اسلام و سلامت
سال:1393 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: یکی از شیوه های موثر برای افزایش ظرفیت انسان برای مقابله با ناملایمات زندگی، عنصر دین و مذهب است و یکی از مهم ترین ابزار جهت حفظ و تقویت سلامت روانی، انس با قرآن و بهره گیری از تعالیم والای آن است. اهمیت دادن به بحث سلامت روان و درمان مشکلات روانی دانشجویان بسیار حائز اهمیت است، لذا این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین انس با قرآن با سلامت روان در دانشجویان طراحی و اجرا گردید. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی همبستگی بود که بر روی 143 نفر از دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کاشان (1391) اجرا شد. نمونه ها به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شده و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای شامل اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه انس با قرآن و پرسشنامه سلامت روان Goldberg جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی در نرم افزار spss 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی دانشجویان 22.18±3.5 سال و 53.1% زن بودند. نتایج نشان داد که انس با قرآن کریم 53.1% دانشجویان بالا، 24.5% پایین و 11.2 % دانشجویان مبتلا به مشکل روان بودند. نتایج نشان داد که دانشجویان سالم، انس با قرآن بیشتری نسبت به افراد مبتلا به مشکلات روان داشتند (p<0.01). همچنین ارتباط معکوس و معنی داری بین میزان انس با قرآن با افسردگی و اضطراب دانشجویان یافت شد. نتیجه گیری: با توجه به میزان انس با قرآن دانشجویان و ارتباط ان با سلامت روان آنها، به نظر می رسد تقویت و بهبود انس با قرآن راهی اساسی جهت پیشگیری و بهبود مشکلات و اختلالات روان می باشد. همچنین کمبود وقت و عدم برنامه ریزی صحیح و کمبود برنامه های آموزشی جذاب در محیط دانشگاه از عوامل تاثیر گذار در دوری از قرآن در دانشجویان است لذا می توان با تدابیر مناسب و برنامه ریزی صحیح و تغییر سیاستگذاری در برنامه های فرهنگی، در جهت افزایش میزان انس با قرآن و بالتبع سلامت روان آنها گام های موثری را برداشت.

سابقه و هدف: هوش معنوی به عنوان زیربنای باورهای فرد، نقش اساسی در زمینه های گوناگون زندگی انسان به ویژه تامین و ارتقای سلامت روانی دارد.از طرفی در سال های اخیر منابع استرس زا و محیط های نامساعد رو به افزایش بوده، بنابراین توجه به بهزیستی روانشناختی و عوامل موثر در افزایش آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس هوش معنوی و سخت رویی در دانشجویان دختر انجام گرفت. مواد و روش ها: روش پژوهش، همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه رازی، دانشکده علوم اجتماعی (1550) نفر در سال تحصیلی 1394-1393بود. نمونه آماری شامل 150 دانشجو که با روش نمونه گیری خوشه ایی چند مرحله ای انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی Ryff (PWBS)، سخت رویی اهواز (AHI) و هوش معنوی (ISIS) استفاده شد. تحلیل داده ها با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین هوش معنوی (0.26= r) و سخت رویی (0.18= r) با بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که هوش معنوی با 0.24= b و سخت رویی با 0.15= b توان پیش بینی بهزیستی روانشناختی را دارند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش از اهمیت متغیر های هوش معنویی و سخت رویی در پیش بینی بهزیستی روانشناختی در دانشجویان حمایت می کند. در نتیجه می توان گفت داشتن ویژگی های مثبتی چون مقابله با چالش، داشتن تعهد، امید و معنا در زندگی باعث بهبود بهزیستی روانشناختی در دانشجویان می شود.

