بهره برداری و پرورش آبزیان
سال:1403 | دوره:14 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

این پژوهش با هدف بررسی پیش بینی وضعیت صید تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus) در سواحل استان گلستان دریای خزر با استفاده از مدل پویایی انجام شد. نتایج حاصله بیانگر آن بود که مطابق مقدار اولیه جمعیت در سال 1387 برابر با 2500 قطعه ماهی، در صورت برداشت با نرخ حال حاضر، ذخایر این ماهی ارزشمند خاویاری تا 50 سال آینده از بین رفته؛ درحالیکه با در نظر گرفتن نرخ برداشت 2/0 در سال (تقریبا معادل نیمی از صید حال حاضر)، مقدار برداشت ذخایر ماهی قره برون سیر افزایشی خواهد داشت به نحوی که این ذخایر کاملاً توانایی بازسازی خودش را باز خواهد یافت.

در سال های اخیر استفاده از آنتی اکسیدان های سنتزی به علت سمی و سرطان زا بودن و محصولات تجزیه ای حاصل از آنها محدود شده است. بنابراین مطالعات به منظور یافتن ترکیبات جدید با منشاء گیـاهی مؤثر در درمـان، کاهش و پیشگیری از اثرات اکسیداتیو در زمینه های مختلف مورد توجه محققان قرار گرفته است. در این پژوهش به بررسی اثر پرتوتابی بر میزان محتوای تام فنولی با استفاده از واکنشگر فولین- سیوکالتیو در طول موج 263 نانومتر و درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد با آزمون های DPPH و ABTS عصاره های الکلی قسمت های مختلف گیاه خارمریم (Silybum marianum) پرداخته شده است. در مرحله اول عصاره الکلی از قسمت دانه، برگ و ساقه گیاه خارمریم تهیه و سپس پرتوتابی عصاره ها با دزهای 10، 20 و 30 کیلوگری پرتو گاما انجام گردید. نتایج حاصل از آزمون های مهارکنندگی رادیکال آزاد عصاره دانه نسبت به برگ و ساقه گیاه خارمریم و همچنین عصاره های پرتوتابی شده با دز 20 کیلوگری در تمام قسمت ها نسبت به سایر دزها، محتوای تام فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتر نشان دادند (05/0 > P). بنابراین با در نظر گرفتن اثرات منفی آنتی اکسیدان های سنتزی و نیز با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان پیشنهاد داد که پرتوفرآوری عصاره الکلی گیاه خارمریم با دز 20 کیلوگری پرتو گاما می تواند علاوه بر بهبود و افزایش میزان آنتی اکسیدانی این گیاه، به عنوان یک افزودنی خوراکی کاربردی برای پرورش آبزیان، یک استراتژی امیدوارکننده برای محافظت از آنها در برابر استرس اکسیداتیو و التهاب ناشی از رژیم غذایی پرچرب خواهد بود.

میزان چربی کل ماهی کپور معمولی ، 2/13 درصد بود که جزء ماهیان با چربی بالا دسته بندی می شود. این مقاله، ماهی کپور معمولی را فیله نموده و به مدت 5 دقیقه در عصاره آبی استخراج شده از برگ دارواش (Viscum album L.) به روش پرکولاسیون به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی به نسبت های 1، 2 و 4 % غوطه ور گردید، پس از آبگیری فیله ها در شرایط آزمایشگاه، در داخل فیلم های نایلونی قرار گرفته و در یخچال (1C±º 4) نگهداری شد. سپس ارزیابی عصاره به لحاظ بازده استخراج، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی و مهار رادیکال آزاد (DPPH) انجام شد و کیفیت فیله های نگهداری شده در یخچال در فواصل زمانی 0، 4، 8، 12، و 16 روز با آزمون های مقادیر پراکسید (PV)، عدد آنیزیدین (AV)، تیوباربیتوریک اسید (TBA)، اسید های چرب آزاد (FFA) و مقدار توتکس (TOTEX) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بازده استخراج، ترکیبات فنولی، ترکیبات فلاونوئیدی و مهار رادیکال آزاد، به ترتیب 23/5 درصد، mgGA/g E 4/62، mg QE/g E 71/34 و 2/78 درصد بود همچنین مقادیر PV، TBA، FFA، AV و TOTEX در تیمار 4 درصد عصاره بعنوان بهترین تیمار در روز 16 آزمایش به ترتیب (meq g O2/kg Fat) 42/3، (MDA/kg Fat) 55/1، (OA%) 85/0، 67/4 و 51/11 گزارش شد. با توجه به این نتایج، می توان از عصاره آبی دارواش با غلظت 4 درصد برای تأخیر اکسیداسیون چربی در کپور معمولی پرورشی استفاده نمود.

