مدیریت مدرسه (Journal of School administration)
سال:1395 | دوره:4 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

هدف این پژوهش، طراحی الگوی مدیر آموزشی اسوه در نظام آموزش و پرورش و سپس ارزیابی مدیران مدارس تهران بر اساس این الگو بود. روش پژوهش مطالعه موردی کیفی بود که مشارکت کنندگان بالقوه این بخش سه گروه مدیران نمونه مدارس، مدیران حوزه های علمیه شهر تهران و کادر آموزشی و اداری مدارس (گروه های کانونی) را تشکیل دادند که با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک معیار و بر اساس اشباع نظری مشارکت کنندگان پژوهش انتخاب شدند. مضامین مربوط به مدیر آموزشی اسوه در قالب هشتادونه مضمون پایه (اولیه)، پنج مضمون سازمان دهنده (اصلی) و یک مضمون فراگیر، از مصاحبه عمیق نیمه ساختمند با مشارکت کنندگان و بررسی اسناد اسلامی مانند کتاب قرآن و نهج البلاغه استخراج و در قالب شبکه مضامین مدیر آموزشی اسوه ترسیم شد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین نقش دانش و نگرش مدیران مدارس شهرستان خرم آباد نسبت به مدیریت تغییر در خلاقیت آنها در مدارس است. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های توصیفی و همبستگی بوده که به روش پیمایشی و مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مدیران آموزشی مدارس شهرستان خرم آباد (353) بود و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، 184 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسش نامه های استاندارد خلاقیت سازمانی با پایایی (a=0.87) و جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزارهای SPSS و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. همچنین به منظور سنجش روایی این پرسشنامه ها از روایی محتوایی و روایی سازه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دانش مدیریت تغییر و نگرش نسبت به آن هر کدام به ترتیب با ضریب مسیر (g=0.38) و (g=0.25) در خلاقیت سازمانی مدیران نقش معناداری دارند و پیش بینی کننده مناسبی جهت داشتن یا نداشتن خلاقیت مدیران هستند. مدیران آموزشی از نگرش مطلوبی در زمینه مدیریت تغییر برخوردارند؛ ولی در زمینه مدیریت تغییر در مدارس و محیط آموزشی، دانش کافی نداشتند. همچنین مشخص شد که آنها در هر سه زمینه خلاقیت شناختی، انگیزشی و ویژگی های شخصیتی (روان شناختی) از خلاقیت سازمانی مطلوبی برخوردارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی، یادگیری سازمانی و عملکرد شغلی در بین مدیران مدارس به مرحله اجرا درآمد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری را مدیران مدارس اداره ناحیه یک آموزش و پرورش شیراز تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی، 185 نفر از بین آن ها به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از سه پرسش نامه هوش هیجانی، یادگیری سازمانی و پرسش نامه عملکرد شغلی استفاده کردیم که روایی و پایایی آن در حد مطلوب گزارش شده است. در راستای بررسی فرضیه ها، داده های حاصل از پرسش نامه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین مولفه های هوش هیجانی، یادگیری سازمانی و عملکرد شغلی مدیران آموزشی، رابطه معناداری وجود دارد. ارزیابی قدرت هوش هیجانی در پیش بینی یادگیری سازمانی مدیران آموزشی نشان داد که هوش هیجانی مدیران پیش بینی کننده مثبت و معنادار یادگیری سازمانی و همچنین پیش بینی کننده مثبت و معنادار عملکرد شغلی آن هاست. اما نوع رابطه بین هوش هیجانی و عملکرد شغلی فقط از نوع غیرمستقیم است؛ بدان معنی که هوش هیجانی مدیران به واسطه یادگیری سازمانی، عملکرد شغلی مدیران آموزشی آنان را پیش بینی می کند.