سابقه و هدف: موفقیت کشور در خصوص سیاست جدید اقتصادی خود تحت عنوان «اقتصاد مقاومتی» نیازمند بازشناسی برخی مفاهیم اسلامی و سبک زندگی مانند پس انداز، صرفه جویی و بازیافت است. بدیهی است خانواده نقش مهمی در استفاده از چنین شیوه ای از زندگی ایفا می کند. با توجه به اهمیت موضوع بازیافت پسماند های خانگی و انطباق آن با آموزه های اسلامی و سیاست های اقتصاد مقاومتی، الگوی رفتاری تعدادی از خانوار های شهری مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی در سال 1392 میان 330 خانوار شهر کوچکی در استان مازندران به اجرا در آمد. نمونه ها از 33 محله شهر و به صورت خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از فرمی محقق ساخته متناسب با اهداف پژوهش جمع آوری و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و همچنین آزمون آماری مجذور کای مورد پردازش قرار گرفتند. سطح معنی داری نتایج، 0.05> P در نظر گرفته شد. یافته ها: یافته های حاصل نشان داد که 66 مورد از نمونه ها با مصادیق اقتصاد مقاومتی آشنا بوده اما حدود 40% از آنان هیچگونه پسماندی را در منزل بازیافت نمی کردند. نتیجه گیری: در نهایت می توان نتیجه گرفت که سهم قابل ملاحظه ای از خانواده ها قادر به تعمیم سبک زندگی اسلامی به برخی موضوعات مرتبط با رفتارهای اقتصادی و بهداشتی مانند بازیافت پسماندهای خانگی نبوده اند.

سابقه و هدف: اشارات پیشوایان اسلام از طب باعث شد که مسلمانان به علم پزشکی روی آورده و در این باره کتبی تالیف نمایند. یکی از کهن ترین آن، طب النبی مستغفری است. هدف این مقاله بررسی سندی و دلالی احادیث طبی کتاب مزبور و نیز تطبیق داده های آن با یافته های علوم پزشکی می باشد. مواد و روش ها: از نوع تحقیق کیفی توصیفی-تحلیلی می باشد و شیوه جمع آوری مطالب بر اساس شیوه کتابخانه ای و جستجو در احادیث پزشکی کتاب طب النبی بوده و آنگاه آموزه های حدیثی بر اساس داده های علم پزشکی تجزیه و تحلیل تطبیقی شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد که احادیث کتاب طب النبی مستغفری در چهار بخش مرتبط به آداب خوردن و آشامیدن، معرفی مطعومات و مشروبات مناسب سلامت جسم، پیشگیری از بیماری و انجام درمان قابل بهره برداری است. نیز بررسی دلالی احادیث مزبور نشان می دهد که آموزه های حدیثی در عرصه های چهارگانه فوق منحصر به عصر نبوی نیست، بلکه قابل تعمیم در ازمنه و امکنه گوناگون می باشد و در این عصر نیز می توان از آن برای ارتقای سلامت و درمان جامعه بهره جست. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان می دهد که احادیث درمانی در خصوص استشفای به عسل، شیر، انجیر، زیتون و... از لحاظ سند و دلالت مورد وثوق و پذیرش می باشد و یافته های علمی هم آن را تایید می کند.

سابقه و هدف: بهزیستی روانشناختی ازجمله مباحث مطرح در حوزه نگرش مثبت است. در دهه های اخیر توجه جدی ای به آن مبذول گشته است. تعاریف متعدد و نیز تبیین انواع مختلفی از بهزیستی روانشناختی امروزه در جهان علم بسیار رایج شده است.در این بین نقش نگرش های مثبت به طور عام و بهزیستی روانشناختی به طور اخص جای کندوکاو علمی دارد. بر همین اساس، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش آرامش روانشناختی مبتنی بر آموزه های اسلامی بر بهزیستی روانشناختی دانش آموزان پسر مدارس شاهد می پردازد. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. با روش نمونه گیری در دسترس، مدرسه پسرانه شاهد انتخاب و در مرحله بعد از میان سه کلاس هشتم و با استفاده از جدول کوکران و فرمول تعدیل نمونه به طور تصادفی 15 نفر پسر در گروه کنترل و 15 نفر پسر در گروه آزمایش قرار گرفتند. برای سنجش بهزیستی روانشناختی از پرسشنامه ریف (1989) استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل کوواریانس داده ها تحلیل شدند. یافته ها: بین دو گروه آزمایش و کنترل به جز خودمختاری و تسلط بر محیط تفاوت معناداری دیده شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان اظهار داشت که آرامش روانشناختی مبتنی بر آموزه های اسلامی تاثیر معناداری بر بهزیستی روانشناختی دارد.