زمینه و هدف: مطالعات نشان می دهد زولپیدم و گل ساعتی با اثر بر GABA که یکی از نوروترنسمیترهای شناخته شده مغز است اثرات آرام بخشی و خواب آوری ایجاد می کنند. شواهد، مبنی بر وجود گیرنده های GABA در غدد درون ریز بدن از جمله تخمدان است. هدف از پژوهش مقایسه اثر عصاره ی گیاه گل ساعتی و زولپیدم بر تغییرات سطح هورمون های استروئیدی جنسی و فراساختار بافت تخمدان در ماهی بالغ گورامی بود.روش تحقیق: تعداد120 قطعه ماهی گورامی سه خال با میانگین وزنی 0/49±2/76 گرم ماهی خریداری شد. ماهی ها به 8 تیمار که شامل 15 قطعه ماهی تقسیم شدند شامل گروه کنترل، حلال، سه گروه تیماری دریافت کننده زولپیدم با دوزهای 5، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن و سه گروه تیماری عصاره گل ساعتی با دوزهای 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم تقسیم شدند. تزریق به صورت عضلانی و جهت کم کردن استرس ماهی ها یک روز درمیان صورت گرفت. سپس ماهی ها تشریح و بافت تخمدان برای بررسی با میکروسکوپ نوری و الکترونی جدا و هورمون های استروئیدی اندازه گیری شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که سطح هورمون تستوسترون و 17-هیدروکسی پروژسترون در دوز 20 میلی گرم بر کیلوگرم زولپیدم به طور معنی داری افزایش یافت (P≤0/05). در ماهی های تحت تیمار در هر سه دوز زولپیدم، اووسیت ها نسبت به گروه کنترل اغلب در فاز ویتلوژنی بودند، درحالی که درهر سه دوز گروه های عصاره ماهی های تحت تیمار اکثر آنها در مرحله پیش هستکی قرار داشتند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج احتمالاً زولپیدم محرک تکامل گنادی بود و عصاره گل ساعتی آن را مهار کرد.

