تصویر سلامت
سال:1397 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

اطلاعات سلامت نقش مهمی در افزایش آگاهی جامعه از مسائل بهداشتی، افزایش قدرت سازگاری افراد با محیط پیرامون و نیز بهبود کیفیت زندگی انسان ها دارد (1). پزشکان نیز برای پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی بهتر بیماران نیاز به اطلاعات بالینی معتبر دارند، این اطلاعات باید بر اساس شواهد علمی کافی و روزآمد باشد. پزشکی مبتنی بر شواهد (Evidence-Based Medicine) حاصل این نوع نگاه به حوزه پزشکی است. در این عرصه پزشکان ضمن داشتن دانش و تجربه تخصصی باید با منابع اطلاعات بالینی و نیز فناوری های مرتبط با دسترسی به این اطلاعات آشنایی کافی داشته باشند. صاحب الزمانی و همکاران به نقل از سلطانی و احمدی ابهری بیان می کنند «در واقع استفاده از بهترین شواهد، شواهدی است که از پژوهش های بالینی با حداقل خطا بر روی بیماران به دست می آید و کارآمدی و بی خطری رژیم های درمانی، پیشگیری، ارزش تست های تشخیصی و سایر موارد بهداشتی درمانی را در شرایط مختلف بیمار در نظر می گیرد. در حقیقت، پزشکی مبتنی بر شواهد می آموزد که چگونه استفاده کنندگان خوبی از اطلاعات باشیم» (2). ...

زمینه و اهداف: آب استخرهای شنا به وسیله شناگران آلوده شده و در تماس با بدن یا بلع اتفاقی موجب انتقال و شیوع انواع بیماری میکروبی می شود. کلرزنی صحیح آب همراه با نظارت بهداشتی از جانب متولیان سلامت و سنجش منظم کلر باقیمانده و pH می تواند موجب اطمینان از عدم ابتلا به بیماری های فوق الذکر باشد. مواد و روش ها: از بین 57 استخر شنای موجود طی چهار فصل سال، کلر باقیمانده، دمای آب، دمای محیط و pH در 44 استخر فعال تبریز بررسی و نتایج ضمن استخراج پارامترهای توصیفی، برای مقایسه میانگین تحت آنالیز واریانس قرار گرفت. یافته ها: دراین استخرها مقدار کمینه کلر باقیمانده در حد صفر و مقدار بیشینه 5 میلیگرم در لیتر و pH استخرها اغلب نزدیک به خنثی و بیشتر قلیایی (>7) بود. در استخرهای اصلی تفاوت معنی داری بین میانگین پارامترها در فصول مختلف وجود نداشت (P>0.05). آنالیز همبستگی ارتباط معکوس معنی داری را بین کلر باقیمانده با دمای آب در این استخرها نشان داد (R=0.694, P<0.01). با در نظر گرفتن یک جای کلر باقیمانده، دمای آب و دمای محیط، در استخرهای اصلی %26، در جکوزیها %93، در استخرهای چیلر 95% و در استخرهای کودکان در 30% موارد عدم تطابق با استانداردهای وزارت بهداشت وجود داشت. نتیجه گیری: مشخص گردید که در موارد متعددی استانداردهای توصیه شده در خصوص کلر باقیمانده، pH، دمای استخر و دمای هوای محیط رعایت نمی شود. در جکوزی ها و چیلر وضعیت از نظر کلر باقیمانده و pH آب نامطلوب تر بوده و توجه جدی تری را می طلبد.

