تحقیقات نظام سلامت حکیم
سال:1390 | دوره:14 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

مقدمه: آموزش، عنصری کلیدی در موفقیت برنامه های بهداشتی و درمانی به شمار می رود. در این میان یکی از روش های آموزشی غیرحضوری، پمفلت است. با توجه به اینکه تجویز صحیح و منطقی دارو یکی از عوامل مهم تامین کننده امنیت سلامت جامعه است، در این پژوهش تاثیر ارسال یک پمفلت آموزشی به پزشکان در بهبود عملکرد پزشکان عمومی در نسخه نویسی بررسی شده است.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای تصادفی با گروه کنترل است. در اولین قدم با بررسی 600 نسخه که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، خطاهای نسخه نویسی پزشکان عمومی استخراج شد و بر اساس شایع ترین مشکلات محتوایی استخراج شده و همچنین بررسی متون و مطالعات قبلی و نیز مشاوره با متخصصان فارماکولوژی بالینی، یک پمفلت آموزشی مطابق با اصول علمی تهیه شد. پژوهش بر روی 100 نمونه در گروه مداخله و 100 نمونه در گروه کنترل که به طور تصادفی از بین پزشکان عمومی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی تهران انتخاب شده بودند انجام شد. ابتدا نسخه های مورد مطالعه در یک دوره یک ماهه بررسی شدند و سپس پمفلت تهیه شده از طریق پست برای پزشکان گروه مداخله ارسال شد. بعد از گذشت سه ماه مجددا نسخه های هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند و تغییرات ایجاد شده در نسخه نویسی در دو مقطع قبل و بعد از مداخله شناسایی شدند.یافته ها: در گروهی که پمفلت آموزشی دریافت کرده بودند، میانگین اقلام دارویی تجویز شده بعد از مداخله به طور معناداری نسبت به قبل از مداخله کاهش یافت (از 3.61±0.87 به 3.5±0.95). در حالی که این کاهش در گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین کاهش میانگین اقلام تزریقی (p=0.024)، کاهش تعداد اقلام ضد التهابی های استروئیدی (p=0.036)، کاهش تعداد اقلام سفالوسپورین تزریقی (p=0.017) و کاهش تعداد اقلام ضد التهابی های غیراستروئیدی (p=0.005)، در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل، پس از ارسال پمفلت آموزشی، از دیگر یافته های این پژوهش بود.نتیجه گیری: با توجه به اینکه پزشکان عمومی، اغلب تمایلی به شرکت در کلاس های آموزش حضوری ندارند، این بررسی نشان داد که استفاده از یک پمفلت آموزشی مناسب، تاثیر قابل توجهی در بهبود عملکرد نسخه نویسی آنان داشته و می تواند برای آموزش مداوم این گروه مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: جهانی شدن، موضوع روز ادبیات سیاسی، تجاری و فرهنگی جهان شده است و بازار سلامت از این امر مستثنی نیست. در این بازار، دارو و نقش آن در توسعه، بیش از گذشته مورد توجه قرار می گیرد و به جهت جنبه استراتژیک، چه از لحاظ سلامتی و چه از لحاظ امنیت ملی همواره مورد توجه سیاست گذاران بوده است.روش کار: این پژوهش توصیفی جهت بررسی تاثیر الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی بر صنعت دارویی کشور، چهار فرضیه با متغیرهای مرتبط با آن را مورد بررسی قرار می دهد. بدین منظور کل افراد (50 نفر) صاحب نظر، مدیران و کارشناسان بازرگانی و مسوولین شرکت های دارویی شهر تهران (که در حدود %80 از تولید و فروش دارو را در سال 1387 عهده دار بودند) انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و از طریق طیف لیکرت اندازه گیری شد. برای سنجش اعتبار پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. جهت آزمون فرضیه از آزمون t تک نمونه استفاده گردید.یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین تاثیر عضویت در سازمان تجارت جهانی بر صادرات دارویی ایران در هفت متغیر مورد بررسی قبل و بعد از پیوستن به سازمان تجارت جهانی به ترتیب 30.24 و 48.28 با انحراف معیار 7.64 و 5.35 می باشد. این تاثیر در مورد واردات دارویی با 12 متغیر مورد بررسی 20.4 و 22.96 با انحراف معیار 3.1 و 3.81 و در مورد تاثیر بر کیفیت داروی ایران با سه متغیر مورد بررسی، میانگین امتیازات 7.76 و 12.68 با انحراف معیار 2.34 و 2.07 به دست آمد. در نهایت نتایج تاثیر عضویت در سازمان تجارت جهانی بر بقای صنعت دارویی ایران با 13 متغیر مورد بررسی با میانگین امتیازات 3.96 و 50.16 و انحراف معیار 8.5 و 6.46 به ترتیب قبل و بعد از پیوستن به سازمان تجارت جهانی حاصل گردید.نتیجه گیری: عضویت در سازمان تجارت جهانی بر صادرات، واردات، کیفیت و بقای صنعت دارویی کشور تاثیر مثبت دارد. این چهار فرضیه با %95 اطمینان تایید گردید. ولی باید توجه داشت که الحاق به سازمان تجارت جهانی مستلزم یکسری بسترسازی و مدیریت بهینه قبل از ورود به بازار جهانی در دو حوزه درون بنگاهی و برون بنگاهی می باشد.

