ها با خبرگان، اساتید و دانشجویان مقطع ارشد و دکتری تکنولوژی آموزشی، فناوری اطلاعات، رایانه و برنامه­ریزی درسی صاحب تجربه در زمینه­ آموزش الکترونیکی که تجربه­ تولید محتوای الکترونیکی را دارند، در مورد این شاخص­ ها و میزان اهمیت و کفایت هر یک مصاحبه­ای به ­صورت مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت گرفت. هدف از مصاحبه­ ها شناسایی ابعاد و مؤلفه­های پنهان یا شاخص ­هایی بود که در مبانی نظری و پژوهش­ های پیشین ممکن بود به آن­ها اشاره­ای نشده باشد. قلمروی پژوهش کلیه اساتید و دانشجویان مقطع ارشد و دکتری تکنولوژی آموزشی، فناوری اطلاعات، رایانه و برنامه­ریزی درسی صاحب تجربه در زمینه­ آموزش الکترونیکی و تولید محتوای الکترونیکی بودند. نمونه­ پژوهش به ­صورت هدفمند و بر مبنای اصل کفایت داده ها تعیین شد.یافته ها: یافته­های پژوهش شایستگی­ های حرفه­ای متخصصان تولید محتوای الکترونیکی را در سه درون­مایه­ شناختی (با دو طبقه­ دانش تخصصی رشته­ تولید محتوای الکترونیکی و دانش عمومی)، شایستگی­ های مهارتی (با چهار طبقه­ مهارت­های آموزشی، مهارت­های طراحی، مهارت­های تولید و مهارت­های نرم) و شایستگی­ های نگرشی (با سه طبقه­ اصول نگرشی مربوط به رشته­ تولید محتوای الکترونیکی، اصول اخلاقی و اصول فرهنگی و اجتماعی) شناسایی کرد.نتیجه گیری: یافته ­های این پژوهش می­تواند در مراحل مختلف طراحی برنامه درسی تولید محتوای الکترونیکی مبتنی بر شایستگی مورد استفاده قرار گیرد.

پیشینه و اهداف: یونسکو در 29 مارس 2021 اجلاس مجازی وزیران آموزش را با شعار «یک سال در کرونا، اولویت، بهبود آموزش برای جلوگیری از فاجعه نسلی» برگزار نمود. هدف از این اجلاس، بررسی درس آموخته های این موقعیت جدید، مهمترین خطرات پیش رو و راهکارهای پیش گیری از عقب افتادگی تحصیلی بود. یکی از محورهای اساسی نشست مذکور، تحول دیجیتال و آینده آموزش بود. در پی شیوع بیماری کووید-19 در ایران و دیگر کشورهای جهان و افق گشوده شده در کاربست آموزش های الکترونیکی، تدوین شاخص هایی برای ارزشیابی کیفیت این آموزش ها، امری ضروری است. هدف از اجرای این پژوهش، ارزشیابی کیفیت سامانه مدیریت یادگیری مرکز آموزش های مجازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی بر مبنای استاندارد ایزو 9126 است.روش ها : در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی-پیمایشی استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی بود که بر اساس شاخص های ایزو 9126 طراحی و برای بررسی روایی و اعتبارسنجی ابزار اندازه گیری، از تحلیل سوال، تعیین پایایی و تعیین اعتبار استفاده شد. برای تحلیل سئوالات از روش های محاسبه درجه دشواری، ضریب تمیز و روش لوپ و برای اعتباریابی پرسشنامه از روش های روایی صوری، روایی محتوی و روایی سازه استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصین تایید شد و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 907/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی به وسیله نرم افزار SPSS استفاده شد. در بخش آمار توصیفی، از جداول فراوانی، میانگین، نمودارها و انحراف استاندارد، درصد فراوانی و در بخش آمار استنباطی از t تک گروهی برای آزمون تفاوت معناداری استفاده گردید.جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری مرکز آموزش های الکترونیکی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی بوده که با روش نمونه گیری تصادفی به تعداد 161 نفر بر اساس دیدگاه کلاین انتخاب شدند.یافته ها: با توجه به نتایج آزمون های آماری، یافته ها حاکی از آن است که کیفیت سامانه مدیریت یادگیری مرکز آموزش الکترونیکی در مؤلفه های عملیاتی بودن و قابلیت اطمینان سامانه در سطح متوسط به پایین، در مؤلفه قابلیت استفاده در سطح متوسط به بالا و در مؤلفه کارایی در سطح متوسط است. نتایج آزمون t نشان می دهد که  میانگین به دست آمده در درجه160، با 95 درصد اطمینان معنادار است ، بنابراین کیفیت سامانه مدیریت یادگیری الکترونیکی جامعه آماری مورد پژوهش بر مبنای ایزو 9126 ، با 95 درصد اطمینان درسطح متوسط به پایین قرار دارد.نتیجه گیری: در سیستم مدیریت یادگیری، استاندارد ایزو 9126 برای تعیین کیفیت نرم افزار، یکی از مباحث مهم آموزش های الکترونیکی است که در تحقیقات مختلف به عنوان یک عامل اثرگذار، موردتوجه قرار گرفته است. با توجه به ضرورت تغییر نظام های آموزشی دنیا و گرایش به سمت استفاده از آموزش های الکترونیکی، به مدیران نظام های آموزشی توصیه می شود با شناسایی نقاط ضعف سامانه نرم افزاری یادگیری الکترونیکی و زمینه سازی رفع آن ها، از ارائه آموزش های باکیفیت بالا اطمینان حاصل کنند. همچنین، متناسب با استانداردها، زیرساخت های لازم برای استفاده هدفمند از این سامانه ها را فراهم نمایند. در بررسی علت پایین بودن کیفیت سامانه مدیریت یادگیری برمبنای استادارد ایزو 9126 می توان وجود ضعف در زیرویژگی های این مولفه  ها مانند  سازگاری، قابلیت تعامل، انطباق، امنیت، تحمل خطا، قابلیت بازیابی، زمان رفتار، منابع رفتار، ،نصب پذیری، تحلیل پذیری و پایداری را نام برد.

