نشریه دامپزشکی ایران
سال:1402 | دوره:20 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات غلظت­های تحت کشنده نیترات نقره بر تغییرات نشان­گرهای زیستی استرس اکسیداتیو (سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون، ظرفیت آنتی­اکسیدانی کل و مالون دی­آلدئید) هپاتوپانکراس میگوی پا سفید غربی (Litopenaeus vannamei) انجام شد.  ابتدا غلظت کشندگی میانی نیترات نقره  طی 96 محاسبه شد و میزان آن 084/0 میلی­گرم در لیتر به دست آمد.  سپس پست لارو­های میگوی پا سفید غربی طی 21 روز با غلظت­های تحت کشنده نیترات نقره در 4 تیمار شامل تیمار 1:  (LC5010% (mg/L0084/0)، تیمار 2: (LC5025% (mg/L021/0)، تیمار 3: (LC5050% (mg/L042/0) و تیمار 4: (LC5075% (mg/L063/0) و یک تیمار نیز به عنوان تیمار شاهد مواجهه شدند.  طبق نتایج، در بافت هپاتوپانکراس فعالیت سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون و ظرفیت آنتی­اکسیدانی کل در تیمار 3 و 4 در مقایسه تیمار شاهد کاهش معنی­دار و مالون دی­آلدئید افزایش معنی­داری داشته است.  نتایج این مطالعه نشان داد که مواجهه با غلظت­های mg/L042/0 و mg/L063/0 نیترات نقره سبب آسیب اکسیداتیو بافت هپاتوپانکراس میگوی پاسفید غربی (Litopenaeus vannamei) شده است.

امروزه بیماری­های تنفسی یکی از مشکلات شایع در حیوانات و همین­طور انسان می باشند.  یکی از راه­های مقابله و کنترل بیماری­های تنفسی استفاده از دارو­های برونکودیلاتور مانند سالبوتامول و فورمترول می­باشد.  هدف از انجام مطالعه حاضر مقایسه تأثیر سالبوتامول و فورمترول بر تغییرات الکتروکاردیوگرام، فشارخون و میزان پتاسیم و گلوکز سرم در سگ بود.  بدین منظور از 15 قلاده سگ بومی نر بالغ استفاده شد.  پس از بررسی وضع سلامت، حیوانات به سه گروه شاهد، تیمار با سالبوتامول و فورمترول تقسیم؛ و در گروه های تیمار داروهای سالبوتامول و فورمترول روزانه با دوز یک پاف در دو نوبت صبح و شب به مدت 7 روز پشت سر هم به صورت استنشاقی تجویز گردید.  پس از اتمام دوره و گذشت 4 ساعت از آخرین تجویز، الکتروکاردیوگرام، فشارخون و میزان اشباع اکسیژن خون شریانی سنجیده شد.  جهت سنجش میزان پتاسیم و گلوکز خون، از ورید سفالیک به میزان 5 میلی­لیتر خون گیری به عمل آمد.  تجویز سالبوتامول موجب کاهش معنی­دار فشارخون سیستولی و دیاستولی شده، در حالی که فورمترول باعث افزایش غیرمعنی دار فشارخون گردید.  سالبوتامول و فورمترول باعث افزایش معنی­دار در تعداد ضربان قلب گردید.  میزان پتاسیم خون و همچنین فاصله RR در نوار الکتروکاردیوگرام در گروه­های تیمار با هر دو دارو در مقایسه با گروه شاهد کاهش معنی داری داشت.  اما میزان گلوکز خون، تنها در گروه تیمار با سالبوتامول نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری را نشان داد.  با توجه به نتایج به دست آمده تجویز سالبوتامول و فورمترول موجب کاهش پتاسیم و افزایش گلوکز خون در سگ می­گردد.  همچنین مصرف سالبوتامول عوارض قلبی و توان آریتمی­زایی بیشتری نسبت به فورمترول از خود نشان داد.  به همین جهت تجویز داروی سالبوتامول و فورمترول باید با احتیاط و کنترل بیشتری صورت گیرد.

کنه ها بندپایانی انگلی و خون­خوارند.  گونه های مختلف کنه به عنوان ناقلین مهم پاتوژن های دامی و انسانی مطرح می باشند.  شناسایی و تشخیص دقیق و همچنین پایش مداوم آن ها می تواند در کاهش بیماری های دامی به خصوص در انتقال  برخی تک یاخته­ها مؤثر باشد.  میکروسکوپ الکترونی به عنوان ابزاری کارآمد در بررسی های مورفولوژیک و شناسایی دقیق کنه ها بسیار سودمند است.  در مطالعه حاضر با بهره گیری از این ابزار به شناسایی دقیق کنه های جمع آوری شده از دو منطقه خوزستان و مازندران در 4 فصل متوالی پرداخته شده است.  از مجموع 6954 کنه جمع آوری شده از سطح بدن گاو، گوسفند و بز در دو استان ذکر شده 13 گونه شامل:  ریپی سفالوس تورانیکوس، ریپی سفالوس بورسا، ریپی سفالوس سنگوئینوس، ریپی سفالوس (بوفیلوس) آنولاتوس، هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم، هیالوما آناتولیکوم اکسکاواتوم، هیالوما آسیاتیکوم آسیاتیکوم، هیالوما مارژیناتوم، درماسنتور مارژیناتوس، همافیزالیس پاروا، همافیزالیس پونکتاتا، همافیزالیس اینرمیس و ایکسودس رسینوس تشخیص داده شدند.  بر اساس نتایج عواملی از قبیل دمای هوا و فصل نمونه برداری ارتباط مستقیمی با جنس کنه جدا شده دارد.  نتایج مطالعه حاضر ثابت کرد نسبت فراوانی کنه ریپی سفالوس در فصول مختلف سال در استان خوزستان و مازندران از الگوی نسبتاً مشابهی پیروی کرده است.