هدف این مطالعه بررسی تأثیر سطوح مختلف پربیوتیک فروکتوالیکوساکارید بر شاخص های ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان بود. به همین منظور، تعداد 120 بچه ماهی تیلاپیا به مدت 42 روز در 4 گروه آزمایشی(هر گروه حاوی 10عدد ماهی) با 3 تکرار شامل: تیمار (1) شاهد، فاقد پربیوتیک ، تیمار (2) غذای حاوی 05/0 تیمار (3) غذای حاوی 1/0 و تیمار (4) غذای حاوی 2/0 درصد پربیوتیک تقسیم شدند. پس از پایان دوره تغذیه شاخص های بیوشیمیایی ارزیابی شد. شاخص های ایمنی سرم در تیمارهای تغذیه شده با پربیوتیک در روز 40 اختلاف معنی داری داشتند (05/0> P). نتایج آنالیزهای آماری نشان داد که استفاده از فروکتوالیکوساکارید توانسته اثر مثبتی بر شاخص های ایمنی سرم داشته باشد و در میان شاخص های ایمنی سرم، سطح آنزیم AST وآلبومین و گلوکز و پروتئین کل، اثرات بهتری را نشان دادند. تیمارهای آزمایشی بر فسفاتاز قلیایی، آنزیم لیزوزیم، پروتئین محلول و ایمونوگلوبولین موکوس تأثیر معنیداری داشت ) 05 / 0 > p (، به طوریکه میزان فسفاتاز قلیایی، آنزیم لیزوزیم و پروتئین محلول موکوس در اثر تیمارهای تغذیه شده با پریبیوتیک و با افزایش غلظت پریبیوتیک، به طور معنیداری افزایش یافت، ولی میزان ایمونوگلوبولین موکوس در اثر تیمارهای تغذیه شده با پریبیوتیک و با افزایش غلظت آن روند کاهشی داشت. نتیجه گیری کلی این مطالعه نشان می دهد که سطح 2/0 درصد پربیوتیک در روز 40، می تواند تا حدی سبب تقویت شاخصهای ایمنی ماهی قزل آلای رنگین کمان شد و مشخص شد که افزودن پریبیوتیک به جیره غذایی تأثیر معنی داری دارد و سبب تقویت دستگاه ایمنی می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر سطوح مختلف تیمول بر فاکتورهای خونی، تغذیه ای و بازماندگی قزل آلای رنگین کمان در برابر باکتری Yersinia ruckeri بود. بدین منظور در قالب طرح کاملا تصادفی از یک گروه شاهد (غذای تجاری) و 2 تیمار آزمایشی شامل: تیمار اول ( تیمول 5/0 درصد) و تیمار دوم (تیمول 1 درصد) هر کدام با سه تکرار استفاده شد. سپس به مدت 7 هفته با جیره های آزمایشی غذادهی شدند. سپس جهت بررسی مقاومت ماهیان، تیمارهای مورد نظر و همچنین گروه شاهد با باکتری Yersinia ruckeri مورد مواجه قرار گرفتند و در نهایت شاخص ها مقایسه شد. نتایج نشان داد که درصدهای مختلف عصاره تیمول تاثیر معناداری بر میزان بازماندگی ماهیان قزل آلای رنگین کمان ندارند (05/0≤p). در خصوص شاخص های خونی قبل از مواجهه، نتایج همچنین نشان داد تیمار 5/0 درصد تیمول بر هیچ کدام از شاخص های خونی اثر معناداری نداشت اما تیمار 1 درصد عصاره تیمول به شکل معنا داری باعث افزایش مقدار هموگلوبین و غلظت هموگلوبین داخل گلبولی شد (05/0≥p). با این حال اندازه گیری شاخص های خونی پس از مواجهه باکتریایی در تمام پارامترهای خونی عدم معنا داری را نشان داد. مقایسه شاخص های رشد در بین تیمارهای مختلف نشان داد که افزودن 5/0 درصد عصاره تیمول به جیره غذایی اختلاف معنا داری در مقادیر وزن نهایی، افزایش وزن، نرخ رشد ویژه، نسبت بازده پروتئین و ضریب تبدیل غذایی در مقایسه با گروه شاهد و تیمار 1 درصد تیمول دارد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد تیمول محرک رشد و همچنین بهبود دهنده شرایط تغذیه ای در ماهی قزل الای رنگین کمان می باشد.

این تحقیق اثر عصاره پوسته برنج بر فاکتورهای رشد، فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی فیل ماهی بررسی می شود. 120 قطعه بچه فیل ماهی با میانگین وزنی 10±112 گرم به صورت تصادفی در تانک های 2000 لیتری توزیع شدند. تیمارها شامل 0 (شاهد)، 5/0 درصد (تیمار 1)، 1 درصد (تیمار 2) و 2 درصد (تیمار 3) بودند. ماهیان 8 هفته با جیره حاوی عصاره پوسته برنج تغذیه شدند زیست سنجی به منظور ارزیابی فاکتورهای رشد انجام و جهت ارزیابی فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی خونگیری انجام شد.نتایج نشان داد که اگرچه استفاده از عصاره پوسته برنج سبب بهبود عملکرد رشد شد اما بین تیمارهای مختلف و گروه شاهد در میزان وزن نهایی، افزایش وزن و نرخ رشد ویژه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید (05/0P). بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت که عصاره پوسته برنج می تواند باعث بهبود عملکرد رشد و وضعیت سلامت فیل ماهی شود