زمینه و اهداف: سکته مغزی تاثیرات پیش بینی نشده و مخربی در زندگی بیماران به جاگذاشته و کیفیت زندگی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به سکته مغزی در شهر تبریز بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود. جامعه هدف مطالعه بیماران مراجعه کننده به بخش مغز و اعصاب بیمارستان رازی شهر تبریز با تشخیص سکته مغزی در سال 94 بودند، که با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری، کیفیت زندگی 72 بیمار مبتلا به سکته مغزی توسط پرسشنامه کیفیت زندگی SIS-16 بررسی گردید. برای بررسی ارتباط کیفیت زندگی با متغیرهای دموگرافیکی و ویژگی های بالینی از آزمون های تی و آنووای یک طرفه استفاده شد و در نرم افزارSPSS نسخه 23 تحلیل گردید. یافته ها: در این پژوهش میانگین کل نمره کیفیت زندگی بیماران 29.18±73.66 بود. طبق نتایج به دست آمده، متغیرهای سطوح تحصیلات و خدمات فیزیوتراپی با کیفیت زندگی دارای رابطه معنی داری بودند (0.05>p)، اما بین متغیرهای جنسیت و تاهل با کیفیت زندگی، رابطه معنی داری وجود نداشت. همچنین بین متغیرهای بالینی از قبیل نوع سکته مغزی، مدت زمان سپری شده از سکته مغزی و سمت مبتلا (راست یا چپ)، با کیفیت زندگی بیماران تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج مطالعه حاضر کیفیت زندگی بیماران پس از ابتلا به سکته مغزی کاهش می یابد که برای پیشگیری ازعواقب بیشتر این بیماری و همچنین برای جبران و بهبود ضایعات ایجاد شده در اثر این بیماری می توان از خدمات توانبخشی استفاده نمود. لذا با توجه به اهمیت خدمات توانبخشی برای این بیماران پیشنهاد می شود دسترسی (فیزیکی و مالی) بیماران به خدمات توانبخشی و مشاوره تسهیل گردد.

زمینه و اهداف: موفقیت در هر ورزشی نیازمند قابلیت های جسمانی و فیزیولوژیکی خاص است، بنابراین طراحی یک برنامه تمرینی بهینه و مناسب جهت رسیدن به اهداف مورد نظر هر فرد در زمینه آمادگی جسمانی دارای اهمیت است هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر هشت هفته تمرینات پلیومتریک دو جلسه در هفته و با شدت 90-80 (در صد ضربان قلب) برتوان بی هوازی، ترکیب بدنی وکیفیت زندگی، استقامت قلبی- عروقی دانش آموزان دختر فعال در سال تحصیلی 1396-1395 می باشد. مواد و روش ها: دراین مطالعه نیمه تجربی، 45 نفر از دانش آموزان دختر 18-14 سال به طور تصادفی در دو گروه کنترل (22 نفر) وتجربی (23 نفر) قرارگرفتند. گروه تجربی بامیانگین سنی (2.05±16 سال)، قد (0.09±164 سانتی متر) و وزن (8.7±57 کیلوگرم) و گروه کنترل با میانگین سنی (2.3±16 سال)، وزن (9.96±60 کیلوگرم)، قد (0.09±163 سانتی متر) بودند. اﻧﺪازهﮔﯿﺮی های قبل و بعد آزمون شامل، ﺗﻮانﺑﯽﻫﻮازی ﭘﺎ، استقامت قلبی- عروقی، ترکیب بدنی وکیفیت زندگی از طریق ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ (WHOQOL) بود. آزمون تحلیل کواریانس برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: افزایش معنی داری در توان بی هوازی (0.001) و کاهش معنی داری درترکیب بدنی (0.046=p) مشاهده شد. ولی در استقامت قلبی- عروقی (0.180=p) افزایش معنی داری یافت نشد. همچنین نمره کل کیفیت زندگی افزایش معنی داری مشاهده می شود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هشت هفته تمرینات پلیومتریک موجب بهبود ترکیب بدنی و کیفیت زندگی و توان بی هوازی می شود.

زمینه و اهداف: در سال های اخیر استفاده از روش های اپیدمیولوژی الکترونیکی (اینترنت، ایمیل، تلفن همراه،...) در تحقیقات علوم پزشکی و اپیدمیولوژی رشد چشمگیری داشته است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی دانش، نگرش و عملکرد محققین اپیدمیولوژی از سراسر دنیا در مورد استفاده از روش های اپیدمیولوژی الکترونیکی طراحی و انجام گرفته است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه تلفیقی (کمی- کیفی) می باشد که در سال 1391 در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام گرفته است. شرکت کنندگان را محققین اپیدمیولوژی از سراسر دنیا تشکیل می دهد. ابزار جمع آوری داده ها در قسمت کمی، پرسشنامه محقق ساخته به زبان انگلیسی بود که روایی آن به روش اعتبار محتوا و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ با نمونه 15 نفر محاسبه گردید (89=a). در بخش کیفی نیز یک سوال باز در پرسشنامه از شرکت کنندگان پرسیده می شد. بعد از استخراج آدرس ایمیل شرکت کنندگان (76 نفر)، پرسشنامه ها از طریق ایمیل به افراد ارسال گردید. داده های به دست آمده در بخش کمی با استفاده از روش های آماری توصیفی (فراوانی (درصد)، میانگین و انحراف معیار) و آزمون آماری One Way ANOVA با استفاده از نرم افزار SPSS.16 تحلیل گردید. در بخش کیفی نیز از روش تحلیل محتوایی برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین نمره دانش محققین اپیدمیولوژی 14.7±51.22، نمره نگرش 45±71.25 و نمره عملکردشان 14.03±46.98 (از 100) می باشد. بر اساس دیدگاه شرکت کنندگان استفاده از روش های اپیدمیولوژی الکترونیکی سبب افزایش سطح کمی و کیفی و همچنین اعتبار مطالعات خواهد شد ولی جهت استفاده از آن ها برخی محدودیت های امکاناتی، زیرساختی و فرهنگی وجود دارد.نتیجه گیری: جهت استفاده از اپیدمیولوژی الکترونیکی در تحقیقات علوم پزشکی، افزایش سطح دانش و تغییر نگرش محققین اپیدمیولوژی، ترغیب مردم به مشارکت در این مطالعات و فراهم ساختن امکانات و شرایط مناسب در این زمینه امری ضروری به نظر می رسد.