پیشینه و اهداف: امروزه امر آموزش در مدارس نیازمند به کارگیری روش هایی است که یادگیری را  برای دانش آموزان لذت بخش و مؤثر سازد. از سوی دیگر، کاربست پیشنهادها و توجه به نتایج این پژوهش می­تواند سبب تغییر نگرش معلمان، برنامه ­ریزان و سیاستگذاران آموزشی نسبت به کاربرد هرچه بیشتر و هدفمندتر رویکردهای جدید در آموزش شود. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش معکوس و آموزش راهبردهای فراشناختی بر خودکارآمدی دانش آموزان در درس علوم انجام شد.روش ها: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 1 کرج در سال 1400 بودند که طبق ملاک های ورود و خروج در پژوهش تعداد 45 نفر براساس فرمول کوکران و براساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه تقسیم بندی شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه خودکارآمدی شرر (1986) بود. ابتدا دانش آموزان منتخب به سه دسته مساوی تقسیم شده و براساس روش تصادفی، یک گروه به عنوان گروه آزمایش اول، گروه دوم به عنوان گروه آزمایش دوم و گروه سوم به عنوان گروه کنترل مشخص شد. در مرحله پیش آزمون متغیرهای وابسته (،خودکارآمدی) روی هر سه گروه آزمایشی اول، گروه آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا شد. متغیر مستقل (آموزش معکوس) بر روی گروه آزمایش اول و آموزش راهبردهای فراشناختی روی گروه آزمایش دوم اجرا شد و گروه کنترل هیچ گونه آموزشی را دریافت نکرد. در مرحله پس آزمون متغیرهای وابسته (خودکارآمدی) روی هر سه گروه گروه آزمایش اول، دوم و گروه کنترل اجرا و در مرحله پیگیری یعنی یک ماه پس از مرحله پس آزمون متغیرهای وابسته (خودکارآمدی) روی هر دو گروه آزمایشی اجرا شد.  جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آمار استنباطی استفاده شد.یافته ها: بین میزان اثربخشی آموزش معکوس و آموزش راهبردهای فراشناختی در درس علوم بر خودکارآمدی دانش آموزان تفاوت وجود دارد. تأثیر آموزش معکوس در افزایش خودکارآمدی دانش آموزان در درس علوم در طول زمان از پایداری مناسبی برخوردار است. تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی در افزایش خودکارآمدی دانش آموزان در درس علوم در طول زمان از پایداری مناسبی برخوردار است.نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت  یادگیری معکوس و آموزش راهبردهای فراشناختی بر  بهبود خودکارآمدی اثربخش است و این اثربخشی در طول زمان پایداری مناسبی را به دست داد. پیشنهاد می شود وزارت آموزش و پرورش برای کاهش عادت و هنجارشکنی معلمین نسبت به روش های آموزش سنتی، کارگاه های آموزشی و کلاس های ضمن خدمتی در جهت آشنایی با اثربخشی رویکرد یادگیری معکوس برگزار نمایند. همچنین باتوجه به زیرساخت فناورانه این رویکرد کارگاه های آموزشی تولید محتوا برای معلمان برگزار شود.