خانواده سیچلیده شامل بیش از 1300 گونه ماهی هستند که با توجه به تنوع زیاد گونه ای، تفاوت های فنوتیپی زیادی نیز با یکدیگر دارند.  این مطالعه با هدف مقایسه بافت­شناسی کبد، طحال و پانکراس چهار گونه از خانواده سیچلیده شامل ماهی اسکار، سیچلید تگزاسی، سیچلید زرافه­ای و گرین­ترور انجام شده است.  بدین منظور از هر گونه ماهی، تعداد 4 قطعه ماهی به ظاهر طبیعی انتخاب شده و پس از کشتن، نمونه­های بافتی از هر گونه تهیه گردید.  نمونه های بافتی پس از طی مراحل آماده سازی، به دو روش هماتوکسیلین–ائوزین (H&E) و پریودیک اسید­شیف (PAS) رنگ آمیزی شدند.  نتایج نشان داد بافت کبد همه ماهی ها دارای بافت پانکراسی در اطراف عروق بزرگ بوده و از نظر ظاهری تقریباً مشابه بودند.  سلول­های کبدی در دو گونه سیچلید گرین­ترور و زرافه­ای نسبت به دو گونه دیگر به طور معنی­داری بزرگ­تر بودند.  در نسبت بین سلول­های کبدی به پانکراسی نیز این تفاوت معنی­دار بوده است.  سلول­های کبدی ماهی سیچلید زرافه­ای از نظر اندازه از ماهی گرین­ترور به طور معنی داری بزرگ­تر بودند.  در حالی که سلول­های پانکراسی اگزوکرین تفاوت معنی داری بین 4 گونه ماهی نشان ندادند.  طحال در چهارگونه ماهی مورد بررسی از نظر پراکنش و میزان مراکز ملانوماکروفاژ، بسیار متفاوت بود.  سلول­های پانکراس در رنگ­آمیزی PAS، به دلیل وجود گلیکوژن به رنگ قرمزتر مشاهده ­شدند ولی سلول­های کبدی واکنش ضعیف­تری را نشان دادند.  افزایش اندازه سلول­های کبدی ممکن است در اثر هیپرتروفی این سلول­ها در اثر نوع غذای مصرفی یا تفاوت گونه ای باشد که نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

    اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال (ORT)، باکتری نوظهور بیماری­زای تنفسی است که خسارات اقتصادی مهمی را در صنعت طیور ایجاد می کند.  مطالعات قبلی در ایران شباهت های مولکولی و ژنتیکی بالایی را بین جدایه های ORT طی سال های 1999-2009، براساس SDS-PAGE، ERIC-PCR و تعیین توالی ژن 16S rRNA نشان داد.  هدف از مطالعه حاضر تعیین ژنوتیپ جدایه های ORT به دست آمده از ماکیان صنعتی با استفاده از روش های تکثیر تصادفی پلی مورفیسم DNA (RAPD) و تعیین تیپ توالی یابی چندجایگاهی (MLST) بود.  در این مطالعه، از 30 باکتری ORT جدا شده از ماکیان صنعت طیور ایران در سال های 1379 تا 1395 تأیید شده به روش بیوشیمیایی و مولکولی استفاده شد.  آزمایش RAPD با استفاده از پرایمر OPG11 بر روی تمام نمونه های ORT مورد مطالعه انجام شد.  با توجه به نتایج آزمون RAPD از بین 30 جدایه ORT تنها 5 جدایه برای آزمون MLST انتخاب شدند که برای انجام آن، هفت جفت پرایمر برای تکثیر و توالی یابی ژن های خانه دار adk، aroE، fumC، gdhA، mdh،pgi  و pmi طراحی گردید.  در آزمون RAPD با استفاده از پرایمرOPG11 ، تعداد 9 ژنوتیپ متفاوت مشاهده شد.  توالی DNA الل های این هفت لوکوس، در خصوص هر 5 سویه ORT، با توالی آلل های موجود در بانک اطلاعاتی MLST مقایسه شدند.  چهار ORT از پنج جدایه مورد مطالعه متعلق به تیپ سکانسی 9 (ST9) بودند و یک سویه هم تیپ سکانسی جدیدی بود.  بر اساس یافته های این مطالعه، یک تیپ سکانسی جدید از ORT های طیور صنعتی در ایران گزارش گردید که پیش از این از سایر نقاط جهان گزارش نشده است.  مطالعات بعدی جهت بررسی تعداد بیش­تری از جدایه های ORT، می تواند در تشخیص تیپ های مختلف سکانسی و تیپ سکانسی غالب در کشور کمک کننده باشد.