مقدمه: مناطق کم برخوردار شهری، نمادهای عینی بی عدالتی محسوب می شوند. این موضوع حاصل برآمد سیاست ها و ساز و کارهای موجود اقتصادی- اجتماعی و ناکارآمدی نظام و ساختار مدیریت شهری است. نبود ساز و کار عملی برای سنجش عدالت و شناسایی و انتخاب مداخلات مناسب برای رفع بی عدالتی، توسعه شهری را با مشکل و سیاست گذاران را با عدم اطمینان از درستی انتخاب خود و مشارکت ذی نفعان را با موانعی روبرو ساخته است. این مطالعه با هدف افزایش مشارکت مردم، توسعه همکاری بین بخشی و تقویت توان سیاست گذاران برای شناخت دقیق مخاطرات اجتماعی و پیامدهای آنها به ویژه آثار بی عدالتی و رفع آن، به بررسی شاخص های حاکمیت شهری شهر تهران پرداخته است تا زمینه تغییرات در فرآیندها و ترتیبات نهادی به منظور نیل به حاکمیت خوب و عادلانه شهری را مهیا سازد.روش کار: این پژوهش توصیفی بر اساس رویکرد حکم روایی در الگوی Urban HEART به عنوان چارچوب سنجش عدالت در شهر و عملکرد مناطق 22 گانه شهرداری تهران در زمینه های پاسخگویی نظام مند و شفاف به شهروندان، مشارکت اجتماعی آنان، میزان فعالیت های استاندارد و رضایت مندی شهروندان با استفاده از تحلیل ثانویه اسناد و داده های شهرداری های مناطق، معاونت های کل و سازمان های وابسته و نظرسنجی ها و افکارسنجی های صورت گرفته در سال 1386 توسط مراکز رسیدگی به درخواست ها و شکایات و پایگاه های تحقیقاتی صورت گرفت. سنجش معیار میزان فرآیندهای استاندارد، به شیوه پیمایشی صورت گرفت.یافته ها: مطالعه نشان داد میزان رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری تهران حدود %57 یعنی در حد متوسط رو به پایین، مشارکت اجتماعی آنها در ارتقای خدمات شهرداری معادل %87.1، گزارش دهی نظام مند شهرداری برابر 3.37 از 10 یعنی ضعیف، و ارزیابی وضعیت شش فرآیند استاندارد «نه چندان مناسب» بوده است.نتیجه گیری: بررسی شاخص های حیطه حاکمیت از منظر عدالت به تفکیک مناطق 22 گانه شهرداری تهران نشان می دهد که عملکرد کلی شهرداری در سال 1386 در محورهای پاسخگویی، مشارکت با مردم، رضایت مندی شهروندان و استاندارد عمل کردن، حدود %55.32 بوده که بیانگر عملکرد متوسط است.

مقدمه: ارزش گذاری واقعی و منطقی خدمات بهداشتی و درمانی همواره به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر اجزای نظام سلامت در مبحث اقتصاد و درمان مطرح بوده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرعوامل مختلف بر واحد ارزش نسبی (RVU) خدمت ویزیت پزشکان عمومی در مطب در شهر تهران صورت پذیرفته است.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی می باشد که طی آن دیدگاه سه گروه مشتمل بر پزشکان عمومی (668 نفر)، مراجعین به مطب های پزشکان عمومی (583 نفر) و کارشناسان (22 نفر) در خصوص تاثیر عوامل مختلف بر ارزش ویزیت پزشکان عمومی در مطب شهر تهران از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در پژوهش حاضر در رابطه با عوامل موثر بر تعیین ارزش نسبی ویزیت پزشکان عمومی، مهارت پزشک از نظر کارشناسان، شدت بیماری از نظر مراجعین، مدت زمان ویزیت از نظر پزشکان، خطای پزشکی از نظر مراجعین، خطر برای پزشک از نظر کارشناسان و ویزیت پزشکان از دیدگاه کارشناسان بیشترین امتیاز را داشت. بین دو متغیر مدت زمان ویزیت و مهارت پزشکی از دیدگاه پزشکان ارتباط معناداری مشاهده نشد (r=-0.01 و p=0.72). بین مهارت پزشک و خطای پزشکی نیز ارتباط معنادار نبود (0.01=r و p=0.72).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر می تواند راهنمایی برای تعیین ارزش واحد نسبی سایر خدمات پزشکی باشد و مدیران در سطوح مختلف وزارت بهداشت، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و سایر سازمان های مربوطه می توانند در تعیین تعرفه های واقعی مطابق با شرایط اقتصادی و محیطی کشورمان با توجه به نتایج پژوهش حاضر برنامه ریزی به عمل آورند.