تحقیق حاضر با هدف تعیین اثرات جیره حاوی مخمر اتولیزشده بر عملکرد ایمنی ذاتی، آنزیم های متابولیکی کبد، رشد و بازماندگی ماهی زبرا انجام شد.تعداد 480 قطعه ماهی زبرا به صورت تصادفی در آکواریوم هایی با حجم آب 40 لیتر به مدت 60 روز با سطوح مختلف مخمر اتولیزشده در جیره غذایی پایه شامل 1، 2 و 5 درصد جیره به همراه یک گروه شاهد (سه تکرار) به میزان 5 درصد وزن بدن مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان دوره، برای بررسی بازماندگی و عملکرد رشد زیست سنجی از تمام ماهیان صورت گرفت. برای سنجش برخی از شاخص های ایمنی ذاتی سرم مانند ایمونوگلوبولین کل، پروتئین کل، آلبومین و بررسی آنزیم های متابولیکی کبد (آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترنسفراز، آسپارتات آمینوترنسفراز) از ماهیان به منظور تهیه سرم بطور تصادفی نمونه برداری صوررت گرفت (5 قطعه از هر تکرار). داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS از طریق آنالیز واریانس یکطرفه مورد تجزیه و تجلیل قرار گرفتند. یافته های حاصل نشان داد که تغذیه ماهیان زبرا با سطوح متفاوت مخمراتولیزشده تاثیر معناداری در عملکرد رشد، درصد بازماندگی و آنزیم های کبدی گروه های تیمار در مقایسه با گروه شاهد نداشت (05/0p). به طور کلی، نتایج نشان داد که استفاده از مخمراتولیزشده علی رغم اثر روی رشد، آنزیم های کبدی و بازماندگی، توانست سبب بهبود شاخص های ایمنی ذاتی در ماهی زبرا شود و بهترین سطح پیشنهادی در تحقیق حاضر، میزان 5 درصد جیره مخمر اتولیزشده معرفی گردد.

کیتین از فراوان ترین بیوپلیمر بعد از سلولز می باشد که در دیواره سلولی قارچ، کوتیکول حشرات و در اسکلت بیرونی سخت پوستانی از جمله خرچنگ و میگو وجود دارد. از د استیله کردن کیتین، کیتوزان حاصل می شود که ویژگی های آن به شدت به درجه استیل زدایی و وزن مولکولی آن بستگی دارد. در واقع می توان گفت کیتوزان به عنوان فراوان ترین آمینو پلی ساکارید در طبیعت است که بعنوان ترکیبی غیر سمی نیز شناخته می شود. کیتوزان به دلیل خواص منحصر به فردش از جمله زیست سازگاری، زیست تخریب پذیری، فعالیت ضدباکتریایی و غیره بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اما بدلیل پایین بودن میزان حلالیت آن درpH های فیزیولوژیک امکان بهره مندی از بسیاری از خواص آن وجود ندارد. از همین رو تلاش های بسیاری برای تولید مشتقاتی از آن که قابلیت حلالیت در چنین شرایطی را داشته باشند، صورت گرفته است. یکی از مهم ترین روش های افزایش حلالیت کیتوزان، اصلاح شیمیایی آن است که با تکنیک موسوم به کواترنایز کردن انجام می شود. در این روش یک عامل اصلاحگر با برقراری یک پیوند کووالانسی با کربن شمارة دو کیتوزان (C2) باعث افزایش قابلیت انحلال پذیری آن در آب و درpH های فیزیولوژیک می شود. در این مقاله، ضمن معرفی مجدد ویژگی های منحصر به فرد کیتوزان، روش های مختلف تهیه کیتوزان کواترنایز شده با استفاده از برخی از ترکیبات شیمیایی رایج نظیرGTMAC، EPTMAC،CH3I ،DMS مورد بررسی قرار گرفته و خصوصیات و کاربردهای کیتوزان کواترنایز شدة تولیدی تشریح خواهد شد.