سابقه و هدف: بهزیستی روانشناختی مفهوم وسیعی است که به شرایط زندگی خوب یا رضایت بخش مربوط می شود، حالتی که با سلامتی، شادی و موفقیت مشخص می شود. هدف پژوهش حاضر، نقش سبک زندگی اسلامی و منبع کنترل در پیش بینی بهزیستی روانشناختی کارکنان بیمارستان بوعلی قزوین بود. مواد و روش ها: بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی مبتنی بر رگرسیون، تعداد 120 نفر از کلیه کارکنان در رسته های (درمانی- اداری- خدماتی) شاغل در بیمارستان دولتی بوعلی قزوین به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و از نظر سبک زندگی اسلامی، منبع کنترل و بهزیستی روانشناختی مورد آزمون قرار گرفتند. تحلیل داده ها با محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سبک زندگی اسلامی (0.29= r) و منبع کنترل درونی (0.24= r) با بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد.همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین مولفه های سبک زندگی اسلامی و منبع کنترل، مولفه های باورها، خانواده، مالی و سلامت به ترتیب با 0.22= b، b=0.21 ، b=0.28 ، b=0.24 و منبع کنترل درونی با b=0.21 توان پیش بینی بهزیستی روانشناختی را دارند. در مجموع مولفه های سبک زندگی اسلامی و منبع کنترل درونی15 % از واریانس متغیر بهزیستی روا نشناختی را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: با توجه به نقش و اهمیت سبک زندگی اسلامی و منبع کنترل در پیش بینی بهزیستی روانشناختی، توجه بیشتر در به کارگیری سبک زندگی اسلامی و منبع کنترل در ارتقاء بهزیستی روانشناختی ضروری است.

سابقه و هدف: اخیرا رویکرد مثبت به بهداشت روان، گسترش یافته و بر مفهوم بهزیستی روانشناختی با مولفه های مثبتی مانند عزت نفس، روابط اجتماعی مناسب و رضایتمندی تاکید شده است. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین جهت گیری مذهبی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گناباد در سال تحصیلی 91-1390 انجام گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی 320 نفر از دانشجویان مقاطع و رشته های مختلف تحصیلی به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شده و با پرسشنامه های بهزیستی روانشناختی Ryff و جهت گیری مذهبی آلپورت مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-16 و آزمون T مستقل و ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین بهزیستی روانشناختی و جهت گیری مذهبی درونی رابطه ای وجود نداشت (0.128 = P). در حالی که بین بهزیستی روانشناختی و جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه منفی وجود دارد (0.009 = P و 0.199- = r). همچنین پسران نسبت به دختران از جهت گیری مذهبی بیرونی بیشتری برخوردار بودند (0.007 = P). بین سن و جهت گیری درونی نیز رابطه مستقیم و معنی داری مشاهده شد (0.012 = P و 0.158 = r). نتیجه گیری: بین بهزیستی روانشناختی و جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه منفی وجود دارد. همچنین سن با جهت گیری درونی رابطه دارد.

سابقه و هدف: طب سنتی از قدیمی ترین شیوه های درمانی است که رشد و نمو آن تا حدود زیادی وابسته به فرهنگ ملل گوناگون می باشد.حجامت یکی از حدود 250 روش درمانی سنتی است که در عصر حاضر مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه به منظور بررسی خوش بینی ها و نگرانی های ترویج و توسعه حجامت در ایران انجام گرفت. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع مروری بوده که با جستجو در سایت های Pub Med، Google، Google scholar، SID،Iranmedex، Magiran با کلیدواژه های طب سنتی، طب مکمل، طب جایگزین، طب سنتی ایرانی، حجامت، قوانین حجامت، خون گیری، Cupping و Phlebotomy انجام گرفت که در نهایت 50 مقاله مرتبط با هدف مطالعه، استخراج و بررسی شد. یافته ها: مطالعات انجام شده نشان می دهد که استفاده از حجامت در ایران سابقه دیرینه دارد و تقریبا همه پزشکان شهیر ایرانی حجامت را به کار می بردند. سوابق نشان می دهد استفاده از حجامت در درمان بیش از ده بیماری تجربه شده است. عده ای از پزشکان عصر حاضر متعقدند که حجامت را می توان به عنوان یک روش موثر در درمان بعضی از بیماری ها استفاده نمود. تعدادی از تحقیقات آزمایشگاهی هم اثرات درمانی حجامت را برای درمان بعضی از بیماری ها تائید نمودند. با وجود این، جوامع پزشکی و مردم ایران در خصوص حجامت اطلاعات کافی ندارند و بعضی از سازمان ها و پزشکان به دلیل خطرات احتمالی حجامت در انتقال بعضی از بیماری های عفونی نگران هستند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که علی رغم فواید تائید شده حجامت، مشکلاتی در ترویج و توسعه آن در ایران وجود دارد که با تاکید بر نظارت گسترده تر باید مورد توجه سیاست گذاران و مجریان قرار گیرد.