بیماری نیوکاسل از بیماری­های مهم ویروسی طیور است که خسارت اقتصادی قابل توجهی را به واحدهای پرورشی وارد می­سازد.  برای کنترل همه­گیری این بیماری، ارزیابی مداوم پاتوتیپ و ژنوتیپ ویروس های در گردش ضروری است.  پژوهش کنونی با هدف مطالعه فیلوژنی و تعیین شاخص های بیماری­زایی ویروس نیوکاسل در گردشِ مرغداری­های استان مازندران طی همه گیری سال 1397 انجام شد.  پس از جداسازی ویروس از مغز جوجه­های تلف شده متعلق به پنج مرغداری مختلف، شاخص­های بیماری­زایی داخل­مغزی و متوسط زمان القای مرگ جنینی آن­ها تعیین شد.  برای انجام آنالیز فیلوژنی، به دنبال استخراج RNA و انجام RT-PCR، توالی ژن F تعیین و با ویروس­های موجود در بانک ژن مورد مقایسه قرار گرفت.  نتایج نشان داد که ویروس­های عامل همه­گیری با شاخص بیماری­زایی داخل­مغزی 97/1 و متوسط زمان مرگ جنینی 56 ساعت، متعلق به پاتوتیپ ولوژن، و از نظر حدت نزدیک به سویه­های استاندارد چالش بودند.  همچنین بر اساس نتایج آنالیز فیلوژنی، این ویروس­ها در دسته­ی ژنوتیپ VII قرار گرفتند.  با تعیین هویت فنوتیپی و ژنوتیپی ویروس­های جدا شده، شواهد بالینی و کالبدگشایی منبی بر ولوژنیک و احشایی بودن شکل بیماری به تأیید رسید.  این مطالعه نشان داد ویروس عامل تلفات در گله­های طیور صنعتی استان مازنداران در سال 1397، حدتی نزدیک به سویه­های استاندارد چالش و در دسته­ی ویروس­های نیوکاسل با ژنوتیپ VII و ساب­ژنوتیپ VII.1.1 قرار دارد؛ لذا می­توان از این جدایه به عنوان یک سویه بومی حاد، برای انجام آزمایش­های چالش و ارزیابی عملکرد برنامه های واکسیناسیون پیش­گیرانه، استفاده کرد.

تریکومونیازیس در گربه­ها توسط انگل اجباری تری­تریکوموناس فتوس ایجاد می­گردد.  این تک یاخته سبب التهاب رودۀ بزرگ، اسهال آبکی و گاهی نیمه­شل و خونی، نفخ، زورپیچ و بی­اختیاری در دفع مدفوع گربه­های مبتلا می­شود.  هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی آلودگی گربه­های خانگی شهرستان اهواز به این انگل از طریق روش گسترش مستقیم و کشت در محیط دورسه و روش مولکولی PCR بوده است. بدین منظور از 100 قلاده گربۀ خانگی مورد مطالعه، نمونه­گیری از مدفوع به­طور روزانه انجام گرفت و سن و جنسیت حیوانات ثبت ­گردید. نمونه­گیری از مدفوع گربه­ها با استفاده از سوآپ به­صورت مستقیم انجام ­شد و لام مرطوب تهیه گردید. از لام­های تهیه شده یک درصد آلوده به انگل تری­ترکوموناس فتوس بودند.  کشت در محیط کشت دورسه جهت بازیابی و تکثیر انگل صورت گرفت و پس از استخراج DNA با استفاده از کیت استخراج از مدفوع، PCR اولیه و سپس ثانویه بر روی نمونه­ها انجام گرفت.  نتایج به­دست آمده نشان داد که 18 درصد (18 از 100) از گربه­ها به انگل تری­تریکوموناس آلوده بودند. بیشترین میزان آلودگی در گربه­های اسهالی و دارای سابقه اسهال به میزان 3/83 درصد (15 از 18) بود و بعد از آن گربه­های دارای سابقه اسهال 66/66 درصد (8 از 12) بود.  همچنین میزان آلودگی در گربه­های زیر یک سال 14 درصد (14 از 100) بود که به­صورت معنی­داری بیشتر از گربه­های با سن بالای یک سال، 4 درصد (4 از 100)، بود.  لازم به ذکر است که جنس گربه­ها در میزان آلودگی نقشی نداشت.  نتایج مطالعه حاضر نشان داد که درصد قابل توجهی از گربه­های خانگی شهرستان اهواز در معرض آلودگی به این انگل قرار داشتند.

هدف از انجام این مطالعه، بررسی مقایسه ای اثرات قلبی عروقی دو ترکیب دارویی تورسماید - انالاپریل - دیگوکسین و فروزماید – انالاپریل - دیگوکسین در سگ های تحت درمان می­باشد.   بدین منظور 5 قلاده سگ نژاد مخلوط 5/1 ساله انتخاب شدند تا در سه نوبت (نوبت اول به عنوان گروه کنترل، نوبت دوم به عنوان گروه یک و نوبت سوم به عنوان گروه دو) اکوکاردیوگرافی شوند.  در گروه کنترل هیچ دارویی استفاده نشد.  در گروه اول داروی فروزماید با دوز 5/2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم، داروی انالاپریل با دوز 5/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم و داروی دیگوکسین با دوز 3 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم و در گروه دوم داروی تورسماید با دوز 3/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم، داروی انالاپریل با دوز 5/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم و داروی دیگوکسین با دوز 3 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم و همگی به صورت خوراکی تجویز گردید و یک ساعت بعد اکوکاردیوگرافی از سگ مورد نظر گرفته شد.  پارامترهای اکوکاردیوگرافی اندازه­­گیری شده شامل:  اندازه بطن چپ در زمان سیستول، اندازه بطن چپ در زمان دیاستول، ضربان قلب و کوتاهی نسبی بود.  نتایج به دست آمده از هر گروه، با استفاده از روش آنالیز آنووای یک­طرفه مورد ارزیابی قرار گرفت.  نتایج این مطالعه نشان دهنده این بود که تغییرات ضربان قلب و تغییرات اندازه بطن چپ در زمان دیاستول بین گروه های کنترل و سایر گروه ها معنی دار نبود، در حالی که اندازه بطن چپ در زمان سیستول به طور معنی داری در گروه دریافت کننده تورسماید-انالاپریل-دیگوکسین کم­تر از سایر گروه­ها بوده است، همچنین در این مطالعه دیده شد که تغییرات کوتاهی نسبی در گروه دریافت کننده تورسماید-انالاپریل-دیگوکسین، به طور معنی داری بیش­تر از دو گروه دیگر بوده است.  نتایج این مطالعه نشان دهنده تأثیرات بهتر داروی تورسماید نسبت به فروزماید در بهبود عملکرد قلبی و افزایش کوتاهی نسبی می باشد اما هر دو دارو دارای تأثیرات مشابهی بر دیگر شاخص های قلبی هستند.