پیشینه و اهداف: امروزه یادگیری الکترونیکی به عنوان یک فنّاوری تحول آفرین و ابزاری مهم در فرایند آموزش و فعالیت های آموزشی مطرح است. از طرفی نیاز به یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان اول دنیا به منظور مبادله اطلاعات و ارتباط برقرار کردن با سایر ملل با هدف به کارگیری دانش روز غیرقابل انکار است، بنابراین استفاده از فناوری اطلاعات به منظور تولید و ارائه خدمات آموزشی در راستای بهبود آموزش و یادگیری زبان انگلیسی مؤثر است. شناسایی عوامل مؤثر در یادگیری، یکی از مقوله­های مهم و مورد پژوهش است. از آنجا که عوامل مؤثر بر یادگیری بسیار گسترده و وسیع هستند؛ شناسایی این عوامل در رفع مشکلات و نارسایی­های سیستم آموزشی مهم است. یکی از این عوامل، سبک شناختی است. افراد به تناسب تفاوت­های فردی خود از سبک­های متفاوتی برای یادگیری بهره می­جویند. سبک شناختی را می­توان به عنوان روشی که افراد اطلاعات و تجربیات تازه را در ذهن خود پردازش می­کنند، تعریف کرد؛ بنابراین ایجاد محیط شخصی سازی شده براساس سبک شناختی افراد، با هدف انطباق بیشتر راهبرد آموزشی با نیازها و توانایی کاربر و افزایش بازدهی روند یادگیری، امری ضروری است. در این پژوهش، از سبک شناختی رایدینگ که افراد را در دو بعد کلامی-تصویری و کلی نگر-جزئی نگر تقسیم می کند، به عنوان عامل مؤثر در یادگیری استفاده می شود. این مطالعه با هدف پیش بینی سبک شناختی رایدینگ، براساس حرکت موس کاربران در یک نرم­افزار آموزش زبان می باشد. در همین راستا، نرم افزار آموزش زبانی طراحی و پیاده سازی شد که در آن تمامی حرکات موس کاربر در مقیاس میلی ثانیه هنگام مطالعه متن انگلیسی و استفاده از امکانات طراحی شده در نرم­افزار،  ثبت می شود. در ادامه با استفاده از روش­های یادگیری ماشین توسط داده های تعاملی ذخیره شده از کاربران هنگام کار با نرم­افزار، مدل هوشمندی ارائه شد که افراد را در دو بعد مبتنی بر سبک شناختی رایدینگ دسته بندی می کند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است.روش ها: در این پژوهش از آزمون سبک شناختی پترسن جهت استخراج سبک شناختی یادگیرندگان با هدف ساخت داده های برچسب دار استفاده می شود. همچنین، داده های موس افراد هنگام تعامل با نرم افزار ثبت شده و از الگوریتم ها و مدل های یادگیری ماشین مبتنی بر هوش مصنوعی جهت ساخت مدل های هوشمند برای طبقه بندی و پیش بینی سبک شناختی افراد استفاده می شود. فرآیند آموزش و ساخت مدل های هوشمند از طریق داده های برچسب دار انجام می شود. در نهایت ارزیابی مدل های استفاده شده، با مقایسه نتایج حاصل از آزمون سبک شناختی و خروجی های مدل های هوشمند انجام می شود. در آزمون های انجام شده از دانشجویان خانم و آقا 22 تا 35 سال، دارای تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد آشنا به زبان انگلیسی کمک گرفته ایم.یافته ها: داده های تعاملی ذخیره شده کاربران به عنوان ورودی پنج طبقه بند درخت تصمیم، شبکه­عصبی، نزدیک ترین همسایه، ماشین بردار پشتیبان و جنگل تصادفی، همچنین نتایج آزمون پترسون به عنوان برچسب این مدل ها استفاده شد؛ بنابراین افراد در دو بعد مبتنی بر سبک شناختی رایدینگ دسته بندی شدند. بهترین طبقه بندی، مربوط به درخت تصمیم با دقت 90% در بعد کلامی –تصویری و دقت 87% در بعد کلی نگر- جزئی نگر از نتایج این پژوهش بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، سامانه آموزش زبان طراحی شده می تواند به صورت هوشمند سبک شناختی افراد را هنگام مطالعه متن انگلیسی با دقت مناسبی استخراج کند. بنابراین در آینده می توان قابلیت ارائه محتوای شخصی سازی شده منطبق بر سبک شناختی افراد را به نرم افزار طراحی شده اضافه کرد.