این مطالعه به بررسی اندازه، نوع و منابع میکروپلاستیک (MPs) در رسوبات سطحی ساحلی و دریا جمع آوری شده از منطقه ساحلی جنوب دریای خزر، استان مازندران شهرهای ساری و بابلسر می پردازد. در مجموع 12 نمونه رسوب در سال 1401 برای شناسایی MP با استفاده از استریومیکروسگوپ مورد مطالعه قرار گرفت. ترکیبات پلیمری آنها با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه بازتاب کل ضعیف (ATR-FTIR) مشخص شد. نتایج نشان داد که بابلسر، فاصله 5 متر از ساحل با 15/165 ± 660 قطعه در یک کیلوگرم از رسوبات خشک بیشترین فراوانی میکروپلاستیک و ایستگاه ساری، فاصله 500 متر با 33/81 ± 220 قطعه در کیلوگرم کمترین فراوانی را داشت. میانگین میکروپلاستیک های مشاهده شده در تمامی ایستگاه های مورد مطالعه 33/161 ± 66/406 بود. بیشترین فراوانی را میکروپلاستیک های رشته ای (%33/80) و کمترین فراوانی را فیلم ها (28/3 %) داشتند. نتایج نشان داد که گروه 3000-1000 میکرومتر با 34/39 % بیشترین فراوانی را داشتند، در حالی که گروه 200˂ با 10/4 % کمترین فراوانی را داشتند. رنگ های سیاه-طوسی با 82/50 % بیشترین و رنگ زرد با 28/3 % کمترین فراوانی را داشتند. ترکیب پلیمری میکروپلاستیک ها عمدتاً پلی اتیلن ترفتالات (PET، 30٪)، پلی استایرن (PS، 20٪)، پلی آمید (PA، 20٪) و پلی پروپیلن (PP، 15٪) است. نتیجه می گیریم که میکروپلاستیک در رسوبات ساحلی منبع پیچیده ای دارد که بیشتر از توریسم، فاضلاب و بسته بندی مشتق شده است.

در این کار از مزایای استفاده همزمان از رویکرد بیوریفاینری و بهینه سازی برای دست یابی به کارایی فرآیند کل مطلوب استفاده شد. ابتدا از فرآیند تغییر pH قلیایی کمک شده با التراسونیک و بهینه سازی آن به منظور کمک به بیشینه کردن درصد بازدهی استخراج و شاخص سفیدی پروتئین های عضله فانوس ماهی گونه B. pterotum استفاده شد. استراتژی بهینه انتخاب شده با مشخصات بدین شرح؛ نسبت حلال به جامد ml g-1 6، pH انحلال 5/11، توان التراسونیک W 310 ؛ و pH ترسیب 8/5 و با مطلوبیت 84/0؛ بازدهی 53 درصد و شاخص سفیدی 81/76 را ارائه کرد. از این پروتئین در ترکیب با کلاژن هیدرولیز شده در تهیه ژل های حرارتی استفاده شد. نتایج نشان داد ژل حاصل از پروتئین ایزوله نیروی شکست و تغییر شکل را به ترتیب در حدود 123 g و 12/10 میلی متر ارائه کرد. افزودن کلاژن هیدرولیز شده سبب بهبود نیروی شکست (تا سطح 2% وزنی/وزنی) و مقدار تغییر شکل (تا سطح 10% وزنی/وزنی) شد. کلاژن هیدرولیز شده همچنین تا حدودی بر ویژگی های رنگ و شاخص سفیدی و همچنین بر ظرفیت نگهداری آب در ژل ها اثر مثبت داشت. بنابراین می توان عنوان کرد با اتخاذ یک تکنیک جدید استخراج مثل التراسونیک در کنار فرآیند تغییر pH و متعاقبا بهینه سازی آن و همچنین استفاده از رویکرد بیوریفانری به منظور استفاده همزمان از پروتئین های عضله و بافت پیوندی موجود در زیست توده ماهی؛ می توان گامی مهم در جهت حرکت به سمت scale-up (صنعتی کردن مقیاس تولید)کردن فرآیند برداشت.