لپتوسپیروز  بیماری مشترک انسان و دام است که با تب، یرقان، سقط­جنین و هموگلوبینوری مشخص می­شود.  بیماری گسترش وسیع داشته و تعیین سروتیپ­های غالب، برنامه کنترل و پیش­گیری را تسریع می­کند. 862 نمونه خون از نشخوارکنندگان شامل گاو (نژاد هلشتاین و سیمنتال)، گاومیش، گوسفند، بز، اسب و قاطر تهیه شدند.  سرم­ها با استفاده از روش آگلوتیناسیون میکروسکوپی به منظور جستجوی پادتن ضد 6 سروتیپ زنده­ لپتوسپیرا اینتروگانس آزمایش شدند. میزان شیوع آلودگی دام­ها 54/19% بود که بالاترین آن در هلشتاین (36%) و پایین­ترین در قاطر (9/6%) بود. همچنین 4/25% گاومیش­ها، 3/19% گوسفندها، 7/13% سیمنتال، 2/19% بزها، 3/16% اسبان مثبت بودند. در همه گونه­ها آلودگی نرها بیشتر از ماده­ها بوده که تفاوت معنی­دار نبود.  بیش­ترین فراوانی مربوط به سروتیپ پومونا و کم­ترین آنها کانیکولا بود.  در نشخوارکنندگان با افزایش سن میزان آلودگی نیز افزایش داشت.  از آنجایی که در بین دام­های تحت مطالعه، فراوانی آلودگی در نشخوارکنندگان بیشتر از تک سمی­ها بوده است و در بین نشخوارکنندگان نیز فراوانی آلودگی گاو نژاد هلشتاین از بقیه بیشتر بوده است، از واکسیناسیون در این نوع دام می­توان برای پیشگیری از ابتلای بیشتر و همچنین آلودگی در انسان بهره جست.

کوکسیدیوزیس یک بیماری مهم است که توسط گونه­های مختلف آیمریا ایجاد می­شود.  در این مطالعه فراوانی انواع گونه­های آیمریا در گوسفندان و بزهای شهرستان ارومیه در فصول مختلف سال مورد بررسی قرار گرفت.  برای این منظور از بهمن 1398 تا بهمن 1399، تعداد 280 رأس گوسفند و بز مورد بررسی قرار گرفت.  شناسایی انواع آیمریا به روش کشت مدفوع توسط بیکرومات پتاسیم (2 درصد) انجام شد.  از 280 رأس نشخوارکننده کوچک تحت مطالعه، 48 رأس (14/17 درصد) به انواع گونه­های آیمریا آلوده بودند.  از گوسفندان تحت مطالعه، 6 گونه­ی آیمریا انترکاتا (54/40 درصد)، آیمریا پاروا (91/18 درصد)، آیمریا فوره­ای (21/16 درصد)، آیمریا اوینا (81/10 درصد)، آیمریا آهساتا (10/8 درصد) و آیمریا پالیدا (4/5 درصد) شناسایی شد.  همچنین در بزهای مورد بررسی سه گونه­ی آیمریا ارلوینگی (54/54 درصد)، آیمریا کریستنسنی (27/27) و آیمریا پالیدا (18/18) شناسایی شد.  نتایج این مطالعه نشان داد آیمریا­های آسیب­رسان در گوسفندان و بزهای شهرستان ارومیه وجود دارد.  با توجه به اهمیت صنعت پرورش گوسفند و بز در شمال غرب کشور، درمان­های پیش­گیرانه و دوره­ای می­تواند تا حد زیادی از عوارض این بیماری یعنی کاهش تولید و کاهش رشد به ویژه در جوان­ترها جلوگیری نماید.

