پژوهش نامه علم سنجی
سال:1394 | دوره:1 | شماره:1 (پیاپی 1) |تعداد مقالات:6

هدف: با توجه به رشد روزافزون استفاده از وب اجتماعی و ابزارهای آن به عنوان بستر انتشار بروندادهای پژوهشی و ارتباطات علمی، ضرورت ارزیابی و داوری کیفیت پژوهش های علمی ای که ازطریق این بستر منتشر می شوند را مطرح کرده است. هدف از مطالعه حاضر نیز معرفی آلتمتریکس به عنوان راه حلی برای بررسی تاثیر پژوهش های منتشرشده در بستر وب اجتماعی می باشد.روش شناسی: مقاله حاضر اثری مروری با رویکرد تحلیلی و انتقادی است. در این مقاله ابتدا آلتمتریکس معرفی شده و پس از بررسی پیشینه پژوهش های صورت گرفته در این حوزه، محدودیت ها و نقاط ضعف مقیاس های سنتی ارزیابی تاثیر پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و پس از آن مقیاس ها و ابزارهای آلتمتریکس، مزایا، محدودیت ها و کاربردهای آن در ارائه خدمات به گروه های مختلف ذی نفعان بیان شده و در پایان نیز نقشه راه آینده پژوهش های آلتمتریکس ارائه شده است.یافته ها: مقیاس های آلتمتریکس برگرفته از وب اجتماعی به طور روزافزون به عنوان شاخص های جایگزین ارزیابی تاثیر و سودمندی مقالات و دیگر بروندهای متنوع پژوهشی، طرف دار پیدا کرده و به عنوان راه حلی برای بررسی کیفیت انواع متنوع پژوهش های غیررسمی و غیردانشگاهی مورد استفاده قرار می گیرند. سرعت و سهولت و شفافیت این مقیاس ها در ارزیابی تاثیر این نوع پژوهش ها موجب اعتباربخشی به این نوع کارهای پژوهشی و درنهایت پرورش و بالندگی چنین ارتباطات پژوهشی می گردد.نتیجه گیری: آلتمتریکس یک روش جدید اندازه گیری تاثیر و توزیع پژوهش های دانشگاهی و غیردانشگاهی است و به عنوان یک روش سریع و مطلوب و مرتبط برای ارزیابی تاثیر پژوهش، در ابتدای راه و شاخصی رو به توسعه است که نیازمند پژوهش های وسیع تری به منظور ارزیابی کارایی هریک از مقیاس های جایگزین می باشد.

هدف: پژوهش حاضر به تحلیل استنادی و هم نویسندگی پژوهشگران حوزه اسلام و علوم قرآنی در سال های1993 تا 2012 و ترسیم ساختار علمی این حوزه می پردازد.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش های علم سنجی و به کارگیری برخی از قوانین و روش های این قلمرو، مانند قاعده های لوتکا و برادفورد و تحلیل استنادی به تحلیل داده های بازیابی شده از وبگاه علوم پرداخته است. ترسیم نقشه تاریخ نگاری با نرم افزار هیست سایت انجام شده و برای بررسی وضعیت هم نویسندگی در حوزه اسلام و علوم قرآنی از نرم افزار یو. سی. نت. و بسته مکمل آن، نت دراو استفاده شده است.یافته ها: در این بازه زمانی، 4535 مدرک از نویسندگان این حوزه در پایگاه وب علوم نمایه شده است. توزیع فراوانی مشارکت نویسندگان این حوزه از قاعده لوتکا پیروی می کند ولی توزیع فراوانی موضوعی مدارک هسته تولیدشده توسط نویسندگان این حوزه بر اساس قانون برادفورد مورد تایید قرارنگرفت، همچنین، این حوزه، میانگین نرخ رشد سالانه معادل 6.4 درصد داشته است، درپایان، ساختار علمی این حوزه برپایه میزان استنادهای محلی و جهانی با استفاده از نرم افزار هیست سایت ترسیم و تحلیل شد و نتیجه از این حکایت می کرد که این حوزه از نه (9) خوشه موضوعی برپایه استنادهای محلی و جهانی تشکیل شده است، این حوزه، همچنین از دو مولفه هم نویسندگی 26 و سیزده جزئی تشکیل شده است.نتیجه گیری: همکاری میان نویسندگان این حوزه، ضعیف است. تحلیل استنادی مدرک های مورد بررسی نشان داد که میان تعداد نویسندگان و تعداد استنادهای دریافتی و میزان مشارکت یک نویسنده با تعداد مدرک های منتشرشده توسط او، رابطه آماری معنادار مثبت وجوددارد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی توزیع مشارکت نویسندگان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی ایران بر اساس قانون لوتکا است.روش شناسی: روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی است که با روش تحلیلی و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. داده ها بین سال های 1381 تا 1392 از پنج مجله تخصصی علم اطلاعات و دانش شناسی جمع آوری شد. سپس نتایج در اکسل مرتب و با استفاده از فرمول لوتکا مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته ها 1994 مقاله توسط 3562 نویسنده که 1470 نفر آنان را نویسندگان منحصر به فرد تشکیل می دادند، نوشته شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد که بر اساس قانون لوتکا 63.26 درصد از نویسندگان فقط یک اثر داشته اند و همچنین میزان N محاسبه شده برای نویسندگان نیز 2.12 درصد می باشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که قانون لوتکا درمورد تولیدات علمی نویسندگان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تایید قرار نگرفت.