بدین منظور 420 قطعه ماهی کپور در هفت گروه آزمایشی T0 (کنترل)، T1 و T2 (5/1 و 5/2 میلی گرم در لیتر فلز سنگین روی)، T3 و T4 (5/1 و 5/2 میلی گرم در لیتر نانو ذره شیمیایی روی)، T5 و T6 (5/1 و 5/2 میلی گرم بر لیتر نانو ذره سبز روی)، تقسیم و فراسنجه های خونی ارزیابی شدند. میزان هماتوکریت در تیمارهای T1 وT2 ، تعداد گلبول های قرمز در تیمارهای T2، T4 وT5 و میزان هموگلوبین در تیمارهای T2، T4، T5 و T6 و میزان MCH تنها در گروهT6 کاهش معنی داری را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد (05/0>P). کمترین میزان MCHC در تیمارهای T4 (60/1 ±23/19)، T5 (33/2 ±61/18) و T6 (80/4 ±48/18) و ثبت شد. علاوه براین میزان MCV در T1 کاهش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل ثبت کرد (05/0>P). تعداد گلبول های سفید در تمامی تیمارها به جز 5/1 میلی گرم در لیتر نانو ذره سبز روی کاهش معنی داری را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد (05/0>P). درصد لنفوسیت ها نیز در تیمارهای T1 و T2 فلز سنگین روی و T3 کاهش معنی داری را در مقایسه با گروه کنترل ثبت کرد (05/0>P). در مقابل، درصد مونوسیت نیز در گروه های قرار گرفته در معرض فلز سنگین روی افزایش معنی داری را در مقایسه با سایر تیمارها نشان داد (05/0>P). این نتایج ممکن است به دلیل اثرگذاری عنصر روی بر بافت های خونساز، ضعف در بهره گیری از آهن جیره یا نوسانات هورمونی باشد که منجر به اثرات نامطلوبی بر فراسنجه های خونی شد.

برای این پژوهش تعداد 240 قطعه بچه ماهی کپور معمولی (با میانگین وزن 1± 5گرم) در 4 تیمار مختلف شوری 0، 1،3 و 6 گرم در لیتر در سه تکرار (در کیسه های پلاستیکی) به مدت زمان یک ساعت حمل شد. جهت بررسی پارامترهای خونی بچه ماهیان در پایان آزمایش، از نمونه ها به روش قطع ساقه دمی خون گیری صورت گرفت. طبق نتایج حاصل از اندازه گیری برخی پارامترهای بیوشیمیایی سرم خون، میزان پروتئین کل در بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری را نشان نداد(P>0.05) ولی میزان گلوکز و کورتیزول در تیمارهای شوری کاهش معنی داری را نسبت به شاهد نشان دادند(P≤0.05). نتایج حاصل از اندازه گیری آنزیم های کبدی در میزان آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری را نشان نداد(P>0.05). نتایج حاصل از اندازه گیری برخی فاکتورهای هماتولوژی خون نیز حاکی از عدم اختلاف معنی دار در تعداد گلبول های قرمز و سفید، درصد هماتوکریت و میزان هموگلوبولین در تیمارها بود(P>0.05). به طور کلی می توان گفت در ماهیان حمل شده در تیمار 3 گرم نمک در لیتر شاخص های استرس کمتر مشاهده شد.