    بارتونلا‏ها باکتری‏های بیماری‏زای کم­تر شناخته شده­ای هستند که طیف وسیعی از حیوانات اهلی، وحشی و همچنین انسان‏ها را آلوده می‏کنند.  در حالی که این باکتری­ها یک عامل بیماری‏زای مهم مشترک بین انسان و دام محسوب می‏شوند، اطلاعات محدودی در مورد میزان فراوانی و انواع گونه های آلوده کننده سگ ها در ایران وجود دارد.  این مطالعه با هدف شناسایی مولکولی گونه های مختلف بارتونلا در سگ ها و ناقل‏های بندپای آن­ها در شهرستان‏های همدان و کرمانشاه انجام گرفت.  DNA ژنومیک خون 100 قلاده سگ شامل سگ های خانگی، خیابانی و پناهگاهی شهرستان‏های همدان (45= n) و کرمانشاه (55= n) و همچنین DNA ژنومیک 25 کک کتنوسفالیدس کنیس، شش کک پولکس ایریتانس و 12 کنه ریپیسفالوس سنگویینئوس که از 9 سگ آلوده جمع آوری شده بود استخراج شد.  نمونه­ها با استفاده از دو روش PCR معمولی مجزا جهت شناسایی ژن­های ITS و rpoB اختصاصی جنس بارتونلا، بررسی شدند.  در نهایت توالی نوکلئوتیدی نمونه‏های مثبت مورد آنالیز فیلوژنتیکی قرار گرفتند.  از 100 قلاده سگ بررسی شده تعداد 14 قلاده سگ (10 قلاده از همدان برابر 2/22 درصد و 4 قلاده از کرمانشاه برابر  2/7 درصد) آلودگی به گونه های بارتونلا را نشان دادند.  نتایج توالی‏یابی و آنالیز فیلوژنتیکی نشان داد که آلودگی به بارتونلا وینسونیای تحت گونه برخوفیای و کاندیدیاتوس بارتونلا مروکسیای در سگ های این دو منطقه وجود دارد.  همه‏ سگ های آلوده در پناهگاه ها نگهداری می­شدند.  DNA بارتونلا در هیچ یک از نمونه‏های کک جمع‏آوری شده از روی سگ‏ها جداسازی نشد، اما یک کنه ریپیسفالوس سنگویینئوس از یک سگ که فاقد آلودگی در خون خود بود واجد DNA بارتونلا تشخیص داده شد.  فراوانی قابل توجه آلودگی به گونه های مختلف زئونوتیک بارتونلا در سگ های شهرستان‏ کرمانشاه اهمیت این بیماری منتقله از ناقلین و همچنین اهمیت سگ‏های آلوده در انتشار عامل این بیماری در منطقه و متعاقباً انتقال آلودگی به انسان را مشخص می‏کند.

هدف مطالعه حاضر مقایسه دو روش القای فحلی در خارج از فصل تولیدمثل با استفاده از پروژسترون تزریقی و یا اسفنج در میش های نژاد شال بود.  تعداد 108 رأس میش غیرآبستن نژاد شال بر اساس سن و نمره بدنی به دو گروه آزمایشی شامل: گروه تزریق (تعداد: 54، سن: 21/3±0/33 ماه، نمره بدنی: 11/0±5/2) و گروه اسفنج (تعداد: 54 رأس، سن: 58/3±5/37 ماه، نمره بدنی: 11/0±6/2) تقسیم شدند.  میش های گروه تزریق 4 تزریق متوالی پروژسترون (50 میلی­گرم، زیرجلدی) به فاصله 72 ساعت دریافت داشتند.  میش های گروه اسفنج، اسفنج داخل مهبلی آغشته به پروژسترون (40 میلی­گرم فلوجستون استات) به مدت 14 روز دریافت داشتند.  هورمون eCG (300 واحد بین المللی، عضلانی) همزمان با خروج اسفنج و 48 ساعت پس از آخرین تزریق پروژسترون تزریق گردید.  دوازده ساعت پس از تزریق eCG، فحل یابی با استفاده از قوچ های مجهز به پیشبند انجام شد.  در فاصله 56-50 ساعت پس از تزریق eCG، تلقیح مصنوعی به روش لاپاروسکوپی با استفاده از اسپرم تازه (یکصد میلیون در 2/0 میلی­لیتر در هر شاخ رحم) انجام شد.  تشخیص آبستنی با استفاده از دستگاه سونوگرافی، 35 روز پس از تلقیح مصنوعی صورت پذیرفت.  فراوانی بروز فحلی در گروه اسفنج (1/74 درصد) بیش­تر از گروه تزریق (9/38 درصد) بود.  فاصله بین فحلی ایستا تا تلقیح مصنوعی، نرخ باروری، نرخ چندقلوزایی و میزان تزاید گله در دو گروه مشابه بود.  میزان آبستنی در میش هایی که در فاصله 24 ساعت بعد از فحلی ایستا تلقیح شدند در گروه تزریق (2/76 درصد) بیشتر از گروه اسفنج (5/42درصد) بود.  به طور خلاصه، با توجه به مشابه بودن تزاید گله، به عنوان شاخص نهایی در عملکرد تولید مثل گله، هزینه کمتر، دسترسی آسان و عدم دخالت در دستگاه تولیدمثل در روش تزریق، می­توان استفاده از روش تزریق در القای فحلی در خارج از فصل تولید مثل میش را توصیه نمود.

امروزه اهمیت میوه بلوط به عنوان یک ماده غذایی به عنوان جایگزین ذرت در صنعت طیور شناخته شده است.  این میوه حاوی مقادیر قابل توجهی از ترکیبات فنلی مانند تانن است که استفاده از آن را در رژیم­های غذایی طیور محدود می­کند.  به طور کلی، مواد غذایی حاوی ترکیبات فنلی می­توانند بر بیان ژن­ها در سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارند.  بنابراین، هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر سطوح مختلف آرد میوه بلوط بر بیان ژن­های اینترلوکین -5 و  اینترلوکین -6 در بافت بورس فابریسیوس جوجه­های گوشتی بود.  بدین منظور، از سه جیره آزمایشی حاوی صفر، 15 درصد و 20 درصد آرد میوه بلوط برای تغذیه جوجه های گوشتی در یک دوره پرورشی 42 روزه استفاده شد.  در پایان دوره، از 6 قطعه از جوجه های مربوط به هر تیمار (تعداد تکرار برای هر تیمار) پس از کشتار نمونه بافت بورس فابریسیوس جدا سازی و RNA کل از هر کدام استخراج گردید.  بیان ژن ها بررسی و با ژن بتا اکتین نرمال­سازی شد.  داده های حاصل از بیان ژن­های هدف و مرجع با استفاده از نرم­افزار Rest 2009 V2.0.13 ارزیابی آماری گردید.  نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد بیان ژن IL-6 در بافت بورس فابریسیوس در بین تیمارهای مختلف نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی داری نداشت اگر چه بیان آن در تیمار 20 درصد آرد میوه بلوط روند کاهشی نشان داد، اما در هر دو تیمار 15 و 20 درصد آرد میوه بلوط نسبت به تیمار شاهد بیان ژن اینترلوکین IL-5 در بافت بورس فابریسیوس به طور معنی داری کاهش یافت.  به طور کلی جایگزینی 15 تا 20 درصد ذرت جیره با آرد میوه بلوط به علت افزایش ترکیبات فنولی جیره می­تواند منجر به کاهش بیان ژن­های سیستم ایمنی در بافت بورس فابریسیوس در جوجه­های گوشتی گردد.  از این رو، پیشنهاد می­گردد از سطوح کم­ترآرد میوه بلوط در جیره جوجه­های گوشتی استفاده گردد.