هدف: این مطالعه در پی ارزیابی تطبیقی تولیدهای علمی نمایه شده ایران، ترکیه، مصر و پاکستان در میان سال های 2002 تا 2012 با استفاده از شاخص ها و آمارهای پایگاه اطلاعات علمی ESI می باشد.روش شناسی: نوع پژوهش حاضر، کاربردی بوده که با استفاده از روش شناسی علم سنجی انجام گرفته است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تعقیبی توکی) از طریق به کارگیری نرم افزار آماری SPSS، نسخه20 انجام شد. جامعه پژوهش، کشورهای اسلامی «ایران، ترکیه، مصر و پاکستان» هستند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که از نظر سهم تولیدهای علمی و میزان استنادها، به ترتیب، کشورهای ترکیه، ایران، مصر و پاکستان قراردارند، ولی در رتبه بندی بر اساس متوسط میزان استناد به یک مقاله، کشور ایران پس از ترکیه، مصر و پاکستان قرارگرفته است، در متوسط میزان استناد به یک مقاله نیز، ترکیه در یازده رشته از رشته های 22گانه پایگاه در بالاترین جایگاه و در دو رشته در پایین ترین جایگاه و کشور ایران در یک رشته در بالاترین جایگاه و در ده رشته در پایین ترین جایگاه، به ترتیب «بهترین و ضعیف ترین» عملکرد را داشته اند. حوزه های موضوعی برخوردار از مقالات داغ هریک از کشورها نیز، ایران (9)، ترکیه (7)، پاکستان (5) و مصر (4) شناسایی شده اند، همچنین حوزه های موضوعی پراستناد برای هریک از کشورها نیز، ترکیه (22)، ایران (20)، پاکستان (19) و مصر (16)، شناسایی شده اند و رابطه ای مثبت و معنی دار میان سهم مقالات علمی و میزان استنادهای این چهار کشور مشاهده می شود، نتایج آزمون تعقیبی توکی نیز نشان داد که میانگین سهم مقالات و استنادهای کشور ترکیه از کشورهای پاکستان و مصر، بیشتر است و در سایر موارد، تفاوتی معنی دار مشاهده نشده است.نتیجه گیری: بررسی ها نشان می دهند که در مقایسه با کشورهای اسلامی پیشرو در تولید علم، رشد مقالات علمی ایران از لحاظ علمی، چشمگیر است، درصورتی که میزان رشد استنادها در وضعیتی مطلوب قرارندارد.

هدف: مساله اصلی پژوهش حاضر، این است که همکاری های بین سازمانی دوجانبه و سه جانبه در مدارک علمی نمایه شده ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس را بر اساس شاخص t (UIG)، به عنوان شاخص همکاری های دانشگاه-صنعت-دولت در نمونه مارپیچ سه گانه و شاخص های استنادی و موضوعی مورد تحلیل قراردهد.روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روشی علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل مدارک علمی نمایه شده 367 سازمان عملی در جمهوری اسلامی ایران بین سال های 1997-2012 در پایگاه استنادی اسکوپوس می باشد.یافته ها: یافته ها نشان دادند که میانگین تعداد استنادها برای هر مدرک %2.7 درصد است ولی میانگین استنادها برای مدارک دارای روابط دو جانبه %10.36 استناد است. بیشترین همکاری بین المللی به «پژوهشگاه دانش های بنیادی مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات»، مربوط است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که الگوهای همکاری بین بخشی در ایران ضعیف است اما تولید علم ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده است.

هدف: هدف این پژوهش، تعیین رفتار استنادی نویسندگان پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی و تشخیص الگوهای رفتاری، اطلاعاتی، زبانی و زمانی مورد استفاده آنهاست.روش شناسی: این بررسی، پژوهشی کتاب سنجی (با استفاده از فن تحلیل استنادی) و از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری پژوهش را تمامی استنادهای موجود در بخش منابع و مآخذ پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا میان سال های 1380 تا 1389 (3370 استناد) تشکیل می دهند که با مراجعه به همه آنها، هیچ گونه نمونه گیری صورت نگرفت. ابزار مورد استفاده تحقیق، فیش برگه های مخصوص بود و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش های کتابخانه ای و تحلیل استنادی گردآوری شدند و با مراجعه به وب سایت های مختلف و فهرستگان کتابخانه های دانشگاه بوعلی سینا نواقص رفع شدند، سپس داده ها به کمک آمار توصیفی، تحلیلی و نرم افزارهای Excel 2007، SPSS19 تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: نشان دادند که منابع، بیشتر بومی و محلی بوده اند. استناد به مجلات لاتین (69.15 درصد) بیشتر از استناد به نشریات فارسی (30.85 درصد) بوده است.نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که کتب و منابع چاپی همچنان در اولویت استفاده قرار داشته وبهره گیری از وب نیز در حال گسترش می باشد.