زمینه و اهداف: مدیریت زباله یکی از چالش های مهم زیست محیطی موسسات دولتی و خصوصی می باشد. برای حل این موضوع نیازمند اطلاع از ترکیب و منابع تولید زباله است. هدف این مطالعه تعیین خصوصیات کمی و کیفی پسماندهای دانشکده های پزشکی و بهداشت و تغذیه بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه یک تحقیق توصیفی- مقطعی روی زباله های عادی دانشکده های مزبور بود. در مجموع 24 نمونه از دانشکده ها برداشت و توزین گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS و Excel تحلیل شد. بعد از انجام تست نرمالیتی از آزمون تی مستقل برای مقایسه میانگین ها استفاده گردید. یافته ها: میانگین زباله تولید شده در دانشکده های بهداشت و تغدیه و پزشکی به ترتیب 7±37 و 3±30 کیلو گرم در روز بود. کاغذ و فلزات با متوسط 15 و 2 کیلوگرم در روز به ترتیب بیشترین و کمترین نوع زباله بودند. کاغذ 40 الی 45 درصد وزنی زباله ها را تشکیل می دهد. سرانه تولید زباله در دانشکده بهداشت و تغذیه دو برابر دانشکده پزشکی بود. نهایتا سرانه زباله دانشگاه حدود 15 کیلوگرم برای هر نفر در سال به دست آمد. نتیجه گیری: سرانه زباله دانشگاه به ویژه میزان کاغذ در مقایسه با تحقیقات صورت گرفته بالا است. بیشترین مقدار زباله مورد بررسی در این تحقیق موادی هستند که در مبدا قابل بازیافت می باشند. برنامه های آموزشی و تغییر نگرش و عملکرد دانشجویان و کارکنان باید به مورد اجرا گذاشته شود تا با تولید زباله کمتر و حفاظت محیط زیست دانشگاه سبز ایجاد نمود.

زمینه و اهداف: امور اداری و مالی یکی از کلیدی ترین فعالیت ها در هر سازمانی محسوب می شود. مشخص نمودن فرایندهای مربوط به این امور، از ضروریات به شمار می رود. لذا پژوهش حاضر با هدف ارتقای فرایندهای اداری و مالی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز طراحی و اجرا گردید. مواد و روش ها: مطالعه حاضر، مطالعه ای کیفی با رویکرد اقدام پژوهی است. بعد از آگاهی از مساله شفاف نبودن و زمان بر بودن فرایندهای اداری و مالی، برای رفع این مشکل برنامه ریزی شد. پس از بررسی شرح مشاغل، مصاحبه با پرسنل و رسم فلوچارت فرایندها، شکل صحیح فرایندها ارائه گردید. سپس با انتخاب 20 درصد فرایندها و بررسی نحوه عملکرد پرسنل و همچنین زمان سنجی، ارزشیابی انجام شد یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که فرایندهای اداری و مالی عمدتا بر اساس تجربه و سلیقه فردی اداره شده و عدم هماهنگی با زمان بندی آموزشی و پژوهشی دانشکده مانع از انجام به موقع وظایف می شد. پس از طی گام های اقدام پژوهی 49 فرایند (حسابداری: 13، دبیرخانه: 2، اداره امور عمومی: 7، کارگزینی: 16، اموال: 7 و تدارکات: 4 مورد) شناسایی و مستند گردید. نتایج ارزشیابی نشان داد 97 درصد فرایندها مطابق با استاندارد بوده و زمان مربوط به اجرای فرایندها، 30 تا 100 درصد کاهش یافته است. نتیجه گیری: اقدام پژوهی در قالب فرایندی مشارکتی بین محققین و صاحبان فرایند، باعث ارتقای فرایندهای اداری و مالی گردید. در راستای ارتقای میزان آمادگی واحد اداری مالی دانشکده و هماهنگی با معاونت های آموزش و پژوهش، تنظیم تقویم اداری و مالی در ابتدای سال و پیش بینی زمان اقدام قبل از وصول درخواست واحدها، پیشنهاد شد.