بیماری نیوکاسل باعث ایجاد عفونت در طیف گسترده­ای از پرندگان می­شود و به عنوان تهدیدی جهانی برای صنعت طیور به شمار می­آید.  به منظور جداسازی و تعیین هویت مولکولی ویروس نیوکاسل، از پرندگان تلف شده مشکوک به بیماری نیوکاسل 15 گله مادر گوشتی واکسینه شده استان مازندران طی سال­های 1399 تا 1400 نمونه­های بافتی نای و لوزه های سکومی جمع­آوری شد.  نمونه­ها به تخم­مرغ جنین­دار ماکیان 9 روزه تلقیح شدند و مایع آلانتوئیک جمع­آوری شد.  آزمون RT-PCR جهت ردیابی ژن F ویروس نیوکاسل در مایع آلانتوئیک انجام گرفت و محصول PCR سه نمونه تعیین توالی شد و درخت فیلوژنی رسم گردید.  مقایسه نتایج توالی اسیدهای آمینه و نوکلئوتیدی، جدایه­های به دست آمده از 3 گله مادر گوشتی نشان می­دهد ژنوتیپ VIId در مزارع مادر گوشتی استان مازندران در گردش است که شباهت بین 99 تا 96 درصدی با سویه­های قبلی کشور دارد.  این مطالعه نشان داد، جداسازی ویروس نیوکاسل با ژنوتیپ VIId از مزارع مادر گوشتی واکسینه شده در طی دوره تولید بیان­گر عدم موفقیت کامل واکسیناسیون در پیش­گیری از بیماری نیوکاسل است و لازم است برنامه واکسیناسیون و نوع واکسن­ها تغییر یابند.

    هرپس ویروس اسبی نوع 1، یک ویروس DNA دار است که توزیع جهانی داشته و می تواند با خسارات اقتصادی قابل توجهی همراه باشد.  اگرچه این ویروس واجد واگیری متوسطی است اما به واسطه توانایی در ایجاد آلودگی مخفی در بدن میزبان، می تواند به دنبال فعال شدن، یک خطر بالقوه برای اسبان گله به حساب آید.  مهم ترین سندرم های بالینی ایجاد شده توسط این ویروس، درگیری تنفسی، سقط، میلوآنسفالوپاتی و ایجاد بیماری در نوزادان می باشد.  در مطالعه حاضر که با استفاده از آزمایش PCR روی 150 رأس اسب نگهداری شده در 5 شهرستان استان خوزستان (شامل اهواز، شوشتر، شوش، رامهرمز و ماهشهر) صورت گرفت، هیچ مورد مثبتی از حضور DNA این ویروس در خون دام های مورد بررسی به ثبت نرسید.  این یافته نشان دهنده وضعیت قابل قبول اسبان منطقه از نظر حضور این ویروس در زمان انجام تحقیق است.  از مقایسه نتایج تحقیق حاضر با سایر تحقیقات مشخص می­شود که میزان حضور EHV-1 در اسبان مطالعات مختلف بسیار متفاوت است.  به نظر می رسد که علت این امر صرف نظر از تفاوت در میزان واقعی آلودگی در مناطق و گله های مختلف، به نوع نمونه، وجود یا عدم وجود نشانه های بالینی (مرتبط با این ویروس) در دام نمونه گیری شده و روش آزمایشگاهی به کار رفته نیز مرتبط باشد.