هدف مطالعه حاضر، تبیین ابعاد و نشانگرهای رفتار سکوت سازمانی معلمان است. روش پژوهش از نوع کیفی با راهبرد پدیدارشناسی توصیفی بود. برای بررسی عمیق پدیده موردنظر هم از روش مطالعه اسنادی و بررسی مبانی نظری پژوهش و همچنین مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. مشارکت کنندگان 21 نفر از معلمان با سابقه بالاتر از 15 سال، سرگروه های آموزشی، مدیران مدارس، مدیران و معاونان باسابقه در آموزش و پرورش بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند و روش گلوله برفی تا مرز اشباع نظری انتخاب شدند. برای بررسی صحت یافته ها از روش بررسی توسط اعضا استفاده شد. برای تعیین پایایی، روش پایایی توافق بین دو کدگذار (توافق درون موضوعی) به کار گرفته شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوای استقرایی با استفاده از کدگذاری در سه سطح باز، محوری و منتخب استفاده شد. یافته ها نشان داد که رفتار سکوت معلم شامل 18 نشانگر در پنج بعد سکوت موافق، سکوت تدافعی، سکوت رابطه ای، سکوت کاسب گرایانه و آوای خاموش است. این پژوهش می تواند مبنای مفیدی برای ساخت یک پرسش نامه بومی، جهت اندازه گیری سکوت سازمانی معلمان، قابل استفاده برای پژوهشگران و دانشجویان رشته های مرتبط باشد.

امروزه نظریه پردازان و محققان، یادگیری و تربیت را مقوله ای فرهنگی می دانند و باور بر این است که یادگیرنده، محتوای آموزشی را در بافت فرهنگی خویش دریافت و تفسیر می کند. از آنجا که یادگیرنده ممکن است به گروه های فرهنگی مختلفی تعلق داشته باشد، بافت فرهنگی یکپارچه و یکدست نیست و بدین ترتیب، آموزش چندفرهنگی ضرورت پیدا می کند. پژوهش های مختلفی در ایران به بررسی کم و کیف آموزش چندفرهنگی در مدارس پرداخته اند و پژوهش حاضر به بررسی روش شناختی و محتوایی این پژوهش ها پرداخت تا نظریه زیربنایی آن ها را مشخص کند. این مقاله با استفاده از روش تحقیق فراتحلیل کیفی، 26 پژوهش انجام شده در ایران را بررسی توصیفی و ارزیابی کرد. یافته های این پژوهش نشان داد که نه تنها پژوهش درباره آموزش چندفرهنگی برای بسیاری از پژوهشگران ایرانی مقوله ای نسبتا جدید است، بلکه پژوهش های انجام گرفته دچار نارسایی های کمی و کیفی متعددی هستند که لازم است در تحقیقات آتی جبران شود.

هدف این پژوهش بررسی نقش مولفه های رفتار شهروند سازمانی گروهی در اثربخشی مدارس ابتدایی دخترانه تهران است. در این پژوهش از روش پژوهش توصیفی - همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی معلمان مدارس ابتدایی دخترانه منطقه 2 شهر تهران (تعداد 700) در سال تحصیلی 94-93 است. از طریق جدول نمونه گیری گرجسی و مورگان حجم نمونه 273 نفر به روش تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه ها بین آنها توزیع شد. ابزار این پژوهش پرسشنامه اثربخشی پارسونز (1967) و پرسشنامه رفتار شهروند سازمانی گروهی ویگوداگادوت و همکاران (2007) بود. برای محاسبه پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. برای تعیین رابطه بین متغیرهای پژوهش نیز از تحلیل همبستگی پیرسون و برای تبیین واریانس از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها نشان داد بین رفتار شهروند گروهی و اثربخشی مدرسه، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین متغیر رفتار شهروند سازمانی گروهی به میزان 52.7 درصداز واریانس اثربخشی مدرسه را تبیین می کند.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی صلاحیت های حرفه ای به منظور ارائه الگوی توسعه حرفه ای مدیران مدارس دوره متوسطه استان کردستان در سال تحصیلی 95-94 بوده است. رویکرد پژوهش کیفی و روش نظریه برخاسته از داه ها (طرح سیستماتیک) در این پژوهش ملاک عمل بوده است. جامعه آماری شامل تمامی مدیران مدارس دوره متوسطه استان کردستان بوده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند تا جایی ادامه یافت که پژوهشگر با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته با 40 نفر از اعضای نمونه به اشباع نظری رسید. با استفاده از نتایج حاصل از بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش و تجزیه و تحلیل محتوای مصاحبه های انجام گرفته، شاخص های اولیه توسعه حرفه ای مدیران مدارس شناسایی شده و طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، مدل توسعه حرفه ای مدیران مدارس در شش مقوله اصلی شرایط علی، پدیده محوری (توسعه حرفه ای مدیران مدارس)، راهبردهای توسعه حرفه ای مدیران، شرایط واسطه ای، شزایط مداخله گر و پیامدهای توسعه حرفه ای مدیران گنجانده شده است.