زمینه و اهداف: مراقبت های نامناسب در دوران بارداری می تواند منجر به نتایج نامطلوب، ازجمله زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد شود. یکی از شاخص های جدید، دقیق و جامع، اندازه گیری کفایت استفاده از مراقبت های دوران بارداری است. این مطالعه با هدف ارزیابی بهره مندی زنان باردار از مراقبت های دوران بارداری در استان آذربایجان شرقی در سال 92-1387 است. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت کوهورت گذشته نگر با حجم نمونه 1142 نفر در گروه هدف زنان باردار استان آذربایجان شرقی در فاصله زمانی سال های 92-1387 انجام شد. اطلاعات از دفتر ممتد مراقبت مادران باردار و پرونده خانوار استخراج شد. آنالیز داده ها با استفاده از آزمون t مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه و با استفاده از نرم افزار Stata11 انجام شد. یافته ها: میانگین سنی و انحراف معیار زنان باردار 5.81±26.31 بود. بیش تر زنان باردار زایمان به موقع 86%39 (965 نفر)، سزارین 50.36% (554 نفر)، مراقبت کافی 97.17% (1063)، شروع مراقبت در سه ماهه اول بارداری 97.78 (1101 نفر) و مقدار هموگلوبین (11-13.2 (g/dl (نرمال) در سه ماهه اول بارداری 58.66% داشتند. پوشش حداقل چهار مراقبت توسط بهورز و مراقب سلامت بیش از 97% است. 90%.21زنان در طی دوره بارداری حداقل 3 نوبت توسط ماماهای مراکز سلامت جامعه، 97.67% حداقل یک نوبت توسط پزشک خانواده و 79.77%حداقل یک نوبت توسط متخصص زنان و زایمان مراقبت شده اند. هرچه تعداد مراقبت های بارداری زیاد باشد کم وزنی هنگام تولد به طور معناداری کمتر است. نتیجه گیری: بهره مندی زنان باردار از مراقبت های دوران بارداری با دستورالعمل های کشوری و توصیه های سازمان جهانی بهداشت در ارتباط با تعداد مراقبت های انجام شده هم خوانی دارد.

مصرف مشروبات الکلی بر کل اندام های بدن تاثیر می گذارد و موجب طیف وسیعی از بیماری ها مانند سرطان ها، اختلالات روانی و رفتاری های خشونت آمیزمی شود. آمار دقیقی از شیوع مصرف مشروبات الکلی در کشور وجود ندارد. با این وجود تخمین زده می شود بیش از یک میلیون نفر سوء مصرف کننده مشروبات الکلی در کشور وجود داشته باشد. برنامه ها و مداخلات متنوعی جهت پیشگیری از مصرف و سوء مصرف مشروبات الکلی و همچنین کاهش آسیب ناشی از مصرف آن در جوامع مختلف انجام شده است. مطالعه مرور روایتی حاضر باهدف تعیین استراتژی ها و برنامه های کارآمد به کاررفته در این زمینه و تعیین راهکارهای متناسب با شرایط کنونی ایران انجام شد. پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی توسط تیم تحقیقاتی مورد ارزیابی قرار گرفت و مطالعات مرتبط با موضوع، بازیابی و پس از بررسی کیفی دسته بندی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که برنامه های کارآمد در زمینه پیشگیری و کاهش آسیب ناشی از مصرف مشروبات الکلی را می توان در شش حیطه کلی تقسیم بندی کرد که عبارت اند از: آموزش و اطلاع رسانی، برنامه های بخش بهداشت و سلامت، برنامه های در سطح اجتماع، قوانین و سیاست های رانندگی حین مستی، سیاست های مرتبط با دسترسی، برنامه های مرتبط با کاهش آسیب.