داروی آرسنیک تری اکساید برای درمان لوسمی پرومیلوسیتیک حاد مورد استفاده قرار می­گیرد.  سمیت کبدی یکی از عوارض شایع استفاده از این دارو می­باشد.  در مطالعات مختلف دوزهای متفاوتی از این دارو مورد استفاده قرار گرفته است.  بر اساس پروتکل درمانی ATO در بیماران APL(mg/day15/0) و فرمول تبدیل دوز بین انسان و حیوان آزمایشگاهی که توسط FDA معرفی شده، دوز mg/kg1 انتخاب گردید.  ژل سلطنتی از جمله موادی است که به دلیل ظرفیت آنتی­اکسیدانتی بالا اخیراً مورد توجه قرار گرفته است.  هدف از این مطالعه بررسی تأثیر ژل سلطنتی بر تغییرات هیستوپاتولوژیک و بیوشیمیایی در کبد بر اساس ایجاد سمیت کبدی ناشی از داروی تری­اکساید آرسنیک می­باشد.  در این مطالعه 8 گروه 5 تایی از موش صحرایی انتخاب گردید.  در گروه­های یک، دو و سه به ترتیب نرمال سالین، ژل سلطنتی و تری اکساید آرسنیک در گروه­های چهارم، پنجم و ششم تری اکساید آرسنیک به همراه ژل سلطنتی با دوزهای مختلف؛ در گروه­های هفتم تری اکساید آرسنیک به همراه ویتامین E ؛ در گروه هشتم علاوه بر تری اکساید آرسنیک، ویتامین E و ژل سلطنتی به مدت 30 روز به صورت خوراکی داده شد.  نتایج نشان داد که بافت کبد در گروه نرمال سالین و گروه دریافت کننده ژل سلطنتی طبیعی می­باشد و در دیگر گروه­ها تغییر بافت به صورت تورم سلولی و پرخونی که شامل ضایعات برگشت­پذیر می­باشند.  مشاهده گردید که میزان این آسیب­ها در گروه­های دریافت کننده ژل سلطنتی کاهش یافته است.  در تمامی گروه­ها تغییرات معنی­دار در میزان آنزیم­های کبدی مشاهده نگردید.

انتروکوکوس ها، بخشی از پاتوژن های فرصت طلب بوده که در پزشکی، بسیار حائز اهمیت می­باشند.  این باکتری­ها می­توانند موجب بیماری های مختلف در انسان و سگ­ها شوند.  هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین فراوانی انتروکوکوس فکالیس و انتروکوکوس فاسیوم، در سگ های خانگی شهرستان اهواز و بررسی فاکتورهای خطر نظیر سن، جنس، نژاد و وضعیت اسهالی بودن حیوانات بود.  همچنین شیوع ژن های حدت شامل ژلاتیناز (gelE) و  ccf و سنجش حساسیت آنتی بیوتیکی در جدایه های به دست آمده، بررسی شدند.  نمونه گیری از رکتوم 150 قلاده سگ (36 قلاده اسهالی و 114 مورد غیر اسهالی) صورت گرفت.  نمونه ها به دو روش کشت باکتریایی و PCR ارزیابی شدند.  در کشت باکتریایی، 122 جدایه مشکوک به انتروکوکوس، جداسازی و متعاقباً توسط PCR، ژن SodA اختصاصی باکتری های انتروکوکوس فکالیس و انتروکوکوس فاسیوم، مورد بررسی قرار گرفت.  در مجموع، 45 جدایه مثبت تشخیص داده شدند که از این تعداد، 34 جدایه انتروکوکوس فکالیس (5/75 درصد) و 11 جدایه انتروکوکوس فاسیوم (5/24 درصد) بودند.  جهت شناسایی ژن های حدت (gelE و ccf)، از 45 جدایه، 36 مورد، از نظر وجود ژن های حدت، مثبت بودند.  26 جدایه (77/57 درصد) دارای هر دو ژن حدت، 5 جدایه (11/11 درصد) دارای ژن ccf و 5 جدایه (11/11 درصد) نیز دارای ژن gelE بودند.  در مجموع، 9 جدایه (20 درصد) نیز فاقد ژن حدت بودند.  به منظور تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی جدایه ها، از 14 آنتی­بیوتیک استفاده گردید که تمام جدایه ها به آزیترومایسین، استرپتومایسین، آمپی سیلین و ایمی پنم مقاوم بودند.  بعد از آن، بیشترین مقاومت مربوط به اریترومایسین و سفالکسین (5/95 درصد)، تری متوپریم­ سولفامتوکسازول (4/84 درصد) و جنتامایسین (80 درصد) بود.  همچنین بیشترین حساسیت به ترتیب مربوط به نیتروفورانتوئین (2/62 درصد)، پنی سیلین G (60 درصد) و انروفلوکساسین (5/55 درصد) بود.  ارتباط معنی داری بین فاکتورهای خطر نظیر سن، جنس، نژاد و وضعیت اسهالی، با حضور باکتری انتروکوکوس، در سگ­های مورد مطالعه وجود نداشت.  نتایج نشان داد که درصد شیوع انتروکوکوس، از شیوع نسبتا قابل توجهی (30 درصد) در سگ­های منطقه اهواز برخوردار است. مقاومت آنتی بیوتیکی در دو گونه انتروکوکوس، قابل توجه بودند.  با توجه به اهمیت بسیار بالای مقاومت آنتی بیوتیکی، تجویز مناسب آنتی بیوتیک ها توصیه می شود.