مقدمه: در سالیان اخیر استفاده از اینترنت به بخش مهمی از زندگی ایرانیان به ویژه نسل جوان کشور تبدیل شده است. با ورود این فناوری و تغییرات ناشی از آن در زندگی کاربران ایرانی، این پرسش مطرح است که آیا استفاده از اینترنت تاثیری بر سبک زندگی کاربران دارد یا نه. مطالعه حاضر با هدف بررسی سبک زندگی دانشجویان و ارتباط آن با استفاده از اینترنت طراحی و اجرا شده است.روش کار: این بررسی یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه های پژوهش، دانشجویان کاربر اینترنت دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه خودساخته ای بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از آزمون مقدماتی استفاده شد و سپس با انجام آزمون- بازآزمون و محاسبه آلفای کرونباخ، سازگاری درونی آن بررسی شد. تحلیل نهایی داده ها با کمک آزمون دقیق فیشر و آزمون های من- ویتنی و کروسکال والیس انجام شد.یافته ها: بررسی سبک زندگی شرکت کنندگان در پژوهش مشخص کرد که بیشتر از %50 آنان سبک زندگی نامطلوبی داشتند. تنها %4.4 شرکت کنندگان آگاهی مطلوبی نسبت به تاثیر اینترنت بر سلامت خود داشتند. در بررسی نگرش نسبت به تاثیر اینترنت بر سبک زندگی مشخص شد که %70 دانشجویان قبول داشتند کار با اینترنت می تواند سبب کاهش فعالیت بدنی شود و %47 با این موضوع که استفاده از اینترنت تمایل افراد را برای کشیدن سیگار افزایش می دهد موافق نبودند.نتیجه گیری: با توجه به گسترش روزافزون اینترنت در بین جوانان و پایین بودن سطح آگاهی دانشجویان نسبت به تاثیر اینترنت بر سلامت، طراحی، اجرای برنامه های آموزشی مناسب و استفاده از مداخلات اثربخشی مبتنی بر اینترنت با هدف افزایش سطح آگاهی و اثرگذاری بر رفتار گروه های مختلف جوانان به ویژه دانشجویان ایرانی ضروری است.

مقدمه: مدیران و برنامه ریزان مراقبت های بهداشتی، درمانی باید بتوانند منابع موجود را با کاراترین و موثرترین وجه ممکن و در راستای پذیرش تعداد بیماران مناسب به کار برند. هدف این مطالعه، بررسی عوامل موثر بر ترجیح بیماران در انتخاب یک بیمارستان بر اساس عوامل آمیخته بازاریابی خدمات می باشد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود که در سال 1389 انجام شد. جامعه مورد پژوهش بیماران بیمارستان های منتخب شهر اصفهان بودند. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای صورت گرفت (350 نفر). ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته عوامل آمیخته بازاریابی بود که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: بالاترین نمره از نظر بیماران در انتخاب بیمارستان، عامل کارکنان (پزشک و پیراپزشک) (72.2±18.4) بود و کمترین نمره مکان (فضای بیمارستان) (44.5±19.1) بود. در بیمارستان های دولتی، قیمت خدمات از مهم ترین عوامل انتخاب بیمارستان بود؛ ولیکن در بین بیمارستان های خصوصی، کارکنان (پزشک و پیراپزشک) مهم ترین عامل در انتخاب بیمارستان از طرف بیماران بود.نتیجه گیری: پیشرفت های اخیر و ماهیت خدمات فراهم شده در مراقبت های بهداشتی، نیاز به اجرای تکنیک های بازاریابی مبتکرانه را ایجاد نموده است. از طرفی مصرف کنندگان مراقبت های بهداشتی از دیگر مصرف کنندگان متفاوت بوده، نوعی روابط متفاوت را طلب می نمایند. از این رو در ارایه خدمت، توجه به اصول بازاریابی به ویژه عوامل آمیخته بازاریابی ضروری است.