پیشینه و اهداف: ورود فناوری های نوین تغییر و تحولات فراوانی را در فرایند یادگیری دانش آموزان ایجاد کرده است، از جمله این فناوری ها چندرسانه ای آموزشی است که هدف آن کمک به یادگیری یادگیرندگان است. از جمله اصول و معیارهای تولید چندرسانه ای استفاده از عامل آموزشی در طراحی آن است. عامل آموزشی یک شخصیت انیمیشنی است که حرف می زند و در برنامه های رایانه ای اموزشی تعبیه شده است و به ارائه محتوای چندرسانه ای و یا مشارکت دانش آموزان در یادگیری کمک می کند. با اینکه پژوهش های زیادی با هدف بررسی تأثیر عامل آموزشی در آموزش شده است؛ اما در خصوص به کارگیری تأثیر چندین عامل آموزشی با نقش های مختلف در چندرسانه ای ها آموزشی، پژوهشی صورت نگرفته است. در مطالعه حاضر با استفاده از چندرسانه ای دارای یک عامل آموزشی و چندرسانه ای دارای سه عامل آموزشی به بررسی تأثیر عامل های آموزشی بر یادگیری، یادداری و درگیری تحصیلی دانش آموزان در درس علوم پرداخته شد.روش ها : جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم شهرستان خرم آباد در سال تحصیلی 1400-1399 بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از بین کلاس های پایه ششم مدارس شهر خرم آباد، سه کلاس 30 نفره انتخاب و  به صورت تصادفی در گروه های آزمایش قرار گرفتند. روش تحقیق، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. ابزار پژوهش شامل آزمون یادگیری محقق ساخته، آزمون یادداری و پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو بود که ضریب پایایی با معیار آلفای کرونباخ برای پرسشنامه درگیری تحصیلی 821/0 محاسبه شد. محیط یادگیری گروه های آزمایش به صورت همزمان و جداگانه به مدت چهار جلسه با استفاده از ابزار چندرسانه ای آموزشی محقق ساخته تحت تأثیر وجود عامل های آموزشی قرار گرفتند.یافته ها: نتایج حاصل از آزمون شاپیرو-ویلکز نشان می دهد که برابری واریانس ها برقرار بود و نرمال بودن توزیع داده ها تأیید شد. با توجه به یافته های بدست آمده از آزمون همگنی واریانس ها، مفروضه همگنی واریانس ها مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل کواریانس نشان می دهد بین نمرات درس علوم تجربی در گروه های ازمایش یک و دو با گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد(42/68F= ، 05/0P<) و استفاده از عامل های آموزشی نسبت به عدم استفاده از عامل آموزشی بر یادگیری تأثیر معنادار دارد. تفاضل میانگین نمرات پس آزمون یادگیری دانش آموزانی که با یک عامل آموزشی آموزش دیدند(گروه آزمایش یک) با دانش آموزانی که با سه عامل آموزشی با نقش های مختلف آموزش دیدند (گروه آزمایش دو) 35/9- بود و با اطمینان 95% استفاده از سه عامل آموزشی در مقایسه با استفاده از یک عامل آموزشی اثربخش تر است و موجب یادگیری بهتر درس علوم می شود. در متغیر یادداری، نتایج نشان می دهد که بین نمرات گروه های ازمایش (1 و2) و گروه کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد(6/7 F=، 05/0 P<) و استفاده از عامل های آموزشی نسبت به عدم استفاده از عامل های آموزشی بر یادداری تأثیر معناداری دارد و وجود عامل های آموزشی در فرایند آموزش موجب ماندگاری بهتر اطلاعات در حافظه درازمدت می شود. اختلاف میانگین نمرات آزمون یادداری دانش آموزان گروه آزمایش یک با دانش آموزان گروه آزمایش دو، 928/0- بود و بین استفاده از سه عامل آموزشی نسبت به استفاده از یک عامل آموزشی تفاوت معناداری وجود ندارد. در متغیر درگیری تحصیلی، بین نمرات گروه کنترل و گروه های آزمایش 1 و 2 تفاوت معناداری وجود دارد(24/7 F=، 05/0P<) و استفاده از عامل های آموزشی نسبت به عدم استفاده از عامل آموزشی بر درگیری تحصیلی تأثیر معناداری دارد و دانش آموزان گروه های آزمایش 1 و 2 که با عامل های آموزشی آموزش دیدند، درگیری بیشتری در تکالیف و وظایف تحصیلی دارند. تفاضل میانگین نمرات درگیری تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایشی 1 با دانش آموزان گروه آزمایشی 2، 08/9- بود و با 95% اطمینان استفاده از سه عامل آموزشی با نقش های مختلف نسبت به استفاده از یک عامل آموزشی اثربخش تر است و موجب درگیری فعالانه تر و بیشتر دانش آموزان گروه آزمایشی 2 در انجام تکالیف تحصیلی درس علوم می شود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر نقش اثرگذار چندرسانه ای های دارای عامل های آموزشی و نقش های متنوع عامل آموزشی در افزایش یادگیری، یادداری و درگیری تحصیلی دانش آموزان در درس علوم پایه ششم ابتدایی بود. از این رو بهتر است در طراحی و تولید چندرسانه ای ها به تنوع نقش های عامل های آموزشی توجه شود.