بسیاری از تغییرات سلولی در روند پیری تخمک­ها بیان شده است، ولی بررسی­های کمی برای زمان و دمای مناسب نگهداری آن­ها انجام گرفته است.  اساسی­ترین مشکل، مسافت و زمانی است که برای انتقال تخمک به آزمایشگاه وجود دارد و حفاظت از تخمک­های نابالغ بدون کاهش توانایی آن­ها برای لقاح داخل آزمایشگاهی بسیار سودمند است.  هدف از مطالعه حاضر استفاده از محیط Embryo Holding Medium (EH-Syngro) و محیط HTCM-199 و مقایسه آن­ها برای نگهداری تخمک­های نابالغ در دمای اتاق و بدون انکوباتور می­باشد.  در مجموع تعداد 5268 عدد تخمک آزمایش شدند.  تخمک­ها در گروهای مختلف در دماهای 4، 22 و 38 درجه سانتی­گراد در مدت زمان 6، 12، 18 و  24 ساعت نگهداری شدند.  پس از سپری شدن این زمان­ها، وارد محیط بلوغ استاندارد شدند و در نهایت عملیات IVF انجام شد.  در زمان نگهداری 6 ساعته، میزان بلوغ تخمک و تولید بلاستوسیت در گروه­های آزمایشی و کنترل اختلاف آماری معنی­داری نداشتند.  در زمان 12 ساعت تعداد بلوغ تخمک­ها و تعداد تولید بلاستوسیت در تمامی گروه ها نسبت به گروه استاندارد به طور معنی­داری کم­تر بود.  کم­ترین میزان بلوغ و تولید بلاستوسیت در دمای 4 درجه سانتی­گراد می­باشد.  محیط EHT و HTCM-199 در تحقیق حاضر نشان دادند که می­توانند برای نگهداری تخمک نابالغ تا زمان 6 ساعت در دمای اتاق مفید باشند و تأثیر سویی در بلوغ تخمک­ها و تولید بلاستوسیت نداشته باشد و از همه مهم­تر عدم نیاز به انکوباتور جهت حمل و نقل تخمک­ها به آزمایشگاه است.

با وجود این که تا کنون هیچ گونه گزارشی از شیوع بابزیا بایژمینا در مناطق مرکزی، جنوبی و جنوب شرقی ایران وجود نداشته است، به دنبال توصیفات بالینی تعدادی از دامپزشکان سیستان در جنوب شرق ایران مبنی بر مشاهده علایم تب تگزاس در تعدادی از گاوهای منطقه، ظن وجود این بیماری در این ناحیه از کشور شکل گرفت.  هدف از انجام مطالعه حاضر ردیابی دقیق بیماری، توصیف علایم بالینی، اثبات حضور انگل و معرفی ناقل آن با استفاده از روش­های کلاسیک انگل­شناسی و مولکولی می­باشد.  در فصل بهار سال 1397 تعداد 17 رأس گاو مبتلا به تب بالا و هموگلوبینوری در شهرستان­های مختلف منطقه سیستان شناسایی شد.  در ابتدا گسترش خون محیطی از همه آن­ها اخذ شده و پس از رنگ­آمیزی گیمسا مورد مطالعه میکروسکوپیک واقع شدند.  کنه­های یافت شده بر سطح بدن دام­های مبتلا مورد شناسایی مورفولوژیک قرار گرفتند.  علایم بالینی دام­های مبتلا به دقت ثبت و روند درمان آن­ها پیگیری شد.  همچنین با انجام واکنش PCR بر نمونه­های خون حاوی پیروپلاسم بابزیا بایژمینا و غدد بزاقی کنه­های موجود، قطعه­ای اختصاصی به اندازه 495 جفت باز در محدوده ITS1-5.8S-ribosomal DNA مورد تکثیر واقع شد.  با استفاده از مطالعات میکروسکوپیک و مولکولی، حضور پیروپلاسم بابزیا بایژمینا در گسترش خون 8 رأس گاو مبتلا به علایم بالینی تب تگزاس به اثبات رسید.  همچنین حضور انگل در غدد بزاقی 4 عدد کنه ریپی سفالوس آنولاتوس ماده ردیابی شد.  با وجود یک مورد دام تلف شده، علایم بالینی دام­های مبتلا که بر پایه تب بالا، آنمی گسترده و هموگلوبینوری بود پس از درمان با ایمیدیوکارب دیپروپیونات بهبود پیدا کرد.  مطالعه حاضر توصیف کننده کانون جدید بیماری تب تگزاس گاوان و معرفی ناقل آن در منطقه سیستان در جنوب شرق ایران می­باشد.

التهاب تاندون ها و لیگامان های اندام حرکتی یکی از دلایل اصلی لنگش در اسب است.  بیش­ترین میزان آسیب به تاندون ها و لیگامان های اندام حرکتی خلفی اسب در ناحیه کف پایی (متاتارس) گزارش شده است.  اولتراسونوگرافی یکی از روش های ارزشمند و آسان به منظور تشخیص آسیب­های وارد شده به ساختارهای تاندونی است.  تغییرات اندازه، اکوژنیسیته، شکل ساختارها و نیز بررسی وضعیت ترمیم با روش اولتراسونوگرافی قابل انجام است.  این مطالعه روی 5 رأس اسب دره­شوری سالم با میانگین سن 38/5±8/13 سال و ارتفاع 15/13±8/128 سانتی­متر انجام گرفت.  هیچ کدام از اسب­های مطالعه شده، مشکل اندام حرکتی به صورت بالینی نداشتند.  پس از کوتاه کردن و تراشیدن موها، کف پا (از پایین تارس تا بالای فتلاک) به 6 ناحیه و 4 سطح (1، 2، 3 و 4) در نمای عرضی و 2 سطح (1 و 2) در نمای طولی تقسیم شدند.  سونوگرافی در حالت وزن گیری کامل در اندام­های حرکتی خلفی چپ و راست و با پروب خطی و فرکانس 12 مگا­هرتز انجام گرفت و شکل، جهت، ارتباط و اندازه­گیری ساختار­های تاندونی و لیگامان­های ناحیه متاتارس شامل تاندون خم کننده سطحی بند انگشتی، تاندون عمقی بند انگشتی، لیگامان فرعی تاندون خم کننده عمقی، لیگامان معلقه، در 6 ناحیه در نماهای ­عرضی و طولی انجام گرفت که کلیه اندازه های به دست آمده از شاخص­های مورد نظر در این مطالعه تفاوت معنی داری را در اندام­های حرکتی خلفی چپ و راست نشان نداد.