مقدمه: امروزه جامعه جهانی شاهد علاقه روزافزون به استفاده از سنجش عملکرد و انتشار نتایج آن به منظور بهبود کیفیت مراقبت می باشد. سیستم ارزشیابی بیمارستان ها از سال 1377 تمام بیمارستان های کشورمان را مورد ارزشیابی قرار داده است ولی تاکنون تاثیر آن بر انتخاب بیمارستان سنجیده نشده است.روش کار: در این مطالعه مقطعی، آگاهی و نگرش 104 مراجعه کننده سرپایی به هشت بیمارستان منتخب تهران و نیز 103 پزشک عمومی شاغل در این شهر در مورد سیستم ارزشیابی بیمارستان ها به وسیله پرسشنامه بررسی شد.یافته ها: تنها %5.8مراجعه کنندگان سرپایی (%1.3-10.3 با حدود اطمینان %95) و %11.7 پزشکان عمومی (%5.5-17.9 با حدود اطمینان %95) از نتایج ارزشیابی بیمارستان ها آگاه بودند. بین آگاهی مراجعه کنندگان سرپایی و سطح تحصیلات آنان رابطه مثبت معنادار وجود داشت (p=0.016). هیچ یک از مراجعه کنندگان سرپایی در انتخاب بیمارستان به نتیجه ارزشیابی بیمارستان توجه نکرده بودند و تنها یکی از پزشکان عمومی (%0-2 با حدود اطمینان %95) در ارجاع بیمارانش به درجه ارزشیابی بیمارستان توجه می نمود. مراجعه کنندگان سرپایی برای انتخاب بیمارستان بیشتر به شهرت عمومی بیمارستان و شهرت پزشکان متخصص شاغل در بیمارستان توجه داشتند. پزشکان عمومی معتقد بودند نتایج ارزشیابی، سطح کیفیت مراقبت های بیمارستان را منعکس نمی کند.نتیجه گیری: سیستم ارزشیابی تقریبا هیچ تاثیری بر انتخاب بیمارستان به وسیله بیماران و پزشکان عمومی نداشت. در تاسیس سیستم های سنجش عملکرد، انتشار نتایج باید با ارزیابی تاثیر آن بر آگاهی و انتخاب صورت پذیرد.

مقدمه: از مهم ترین وظایف پزشک خانواده، ارایه مراقبت های اولیه بهداشتی است که در برنامه پزشک خانواده به جمعیت تحت پوشش به شکل فعال ارایه می شود. این مطالعه به منظور تعیین سطح کیفیت اجرای طرح ملی پزشک خانواده در شهرستان شاهرود در سال 1389 انجام شد.روش کار: این پژوهش، یک مطالعه کاربردی است که به روش مقطعی انجام شد. در این مطالعه، کلیه مراکز بهداشتی درمانی (19 مرکز) که طرح پزشک خانواده در آنها اجرا شده است به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند و برای آنان چک لیست و پرسشنامه 164 سوالی تکمیل شد. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS16 استفاده شد و نتایج به صورت جداول توزیع فراوانی به نمایش درآمد.یافته ها: %39.3 پزشکان خانواده مرد و %60.7 زن بودند. %53.6 (13 نفر) متاهل بودند. میانگین سابقه خدمت به عنوان پزشک خانواده 22.05±18.91 ماه بود. در %84.2 مراکز هیات امنا تشکیل شده بود. %47.4 از پزشکان خانواده مشخصات بیماران ارجاع شده و نتایج پیگیری آنان را به طور کامل ثبت نموده بودند. تفاوت معناداری بین کیفیت ثبت داده ها با سن، جنس، وضعیت تاهل، سابقه خدمت در طرح پزشک خانواده و کل سابقه کار مشاهده نگردید. بین امکانات رفاهی مراکز و فاصله آنها تا مرکز شهرستان تفاوت معناداری مشاهده گردید.نتیجه گیری: بسیاری از مولفه های پزشک خانواده از جمله ملزومات و تجهیزات اداری و پزشکی، ارجاع بیماران و پیگیری آنها، تکمیل پرونده سلامت جمعیت تحت پوشش و جامعه، تشکیل هیات امنا، ارایه پس خوراند ارجاع از سطح دو و صدور گواهی فوت کمتر از حد انتظار بوده است. بازنگری در برنامه پزشک خانواده و رفع موارد فوق کمک شایانی به اجرای بهتر طرح خواهد نمود.