هدف از اجرای پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت کیفیت از دیدگاه ذی نفعان مدرسه (مدیران مدارس، معلمان، دانش آموزان و والدین) بر اساس شاخصه های مدیریت کیفیت فراگیر در مدارس متوسطه بود. پژوهش با رویکرد کمی و راهبرد تحقیقی ارزیابی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی ذی نفعان مدارس متوسطه شهر کوهدشت بود. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای انجام شد. با بهره گیری از فرمول کوکران حجم نمونه ای متشکل از 340 نفر (184 نفر زن و 156 نفر مرد) به دست آمد. از این تعداد 110 نفر معلم، 28 نفر مدیر، 115 نفر دانش آموز و 87 نفر از والدین بودند. جهت جمع آوری داده ها از چک لیست ارزیابی کیفیت بارلوسکی و لاتون (1995) استفاده شد که شامل 10 مولفه و 95 گویه بود. روش تحلیل عاملی تاییدی برای بررسی روایی و ضریب آلفای کرانباخ برای آزمون پایایی پرسش نامه به کار رفت. به منظور مقایسه دیدگاه مدیران، معلمان، دانش آموزان و والدین در مورد وضعیت کیفیت از آزمون های t، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون های تعقیبی استفاده شد. نتایج نشان داد وضعیت کیفیت در مدارس شهر کوهدشت بر اساس شاخصه های مکف از دیدگاه مدیران و معلمان در این زمینه خوب و از دیدگاه دانش آموزان و والدین ضعیف است. بین دیدگاه ذی نفعان مدرسه تفاوت معناداری وجود داشت. معلمان و مدیران در مقایسه با دانش آموزان، مدیران در مقایسه با معلمان و نهایتا هم معلمان و هم مدیران در مقایسه با والدین، ارزیابی مثبت تری از وضعیت کیفیت بر اساس شاخصه های مکف در مدارس داشته اند.

هدف پژوهش حاضر رابطه چابکی سازمانی، عزت نفس سازمانی و روحیه با رضایت شغلی مدیران مدارس راهنمایی دخترانه دولتی بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق تمامی مدیران مدارس دوره اول متوسطه دخترانه دولتی شهر تبریز در سال 1395 بود. برای انتخاب نمونه آماری به شیوه تصادفی ساده 95 نفر انتخاب شدند و برای مشارکت در تحقیق از آنان دعوت به عمل آمد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های رضایت شغلی مینه سوتا، روحیه مدیران میرکمالی، عزت نفس سازمانی پیرس و همکاران و چابکی سازمانی اسپایدرز به کار رفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین روحیه مدیران، عزت نفس سازمانی و چابکی سازمانی با رضایت شغلی مدیران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین متغیرهای عزت نفس سازمانی، چابکی سازمانی و روحیه مدیران قادرند تغییرات متغیر ملاک رضایت از شغل را در مدیران پیش بینی کنند. در کنار فراهم ساختن امکانات و تامین نیازهای به جای مدیران، با آموزش و افزایش عزت نفس، چابکی و روحیه مدیران، رضایت شغلی آنان را افزایش داد.